Tập huấn giáo viên về đổi mới phương pháp dạy học

 đề vào một chủ đềTìm các phương án giải quyết vấn đềThu thập các khả năng lựa chọn và ý nghĩ khác nhauĐỘNG NÃO (2)Brainstomming122Ưu điểmDễ thực hiện, Không tốn kémSử dung được hiệu ứng cộng hưởng, huy động tối đa trí tuệ của tập thể, Huy động được nhiều ý kiếnTạo cơ hội cho tất cả thành viên tham gia Nhược điểm: Có thể đi lạc đề, tản mạnCó thể mất thời gian nhiều trong việc chọn các ý kiến thích hợp Có thể có một số HS „quá tích cực“, số khác thụ động ĐỘNG NÃO (3)Brainstomming123Động não viết là một hình thức biến đổi của công não. Trong đó các ý kiến không được trình bày miệng mà được viết ra giấy. Hình thức này yêu cầu tất cả các thành viên cần tham gia viết ý tưởng cá nhân về chủ đề. Cách thực hiện: §Æt trªn bµn 1-2 tê giÊy ®Ó ghi c¸c ý tưởng, đề xuất cña c¸c thµnh viªn. Mçi mét thµnh viªn viÕt nh÷ng ý nghÜ cña m×nh trªn c¸c tê giÊy ®ãKhi kh«ng nghÜ thªm ®­îc n÷a th× cã thÓ tham kh¶o c¸c ý kiÕn kh¸c ®· ghi trªn giÊy cña c¸c thµnh viªn kh¸c ®Ó tiÕp tôc ph¸t triÓn ý nghÜ. ĐỘNG NÃO VIẾT(Brainwriting)124Công não nặc danh cũng là một hình thức của công não viêt. Mçi mét thµnh viªn viÕt nh÷ng ý nghÜ cña m×nh vÒ c¸ch gi¶i quyÕt vÊn ®Ò, nh­ng ch­a c«ng khai, sau ®ã nhãm míi th¶o luËn chung vÒ c¸c ý kiÕn hoÆc tiÕp tôc ph¸t triÓn. Nh­îc ®iÓm: Kh«ng nhËn ®­îc gîi ý tõ nh÷ng ý kiÕn cña ng­êi kh¸c trong viÖc viÕt ý kiÕn riªng. ­u ®iÓm: Mçi thµnh viªn cã thÓ tr×nh bµy ý kiÕn c¸ nh©n cña m×nh mµ kh«ng bÞ ¶nh h­ëng bëi c¸c ý kiÕn kh¸c. ĐỘNG NÃO KHÔNG CÔNG KHAI (1) 125Động não không công khai cũng là một hình thức của động não viêt. Mçi mét thµnh viªn viÕt nh÷ng ý nghÜ cña m×nh vÒ c¸ch gi¶i quyÕt vÊn ®Ò, nh­ng ch­a c«ng khai, sau ®ã nhãm míi th¶o luËn chung vÒ c¸c ý kiÕn hoÆc tiÕp tôc ph¸t triÓn. Nh­îc ®iÓm: Kh«ng nhËn ®­îc gîi ý tõ nh÷ng ý kiÕn cña ng­êi kh¸c trong viÖc viÕt ý kiÕn riªng. ­u ®iÓm: Mçi thµnh viªn cã thÓ tr×nh bµy ý kiÕn c¸ nh©n cña m×nh mµ kh«ng bÞ ¶nh h­ëng bëi c¸c ý kiÕn kh¸c. ĐỘNG NÃO KHÔNG CÔNG KHAI (2) 126Mçi nhãm 6 ng­êi, mçi ng­êi viÕt 3 ý kiÕn trªn mét tê giÊy trong vßng 5 phót vÒ c¸ch gi¶i quyÕt 1 vÊn ®Ò vµ tiÕp tôc chuyÓn cho ng­êi bªn c¹nh. TiÕp tôc nh­ vËy cho ®Õn khi tÊt c¶ mäi ng­êi ®Òu viÕt ý kiÕn cña m×nh, cã thÓ lÆp l¹i vßng kh¸c. => Tèi ®a lµ 108 ®Ò xuÊt ®­îc ®­a ra trong nhãm. Con số 6-3-5 có thể thay đổi. Đây là một dạng cụ thể của kỹ thuật XYZ, trong đó z,y,z là cac con số có thể tự quy địnhKỸ THUẬT 635 (XYZ)127Kỹ thuật “bể cá” là một kỹ thuật dùng cho thảo luận nhóm, trong đó Một nhóm HS ngồi giữa lớp và thảo luận với nhau, Những HS khác trong lớp ngồi xung quanh ở vòng ngoài theo dõi cuộc thảo luận đó và Sau khi kết thúc cuộc thảo luận thì hms quan sát đưa ra những nhận xét về cách ứng xử của những HS thảo luận. Trong quá trình thảo luận, những người quan sát và những người thảo luận sẽ thay đổi vai trò với nhau.KỸ THUẬT “BỂ CÁ”128Kỹ thuật “ổ bi” là một kỹ thuật thảo luận nhóm, trong đó HS chia thành hai nhóm ngồi theo hai vòng tròn đồng tâm và đối diện nhau để tạo điều kiện cho mỗi HS có thể nói chuyện với lần lượt các HS ở nhóm khác.Khi thảo luận, mỗi HS ở vòng trong sẽ trao đổi với HS đối diện ở vòng ngoài;Sau một ít phút thì HS vòng ngoài ngồi yên, HS vòng trong chuyển chỗ theo chiều kim đồng hồ, tương tự như vòng bi quay, để luôn hình thành các nhóm đối tác mới. KỸ THUẬT “Ổ BI”129Tranh luận ủng hộ – phản đối (tranh luận chia phe) là một kỹ thuật dùng trong thảo luận, trong đó đề cập về một chủ đề có chứa đựng xung đột. Những ý kiến khác nhau và những ý kiến đối lập được đưa ra tranh luận nhằm mục đích xem xét chủ đề dưới nhiều góc độ khác nhau. Mục tiêu của tranh luận không phải là nhằm “đánh bại” ý kiến đối lập mà nhằm xem xét chủ đề dưới nhiều phương diện khác nhau TRANH LUẬN ỦNG HỘ VÀ PHẢN ĐỐI (1)130Các thành viên được chia thành hai nhóm theo hai hướng ý kiến đối lập nhau về một luận điểm cần tranh luận. Một nhóm cần thu thập những lập luận ủng hộ, còn nhóm đối lập thu thập những luận cứ phản đối đối với luận điểm tranh luận.Sau khi các nhóm đã thu thập luận cứ thì bắt đầu thảo luận thông qua đại diện của hai nhóm. Sau khi các lập luận đã đưa ra thì tiếp theo là giai đoạn thảo luận chung và đánh giá, kết luận thảo luận. TRANH LUẬN ỦNG HỘ VÀ PHẢN ĐỐI (1)131TÊt c¶ c¸c thµnh viªn ph¸c ho¹ nh÷ng ý nghÜ ®Çu tiªn vÒ c¸ch gi¶i quyÕt vÊn ®Ò trªn mét tờ bìa, rồi dính lên bàn hay lên tường như một triển lãm tranh.Trong mét vßng „triÓn l·m tranh“ mçi mét thµnh viªn tr×nh bµy suy nghÜ cña m×nh vÒ c¸ch gi¶i quyÕt (giai ®o¹n tËp hîp).Trong giai ®o¹n thø hai cña viÖc t×m lêi gi¶i c¸ nh©n, c¸c ph­¬ng ¸n gi¶i quyÕt tiÕp tôc ®­îc t×m kiÕm.Trong giai ®o¹n ®¸nh gi¸, tÊt c¶ c¸c ph­¬ng ¸n gi¶i quyÕt ®­îc tËp hîp l¹i vµ t×m ph­¬ng ¸n tèi ­u.KỸ THUẬT “PHÒNG TRANH”132HỎI BẰNG PHIẾUKartenabfrageHỏi b»ng phiÕu sÏ gióp thu thËp ý kiến về nh÷ng c©u hái cßn bá ngá, gióp nhËn biÕt, s¾p xÕp vÊn ®Ò. Người tham gia viÕt nh÷ng suy nghÜ cña m×nh d­íi d¹ng côm tõ ng¾n gän lªn nh÷ng miÕng bìa, sau ®ã ghim chóng lªn b¶ng mÒm.TiÕn tr×nh:B¹n h·y tr×nh bµy nh÷ng c©u hái quan träng lªn b¶ng ghim, lªn gi¸ treo, hoÆc viÕt lªn b¶ng. ViÕt c©u tr¶ lêi cña b¹n lªn nh÷ng miÕng phiÕu ®­îc ph¸t( NhiÒu nhÊt lµ 5 tõ)! B¹n nhí viÕt ch÷ in hoa. Trªn mçi miÕng phiÕu b¹n nhí chØ tr×nh bµy mét ý. Néi dung trªn c¸c miÕng phiÕu sÏ ®­îc ®äc lªn vµ treo nh÷ng miÕng phiÕu ®ã lªn b¶ng ghim giÊy.Th¶o luËn133TÝch cùc ho¸ häc sinh?TRANH HÀI HƯỚC PHÊ PHÁN 134Feedback (englisch): Th«ng tin ph¶n håi Thông tin phản hồi trong quá trình dạy học là giáo viªn vµ häc sinh cïng nhËn xÐt, ®¸nh gi¸, ®­a ra ý kiÕn ®èi víi nh÷ng yÕu tè cô thÓ cã ¶nh h­ëng tíi qu¸ tr×nh häc tËpMôc ®Ých lµ ®iÒu chØnh, hîp lÝ ho¸ qu¸ tr×nh d¹y vµ häc.THÔNG TIN PHẢN HỒIFeedback 135Ph¸tThuPh¶n håiTh«ng tin ®· thu nhËnTh«ng tin ®· ph¸tTHÔNG TIN PHẢN HỒIFeedback136C¶m th«ng Cã kiÓm so¸t§­îc ng­êi nghe chê ®îiCô thÓ Kh«ng nhËn xÐt vÒ gi¸ trÞ§óng lócCã thÓ biÕn thµnh hµnh ®éngCïng th¶o luËn, kh¸ch quanĐẶC ĐIỂM CỦA PHẢN HỒI TÍCH CỰCFeedback 137Kỹ thuật tia chớp là một kỹ thuật lấy thông tin phản hồi nhằm cải thiện tình trạng giao tiÕp vµ kh«ng khÝ häc tËp trong lớp học, thông qua việc các thành viên lần lượt nêu ngắn gọn và nhanh chóng ý kiến của mình về tình trạng vấn đề. Quy tắc thực hiện: Có thể áp dụng bất cứ thời điểm nào khi các thành viên thấy cần thiết và đề nghị lượt từng người nói suy nghĩ của mình về một câu hỏi đã thoả thuận, VD: Hiện tại tôi có hứng thú với chủ đề thảo luận không? Mỗi người chỉ nói ngắn gọn 1-2 câu ý kiến của mình Chỉ thảo luận khi tất cả đã nói xong ý kiến của mình 	PHẢN HỒI BẰNG KỸ THUẬT “TIA CHỚP”138 Kỹ thuật „3 lần 3“ là một kỹ thuật lấy thông tin phản hồi. Học sinh ®­îc yªu cÇu cho ý kiÕn ph¶n håi vÒ mét phÇn nhÊt ®Þnh nµo ®ã ( Néi dung buæi th¶o luËn, ph­¬ng ph¸p tiÕn hµnh th¶o luËn...) Mỗi người cần viÕt ra: 3 ®iÒu tèt 3 ®iÒu ch­a tèt 3 ®Ò nghÞ c¶i tiÕnSau khi thu thập ý kiến thì xử lý và thảo luận về các ý kiến phản hồiKỸ THUẬT 3 X 3 Feedback 139Bạn cã hiÓu nội dung học tập kh«ng?Bạn cã tham gia th¶o luËn kh«ngAnh, chÞ cã thÊy tho¶i m¸i trong nhãm lµm viÖc kh«ng?Bạn cã høng thó víi néi dung kh«ngPHẢN HỒI BẰNG KỸ THUẬT “BẮN BIA”Feedback 140L­îc ®å t­ duy (mind Mapping) lµ mét kü thuËt s¸ng t¹o. Nh÷ng suy nghÜ ®­îc viÕt ra giÊy hay trªn m¸y tÝnh, nh»m tr×nh bµy cÊu tróc t­ duy c¸ nh©n ®­îc râ rµng (theo BUZAN)LƯỢC ĐỒ TƯ DUYmind Mapping 141LƯỢC ĐỒ TƯ DUYMind Mapping 142ViÕt mét chñ ®Ò ë gi÷a, hay vÏ mét bøc tranh ë trung t©m ph¶n ¸nh vÒ chñ ®Ò. Trên mỗi nhánh chính, viết mét kh¸i niÖm, néi dung lín cña chñ ®Ò, viÕt b»ng CH÷ IN HOA. Nh¸nh vµ ch÷ trªn ®ã ®­îc vÏ vµ viÕt cïng mét mµu Nh¸nh chÝnh ®ã ®­îc nèi víi chñ ®Ò trung t©m.ChØ sö dông nh÷ng thuËt ng÷ quan träng ®Ó viÕt trªn c¸c nh¸nh.Trªn mçi nhánh chÝnh, vÏ tiÕp c¸c nhánh phô ®Ó viÕt tiÕp c¸c suy nghÜ, néi dung ë bËc thứ hai. C¸c tõ ®­îc viÕt b»ng ch÷ in th­êng.Tiếp tục như vậy ở các tầng bậc tiếp theoQUY TẮC LƯỢC ĐỒ TƯ DUYmind Mapping 143Tæng quanThu thËp ý nghÜGhi chÐpChuÈn bÞ b¸o c¸oTãm t¾t,Cñng cèỨNG DỤNG LƯỢC ĐỒ TƯ DUYmind Mapping 144C¸c h­íng suy nghÜ ngay tõ ®Çu ®­îc ®Ó më.C¸c mèi quan hÖ cña chñ ®Ò trë nªn râ rµng.Lu«n lu«n cã thÓ bæ sung néi dung.Sù t¸ch biÖt mét kh¸i niÖm ra khái trung t©m theo c¸c nh¸nh thÓ hiÖn râ cÊp ®é cña kh¸i niÖm ®ã trong toµn chñ ®Ò.ƯU ĐIỂM CỦA LƯỢC ĐỒ TƯ DUYmind Mapping 145TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI GIỜ DẠY (VỤ PTTH, 2001)TT CÁC TIÊU CHUẨNNội dung1ChÝnh x¸c, khoa häc (khoa häc bé m«n vµ quan ®iÓm t­ t­ëng, lËp tr­êng chÝnh trÞ) 2B¶o ®¶m tÝnh hÖ thèng, ®ñ néi dung, lµm râ träng t©m 3Liªn hÖ víi thùc tÕ (nÕu cã); cã tÝnh gi¸o dôc Ph. pháp4Sö dông ph­¬ng ph¸p phï hîp víi ®Æc tr­ng bé m«n, víi néi dung cña kiÓu bµi lªn líp 5KÕt hîp tèt c¸c ph­¬ng ph¸p trong c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc Ph.tiện6Sö dông vµ kÕt hîp tèt c¸c ph­¬ng tiÖn, thiÕt bÞ d¹y häc phï hîp víi néi dung cña kiÓu bµi lªn líp 7Tr×nh bµy b¶ng hîp lý, ch÷ viÕt, h×nh vÏ, lêi nãi râ rµng, chuÈn mùc; gi¸o ¸n hîp lý. Tổ chức8Thùc hiÖn linh ho¹t c¸c kh©u lªn líp, ph©n phèi thêi gian hîp lý ë c¸c phÇn, c¸c kh©u 9Tæ chøc vµ ®iÒu khiÓn häc sinh häc tËp tÝch cùc, chñ ®éng phu hîp víi néi dung cña kiÓu bµi, víi c¸c ®èi t­îng, HS høng thó häc Kết quả10§a sè häc sinh hiÓu bµi, n¾m v÷ng träng t©m, biÕt vËn dông kiÕn thøc. 146Thế nào là dạy học tốt?Cấu trúc mục đíchCấu trúc xã hộiCấu trúc phòng họcCấu trúc nội dungCấu trúc quá trìnhCấu trúc hành độngPhần thời gian thực học nhiềuCấu trúc rõ ràngNội dung rõ ràngLuyện tập Trí tuệPP đa dạngMôi trường được chuẩn bịKhông khí làm việc khuyến khích học tậpYêu cầu kết quả rõ ràngKhuyến khích Cá nhân10 ĐẶC ĐIỂM CỦA DẠY HỌC TỐT (H.Meyer 2004)Giao tiếp có ý nghĩa cơ bản 14710 TIÊU CHUẨN CỦA DẠY HỌC TỐT (A.Helmke 2004)Điều khiển lớp và sử dụng thời gian hiệu quảKhông khí giờ học thúc đẩy việc học tậpTích cực hoá động cơ học tập một cách đa dạngCấu trúc rõ ràng, nội dung rõ ràng và trình bày dễ hiểu Định hướng tác dụng (định hướng năng lực và định hướng mục tiêu) Định hướng học sinh/ HS làm trung tâmKhuyến khích sự học tập tích cực và tự lựcKết hợp phù hợp các PPDH và các hình thức xã hộiCủng cố, luyện tập, vận dụng Sử dụng nhiều thông tin phản hồi148KỸ THUẬT “PHÒNG TRANH”149