Quan hệ pháp luật xã hội chủ nghĩa

QUAN HỆ PHÁP LUẬT XÃ HỘI CHỦ NGHĨANội dungI- Khái niệm quan hệ pháp luậtII- Thành phần của quan hệ pháp luậtIII- Các điều kiện làm phát sinh, thay đổi, chất dứt quan hệ pháp luậtI- Khái niệm quan hệ pháp luậtĐịnh nghĩa quan hệ pháp luậtĐặc điểm của quan hệ pháp luậtPhân loại quan hệ pháp luật1- Định nghĩa quan hệ pháp luật ☏ Quan hệ pháp luật là các quan hệ xã hội được các quy phạm pháp luật điều chỉnh làm cho các bên tham gia có quyền và nghĩa vụ pháp lý. 2- Đặc điểm của quan hệ pháp luậtCho các quan hệ xã hội sau:1, Công dân A (nam giới, 20 tuổi) và công dân B (nữ giới, 18 tuổi), còn độc thân, thương yêu nhau, cùng nhau tới nhà thờ tổ chức lễ cưới.2, Chị X (45 tuổi) làm nội trợ, ra chợ mua rau muống. 3, P là kỹ sư xây dựng, 30 tuổi, tới cơ quan nhà nước có thẩm quyền đăng ký thành lập doanh nghiệp tư nhân.Hãy xác định: Đâu là quan hệ pháp luật? Điểm khác biệt giữa quan hệ pháp luật với các quan hệ xã hội khác?✄Nhận xét Mang tính giai cấp sâu sắcQuan hệphápluậtNội dung của QHPL được cấu thành bởi quyền & NVụ Plýđược đảm bảo thực hiện bởi nhà nướcLà loại quan hệ xã hội cĩ ý chí3- Phân loại quan hệ pháp luậtCăn cứ vào đặc điểm, tính chất của quyền và nghĩa vụ giữa các bên tham giaQHPL đơn giảnQuyền, nghĩa vụ một chiềuQHPL phức tạpQuyền, nghĩa vụ song phươngPhân loại quan hệ pháp luật (tiếp)Căn cứ vào đặc trưng của sự tác độngQHPL điều chỉnhHình thành từQPPL điều chỉnhQHPL bảo vệHình thành từ QPPL bảo vệ Phân loại quan hệ pháp luậtCăn cứ vào tính chất, nghĩa vụ pháp lýQHPL tích cựcQHPL thụ độngChủ thể thực hiệnnghĩa vụ bằng không hành độngChủ thể thực hiện nghĩa vụ bằng hành vi tích cựcII- Thành phần của quan hệ pháp luật1- Chủ thể của quan hệ pháp luật2- Nội dung của quan hệ pháp luật3- Khách thể của quan hệ pháp luật1- Chủ thể của QHPL* Khái niệm Có năng lựcchủ thểTham gia QHPLCá nhân,Tổ chứcChủ thểcủa QHPL * Năng lực chủ thể của QHPLGồm hai yếu tố:+ Năng lực pháp luật: là khả năng chủ thể có các quyền hoặc nghĩa vụ pháp lý nhất định theo quy định của pháp luật.+ Năng lực hành vi: là khả năng của chủ thể bằng hành vi của mình tham gia quan hệ pháp luật và thực hiện quyền, nghĩa vụ pháp lý theo quy định của pháp luật. * So sánh NLPL và NLHVYếu tốGiống nhauKhác nhauNăng lựcpháp luậtLà khả năng của chủ thể Theo quy định của pháp luậtNLPL: khả năng có quyền, nghĩa vụNăng lực hành viNLHV: khả năng bằng hành vi của mình thực hiện quyền và nghĩa vụThời điểm xuất hiện, chấm dứt các yếu tố thuộc năng lực chủ thể của cá nhân Yếu tốThời điểmNăng lực pháp luậtNăng lực hành viXuất hiệnThông thường là từ lúc được sinh raĐộ tuổiKhả năng nhận thứcChấm dứtKhi cá nhân đĩ chết Khi cá nhân chết hoặc theo quy định của pháp luậtThời điểm xuất hiện, chấm dứt các yếu tố thuộc năng lực chủ thể của tổ chức Yếu tốThời điểmNăng lực pháp luậtNăng lực hành viXuất hiện- Xuất hiện đồng thời khi tổ chức được thành lập hợp pháp;- Phạm vi: theo quy định của PLChấm dứtKhi tổ chức chấm dứt sự tồn tại: (giải thể, phá sản v.v..)2- Nội dung của QHPL Quyền chủ thể- Khả năng thực hiện hành vi nhất định do quy phạm pháp luật tương ứng quy định.- Khả năng yêu cầu chủ thể khác tôn trọng quyền, nghĩa vụ; chấm dứt hành vi cản trở quyền, nghĩa vụ.- Khả năng yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền can thiệp, bảo vệ quyền, lợi ích Nội dung của QHPL (tiếp) Nghĩa vụ chủ thểPhải thực hiện một số yêu cầu nhất định do QPPL xác định nhằm đáp ứng yêu cầu của chủ thể khác.Kiềm chế không thực hiện hành vi bị cấmPhải chịu trách nhiệm pháp lý khi xử sự không đúng quy định của pháp luật3- Khách thể của QHPLChủ thể hướng tớikhi tham giaQHPLLợi íchvật chấtLợi íchtinh thầnLợi íchchính trịxã hộiIII- Các yếu tố làm phát sinh, thay đổi, chất dứt quan hệ pháp luậtXem xét các tình huống sau:Tình huống 1: Năm 1990, trường hợp nhiễm HIV đầu tiên được phát hiện Việt Nam. Năm 1995, anh C (quê ở tỉnh A) thấy sức khỏe cĩ dấu hiệu giảm sút bèn đi làm một số xét nghiệm và nhận được kết luận đã bị nhiễm HIV. Quá đau xĩt và hận đời, C thực hiện hành vi cố ý lây truyền HIV cho người khác. Theo anh (chị), giữa C và nhà nước cĩ phát sinh quan hệ pháp luật hình sự hay khơng? Tại sao?Tình huống 22, Năm 1993, anh K và chị H tổ chức lễ cưới nhưng do cơng việc bận rộn, đi làm xa quê nên khơng đăng ký kết hơn. Tháng 01/2004, chị H về quê, rủ anh K về cùng để đăng ký thì K nĩi bận khơng về được, vả lại khơng cần thiết phải đăng ký vì đã cĩ 2 mặt con với nhau. H khơng yên tâm nên đã nhờ một người quen tới UBND xã, tự nhận là K để ký vào giấy đăng ký kết hơn cho mình. Sau đĩ H về kể lại với K, K rất tức giận, giữa hai người phát sinh mâu thuẫn. Thời gian sau, họ gửi đơn ra tịa xin ly hơn. Theo anh (chị), giữa K và H cĩ phát sinh quan hệ vợ chồng hay khơng? Tại sao?Tình huống 3Ơng M là giám đốc Cơng ty TNHH An Khang. Ơng M cĩ người hàng xĩm là N, bị bệnh tâm thần dạng nhẹ nhưng tính tình hiền lành. Thấy gia đình anh N khĩ khăn, M đã ký một hợp đồng lao động tuyển dụng N làm nhân viên tạp vụ. Một hơm làm việc, do sơ suất, N đã làm vỡ màn hình máy tính trong phịng hành chính của cơng ty.Theo đồng chí, giữa N và Cơng ty TNHH An Khang cĩ phát sinh quan hệ pháp luật lao động, quan hệ pháp luật về bồi thường thiệt hại hay khơng? Tại sao?III- Các yếu tố làm phát sinh, thay đổi, chất dứt quan hệ pháp luật	1- Quy phạm pháp luật	2- Năng lực chủ thể	3- Sự kiện pháp lý: - Khái niệm sự kiện pháp lý - Phân loại sự kiện pháp lý - Khái niệm sự kiện pháp lýSự kiện pháp lý là:Những điều kiện, hoàn cảnh, tình huống của đời sống thực tế Được quy định trong quy phạm pháp luật Việc xuất hiện hay biến mất của nó gắn liền với sự phát sinh, thay đổi hoặc chấm dứtquan hệ pháp luậtPhân loại sự kiện pháp lý - Tiêu chí ý chí:Sự biếnHành vi