Bài 5: Chủ nghĩa đế quốc (1 tiết)

chào mừng ngày nhà giáo việt nam 20-11Bộ môn: Giáo dục công dân.Bài 5: Chủ nghĩa Đế quốc (1 tiết) Lớp : 11H Nội dung:Chủ nghĩa Đế quốc (CNĐQ) là giai đoạn phát triển cao của Phương thức sản xuất (PTSX) TBCN:1. Hai giai đoạn phát triển của CNTB.2. Những đặc điểm kinh tế cơ bản của CNĐQII. Chủ nghĩa đế quốc là kẻ thù chung của nhân dân thế giới.1. Chủ nghĩa đế quốc là kẻ chủ mưu gây ra các cuộc chiến tranh thế giới.2. Ngày nay, CNĐQ là kẻ thù nguy hiểm đối với hoà bình, an ninh và tiến bộ xã hội.I.CNĐQ là giai đoạn phát triển cao của PTSX TBCN1.Hai giai đoạn phát triển của CNTB:Em hãy trình bày một cách ngắn gọn nhất hai giai đoạn phát triển của CNTB?a.CNTB Tự do cạnh tranh: -Ra đời cùng với sự ra đời của CNTB.-Phát triển mạnh ở thế kỉ 18, thế kỉ 19.- Giữa các nhà tư bản trong một ngành và giữa các ngành diễn ra sự cạnh tranh gay gắt, quyết liệt. Cạnh tranh giữ vai trò thống trị trong nền kinh tế.b.CNTB độc quyền hay còn gọi là CNĐQ:-CNĐQ ra đời đánh dấu bằng cả một hệ thống TBCN thế giới đầu thế kỉ 20.Hãy so sánh hai giai đoạn phát triển của CNTB ?-Kết luận:Cùng giống nhau về bản chất nhưng khác nhau về trình độ phát triển.CNTB Tự do cạnh tranhCNTB độc quyềnPTSX TBCN CNĐQ là giai đoạn phát triển cao nhất và là giai đoạn cuối cùng của PTSX TBCN CNTB phát triển càng cao thì càng bộc lộ tính bành trướng của CNĐQ.2.Những đặc điểm kinh tế cơ bản của CNĐQ:Em hãy trình bày những đặc điểm kinh tế cơ bản của CNĐQ?Đặc điểm 1: Tập trung sản xuất và tập trung tư bản đến mức tạo thành những tổ chức lũng đoạn.	+ Thực chất độc quyền là tổ chức liên minh giữa các nhà tư bản kếch xù	+ Mục đích là lợi nhuận độc quyền.	+ Độc quyền không làm mất đi cạnh tranh mà trái lại làm cạnh tranh gay gắt thêm.	+ Đây là đặc điểm cơ bản nhất của kinh tế TBCN.Tự do cạnh tranh: là giai đoạn có hàng nghìn xí nghiệp TB không hơn nhau về quy mô, trình độ 	Tự do cạnh tranh.CN ĐQ : một số TB lớn liên minh, thoả thuận với nhau để lũng đoạn chi phôí nền kinh tếĐặc điểm 2: TBCN kết hợp với TB ngân hàng tạo thành TB tài chính và bọn đầu sỏ tài chínhTB tài chínhBan quản trịĐQ công nghiệpĐQ ngân hàngBan quản trị+ ĐQ công nghiệp kết hợp với ĐQ ngân hàng tạo nên một TB mới về chất, đó là TB tài chính.+ Một nhóm nhỏ những chủ ngân hàng và công nghiệp độc quyền lớn hình thành khống chế đời sống kinh tế, chính trị, xã hội 	 Bọn đầu sỏ tài chínhĐặc điểm 3: Xuất khẩu TB: Là xuất khẩu vốn và kĩ thuật vào các nước đang có nhu cầu phát triển.+ Hình thức: cho vay, viện trợ hoặc đầu tư trực tiếp.+ Mục đích: là để nô dịch và bóc lột kinh tế dẫn đến các nứớc nhập khẩu trở thành phụ thuộc cả kinh tế lần chính trị.Đặc điểm 4: Hình thành các khối liên minh TB lũng đoạn quốc tế phân chia thị trường thế giới.+ Mục đích : Hình thành các mối liên minh này để đảm bào lợi nhuận và bóc lột nhân dân thế giới	Nguyên nhân bùng nổ hai cuộc chiến tranh thế giới.Đặc điểm 5: Các cường quốc đế quốc đấu tranh với nhau để phân chia và phân chia lại lãnh thổ thế giới.+ Từ sau năm 1880, những cuộc xâm chiếm thuộc địa bắt đầu phát triển mạnh.+ Đến cuối thế kỉ 19 đầu thế kỉ 20, các nước đế quốc đã hoàn thành phân chia lãnh thổ thế giới và bước vào đấu tranh gay gắt để phân chia lại. Cụ thể: Năm 1914: 6 đế quốc gồm Anh, Nga, Pháp, Đức, Mĩ, Nhật chiếm 65 triệu Km2 thuộc địa với 523,4 triệu dân. Số dân thuộc địa Anh gấp 12 lần thuộc địa Nga, bằng 7 lần của Pháp. Pháp nhiều hơn số dân thuộc địa của 3 nước Đức,Mĩ, Nhật cộng lại 	Các cường quốc đấu tranh để phân chia lại lãnh thổ thế giới.1.Mối quan hệ của 5 đặc điểm trên: Đặc điểm 1 Đặc điểm 5 Đặc điểm 4 Đặc điểm 3 Đặc điểm 2Hãy trình bày mối quan hệ của 5 đặc điểm trên và rút ra bản chất kinh tế, chính trị của CNĐQ ?2. - Bản chất kinh tế của CNĐQ là độc quyền - Bản chất chính trị của CNĐQ là phản dân chủ, hiếu chiến - Các nước đế quốc luôn mâu thuẫn gay gắt với nhau.II. CNĐQ là kẻ thù chung của nhân dân thế giới:Tại sao nói CNĐQ là kẻ thù chung của nhân dân thế giới ?1.CNĐQ Là kẻ chủ mưu gây ra các cuộc chiến tranh thế giới, dẫn đến chết chóc, đau khổ cho nhân dân lao động, đẩy các dân tộc vào vòng chiến tranh.CNĐQ âm mưu bóc lột, nô dịch và duy trì áp bức lâu dài.Câu hỏi: Bằng kiến thức lịch sử và sự hiểu biết của cá nhân hãy lấy một số dẫn chứng về hậu quả của chiến tranh ?Chiến tranh TG thứ nhấtChiến tranh TG thứ hai1.Những nước tuyên bố tình trạng chiến tranh2.Số người bị động viên vào quân đội3.Số người chết4.Số người bị thương và tàn tật5.Thiệt hại về vật chất3674 triệu người10 triệu người20 triệu người338 tỉ đô la 76110 triệu người60 triệu người90 triệu người4000 tỉ đô la+ Gần 10 vạn lính chiến bị bắt sang làm bia đỡ đạn trên các chiến trường châu âu.Hậu quả của chiến tranh TG lần thứ II:+ Hầu hết các xí nghiệp, hầm mỏ bị đánh phá, các nghành điện và than bị tàn phá.+ Tài nguyên thiên nhiên bị cướp đi để chế tạo vũ khí phục vụ cho chiến tranh TG lần II+ Đời sống nhân dân gặp nhiều khó khăn.Liên hệ đến Việt Nam:Hậu quả của cuộc chiến tranh TG lần I:+ Nền kinh tế bị suy sụp trầm trọng:- Nông nghiệp : gặp nhiều khó khăn vì đất đai bị phá bỏ- Công nghịêp: Nhiều xí nghiệp, công trường khai thác khoáng sản phục vụ cho Pháp	Tài nguyên thiên nhiên bị lấy đi rất nhiều. 2.Trong thời đại ngày nay, CNĐQ là kẻ thù nguy hiểm nhất của hoà bình, an ninh và tiến bộ xã hội.- Âm mưu diễn biến hoà bình- Chiến thắng không cần chiến tranh Chiến tranh không có tiếng súng Chạy đua vũ trang và tư tưởng bành trướng thế giới.Bài tập củng cố:1.So sánh CNTB độc quyền và CNTB tự do cạnh tranh, chúng ta thấy:a.Đây là hai chế độ xã hội khác nhau về chất.b.Đây là 2 giai đoạn phát triển của CNTB.c.Đây là 2 giai đoạn của cùng một PTSX TBCN, không có sự khác nhau về chất mà chỉ khác nhau về trình độ phát triển.d.Đây là 2 PTSX khác nhau nhưng cùng một chế độ xã hội2.Độc quyền sinh ra từ tự do cạnh tranh, nhưng khi độc quyền ra đời thì:a.Không còn cạnh tranhb.Có cạnh tranh nhưng độc quyền là chủ yếuc.Độc quyền và cạnh tranh cùng tồn tại song songd.Cạnh tranh không bị triệt tiêu, trái lại cạnh tranh ngày càng đa dạng và gay gắt.3. Trong 5 đặc điểm kinh tế cơ bản của CNĐQ, đặc điểm chủ yếu nhất là:a.Tập trung sản xuất và tập trung tư bản đến mức cao, tạo thành tổ chức lũng đoạn.b.TB công nghiệp kết hợp với TB ngân hàng tạo thành TB tài chính và bọn đầu sỏ tài chính.c.Xuất khẩu tư bản.d.Hình thành những khối liên minh tư bản lũng đoạn quốc tế và chia nhau thị trường thế giới.e.Các cường quốc đế quốc đấu tranh để chia lại lãnh thổ thế giới.4.Bản chất kinh tế của CNĐQ là độc quyền, bản chất chính trị của nó là:a.Xâm lược thuộc địab.Chiến tranhc.Phản dân chủ và hiếu chiếnd. Lũng đoạn nhà nước.Cảm ơn sự có mặt của quý thầy cô và các em học sinh!Bạn đã chọn đúng !Rất tiếc, bạn đã sai !