Bài 1: Hình trụ-Diện tích xung quanh và thể tích hình trụ

XIN CHÀO QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH************************GIÁO ÁNHÌNH HỌC 9Trong chương trình hình học lớp 8, các em đã làm quen với một số hình trong không gian.Hình hộp chữ nhật Hình lập phương Hình chópHình lăng trụ Hình lăng trụ tam giác đều Hình chóp cụt Tháp tròn cổ cho ta hình ảnh Hình trụQuả bóng cho ta hình ảnh Hình cầuChiếc nón lá cho ta hình ảnhHình nónHình trụ là hình như thế nào?Hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu kĩ hơn về hình trụ. Bài 1:Hình trụ-Diện tích xung quanh và thể tích hình trụ1.Hình trụ2.Cắt hình trụ bởi một mặt phẳng3.Diện tích xung quanh của hình trụ4.Thể tích hình trụ5.Củng cốTháp tròn ở một lâu đài cổ cho ta hình ảnh hình trụ1.Hình trụ:Hai đáy của hình trụ: hai hình tròn bằng nhau (D,AD) và (C,CB).Mặt xung quanh của hình trụ:Cạnh AB quét nên mặt xung quanh của hình trụ . Mỗi vị trí của AB được gọi là một đường sinh.Các đường sinh của hình trụ vuông góc với hai mặt đáy . Độ dài đường sinh là chiều cao của hình trụ DC : trục của hình trụ . ABCD(H. 73)ABCDEFQuan sát hình 73 (a) nếu ta quay hình chữ nhật ABCD một vòng quanh cạnh CD cố định thì ta có được hình ảnh gì?(a) Hình trụ gồm có những thành phần nào?(b)ABCDEF(b) Đó là một hình trụ.DLọ gốm ở hình 74 có dạng một hình trụ.Quan sát hình và cho biết đâu là đáy, đâu là mặt xung quanh, đâu là đường sinh của hình trụ đó ?Hình 74?.1 Trong thực tế còn có những vật thể nào cho ta hìnhảnh của một hình trụ? thùng nước, hộp sữa…ĐáyĐáyMặt xung quanhĐường sinhKhi caét hình truï bôûi maët phaúng song song vôùi maët ñaùy, thì phaàn mp naèm trong hình truï ( maët caét) laø hình troøn baèng hình troøn maët ñaùy.Khi caét hình truï bôûi maët phaúng song song vôùi vôùi truïc DC thì maët caét laø hình chöõ nhaät.DC2 . Cắt hình trụ bởi một mặt phẳng :  Cắt hình trụ bởi một mặt phẳng song song với đáy thì mặt cắt là hình gì?  Cắt hình trụ bởi một mặt phẳng song song với trục DC thì mặt cắt là hình gì??.2Chiếc cốc thuỷ tinh và ống nghiệm đều có dạng hình trụ (hình 76) phải chăng mặt nước trong cốc và mặt nước trong ống nghiệm là những hình tròn ?DC Mặt cắt là hình tròn bằng hình tròn đáy Mặt cắt là hình chữ nhật Không phải? Trong các hình sau đây hình nào là hình trụHình 1Hình 3Hình 2xx Từ một hình trụ, cắt rời hai đáy và cắt dọc theo đường sinh AB của mặt xung quanh rồi trải phẳng ra ta được khai triển mặt xung quanh của hình trụ.Mặt khai triển đó gồm có những mặt gì và có tính chất như thế nào?3. Diện tích xung quanh của hình trụ : Hình khai triển mặt xung quanh của hình trụ là một hình chữ nhật . (Hình 77)  Vậy mặt khai triển gồm một hình chữ nhật có một cạnh bằng chu vi hình tròn đáy,cạnh còn lại bằng chiều cao của hình trụ 5cm 10cm5cm10cm5cm?.3 Quan sát (H.77 ) và điền số thích hợp vào các ô trống : (Hình 77) Chiều dài của hình chữ nhật bằng chu vi của đáy hình trụ và bằng:  Diện tích hình chữ nhật : Diện tích một đáy của hình trụ : Tổng diện tích hình chữ nhật và diện tích hai hình tròn đáy ( diện tích toàn phần) của hình trụ : xx 5 x 5 =x 2 =(cm )(cm2)(cm2)(cm2)=+rhrrh2.5 = 10 10 10 100 25100 25 150Tổng quát : Hình trụ có bán kính đáy r và chiều cao h , ta có:2. r2. R h2. R. h Diện tích xung quanh : Sxq = 2. r. h Diện tích toàn phần : Stp = 2.r. h + 2.r2 2..5cm2. r.r.r.r23. Diện tích xung quanh của  hình trụ .  5cm 10cm5cm10cm5cm?.3Quan sát (H.77 ) và điền số thích hợp vào các ô trống : 2 . .5 (cm) . (Hình 77) Chiều dài của hình chữ nhật bằng chu vi của đáy hình trụ và bằng:  Diện tích hình chữ nhật : Diện tích một đáy của hình trụ : Tổng diện tích hình chữ nhật và diện tích hai hình tròn đáy ( diện tích toàn phần) của hình trụ : xx 5 x 5 =x 2 =(cm )(cm2)(cm2)(cm2)=+rhrrh2.5 = 10 10 10 100 25100 25 150 2 . .r 2. r2. R h2. R. hTổng quát : Hình trụ có bán kính đáy r và chiều cao h , ta có:Diện tích xung quanh : Sxq = 2. r.hDiện tích toàn phần : Stp = 2.r. h + 2.r2 Vậy ta có:V = S.h = .r2hrh4. Thể tích hình trụ :(V : thể tích của hình trụ , S : diện tích đáy , h : chiều cao ) .Ví dụ : (Hình 78 Sgk.):Hãy tính thể tích vòng bi? (Hình 78)bhh Nhắc lại công thức tính thể tích hình trụ?-Đâu là thể tích cần tính?-Phần diện tích giữa hai hình trụ.-Vậy làm thế nào để tính thể tích đó?-Tìm hiệu thể tích của hình trụ lớn và hình trụ nhỏ.Giải:Ta có:BT.1 .Hình 79 Sgk:Hãy điền thêm các tên gọi vào dấu… (Hình 79)Bán kính đáyĐường kính đáyChiều caoMặt xung quanhMặt đáyMặt đáyr25.Củng cốHìnhBán kínhđáy (cm)Chiều cao (cm)Chu vi đáy(cm)Diện tích đáy (cm2)Diện tích xung quanh (cm2)Thể tích (cm3) 1 10 5 4 8 4r h 2.rr22r.hr2.h2201010254010043232Bài 5 SGK:Điền đủ các kết quả vào ô trống:..h2Hướng dẫn về nhà . Học lý thuyết ,nắm công thức tính diện tích xung quanh và thể tích của hình trụ, áp dụng làm các bài tập 7,8,9,11,13 (Sgk) . Chú ý BT 13 ( H.85) : bề dày tấm thép kim loại chính là chiều cao của các lổ hình trụ .Bài chúng ta kết thúc tại đây Chúc các em học tốt