Tiết 60: Thuyết minh một thể loại văn học - Nguyễn Thị Thúy

đất Côn Lôn, Lừng lẫy làm cho lở núi non.Xách búa đánh tan năm bảy đống,Ra tay đập bể mấy trăm hòn.Tháng ngày bao quản thân sành sỏi,Mưa nắng càng bền dạ sắc son.Những kẻ vá trời khi lỡ bước,Gian nan chi kể việc con con!Phan Châu TrinhB B T T T B BB T B B T T BT T T B B T T B B T T T B BT B B T B B T B T B B T T B T T T B T T TB B B T T B BĐẬP ĐÁ Ở CÔN LÔNTiếng bằng: tiếng có thanh ngang, thanh huyền ( B)Tiếng trắc: tiếng có thanh hỏi, thanh ngã, thanh sắc, thanh nặng( T)* Bố cụcHai câu đềHai câu thực Hai câu luậnHai câu kết4 phần: đề, thực, luận, kếtTHUYẾT MINH MỘT THỂ LOẠI VĂN HỌCTiết 60I.Tõ quan s¸t ®Õn miªu t¶, thuyÕt minh mét thÓ lo¹i v¨n häc *§Ò bµi: ThuyÕt minh ®Æc ®iÓm thÓ th¬ thÊt ng«n b¸t có.1. Quan s¸t:b. Bằng, trắcc. Đối và niêm24612345678BBBTBTTTTBTTBTBTTBBTBBTBĐối: Bằng trắc giữa các cặp câu 1-2, 3-4, 5-6, 7-8 đối nhau. Niêm: Bằng trắc giữa các cặp câu: 1-8, 2-3, 4-5, 6-7 giống nhau.NiêmNiêmNiêmNiêm- Tiếng bằng: tiếng có thanh ngang,thanh huyền (B)Tiếng trắc: tiếng có thanh hỏi, ngã, sắc, nặng (T)chữcâua. Số câu (dòng), số chữ (tiếng):- Mỗi bài 8 câu, mỗi câu 7 tiếng => không tuỳ ý thêm bớt.ĐốiĐốiĐốiĐối Dàn bài thuyết minh về thể loại văn họcMở bài:-Giới thiệu khái quát thể loại được thuyết minh trong mối quan hệ với những thể loại khácThân bài:- Nêu định nghĩa về thể loại ( đặc trưng cơ bản)-Phạm vi quen thuộc của thể loại-Những yếu tố hình thức chủ yếu của thể loạiKết bài-Nêu ưu, nhược của thể loại văn học- Tác dụng của thể loại văn học đối với việc thể hiện chủ đề của tác phẩmVai trò, tác dụng của thể loại đối với sự phát triển của nền văn học nghệ thuậtCâu 1: Dòng nào nói đúng nhất trình tự các bước tiến hành khi thuyết minh đặc điểm của một thể loại văn học hay một văn bản cụ thể?A: Quan sát, nhận xét, sau đó khái quát thành những đặc điểm.B: Quan sát, khái quát thành những đặc điểm rồi nhận xét. C: Khái quát thành những đặc điểm rồi quan sát, nhận xét.D: Nhận xét, quan sát, sau đó khái quát thành những đặc điểm.Bài tập củng cố:BĐẬP ĐÁ Ở CÔN LÔNLàm trai đứng giữa đất Côn Lôn,Lừng lẫy làm cho lở núi non. Xách búa đánh tan năm bảy đống, Ra tay đập bể mấy trăm hòn.Tháng ngày bao quản thân sành sỏi, Mưa nắng càng bền dạ sắt son.Những kẻ vá trời khi lỡ bước, Gian nan chi kể việc con con! (Phan Châu Trinh)Hai câu đề:Hai câu thựcHai câu luậnHai câu kếtĐốiĐốiĐẬP ĐÁ Ở CÔN LÔN Làm trai đứng giữa đất Côn Lôn, B T B Lừng lẫy làm cho lở núi non. T B T Xách búa đánh tan năm bảy đống, T B T Ra tay đập bể mấy trăm hòn. B T B Tháng ngày bao quản thân sành sỏi, B T B Mưa nắng càng bền dạ sắt son. T B T Những kẻ vá trời khi lỡ bước, T B T Gian nan chi kể việc con con! B T B (Phan Châu Trinh)ĐẬP ĐÁ Ở CÔN LÔN Làm trai đứng giữa đất Côn Lôn, B T B Lừng lẫy làm cho lở núi non. T B T Xách búa đánh tan năm bảy đống, T B T Ra tay đập bể mấy trăm hòn. B T B Tháng ngày bao quản thân sành sỏi, B T B Mưa nắng càng bền dạ sắt son. T B T Những kẻ vá trời khi lỡ bước, T B T Gian nan chi kể việc con con! B T B (Phan Châu Trinh)ĐẬP ĐÁ Ở CÔN LÔNLàm trai đứng giữa đất Côn Lôn,Lừng lẫy làm cho lở núi non. Xách búa đánh tan năm bảy đống, Ra tay đập bể mấy trăm hòn.Tháng ngày bao quản thân sành sỏi, Mưa nắng càng bền dạ sắt son.Những kẻ vá trời khi lỡ bước, Gian nan chi kể việc con con! (Phan Châu Trinh)Hai câu đề:Hai câu thựcHai câu luậnHai câu kếtĐốiĐốiHƯỚNG DẪN HỌC BÀI: + Hoàn thành bài tập 1: Xây dựng dàn ý chi tiết => viết thành bài văn hoàn chỉnh. + Chuẩn bị bài: Ôn tập Tiếng Việt về từ vựng, ngữ pháp.Chân TrờiTri Thức CHÚC CÁC EM CHĂM NGOAN HỌC GIỎI!Qua Đèo NgangBước tới đèo Ngang bóng xế tà T T B B T T BCỏ cây chen đá, lá chen hoa T B B T T B BLom khom dưới núi tiều vài chú B B T T B B T Lác đác bên sông chợ mấy nhà  T T B B T T BNhớ nước đau lòng con cuốc cuốc T T B B B T TThương nhà mỏi miệng cái gia gia B B T T T B BDừng chân đứng lại: trời, non, nước B B T T B B TMột mảnh tình riêng ta với ta T T B B B T BHai câu đề : mở ý2. câu thực: miêu tả cụ thể cảnh và người2 câu luận: bàn luận, nhận xét2 câu kết: khép lại ý bài thơBố cục: 4 phầnĐốiĐốiĐập đá ở Côn LônLàm trai đứng giữa đất Côn Lôn ,B B T T T B BLừng lẫy làm cho lở núi non. B T B B T T B Xách búa đánh tan năm bảy đống,T T T B B T T Ra tay đập bể mấy trăm hòn.  B B T T T B BTháng ngày bao quản thân sành sỏi, T B B T B B TMưa nắng càng bền dạ sắt son, B T B B T T BNhững kẻ vá trời khi lỡ bước, B B T T B B T Gian nan chi kể việc con conB B B T T B BHai câu đề : mở ý2 câu thực: miêu tả cụ thể cảnh và người2 câu luận: bàn luận, nhận xét2 câu kết: khép lại ý bài thơBố cục: 4 phầnĐốiĐốiTHUYẾT MINH MỘT THỂ LOẠI VĂN HỌCTiết 60I. Tõ quan s¸t ®Õn miªu t¶, thuyÕt minh mét thÓ lo¹i v¨n häc *§Ò bµi: ThuyÕt minh ®Æc ®iÓm thÓ th¬ thÊt ng«n b¸t có 1. Quan s¸t:Số câu (dòng), số chữ (tiếng)Mỗi bài 8 câu, mỗi câu 7 tiếng-> không tuỳ ý thêm bớt.b. Bằng, trắc- Tiếng bằng: tiếng có thanh ngang, thanh huyền (B)Tiếng trắc: tiếng có thanh hỏi, ngã, sắc, nặng (T)c. Đối và niêm- Đối: Bằng trắc giữa các cặp câu 1-2, 3-4, 5-6, 7-8 đối nhau.- Niêm: Bằng trắc giữa các cặp câu: 1-8, 2-3, 4-5, 6-7 giống nhau.d. Vần: 712345678BBBTTTBB- Gieo vần chân (vần B) ở cuối câu 1 và cuối các câu chẵn. 2,4,6CâuTiếngLônnonhònsonconTHUYẾT MINH MỘT THỂ LOẠI VĂN HỌCTiết 60I.Tõ quan s¸t ®Õn miªu t¶, thuyÕt minh mét thÓ lo¹i v¨n häc *§Ò bµi: ThuyÕt minh ®Æc ®iÓm thÓ th¬ thÊt ng«n b¸t có.1. Quan s¸t:Số câu, số chữ: 8 câu, 7 tiếng -> không thể thêm, bớtb. Bằng, trắcc. Đối và niêm- Đối: Bằng trắc giữa các cặp câu 1-2, 3-4, 5-6, 7-8 đối nhau.d. Vần: Gieo vần chân (vần B) ở cuối câu 1 và cuối các câu chẵn.- Tiếng bằng: tiếng có thanh ngang, thanh huyền (B)- Tiếng trắc: tiếng có thanh hỏi, ngã, sắc, nặng (T)e. Ngắt nhịp:4/3 , 2/ 2/ 3 * Quan sát: Giúp ta nắm được những kiến thức cơ bản của thể loại văn học. Làm cơ sở cho việc nhận xét, khái quát thành những đặc điểm để viết bài thuyết minh. Niêm: Bằng trắc giữa các cặp câu: 1-8, 2-3, 4-5, 6-7 giống nhau.THUYẾT MINH MỘT THỂ LOẠI VĂN HỌCTiết 60I. Tõ quan s¸t ®Õn miªu t¶, thuyÕt minh mét thÓ lo¹i v¨n häc *§Ò bµi: ThuyÕt minh ®Æc ®iÓm thÓ th¬ thÊt ng«n b¸t có.Quan s¸t:b. Bằng, trắcc. Đối và niêmd. Vần: e. Ngắt nhịp:4/32. Lập dàn bàiSố câu, số chữ trong bài Cách gieo vần, Quy luật bằng trắc Nghệ thuật đối, Cấu trúc bài thơ Ngắt nhịp c. KÕt bài:- Đây là thể thơ có vai trò rất quan trọng trong đời sống văn học dân tộc- Thơ ca Việt Nam có nhiều bài thơ hay được sáng tác theo thể thơ này. a. Mở bài:- Thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật là một thể thơ thông dụng trong các thể thơ Đường luật...b. Thân bài:*Xuất xứ: Là thể thơ có nguồn gốc từ Trung Quốc*Giới thiệu đặc điểm của thể thơ:*Nhận xét: Ưu - nhược điểm của thể thơTiếng bằng: tiếng có thanh ngang, thanh huyền (B)Tiếng trắc: tiếng có thanh hỏi, ngã, sắc, nặng (T)Số câu, số chữ: 8 câu, 7 tiếng -> không thể thêm, bớtTHUYẾT MINH MỘT THỂ LOẠI VĂN HỌCTiết 60I. Tõ quan s¸t ®Õn miªu t¶, thuyÕt minh mét thÓ lo¹i v¨n häc *§Ò bµi: ThuyÕt minh ®Æc ®iÓm thÓ th¬ thÊt ng«n b¸t có 1. Quan s¸t:Số câu (dòng), số chữ (tiếng)Mỗi bài 8 câu, mỗi câu 7 tiếng-> không tuỳ ý thêm bớt.b. Bằng, trắc- Tiếng bằng: tiếng có thanh ngang, thanh huyền (B)Tiếng trắc: tiếng có thanh hỏi, ngã, sắc, nặng (T)c. Đối và niêm- Đối: Bằng trắc giữa các cặp câu 1-2, 3-4, 5-6, 7-8 đối nhau.- Niêm: Bằng trắc giữa các cặp câu: 1-8, 2-3, 4-5, 6-7 giống nhau.d. Vần: 712345678BBBTTTBB- Gieo vần chân (vần B) ở cuối câu 1 và cuối các câu chẵn. 2,4,6CâuTiếngLônnonhònsonconTHUYẾT MINH MỘT THỂ LOẠI VĂN HỌCTiết 60I. Tõ quan s¸t ®Õn miªu t¶, thuyÕt minh mét thÓ lo¹i v¨n häc1. Quan s¸t:* Số câu (dòng), số chữ (tiếng): Mỗi bài 8 câu, mỗi câu 7 tiếng => không tuỳ ý thêm bớt.* Luật bằng, trắc- Tiếng bằng: tiếng có thanh ngang, thanh huyền (B)- Tiếng trắc: tiếng có thanh hỏi, ngã, sắc, nặng (T)*Đề bài: Thuyết minh đặc điểm thể thơ thất ngôn bát cú.* Bố cục:4 phần*. Niêm đốia. Ví dụb Nhậ̣n xétTHUYẾT MINH MỘT THỂ LOẠI VĂN HỌCTiết 60I.Tõ quan s¸t ®Õn miªu t¶, thuyÕt minh mét thÓ lo¹i v¨n häc *§Ò bµi: ThuyÕt minh ®Æc ®iÓm thÓ th¬ thÊt ng«n b¸t có.1. Quan s¸t:b. Bằng, trắcc. Đối và niêm24612345678BBBTBTTTTBTTBTBTTBBTBBTBĐối: Bằng trắc giữa các cặp câu 1-2, 3-4, 5-6, 7-8 đối nhau. Niêm: Bằng trắc giữa các cặp câu: 1-8, 2-3, 4-5, 6-7 giống nhau.NiêmNiêmNiêmNiêm- Tiếng bằng: tiếng có thanh ngang,thanh huyền (B)Tiếng trắc: tiếng có thanh hỏi, ngã, sắc, nặng (T)chữcâua. Số câu (dòng), số chữ (tiếng):- Mỗi bài 8 câu, mỗi câu 7 tiếng => không tuỳ ý thêm bớt.ĐốiĐốiĐốiĐốiTHUYẾT MINH MỘT THỂ LOẠI VĂN HỌCTiết 60Tõ quan s¸t ®Õn miªu t¶, thuyÕt minh một thể loại văn học1. Quan s¸t:* Số câu (dòng), số chữ (tiếng):* Luật bằng, trắc *..Bố cục:a. Ví dụb Nhậ̣n xétLàm trai đứng giữa đất Côn Lôn, Lừng lẫy làm cho lở núi non.Xách búa đánh tan năm bảy đống,Ra tay đập bể mấy trăm hòn.Tháng ngày bao quản thân sành sỏi,Mưa nắng càng bền dạ sắc son.Những kẻ vá trời khi lỡ bước,Gian nan chi kể việc con con!Phan Châu TrinhB B T T T B BB T B B T T BT T T B B T T B B T T T B BT B B T B B T B T B B T T B T T T B T T TB B B T T B BĐối, niêm“§èi”: c¸c tiÕng 2, 4, 6 cña c¸c cÆp c©u 1-2, 3-4, 5-6, 7-8 lu«n tr¸i ng­îc nhau vÒ thanh ®iÖu.ĐẬP ĐÁ Ở CÔN LÔN*Đề bài: Thuyết minh đặc điểm thể thơ thất ngôn bát cúBBTTTBTTBBBTBBTTTBTTBB246BTTrùng thanh điệuNiêm Các tiếng 2, 4, 6 của cặp câu 1-8, 2-3, 4-5, 6-7 trùng nhau về thanh điệu.12354678Thuyết minh về một thể loại văn họcTiÕt 61- Bµi 15: 1) Quan s¸t:* Sè c©u, sè ch÷:* §Ò bµi : “ThuyÕt minh ®Æc ®iÓm thÓ th¬ thÊt ng«n b¸t có”.I. Tõ quan s¸t ®Õn m« t¶, thuyÕt minh ®Æc ®iÓm mét thÓ lo¹i v¨n häc.* luËt b»ng tr¾c: “Niªm”: C¸c tiÕng 2, 4, 6 cña c¸c cÆp c©u 1-8, 2-3 ,4-5, 6-7 trïng nhau vÒ thanh ®iÖu. *. Bố cục:4 phần * . Niêm đốia. Ví dụb Nhậ̣n xét