Bài 5. Phả hệ

Unit 5. Phả hệ 
Trong nghiên cứu di truyền học người, các nhà khoa học tiến hành thu thập các 
thông tin về lịch sử di truyền của một tính trạng nào đó trong dòng họ và thể hiện các 
thông tin này trên cây dòng họ. Một sơ đồ như vậy được gọi là phả hệ. 
Phả hệ có thể dùng để suy ra các kiểu gen của những người trong dòng họ và đưa 
ra các tiên đoán về con cái mà họ sẽ sinh ra. Những tiên đoán chỉ mang tính xác suất 
chứ không phải là những gì chắc chắn sẽ 
xảy ra trong thực tế. 
Phả hệ bên ghi lại sự di truyền của 
bệnh Alkaton niệu, một bệnh hóa sinh, do 
một gen có hai alen qui định. Những người 
bị bệnh trên phả hệ được đánh dấu bằng 
một vòng tròn hoặc ô vuông màu, không 
thể chuyển hóa được chất alkaton, làm cho 
nước tiểu có màu và bắt màu các mô cơ thể. 
Câu hỏi 1: Phả hệ 
Để xác định được bệnh alkaton do alen trội hay alen lặn qui định cần căn cứ vào kiểu 
gen của những người nào sau đây? 
A. Mai, Khánh và Hiền. 
B. Uyên, Vũ và Bình. 
C. Nam, Hồng và Hòa. 
D. Bình, Phương và Hiếu. 
PHẢ HỆ: HƯỚNG DẪN CHẤM CÂU 1 
Mức đầy đủ 
Mã 1 : A. Mai, Khánh và Hiền. 
Mai và Khánh không bị bệnh nhưng con của họ (Hiền) lại bị bệnh. Do đó, bệnh 
alkaton do alen lặn qui định. 
Mức không tính điểm 
Mã 0 (hoặc 00) : Đáp án khác. 
Mã 9 (hoặc 99) : Không trả lời. 
Câu hỏi 2: Phả hệ 
Để xác định được bệnh alkaton do gen nằm trên nhiễm sắc thể thường hay gen nằm 
trên nhiễm sắc thể giới tính X qui định, có thể căn cứ vào kiểu gen của những người 
nào sau đây? 
A. Hồng và Hòa; Mai và Hiền. 
B. Hồng và Vũ; Uyên và Bình. 
C. Nam và Mai; Bình và Hiếu. 
D. Nam và Hòa; Khánh và Hiền. 
PHẢ HỆ: HƯỚNG DẪN CHẤM CÂU 2 
Mức đầy đủ 
Mã 1 : D. Nam và Hòa; Khánh và Hiền. 
- Nếu gen nằm trên nhiễm sắc thể giới tính X thì bố sẽ truyền X cho con gái. Do vậy, 
Nam và Khánh không bị bệnh thì các con gái của họ (Hòa và Hiền) cũng phải không bị 
bệnh. 
- Trên thực tế, Hòa và Hiền đều bị bệnh chứng tỏ đều đã nhận alen lặn từ bố. Do vậy, 
gen qui định bệnh alkaton nằ trên nhiễm sắc thể thường. 
Mức không tính điểm 
Mã 0 (hoặc 00) : Đáp án khác. 
Mã 9 (hoặc 99) : Không trả lời. 
Câu hỏi 3: Phả hệ 
Căn cứ vào phả hệ trên, những người chắc chắn có kiểu gen dị hợp tử là 
A. Nam, Thắng, Mai, Khánh, Minh, Bình. 
B. Nam, Thắng, Mai, Khánh, Uyên, Phương. 
C. Mai, Khánh, Uyên, Phương, Minh, Bình. 
D. Mai, Khánh, Minh, Bình, Phương, Hiếu. 
PHẢ HỆ: HƯỚNG DẪN CHẤM CÂU 3 
Mức đầy đủ 
Mã 1 : A. Nam, Thắng, Mai, Khánh, Minh, Bình. 
Mức không tính điểm 
Mã 0 (hoặc 00) : Đáp án khác. 
Mã 9 (hoặc 99) : Không trả lời. 
Câu hỏi 4: Phả hệ 
Trong phả hệ trên, những người chưa thể xác định được chính xác kiểu gen là 
A. Uyên, Phương và Hiếu. 
B. Uyên, Thắng và Bình. 
C. Bình, Phương và Hiếu. 
D. Phương, Hiếu và Thắng. 
PHẢ HỆ: HƯỚNG DẪN CHẤM CÂU 4 
Mức đầy đủ 
Mã 1 : A. Uyên, Phương và Hiếu. 
Mức không tính điểm 
Mã 0 (hoặc 00) : Đáp án khác. 
Mã 9 (hoặc 99) : Không trả lời. 
Câu hỏi 5: Phả hệ 
Mai và Khánh mới sinh thêm một người con trai nữa tên là Dũng, không bị bệnh 
alkaton. Giả sử sau này lớn lên, Dũng kết hôn với một người phụ nữ bị bệnh alkaton 
thì xác suất để họ sinh ra con bị bệnh sẽ là bao nhiêu? 
A. 1/3. 
B. 1/2. 
C. 1/4. 
D. 2/3. 
PHẢ HỆ: HƯỚNG DẪN CHẤM CÂU 5 
Mức đầy đủ 
Mã 1 : A. 1/3. 
Mai và Khánh đều có kiểu gen dị hợp (kí hiệu Aa) nên Dũng có thể có kiểu gen đồng 
hợp AA (chiếm 1/3) hoặc Aa (chiếm 2/3). Do vậy, nếu vợ Dũng bị bệnh và có kiểu 
gen đồng hợp lặn aa thì xác suất để họ sinh ra con bị bệnh sẽ là 2/3x1/2 = 1/3. 
Mức không tính điểm 
Mã 0 (hoặc 00) : Đáp án khác. 
Mã 9 (hoặc 99) : Không trả lời. 
Câu hỏi 6: Phả hệ 
Câu hỏi nào sau đây không thể được trả lời bởi căn cứ khoa học? 
A. Nguyên nhân của bệnh alkaton? 
B. Tại sao nước tiểu của người bị bệnh alkaton thường có màu khác so với nước tiểu 
của người bình thường? 
C. Vì sao một số người bị bệnh alkaton thích xây dựng gia đình sớm? 
D. Tại sao một gia đình có bố bị bệnh alkaton mà tất cả các con đều không bị bệnh? 
PHẢ HỆ: HƯỚNG DẪN CHẤM CÂU 6 
Mức đầy đủ 
Mã 1 : C. Vì sao một số người bị bệnh alkaton thích xây dựng gia đình sớm? 
Mức không tính điểm 
Mã 0 (hoặc 00) : Đáp án khác. 
Mã 9 (hoặc 99) : Không trả lời.