Tham luận Nâng cao chất lượng bài giảng bằng Giáo án điện tử

o dôc - §µo t¹o lµ hÕt søc cÇn thiÕt, v× nã cã t¸c dông v« cïng to lín vµ quan träng mµ kh«ng ai phñ nhËn ®­îc, nhÊt lµ khi ®Êt n­íc ta ®· héi nhËp s©u réng ®èi víi c¸c n­íc trªn thÕ giíi.	NhËn thøc tÇm quan träng cña bµi giảng ®iÖn tö trong viÖc ®¸p øng môc tiªu gi¶ng d¹y nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ giê lªn líp c¸c m«n häc lµ niÒm tr¨n trë kh«ng cña riªng ai. B¶n th©n T«i còng nh­ c¸c ®ång nghiÖp ë trong tæ bé m«n, trong tr­êng vÉn cßn nhiÒu ®iÒu suy nghÜ vµ cÇn trao ®æi. Xin ®­îc b¸o c¸o tr­íc Héi nghÞ: I. Đặt vấn đề	Trong trường chúng tôi các tổ chuyên môn đều đã có các chuyên đề thảo luận để đưa ra các giải pháp cho việc ứng dụng CNTT trong dạy và học cụ thể chúng tôi chia ra các mức như sau:II. Nội dungMức 1Mức 2Mức 3Mức 4Mức 5Sử dụng CNTT & TT để trợ giúp giáo viên trong một số thao tác nghề nghiệp như soạn giáo án in ấn tài liệu, sưu tầm tài liệu, tạo đề KT 	Ứng dụng CNTT & TT để hỗ trợ một khâu, một công việc nào đó trong toàn bộ quá trình dạy họcTích hợp CNTT & TT vào quá trình dạy học.Sử dụng phần mềm dạy học để tổ chức dạy học một chương, một số tiết, một vài chủ đề môn họcCao hơn mức 4: Tự xây dựng tư liệu cho bài giảng của mình.II.1 Sù KH¸C BIÖT GI÷A D¹Y HäC B»NGGI¸O ¸N TRUYÒN THèNG Vµ BµI GI¶NG §IÖN TöTiêu chí đánh giáGIÁO ÁN TRUYỀN THỐNGBÀI GIẢNG ĐIỆN TỬMục tiêu- Giáo viên lo truyền thụ hết nội dung - Tôn trọng nhu cầu, lợi ích, khả năng hứng thú của học sinhNội dung- Kiến thức lý thuyết hệ thống- Kỹ năng thực hành, năng lực giải quyết vấn đề thực tiễnPhương pháp- Thuyết trình,giảng giải dựa vào hiểu biết và kinh nghiệm.- Tự học qua thảo luận, thí nghiệm, hoạt động tìm tòi Tổ 	chức- Lớp học lấy bàn giáo viên, bảng đen làm điểm thu hút- Bố trí lớp học linh hoạt, phù hợp với hoạt động của học sinhĐánh giá- Giáo viên độc quyền- Giáo viên và học sinh cùng tham gia.	Cái được lớn nhất ở mỗi tiết giảng bằng giáo án điện tử chính là một lượng lớn kiến thức, hình ảnh trực quan sinh động được chuyển tải đến các em HS. Nó không những giúp cho tiết học trở nên lôi cuốn hơn mà còn hạn chế việc GV bị cháy giáo án vì thời gian được kiểm soát bằng máy. Nếu như trong mỗi tiết học thông thường, GV phải dành khá nhiều thời gian để treo tranh ảnh, thao tác các hoạt động thí nghiệm thì trong tiết học có sử dụng giáo án điện tử, những chuyện đó chỉ cần một cú kích con chuột.	Giảng dạy ứng dụng CNTT có nhiều ưu điểm: giúp bài giảng sinh động, tạo cho học sinh sự hứng thú và yêu thích môn học, đạt hiệu quả cao, kiểm tra kiến thức của nhiều học sinh, hỗ trợ đắc lực cho các giờ thực hành. GV được giảm nhẹ việc thuyết giảng, có điều kiện tăng cường đối thoại, thảo luận với học sinh, qua đó kiểm sóat được học sinh, học sinh được thu hút, kích thích khám phá tri thức qua thông tin thu nhận được, có điều kiện quan sát vấn đề, chủ động nêu câu hỏi để hỏi GV, giúp cho giờ học thêm hứng thú, có hiệu quả.II.2 ¦u thÕ cña gi¸o ¸n ®iÖn tö so víi gi¸o ¸n truyÒn thèngBài giảngĐiện tửBài dạyÝ tưởngPhương phápKỹ thuậtVận dụngHiệu quảII.3. XÂY DỰNG BÀI GIẢNG ĐT TRONG DẠY HỌC SINH HỌC: 	3.1. Những yêu cầu chungĐể chuẩn bị cho một bài giảng bằng giáo án điện tử là chuyện không hề đơn giản chút nào. Ngoài việc đòi hỏi GV có một kiến thức nhất định về tin học như sử dụng thành thạo phần mềm thiết kế bài giảng thì nó còn yêu cầu GV phải có khả năng vận dụng hợp lý giữa việc trình bày bài giảng một cách khoa học gắn với phương pháp sư phạm. Muốn ứng dụng CNTT trong giảng dạy có hiệu quả, theo tôi giáo viên phải có sự thay đổi về nhận thức, vượt lên sự bảo thủ, quen lối mòn, ngại khó, ngại đổi mới, dần dần tạo được động lực, sự hứng thú với các phương tiện kỹ thuật. Thứ nữa, muốn ứng dụng CNTT, giáo viên không chỉ có trình độ nhất định về CNTT, mà phải biết ngoại ngữ.	3.2. Các phần mềm thường sử dụng trong thiết kế bài giảng điện tử sinh học:Power Point, Macromedia Flash MX 2004, Violet; phần mềm Macromedia Breeze, đây là phần mềm cung cấp đầy đủ các tính năng từ việc tạo bài trình bày có multimedia, phát bài trình bày qua mạng, cũng như khả năng quản lý các bài trình bày; phần mềm Dreamweaver tạo website vào loại tốt nhất thế giới hiện nay. Bạn có thể dễ dàng tạo ra các trang HTML mà không phải biết nhiều kiến thức về nó; Phần mềm soạn bài giảng điện tử Lectora Publisher. Đây là phần mềm rất dễ học. Chỉ trong khoảng 30 phút bạn đã có thể tạo nội dung học tập của riêng bạn. Bạn không cần biết kĩ năng về lập trình. Bạn cũng có thể tạo được các bài kiểm tra như phần mềm Trí Việt v.v..	3.3. Khi d¹y häc c¸c kh¸i niÖm, hiÖn t­îng khoa häc trõu t­îng trong ®ã häc sinh khã h×nh dung kh¸i niÖm khoa häc, cã thÓ dïng m« pháng, minh ho¹ nhiÒu qu¸ tr×nh, hiÖn t­îng trong x· héi vµ trong con ng­êi mµ kh«ng quan s¸t trùc tiÕp ®­îc trong ®iÒu kiÖn nhµ tr­êng, kh«ng thÓ hoÆc khã cã thÓ thùc hiÖn nhê ph­¬ng tiÖn kh¸c. PhÇn mÒm d¹y häc cã thÓ gióp häc sinh tù t×m tri thøc míi, «n tËp, tù luyÖn tËp theo néi dung tuú chän, theo c¸c møc ®é n¨ng lùc häc sinh.	VD: Khi dạy kiến thức sinh học 8,9, đó là những kiến thức về quá trình, kiến thức cơ chế là những kiến thức khó, nếu dùng tranh vẽ kết hợp thuyết trình của GV mất nhiều thời gian mà hiệu quả không cao, nhưng nếu có sự kết hợp của CNTT thì bài dạy lại trở lên nhẹ nhàng dễ hiểu.	§Æc biÖt h¬n n÷a lµ c¸c kiÕn thøc vÒ c¸c c¬ chÕ, qu¸ tr×nh ®ã l¹i ph¶i ®­îc rót ra tõ viÖc quan s¸t c¸c thÝ nghiÖm. Trong ®ã, cã nhiÒu thÝ nghiÖm lµ nh÷ng thÝ nghiÖm tr­êng diÔn, kh«ng thÓ tiÕn hµnh trªn líp, l¹i rÊt khã cã kÕt qu¶ nh­ mong muèn. Do ®ã, cµng khã kh¨n h¬n khi thùc hiÖn tÝch hîp GDMT qua c¸c néi dung nµy cho HS.§Ó kh¾c phôc vµ h¹n chÕ nh÷ng khã kh¨n trªn, chóng t«i ®Ò xuÊt h­íng nghiªn cøu sö dông thÝ nghiÖm ¶o (do chuyªn gia tin häc thÓ hiÖn theo kÞch b¶n cña chuyªn gia m«n häc - GV cã thÓ tham kh¶o trong ®Þa chØ Website: www.bachkim.com.vn ) nh»m gióp GV thùc hiÖn tèt hai môc tiªu cña bµi häc: võa n©ng cao chÊt l­îng d¹y – häc bé m«n, võa tÝch hîp ®­îc GDMT cã hiÖu qu¶.Sau ®©y, chóng t«i xin minh häa c¸c b­íc sö dông c¸c thÝ nghiÖm ¶o trong d¹y häc bµi “Quang hîp’’ (bµi 21 - Sinh häc 6) ®Ó tæ chøc c¸c ho¹t ®éng tù chiÕm lÜnh kiÕn thøc míi I. Đặt vấn đềII. Nội dungIII. Kinh nghiệmTrường hợp 1: Cũng giáo viên này trước đây khi chưa sử dụng GAĐT thì bài dạy của họ rất hay, học sinh tiếp thu tốt, lớp học sinh động tiết dạy được tập thể đánh giá tốt được công nhận là giáo viên giỏi của Huyện, Tỉnh  Trường hợp 2 : Có giáo viên giảng dạy bằng GAĐT được công nhận là giáo viên dạy giỏi của huyện còn rất trẻ. Qua dự giờ được tập thể đánh giá giờ dạy tốt vì:Sử dụng thành thạo các phần mềm hỗ trợ cho giảng dạy.Đầu tư, sưu tầm, những hình ảnh minh họa rất phù hợp với từng phần.Chia nhóm hợp lý, các nhóm họat động tích cực tham gia tốt bài giảng của giáo viênSử dụng màu sắc hài hòa, phông chữ rõ ràng trình bày hợp lý. Nội dung bài dạy tạo hiệu ứng hài hòa, tiến trình hợp lý, học sinh hứng thú theo dõi tiếp thu bài tốt.VD: Minh họa 2 VD: Tiết 28 Sinh học 9VD: Minh họa bài Quang hợp I. Đặt vấn đềII. Nội dungIII. Kinh nghiệmIV. Một số đề xuất 1. Khó khăn, vướng mắc Khó khăn, vướng mắc	Dù GV giảng dạy bằng giáo án điện tử có lợi thế trong việc khái quát sơ đồ nhanh và truyền tải được lượng lớn thông tin cho các em HS mà phương pháp truyền thống không thể theo kịp, đặc biệt là đối với chương trình sách giáo khoa mới, tuy nhiên vẫn còn có những hạn chế nhất định .	Các em HS vốn lâu nay đã quen với việc các thầy cô dạy dưới hình thức giảng - đọc - chép thì nay các em như được đi trên mây, trên gió. Nhiều em chưa kịp hiểu rõ những chữ trên màn hình đang muốn nói lên điều gì thì nó đã biến mất. "Việc ứng dụng có thể một mặt nào đó còn chưa đồng bộ giữa việc làm của thầy giáo và trình độ tiếp thu công nghệ mới của học trò". Nhiều GV quá lạm dụng vào việc chạy chữ trên màn hình trong khi có thể sử dụng bằng hình thức viết bảng hoặc nói. Theo tôi, máy móc chỉ là phương tiện, chỉ có phương pháp giảng dạy làm sao đạt hiệu quả mới là cần thiết". I. Đặt vấn đề II. Nội dungIV. Một số đề xuất 1. Khó khăn, vướng mắc 2. Đề xuấtIII. Kinh nghiệm	§Ó viÖc gi¶ng d¹y b»ng gi¸o ¸n ®iÖn tö cã hiÖu qu¶ cao nhÊt, ®¸p øng ®uîc ®iÒu kiÖn d¹y vµ häc trong giai ®o¹n hiÖn nay, theo t«i cÇn cã nh÷ng gi¶i ph¸p sau:	1/. VÒ c¬ së vËt chÊt, trang thiÕt bÞ d¹y häc ph¶i ®¸p øng ®Çy ®ñ ®¶m b¶o chÊt l­îng.	3/. Gi¸o viªn ph¶i lùa chän chñ ®Ò d¹y häc thÝch hîp, kh«ng ph¶i chñ ®Ò d¹y häc nµo còng cÇn tíi bµi gi¶ng ®iÖn tö. CÇn tr¸nh chän nh÷ng chñ ®Ò, nh÷ng tiÕt häc mµ viÖc thiÕt kÕ nhiÒu thêi gian nh­ng viÖc sö dông nã trong d¹y häc th× hiÖu qu¶ l¹i kh«ng ®¸ng kÓ.	2/. Tõng b­íc, cã lé tr×nh cô thÓ t¹o ®iÒu kiÖn cho gi¸o viªn häc tËp, ¸p dông vµ lµm chñ c«ng nghÖ th«ng tin khi gi¶ng d¹y. Bªn c¹nh ®ã kh«ng ngõng truy cËp ¸p dông nh÷ng phÇn mÒm míi hç trî viÖc so¹n vµ gi¶ng d¹y b»ng gi¸o ¸n ®iÖn tö.4/. Các kiến thức đưa vào bài giảng điện tử dưới dạng các Slide phải được chọn lọc chính xác dễ hiểu thể hiện logic tạo điều kiện tốt cho học sinh tiếp thu bài giảng tích cực, tránh lạm dụng trình chiếu biểu diễn một chiều.5/. Muốn như vậy, các trường phải có một đội ngũ giáo viên công nghệ thông tin đủ năng lực để phát triển môn Tin học trong nhà trường vì Tin học chính là nền tảng quan trọng để sau này bạn trẻ làm việc năng động, chuyên nghiệp. Bµi 19. Mèi quan hÖ gi÷a gen vµ tÝnh tr¹ngMèi quan hÖ gi÷a ARN vµ Pr«tªin:1.Vai trß cña mARN:2: Qu¸ tr×nh h×nh thµnh chuçi axitamin:§oan b¨ng m« t¶ qu¸ tr×nh tæng hîp pr«tªin (chuçi aa)? Cã nh÷ng thµnh phÇn nµo tham gia vµo qu¸ tr×nh tæng hîp chuçi aa?Bµi 19. Mèi quan hÖ gi÷a gen vµ tÝnh tr¹ng.Mèi quan hÖ gi÷a ARN vµ Pr«tªin:1.Vai trß cña mARN:2: Qu¸ tr×nh h×nh thµnh chuçi axitamin:a. C¸c thµnh phÇn tham gia 	+ mARN	+ rib«x«m	+ tARN	+ aab. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh chuçi aa:	Bµi 19. Mèi quan hÖ gi÷a gen vµ tÝnh tr¹ng.Xem tiÕp ®o¹n b¨ng:? C¸c tARN v/c aa ®i vµo ®èi m· víi bé 3 m· sao trªn mARN theo nguyªn t¾c nh­ thÕ nµo?? Khi nµo th× tæng hîp xong 1 ph©n tö pr«tªin?? T­¬ng quan vÒ sè l­îng gi÷a aa vµ Nu cña mARN khi ë trong rib«x«m?Dạy bằng PP truyền thốngH·y m« t¶ trªn s¬ ®å qu¸ tr×nh sinh tæng hîp Pr«tªin:Xin tr©n träng c¶m ¬n!