Ôn tập Thơ hiện đại Việt Nam

Trần Thị Kim ThuTHCS Cửa ễngNăm học 2013 - 2014Thơ hiện đại Việt NamBếp lửa Đồng chớ Con cũBài thơ về tiểu đội xe khụng kớnhNúi với conÁnh trăngMựa xuõn nho nhỏViếng lăng BỏcSang thuĐoàn thuyền đỏnh cỏKhỳc hỏt ru ...123STT Tác phẩm, tác giả, năm sáng tácThể thơNội dungNghệ thuậtĐồng chí 1948 Chính Hữu Tự doCơ sở hình thành và sức mạnh của tình đồng chí.Chi tiết hình ảnh, ngôn ngữ giản dị, chân thực...Hình ảnh những chiến sĩ lái xe Trường Sơn hiên ngang dũng cảm...Chất liệu hiện thực sinh động, hình ảnh độc đáo...Bài thơ về tiểu đội xe không kính - 1969 Phạm T. DuậtTự doBức tranh đẹp về thiên nhiên vũ trụ và người lao động...Bút pháp hiện thực và lãng mạn, hình ảnh đẹp ...Đoàn thuyền đánh cá1958 Huy Cận7 chữ12345STT Tác phẩm, Tác giảThể thơTóm tắt nội dungĐặc sắc nghệ thuậtĐồng chí - 1948Chính HữuTự doTự do7 chữ7 và 8 chữ 8 chữCơ sở hình thành và sức mạnh của tình đồng chí.Bài thơ về tiểu đội xe không kính 1969 Phạm Tiến Duật Đoàn thuyền đánh cá - 1958 Huy CậnBếp lửa - 1963 Bằng Việt)Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ - 1971 Nguyễn Khoa ĐiềmHình ảnh những chiến sĩ lái xe Trường Sơn hiên ngang dũng cảm... Bức tranh đẹp về thiên nhiên vũ trụ và người lao động...a. Suy ngẫm của người lính sau chiến tranh ... nhắc nhỏ uông nước nhớ nguồnb. Ca ngợi tình mẹ và ý nghĩa của lời ruChi tiết hình ảnh, ngôn ngữ giản dị, chân thực...Chất liệu hiện thực sinh động, hình ảnh độc đáo...Bút pháp hiện thực và lãng mạn, hình ảnh đẹp ...a. Hình ảnh bình dị, giàu ý nghĩa biểu tượng giọng điệu chân thành. b. Vận dụng sáng tạo hình ảnh và giọng điệu lời ru của ca dao.STTTỏc phẩm, tỏc giảThể thơTúm tắt nội dungĐặc sắc nghệ thuật6Ánh trăng-1978 Nguyễn Duy5 chữ7Con cũ - 1962 Chế Lan Viờn Tự do8Mựa xuõn nho nhỏ - 1980Thanh Hải 5 chữ9Viếng Lăng Bỏc -1976 Viễn Phương8 chữ10Sang thu- Sau 1975 Hữu Thỉnh5 chữ11Nới với con -1975 Y PhươngTự doc. Những kỷ niệm xúc động về bà và tình bà cháu...d. Tình yêu thương, gắn liền với lòng yêu nước... tinh thần chiến đấu khát vọng về tương lai.e. Cảm nhận tinh tế của nhà thơ về thiên nhiên lúc giao mùa f. Nhắc con tự hào về cội nguồn sinh dưỡng, truyềnthống quê hương.g. Cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên đất nước và ước nguyện của nhà thơ.h. Lòng thành kính và niềm xúc động của nhà thơ... khi vào lăng viếng Bácc. Sáng tạo hình ảnh bếp lửa gắn liền với hình ảnh người bà ...d. Khai thác điệu ru ngọt ngào, trìu mếne. Hình ảnh gợi tả, cảm giác tinh tế ngôn ngữ gợi cảm.f. Cách nói cụ thể giàu hình ảnh... ngôn ngữ mộc mạc.g. Giọng điệu trong sáng thiết tha, hình ảnh đẹp so sánh ẩn dụ.h. Giọng điệu trang trọng và thiết tha nhiều hình ảnh đẹp 1 234567891011STT Tác phẩm, Tác giảThể thơTóm tắt nội dungĐặc sắc nghệ thuậtĐồng chí – 1948Chính HữuTự doCơ sở hình thành và sức mạnh của tình đồng chí.Chi tiết hình ảnh, ngôn ngữ giản dị, chân thực...Hình ảnh những chiến sĩ lái xe Trường Sơn hiên ngang dũng cảm... Chất liệu hiện thực sinh động, hình ảnh độc đáo...Bài thơ về tiểu đội xe không kính – 1969 Phạm Tiến Duật Tự doBức tranh đẹp về thiên nhiên vũ trụ và người lao động...Bút pháp hiện thực và lãng mạn, hình ảnh đẹp ...Đoàn thuyền đánh cá - 1958 Huy Cận7 chữBếp lửa - 1963Bằng Việt)7 và 8 chữKhúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ – 1971 Nguyễn Khoa Điềm 8 chữa. Suy ngẫm của người lính sau chiến tranh ... nhắc nhỏ uông nước nhớ nguồna. Hình ảnh bình dị, giàu ý nghĩa biểu tượng giọng điệu chân thành. ánh Trăng – 1978Nguyễn Duy 5 chữb. Ca ngợi tình mẹ và ý nghĩa của lời rub. Vận dụng sáng tạo hình ảnh và giọng điệu lời ru của ca dao.Con Cò - 1962Chế Lan Viên)Tự doMùa xuân nho nhỏ – 1980 Thanh Hải5 chữViếng lăng Bác – 1976 Viễn Phương8 chữe. Cảm nhận tinh tế của nhà thơ về thiên nhiên lúc giao mùa e. Hình ảnh gợi tả, cảm giác tinh tế ngôn ngữ gợi cảm.Sang Thu – : Sau 1975Hữu Thỉnh5 chữf. Nhắc con tự hào về cội nguồn sinh dưỡng, truyền thống quê hương.f. Cách nói cụ thể giàu hình ảnh... ngôn ngữ mộc mạc.Nói với con – ST Sau 1975( Y Phương)Tự doNói với con – Sau 1975Y Phươngc. Những kỷ niệm xúc động về bà và tình bà cháu...c. Sáng tạo hình ảnh bếp lửa gắn liền với hình ảnh người bà ...d. Tình yêu thương, gắn liền với lòng yêu nước... tinh thần chiến đấu khát vọng về tương lai.d. Khai thác điệu ru ngọt ngào, trìu mếng. Cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên đất nước và ước nguyện của nhà thơ.g. Giọng điệu trong sáng thiết tha, hình ảnh đẹp so sánh ẩn dụ.h. Lòng thành kính và niềm xúc động của nhà thơ... khi vào lăng viếng Bách. Giọng điệu trang trọng và thiết tha nhiều hình ảnh đẹpaGiai đoạn 1945 – 1954b. Giai đoạn 1954 – 1964Giai đoạn 1964 - 1975d, Sau 1975 ánh trăng, Mùa xuân nho nhỏ, Viếng lăng Bác, Sang thu, Nói với conĐồng ChíĐoàn thuyền đánh cá, Con cò, Bếp lửa Bài thơ về tiểu đội xe không kính, Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹNội dung phản ỏnhTái hiện cuộc sống, đất nước và hỡnh ảnh con người Việt Nam suốt một thời kỳ lịch sử từ sau 1945 qua nhiều giai đoạn : Đất nước và con người Việt Nam qua hai cuộc khỏng chiến với nhiều gian khổ hy sinh nhưng vụ cựng anh dũng Công cuộc xõy dựng đa,Tất nước và những quan hệ tốt đẹp của con người.b. Tâm hồn tỡnh cảm, tinh thần của con người Việt Nam trong một thời kỳ lịch sử có nhiều biến động lớn lao, biến đổi sâu sắc:Tình yêu quê hương, đất nước Tình đồng chớ , sự gắn bó với CM, lòng kính yêu Bác Hồ. Những tỡnh cảm gần gũi và bền chặt của con người: tình mẹ con, tỡnh bà cháu thống nhất với tỡnh yờu quờ hương đất nước*. Các chủ đề : - Người lính : - Lao động : 	- Đảng lãnh tụ : 	 - Thiên nhiên đất nước : - Tình cảm gia đình :Đồng chí, Bài thơ về tiểu đội xe không kính.Ánh trăngĐoàn thuyền đánh cá Viếng lăng BácSang thu, Mùa xuân nho nhỏKhúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ, Con cò, Bếp lửa, Nói với conĐồng chí, Bài thơ về tiểu đội xe không kính, ánh trăngKhỳc hỏt ru những em bộ lớn trờn lưng mẹ, Con cũ, Mõy và Súng*Điểm chung: đều ca ngợi tỡnh mẫu tử thiờng liờng, bất diệtKhỳc hỏt ru...Thể hiện sự thống nhất giữa tình yêu con với lòng yêu nước, gắn bó với CM và ý chí chiến đấu của người mẹ Con cũKhai thác và phát triển tứ thơ từ hình tượng con cò trong ca dao và lời hát ru để ngợi ca tình mẹvà ý nghĩa của lời ru Mây và Sóng: Hoá thân vào lời trò chuyện hồn nhiên ngây thơ của em bé để thể hiện tỡnh yờu thắm thiết với mẹĐiểm riờng: Hỡnh thứcThể loại: thơ trữ tình 	+ Phương thức biểu đạt chủ yếu: Biểu cảm.	+ Bút pháp xây dựng hình ảnh thơ đặc sắc tiêu biểu.	+ Ngôn ngữ trong sáng giản dị Đồng Chớ Sử dụng bút pháp hiện thực, đưa những chi tiết, hỡnh ảnh thực của đời sống ngườilính vào thơ gần như là trực tiếp kể cả hỡnh ảnh“ Đầu súng trăng treo”đẹp, giàu ý nghĩa biểu tượng nhưng cũng là hỡnh ảnh thực. Đoàn thuyền đỏnh cỏChủ yếu sử dụng bút pháp tượng trưng, phóng đại với nhiều liên tưởng, tưởng tượng, so sánh mới mẻ,độc đáo. Bài thơ về tiểu đội xe không kínhSử dụng bút pháp tả thực, miêu tả cụ thể, chi tiếttừ hình dáng những chiếc xe không kính đến cảm giác và sinh hoạt, phẩm chất của người chiến sĩ lái xe Trường Sơn Ánh trăngTuy có đưa vào chi tiết , hỡnh thực rất bình dị nhưng chủ yếu là sử dụng bút pháp gợi tả không đi vào chi tiết mà hướng tới ý nghĩa khái quát và biểu tượng của hỡnh ảnh thơ .3. Thành tựu- Phát triển nhiều cả số lượng và chất lượng- Đã xây dựng được những hỡnh tượng đẹp về con người Việt Nam trong chiến đấu và lao động.- Có đóng góp lớn vào nền văn học dân tộcIII. Luyện tậpNhóm 2 : 	Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng	 	Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ.	(Viếng Lăng Bác, Viễn Phương)Bài 1 : Tìm các biện pháp tu từ trong các câu thơ sau và cho biết tác dụng ?Nhóm 1 : 	Mặt trời xuống biển như hòn lửa	 	 Sóng đã cài then, đêm sập cửa	(Đoàn thuyền đánh cá, Huy Cận)Nhóm 3 : 	Tất cả như hối hả	 	Tất cả như xôn xao...	(Mùa xuân nho nhỏ, Thanh Hải)Biện pháp tu từ so sánh, nhân hoáBiện pháp tu từ ẩn dụBiện pháp tu từ so sánh, điệp từIII. Luyện tậpBài 2 : Trong các bài thơ đã học em thích nhất khổ thơ nào ? Hãy đọc diễn cảm và trỡnh bày cảm nhận của em về khổ thơ đó ?Bài 3 : So sánh mùa xuân trong thơ Nguyễn Du và mùa xuân trong thơ Thanh Hải có điểm gỡ khác ? Hãy tỡm trong đoạn trích cảnh ngày xuân (Truyện Kiều) ở sách giáo khoa Ngữ Văn 9 tập 1	Hãy đọc những câu thơ miêu tả cảnh ngày xuân Ngày xuân con én đưa thoi	Thiều Quang chín chục đã ngoài sáu mươi	Cỏ non xanh tận chân trời	Cành lê trắng điểm một vài bông hoa	(Nguyễn Du – Truyện Kiều)III. Luyện tập	Ngày xuân con én đưa thoi	 Thiều Quang chín chục đã ngoài sáu mươi	Cỏ non xanh tận chân trời	 Cành lê trắng điểm một vài bông hoa	(Nguyễn Du – Truyện Kiều)	Mọc giữa dòng sông xanh	Một bông hoa tím biếc	ơi con chim chiền chiện	Hót chi mà vang trời 	(Mùa xuân nho nhỏ – Thanh Hải)Đáp án :Đồng ChớBài thơ về tiêủ đội xe không kínhĐoàn thuyền đánh cáKhúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹCon còSang ThuTrân Trọng cảm ơn!Cảm ơn sự tham gia học tập tích cực của các em .