Tài liệu hướng dẫn các câu hỏi Khoa học PISA
BÀI 1. NHÀ KÍNH
Hãy đọc đoạn văn sau và trả lời các câu hỏi.
HIỆU ỨNG NHÀ KÍNH: HIỆN THỰC HAY HƯ CẤU?
Các sinh vật sống cần năng lượng để tồn tại. Năng lượng giúp duy trì sự sống trên Trái Đất đến từ Mặt trời, Mặt Trời bức xạ năng lượng vào không gian vì nó rất nóng. Chỉ một phần nhỏ năng lượng này đến được Trái Đất.
Bầu khí quyển của Trái Đất hoạt động như một tấm chắn bảo vệ trên bề mặt hành tinh của chúng ta, ngăn chặn các biến thể từ nhiệt độ cao tồn tại trong chân không.
Hầu hết năng lượng bức xạ từ Mặt Trời đi qua bầu khí quyển của Trái Đất. Trái Đất hấp thụ một phần năng lượng đó và một phần bị phản xạ ngược lại từ bề mặt Trái Đất. Một phần năng lượng phản xạ ngược lại này sẽ được bầu khí quyển hấp thụ.
iữa vận tốc gió và điện năng được tạo ra. Dưới đây là bốn điều kiện làm việc trong việc sản xuất điện ở các khu vực triển khai điện gió. Các cánh quạt của cột điện gió bắt đầu quay khi vận tốc gió đạt đến mức V1. Điện năng đầu ra đạt mức đầy đủ (W) khi tốc độ gió đạt đến mức V2. Vì các lý do an toàn, các cánh quạt được kiểm soát để không quay nhanh hơn mức cho phép khi tốc độ gió đạt mức V2. Các cánh quạt sẽ dừng quay khi tốc độ gió đạt mức V3. Trong các đồ thị dưới đây, đồ thị nào biểu diễn đúng nhất quan hệ giữa vận tốc gió và điện năng được tạo ra dưới các điều kiện làm việc nêu trên? A. B. Điện năng Power Điện năng W W 0 0 V1 V2 V3 Vận tốc gió 0 V1 V2 V3 Vận tốc gió C. D. Điện năng Điện năng W W 0 0 0 V1 V2 V3 0 Vận tốc gió 0 V1 V2 V3 Vận tốc gió ĐIỆN GIÓ: HƯỚNG DẪN MÃ HÓA CÂU HỎI 2 Mức đầy đủ Mã 1: B Mức không đầy đủ Mã 0: Các câu trả lời khác Mã 9: Không trả lời Câu hỏi 3: ĐIỆN GIÓ S10Q03 - 0 1 9 Nếu các trạm điện gió được lắp đặt càng cao hơn so với mặt nước biển, cánh quạt sẽ càng quay chậm hơn với cùng một vận tốc gió. Trong các lý do dưới đây, lý do nào là hợp lý nhất để giải thích vì sao khi càng lên cao, các cánh quạt càng quay chậm hơn với cùng vận tốc gió? A Không khí loãng hơn khi độ cao tăng lên. B Nhiệt độ thấp hơn khi độ cao tăng. C Trọng lực giảm dần khi độ cao tăng. D Mưa nhiều hơn khi độ cao tăng. ĐIỆN GIÓ: HƯỚNG DẪN MÃ HÓA CÂU HỎI 3 Mức đầy đủ Mã 1: A. Không khí loãng hơn khi độ cao tăng lên. Không đạt Mã 0: Các câu trả lời khác. Mã 9: Không trả lời. Câu hỏi 4: ĐIỆN GIÓ S10Q04 - 0 1 2 9 Hãy mô tả một ưu điểm và một nhược điểm cụ thể trong việc sử dụng năng lượng gió để sản xuất điện so với khi sử dụng các nhiên liệu hóa thạch, chẳng hạn như than đá và dầu mỏ, để tạo ra điện năng. Một ưu điểm ............................................................................................................. ................................................................................................................................... Một nhược điểm ......................................................................................................... ................................................................................................................................... ĐIỆN GIÓ: HƯỚNG DẪN MÃ HÓA CÂU HỎI 4 Mức đầy đủ Mã 2: Học sinh nêu được một ưu điểm và một nhược điểm cụ thể. Lưu ý khi mã hóa: Chi phí của các trạm điện gió được nhìn nhận như là một ưu điểm hay nhược điểm còn tùy vào việc đang xét trên khía cạnh nào (chẳng hạn các chi phí lắp đặt hay các chi phí vận hành). Do đó, khi đề cập đến “chi phí”, nếu không có giải thích gì thêm, thì chưa đủ để đánh giá là ưu điểm hay nhược điểm. [Ưu điểm] • Không thải ra khí cacbon đioxit(CO2). • Không tiêu thụ các nhiên liệu hóa thạch. • Sau khi các trạm điện gió được lắp đặt, chi phí phát điện sẽ rẻ. • Không sinh ra rác thải và/hoặc chất độc hại. • Sử dụng các nguồn lực thiên nhiên hoặc năng lượng sạch. • Thân thiện với môi trường và có tuổi thọ sử dụng dài. [Nhược điểm] • Việc phát điện theo yêu cầu có thể không thực hiện được. [Bởi vì tốc độ gió không thể kiểm soát được.] • Các địa điểm phù hợp cho các trạm điện gió bị giới hạn. • Các trạm điện gió có thể bị phá hủy bởi gió cực mạnh. • Lượng điện năng sinh ra bởi mỗi trạm điện gió là tương đối nhỏ. • Trong một số trường hợp có thể xuất hiện ô nhiễm tiếng ồn. • Đôi khi chim sẽ bị chết khi chúng đâm vào cánh quạt quay. • Khung cảnh thiên nhiên bị thay đổi [Ô nhiễm tầm nhìn]. • Chi phí lắp đặt cao. Mức không đầy đủ Mã 1: Học sinh mô tả đúng được một ưu điểm hoặc một nhược điểm (như đã trình bày ở các ví dụ Mức đầy đủ) nhưng không trình bày cả hai Không đạt Mã 0: Học sinh mô tả không đúng ưu điểm và nhược điểm. Dưới đây là một số ví dụ việc học sinh đưa ra ưu điểm hay nhược điểm không chấp nhận được. • Tốt cho môi trường hoặc thiên nhiên. [Câu trả lời quá chung chung.] • Có hại cho môi trường hoặc thiên nhiên. • Chi phí để xây dựng một máy phát điện gió thấp hơn so với xây dựng một nhà máy điện sử dụng năng lượng hóa thạch. [Điều này bỏ qua sự thật là cần phải có một số lượng rất lớn các máy phát điện sử dụng năng lượng gió mới có thể sinh ra cùng lượng điện như một nhà máy điện sử dụng nhiên liệu hóa thạch.] • Nó sẽ không tốn nhiều kinh phí. Mã 9: Không trả lời. BÀI 11. TẬP THỂ DỤC Tập thể dục thường xuyên với mức độ vừa phải rất tốt cho sức khỏe. Câu hỏi 1: TẬP THỂ DỤC S11Q05 – 01 11 12 99 Vì sao khi đang tập thể dục em phải thở gấp hơn so với khi cơ thể đang nghỉ ngơi? TẬP THỂ DỤC: HƯỚNG DẪN MÃ HÓA CÂU HỎI 1 Mức tối đa Mã 11: Để loại bỏ lượng cacbon đioxit tăng lên và để cung cấp thêm oxi cho cơ thể. [Không chấp nhận khái niệm “không khí” mà phải chỉ rõ “cacbon đioxit” hoặc “oxi”.] Khi bạn tập thể dục, cơ thể bạn cần nhiều oxi hơn và tạo ra nhiều cacbon điôxit. Việc thở cũng vậy. Thở nhanh hơn cho phép oxi đi vào máu nhiều hơn và cacbon đioxit được thải ra nhiều hơn. Mã 12: Để thải lượng cacbon đioxit tăng lên ra khỏi cơ thể hoặc để cung cấp thêm oxi cho cơ thể, nhưng không phải cả hai ý. [Không chấp nhận “không khí” mà phải chỉ rõ “cacbon đioxit” hoặc “oxi”.] Bởi vì chúng ta phải loại bỏ cacbon đioxit sinh ra nhiều hơn. Bởi vì cơ bắp cần oxi. [Hàm ý rằng cơ thể bạn cần nhiều oxi hơn khi bạn đang tập thể dục (sử dụng cơ bắp của bạn).] Bởi vì tập thể dục sử dụng oxi Bạn thở gấp hơn bởi vì bạn đang nạp nhiều oxi hơn vào trong phổi. [Diễn đạt kém, nhưng cũng đã nhận ra rằng bạn được cung cấp thêm oxi.] Bởi vì bạn đang sử dụng quá nhiều năng lượng và cơ thể bạn cần gấp đôi hay gấp ba lượng không khí thở vào. Bạn cũng cần thải cacbon đioxit ra khỏi cơ thể. [Mã 12 cho câu thứ hai – hàm ý rằng lượng cacbon đioxit nhiều hơn bình thường phải được thải ra khỏi cơ thể; câu đầu tiên không gây mâu thuẫn mặc dù câu này được Mã 01.] Không đạt Mã 01: Các câu trả lời khác Để đưa thêm không khí vào trong phổi bạn. Bởi vì cơ bắp tiêu tốn thêm năng lượng. [Không đủ cụ thể.] Bởi vì tim bạn đập nhanh hơn. Cơ thể bạn cần oxi. [Không đề cập tới nhu cầu thêm oxi.] Mã 99: Không trả lời CÁC CÂU TRẢ LỜI CỦA HỌC SINH Mã 28 Bởi vì cơ thể bạn đang tập luyện nặng hơn và cơ thể cần được cung cấp nhiều oxi hơn. ______12 29 Bởi vì máu của bạn đang bơm nhanh hơn và cơ thể bạn cần oxi gấp hơn. ______12 30 Để thải bỏ cacbon đioxit. ______12 31 Thở gấp là cần thiết với các hoạt động thể lực bởi vì nó giúp không khí lưu thông trong cơ thể dễ dàng hơn. ______01 32 Khi tập thể dục, bạn cần nhiều oxi hơn cho quá trình hô hấp. Hô hấp tạo ra cacbon đioxit và khí này phải được thải ra khỏi cơ thể vì thế chúng ta cần phải thở gấp hơn. ______11 33 Bạn thở gấp hơn vì cơ thể đang bơm nhiều máu hơn qua toàn cơ thể và bạn cần nhiều oxi hơn cho máu. ______12 34 Bạn phải thở gấp hơn khi tập thể dục bởi vì tim bạn đập nhanh hơn, điều đó có nghĩa là nó làm việc nhiều hơn. ______01 BÀI 12. MƯA AXIT Hình vẽ dưới đây là những bức tượng Caryatid (tượng hình phụ nữ thay cho cột) được xây dựng ở Acropolis tại Athen hơn 2500 năm trước. Các bức tượng này được tạc từ một loại đá gọi là đá cẩm thạch. Đá cẩm thạch được tạo thành từ canxi cacbonat. Năm 1980, những bức tượng nguyên bản đã được chuyển vào trong bảo tàng Acropolis và được thay thế bởi những bản sao đúng như thật. Những bức tượng nguyên bản đã bị ăn mòn bởi mưa axit. Tác động của mưa axit lên đá cẩm thạch có thể được mô hình hóa bằng việc đặt các mảnh đá cẩm thạch vào giấm qua một đêm. Giấm ăn và mưa axit có cùng nồng độ axit. Khi đá cẩm thạch được cho vào trong giấm ăn, có những bọt khí được tạo ra. Khối lượng của mảnh đá cẩm thạch được xác định trước và sau thí nghiệm. Câu hỏi 1: MƯA AXIT S12Q15 – 0129 Những học sinh thực hiện thí nghiệm này cũng để các mảnh đá cẩm thạch trong nước nguyên chất (nước cất) qua một đêm. Hãy giải thích vì sao các học sinh lại thực hiện bước này trong thí nghiệm. MƯA AXIT: HƯỚNG DẪN MÃ HÓA CÂU HỎI 1 Mức tối đa Mã 2: Để so sánh với thí nghiệm giữa giấm ăn và đá cẩm thạch và vì thế cho thấy axit (giấm ăn) là cần thiết cho phản ứng. Để đảm bảo rằng nước mưa phải có tính axit như mưa axit thì mới gây ra phản ứng hóa học được. Để xem liệu rằng còn có những lý do nào khác gây ra những lỗ trên các miếng đá cẩm thạch hay không. Bởi vì thí nghiệm này cho thấy rằng các miếng đá cẩm thạch không phải phản ứng với bất kỳ chất lỏng nào do nước là trung tính. Mức chưa tối đa Mã 1: Để so sánh với thí nghiệm giữa giấm ăn và đá cẩm thạch, nhưng học sinh không làm rõ điều gì đang được thực hiện để cho thấy rằng axit (giấm) là cần thiết cho phản ứng hóa học. Để so sánh với ống nghiệm khác. Để xem liệu rằng mảnh đá cẩm thạch có thay đổi trong nước tinh khiết hay không. Các học sinh đưa bước này vào trong thí nghiệm để cho thấy điều gì xảy ra khi có mưa thông thường trên đá cẩm thạch. Bởi vì nước cất không phải là axit. Để đóng vai trò như một sự đối chứng. Để xem sự khác biệt giữa nước thông thường và nước axit (giấm ăn). Không đạt Mã 0: Các câu trả lời khác Để cho thấy nước cất không phải là axit. Mã 9: Không trả lời. CÁC CÂU TRẢ LỜI CỦA HỌC SINH Mã 35 Để xem liệu rằng mưa axit có phải là do đá cẩm thạch hòa với nước hay không. ______0 36 Các học sinh đưa bước này vào thí nghiệm để so sánh điều gì xảy ra khi đá ở trong nước và khi đá ở trong giấm ăn. ______1 37 Bởi vì nó cho thấy rằng đá cẩm thạch không phải lúc nào cũng phản ứng với bất kỳ chất lỏng nào và nước là trung tính. ______2 38 Để đảm bảo rằng chính giấm ăn là nguyên nhân gây ra phản ứng, chứ không phải chỉ bởi vì nó là một chất lỏng. ______2 39 Bởi vì nước cất giống như nước mưa bình thường, điều này chứng minh mưa bình thường không ăn mòn đá cẩm thạch. ______2 40 Để xem liệu rằng nước mưa bình thường (nước cất) cũng có một tác động lên đá cẩm thạch hay không. ______2 41 Để xem liệu rằng mưa axit có phải là một nhân tố trong việc phân hủy các bức tượng hay không. ______2 42 Bởi vì không có axit trong nước cất tinh khiết. ______1
File đính kèm:
- Mot so vi du danh gia theo pisaPISA.doc