Sổ tay hướng dẫn tuyên truyền Ngày Nước thế giới
Ngày Nước thế giới được tổ chức hằngnăm nhằm kêu gọi sự quan tâm toàn
cầu về vai trò quan trọng của nước vàtuyên truyền, vận động về quản lý bền
vững tài nguyên nước.
Là ngày quốc tế tôn vinh tài nguyênnước, đặc biệt là tài nguyên nước ngọt,
Ngày Nước thế giới đầu tiên được khởixướng tại Hội nghị Liên hiệp quốc về
Môi trường và Phát triển (UNCED) năm1992 tại Rio, Brazil. Đại hội đồng Liên
hiệp quốc đã lấy ngày 22 tháng 3 năm1993 là ngày Nước thế giới đầu tiên. Từ
đó, Ngày nước thế giới được hưởng ứngkỷ niệm hàng năm trên toàn cầu. Mỗi
năm, một khía cạnh cụ thể của nước sẽđược nhấn mạnh.
lượng THÔNG ĐIỆP CỤ THỂ SỰ TIÊU DÙNG VÀ NHU CẦU THÔNG ĐIỆP » Nhu cầu về nước ngọt và năng lượng sẽ tiếp tục tăng trong những thập kỷ tới. Nhu cầu của yếu tố này sẽ thúc đẩy yêu cầu của yếu tố kia. THÁCH THỨC » Đến năm 2050, nhu cầu khai thác nước dự đoán sẽ tăng khoảng 55% do sự gia tăng về nhu cầu sử dụng nước của ngành sản xuất và chế tạo, nhiệt điện (phần lớn do việc mở rộng các nhà máy sản xuất điện sử dụng than và gas), nông nghiệp và nước sinh hoạt. » Nước và năng lượng được đánh giá có tác động trực tiếp và gián tiếp tới mục tiêu xóa đói giảm nghèo: về trực tiếp, đó là việc nâng cao khả năng tiếp cận với nguồn nước sạch, vệ sinh, điện và năng lượng được nhấn mạnh trong Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ; về gián tiếp, việc không thể tiếp cận với nước và năng lượng có thể tạo ra những rào cản đối với việc phát triển kinh tế bền vững vốn được xem là giải pháp cuối cùng để thực hiện mục tiêu giảm nghèo trên diện rộng. GIẢI PHÁP » Thúc đẩy sự phối hợp giữa ngành nước và ngành năng lượng nhằm giảm sự lãng phí và sự thiếu hiệu quả. » Nâng cao nhận thức của người tiêu dùng trong việc sử dụng nước và năng lượng tiết kiệm, hiệu quả (tiết tiệm nước là tiết kiệm năng lượng và ngược lại) và thực hiện mô hình tiêu dùng hiệu quả (thực phẩm, lựa chọn phương tiện giao thông, .) » Phát triển các nguồn năng lượng thay thế như năng lượng có thể tái tạo. » Phát triển các giải pháp công nghệ có thể cung cấp các dịch vụ nước và năng lượng kết hợp, đặc biệt cho nhóm người ng- hèo nhất. NGUỒN CUNG VÀ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG THÔNG ĐIỆP » Giữa nước và năng lượng tồn tại một mối liên hệ chặt chẽ: Những lựa chọn gắn với các yếu tố như nguồn cung, sự phân phối, giá cả và sử dụng sẽ tạo ra các tác động lẫn nhau. 16 Tiết kiệm năng lượng là tiết kiệm nước, tiết kiệm nước cũng là tiết kiệm năng lượng THÁCH THỨC » Nguồn cung nước và năng lượng có mối tương quan chặt chẽ. Để sản xuất năng lượng thì cần phải có nước, ngược lại, trong quá trình khai thác, xử lý và phân phối nước cũng như quá trình thu gom và xử lý nước thải lại không thể thiếu năng lượng. Các phương thức sản xuất năng lượng truyền thống (như sản xuất điện sử dụng than/nhiệt và thủy điện) đang bị hạn chế do sự hữu hạn của tài nguyên nước. » Do giá nước quá thấp nên không tạo động lực cho các nhà sản xuất năng lượng tiết kiệm nước, trong khi người sử dụng nước phải trả tiền cho năng lượng mặc dù ngành năng lượng vẫn được hưởng trợ cấp giá. » Tăng khả năng tiếp cận nước & năng lượng và thực hiện phát triển bền vững nước & năng lượng là hai mục tiêu đang được quan tâm ở các nước đang phát triển. Cả hai mục tiêu này đều gắn với việc sử dụng tài nguyên nước và năng lượng hiệu quả. » Khủng hoảng nguồn cung cấp nước đang là vấn đề nóng được thế giới xếp ở vị trí thứ tư về khả năng có thể xảy ra và ở vị trí thứ hai về mức độ ảnh hưởng. » Đảm bảo việc tiếp cận với các dịch vụ năng lượng hiện đại là một thách thức để thực hiện mục tiêu phát triển bền vững. GIẢI PHÁP » Việc ra quyết định trong lĩnh vực năng lượng có tính đến nhu cầu và sự khan hiếm của tài nguyên nước có thể mang lại lợi ích cho cả hai ngành. » Rõ ràng không phải lúc nào cũng có thể đạt được giải pháp hai bên cùng có lợi, do vậy, đôi khi việc đưa ra những quyết định có tính chất thỏa hiệp giữa hai ngành là không thể tránh khỏi. » Công nghệ phát triển năng lượng tái tạo rất quan trọng để thực hiện mục tiêu phát triển bền vững vì nó sử dụng các nguồn tài nguyên có thể tái tạo thay cho các nguồn tài nguyên hữu hạn có thể cạn kiệt như nhiên liệu hóa thạch. » Các dịch vụ sinh thái bền vững là nền tảng cho phát triển kinh tế bền vững và sức khỏe con người. Một khi đã nhận thức được hệ sinh thái cung cấp rất nhiều dịch vụ gắn với nước và năng lượng thì sẽ hỗ trợ cho việc quản lý các vấn đề có tính thỏa hiệp. Đồng thời, bảo đảm những lợi ích trong ngắn hạn mà không ảnh tới mục tiêu phát triển môi trường bền vững trong dài hạn. 17 Tiết kiệm năng lượng là tiết kiệm nước, tiết kiệm nước cũng là tiết kiệm năng lượng QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC THÔNG ĐIỆP » Các chính sách liên quan đến nước và năng lượng ngoài mục tiêu bảo đảm tính tương thích và liên hệ chặt chẽ còn phải bảo đảm tính phát triển bền vững và đổi mới. THÁCH THỨC » Mặc dù mối liên hệ mật thiết giữa tài nguyên nước và năng lượng là rất rõ ràng song việc quản lý và điều phối hai yếu tố này lại luôn được triển khai tách biệt. » Các quyết định liên quan đến việc khai thác, quản lý tài nguyên nước và sản xuất thủy điện thường tạo ra những tác động lẫn nhau một cách rõ ràng, ở nhiều khía cạnh và trên diện rộng. » Những thách thức trong quản lý nhà nước ở thế kỷ 21 là việc xem xét một cách đa mục tiêu các khía cạnh, vai trò và lợi ích của nước, bảo đảm nước được đặt ở vị trí trung tâm trong quá trình ra quyết định của tất cả các lĩnh vực phụ thuộc vào nước, bao gồm cả năng lượng. GIẢI PHÁP » Sự quan tâm chặt chẽ về mối tương quan và sự tác động lẫn nhau giữa ngành nước và ngành năng lượng sẽ nâng cao hiệu quả phối hợp trong việc lập quy hoạch của hai ngành nhằm tối đa hóa hiệu quả đầu tư. » Cách tiếp cận và các giải pháp tổng hợp đối với vấn đề nước- năng lượng được coi là cơ sở để đạt được những tác động lớn hơn về kinh tế - xã hội. » Khuyến khích Chính phủ tạo môi trường thuận lợi cho việc thúc đẩy sự phối hợp chặt chẽ giữa ngành nước và ngành năng lượng, hỗ trợ nghiên cứu và phát triển các dịch vụ năng lượng sử dụng nước hiệu quả cũng như các dịch vụ nước sử dụng năng lượng hiệu quả, ví dụ như việc thu hồi nhiệt/năng lượng từ nước ấm trong các tòa nhà hoặc chiết xuất biogas từ cặn dầu của các thiết bị xử lý nước thải. » Các quyết định liên quan đến việc chia sẻ, phân bổ, sản xuất và phân phối tài nguyên nước và năng lượng có những ảnh hưởng quan trọng đến xã hội và vấn đề bình đẳng giới. Yếu tố giới cần được xem xét, cân nhắc trong công tác quản lý nhà nước về tài nguyên nước và năng lượng. 18 Tiết kiệm năng lượng là tiết kiệm nước, tiết kiệm nước cũng là tiết kiệm năng lượng KINH TẾ THÔNG ĐIỆP » Định giá các dịch vụ nước và năng lượng phải phản ánh đủ chi phí giá thành và các tác động tới xã hội và môi trường. THÁCH THỨC » Giá nước và năng lượng chịu tác động mạnh mẽ của các quyết định chính trị và việc trợ cấp giá (hỗ trợ các ngành kinh tế quan trọng như nông nghiệp và công nghiệp). Tuy nhiên, chính việc trợ giá này là nguyên nhân khiến mối quan hệ kinh tế giữa nước và năng lượng không được phán ánh một cách chân thật. » Sự cần thiết phải hiểu rõ những tác động của giá không phản ánh hết được chi phí trong việc đánh giá chi phí đầu vào của các dịch vụ, đặc biệt ở các nước đang phát triển. » Xây dựng mức giá phù hợp sẽ là một khuyến khích để đầu tư. GIẢI PHÁP » Xây dựng cơ cấu giá phù hợp sẽ giúp tạo nguồn thu đủ cho việc vận hành và bảo dưỡng, đồng thời ngăn ngừa sự lãng phí và sai lệch do mức giá thấp. » Các công cụ kinh tế như thuế, phí ô nhiễm, trợ giá hay tạo thị trường cho việc mua và bán một dịch vụ, một nguồn tài nguyên, hoặc quyền sử dụng dịch vụ và tài nguyên đó. ĐẦU TƯ THÔNG ĐIỆP » Đầu tư tư nhân vào cơ sở hạ tầng của ngành nước và năng lượng, các ngành thay thế, nguồn năng lượng có thể tái tạo hoặc các nguồn năng lượng không tiêu tốn nhiều nước là rất quan trọng THÁCH THỨC » Thông thường, cơ sở hạ tầng của ngành nước và năng lượng được đầu tư bởi khu vực nhà nước. » Theo cơ quan năng lượng quốc tế (IEA), từ nay đến năm 2030, mỗi năm cần phải có thêm khoảng 49 tỷ đôla đầu tư cho lĩnh vực năng lượng mới đảm bảo được nhu cầu tiếp cận năng lượng của toàn cầu. » Yêu cầu về đầu tư cơ sở hạ tầng ngành nước đến năm 2015 được ước tính còn cao hơn mức 103 tỷ đôla mỗi năm cho các lĩnh vực nước, vệ sinh và xử lý nước thải. » Trong tương lai, hình thức đầu tư của cả hai ngành sẽ không thể chỉ hạn chế là đầu tư công. 19 Tiết kiệm năng lượng là tiết kiệm nước, tiết kiệm nước cũng là tiết kiệm năng lượng » Thuyết phục các nhà đầu tư tư nhân và các nhà đầu tư mạo hiểm rằng ngành năng lượng sử dụng nước là một hạng mục đầu tư đem lại lợi nhuận. GIẢI PHÁP » Các công cụ đầu tư nhằm khuyến khích đầu tư tư nhân có thể bao gồm cả việc đánh giá chi tiêu công nhằm nâng cao hiệu quả chi tiêu công và chức năng giám sát, thu hẹp các hạng mục đầu tư không hiệu quả, tăng thu hồi chi phí, thiết lập quan hệ đối tác công – tư (PPP) và đầu tư dựa trên hiệu quả. » Khuyến khích khu vực kinh tế tư nhân sở hữu và vận hành cơ sở hạ tầng của cả hai ngành nước và năng lượng thông qua các hình thức PPP (quan hệ đối tác công - tư), BOOT (xây dựng-sở hữu-vận hành-chuyển giao) và BOT (xây dựng-vận hành-chuyển giao). Theo đó, khu vực tư nhân trực tiếp thực hiện việc đầu tư, xây dựng dự án, sau đó vận hành dự án theo thời gian được thỏa thuận trong hợp đồng để thu hồi chi phí và lợi nhuận, cuối cùng sẽ thực hiện việc chuyển giao cho Nhà nước quản lý. » Hỗ trợ các công nghệ đổi mới, đưa các kết quả từ phòng thí nghiệm ra thử nghiệm trên thực tế. Chương 5 Các tài liệu cho chiến dịch Một loạt các tài liệu sẵn có trên trang web cho bạn tải về và sử dụng để hỗ trợ cho các hoạt động cho chiến dịch của bạn như logo, băng rôn, các tài liệu truyền thông về Ngày nước thế giới Tài liệu bằng tiếng Việt: Ghé thăm www.dwrm.gov.vn để có thể tải các tài liệu cần thiết về Ngày nước thế giới. Hoặc ghé thăm mạng lưới WENVN (https://www.facebook.com/groups/ wenvn/) Tài liệu bằng tiếng Anh: Bạn có thể ghé thăm trang web www.unwater.org/worldwaterday/cam- paign-materials/en để có thể tải tất cả các tài liệu cần thiết về Ngày nước thế giới và tài liệu truyền thông về Ngày nước thế giới đã được thiết kế sẵn Tiết kiệm năng lượng là tiết kiệm nước, tiết kiệm nước cũng là tiết kiệm năng lượng 20 BỘ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG CỤC QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN NƯỚC Địa chỉ: 10 Tôn Thất Thuyết, Hà Nội Điện thoại: 04.39437080 Fax: 04.39437417 Website:
File đính kèm:
- Final - So tay huong dan van dong tuyen truyen Ngay Nuoc the gioi 2014.pdf