Bài giảng môn Sinh học Khối 11 - Bài 41: Sinh sản vô tính ở thực vật (Chuẩn kĩ năng)

ì trưởng thành trên cây rêu xuất hiện các ổ bao tử trong có chứa túi bào tử . Khi túi bào tử chín sẽ vỡ tung , giải phóng ra các bào tử , các bào tử phát tán nhờ nước và nhờ gió sau gặp điều kiện thuận lợi sẽ nảy mầm phát triển thành các cây rêu mới mang các đặc điểm giống nhau và giống cây mẹ 
Chú ý: chu trình sinh sản của rêu còn rất phức tạp vì còn có sự xen kẽ giữa các giai đoạn thể giao tử và thể bào tử sẽ được học trong chương trình đại học 
Tóm tắt chu trình sinh sản của rêu bằng sơ đồ 
Nguyªn ty 
C©y rªu 
Tói tinh 
Tói trøng 
Tinh trïng 
No·n cÇu 
c©y ® ùc 
C©y c¸i 
Hîp tö 
ThÓ mang tói 
Bµo tö 
Gi¶m nhiÔm 
Giai đoạn thể giao tử 
Giai đoạn thể bào tử 
b) Sinh sản sinh dưỡng . 
Quan sát các hình sau và nêu các hình thức sinh sản sinh dưỡng ở thực vật ? 
 Các hình thức sinh sản sinh dưỡng ở thực vật bao gồm : sinh sản bằng : rễ , thân , lá . 
Bµi 41: sinh s¶n v« tÝnh ë thùc vËt. 
I-Kh¸i niÖm chung vÒ sinh s¶n. 
II-Sinh s¶n v« tÝnh ë thùc vËt 
1.Sinh s¶n v« tÝnh lµ g×? 
2.C¸c h×nh thøc sinh s¶n v« tÝnh ë thùc v»ng vËt. 
 a)Sinh s¶n b»ng bµo tö. 
 b)Sinh s¶n sinh d­ìng. 
3.Ph­¬ng ph¸p nh©n gièng v« tÝnh. 
 a)GhÐp chåi vµ ghÐp cµnh. 
 b)ChiÕt cµnh vµ gi©m cµnh. 
 c)N uôi cấy tế bào và mô thực vật. 
4.Vai trß cña sinh s¶n v« tÝnh ®èi víi ®êi sèng thùc vËt vµ con ng­êi. 
 a)Vai trß cña sinh s¶n v« tÝnh ®èi víi ®êi sèng thùc vËt. 
 b)Vai trß cña sinh s¶n v« tÝnh ®èi víi ®êi sèng con ng­êi. 
 Sinh s¶n sinh dưỡng bằng thân củ ở khoai t©y 
Sinh sản sinh dưỡng thân hành 
Các hình thức sinh sản sinh dưỡng trong tự nhiên 
Sinh sản sinh dưỡng bằng thân bò ở cây dâu tây 
3.Phương pháp nhân giống vô tính . 
  Cơ sở sinh học của phương pháp nhân giống vô tính : dựa vào đặc điểm của sinh sản vô tính ( sinh sản sinh dưỡng ): 
 + cây con được sinh ra từ cây mẹ . 
 + không có sự thụ phấn tức là sự kết hợp giữa hoa đực và hoa cái . 
Ghép chồi và ghép cành . 
 Quan sát hình sau và mô tả lại phương pháp ghép chồi ? 
Bµi 41: sinh s¶n v« tÝnh ë thùc vËt. 
I-Kh¸i niÖm chung vÒ sinh s¶n. 
II-Sinh s¶n v« tÝnh ë thùc vËt 
1.Sinh s¶n v« tÝnh lµ g×? 
2.C¸c h×nh thøc sinh s¶n v« tÝnh ë thùc v»ng vËt. 
 a)Sinh s¶n b»ng bµo tö. 
 b)Sinh s¶n sinh d­ìng. 
3.Ph­¬ng ph¸p nh©n gièng v« tÝnh. 
 a)GhÐp chåi vµ ghÐp cµnh. 
 b)ChiÕt cµnh vµ gi©m cµnh. 
 c)N uôi cấy tế bào và mô thực vật. 
4.Vai trß cña sinh s¶n v« tÝnh ®èi víi ®êi sèng thùc vËt vµ con ng­êi. 
 a)Vai trß cña sinh s¶n v« tÝnh ®èi víi ®êi sèng thùc vËt. 
 b)Vai trß cña sinh s¶n v« tÝnh ®èi víi ®êi sèng con ng­êi. 
Quan sát hình 43.sgk(169) và mô tả lại phương pháp ghép cành ? 
Vì sao phải cắt bỏ hết lá ở cành ghép ? 
 Vì : để giảm mất nước qua con đường thoát hơi nước nhằm tập trung nước nuôi các TB cành ghép , nhất là các tế bào mô phân sinh được đảm bảo . 
Bµi 41: sinh s¶n v« tÝnh ë thùc vËt. 
I-Kh¸i niÖm chung vÒ sinh s¶n. 
II-Sinh s¶n v« tÝnh ë thùc vËt 
1.Sinh s¶n v« tÝnh lµ g×? 
2.C¸c h×nh thøc sinh s¶n v« tÝnh ë thùc v»ng vËt. 
 a)Sinh s¶n b»ng bµo tö. 
 b)Sinh s¶n sinh d­ìng. 
3.Ph­¬ng ph¸p nh©n gièng v« tÝnh. 
 a)GhÐp chåi vµ ghÐp cµnh. 
 b)ChiÕt cµnh vµ gi©m cµnh. 
 c) Nuôi cấy tế bào và mô thực vật. 
4.Vai trß cña sinh s¶n v« tÝnh ®èi víi ®êi sèng thùc vËt vµ con ng­êi. 
 a)Vai trß cña sinh s¶n v« tÝnh ®èi víi ®êi sèng thùc vËt. 
 b)Vai trß cña sinh s¶n v« tÝnh ®èi víi ®êi sèng con ng­êi. 
Phương pháp ghép chồi 
b) Chiết cành và giâm cành . 
 Quan sát các hình sau và nêu những ưu điểm của cành chiết và cành giâm so với cây trồng mọc từ hạt ? 
 Ưu điểm là : 
+ giữ nguyên được tính trạng tốt mà ta mongmuốn . 
+ thời gian cho thu hoạch sản phẩm ngắn vì cây mọc từ cành giâm và cành chiết sớm ra hoa , kết quả ( chỉ 2-5 năm tùy loài cây , tùy tuổi sinh lí của cành ). 
Bµi 41: sinh s¶n v« tÝnh ë thùc vËt. 
I-Kh¸i niÖm chung vÒ sinh s¶n. 
II-Sinh s¶n v« tÝnh ë thùc vËt 
1.Sinh s¶n v« tÝnh lµ g×? 
2.C¸c h×nh thøc sinh s¶n v« tÝnh ë thùc v»ng vËt. 
 a)Sinh s¶n b»ng bµo tö. 
 b)Sinh s¶n sinh d­ìng. 
3.Ph­¬ng ph¸p nh©n gièng v« tÝnh. 
 a)GhÐp chåi vµ ghÐp cµnh. 
 b)ChiÕt cµnh vµ gi©m cµnh. 
 c) Nuôi cấy tế bào và mô thực vật. 
4.Vai trß cña sinh s¶n v« tÝnh ®èi víi ®êi sèng thùc vËt vµ con ng­êi. 
 a)Vai trß cña sinh s¶n v« tÝnh ®èi víi ®êi sèng thùc vËt. 
 b)Vai trß cña sinh s¶n v« tÝnh ®èi víi ®êi sèng con ng­êi. 
Phương pháp chiết cành - bầu 
Phương pháp chiết cành 
Phương pháp giâm cành 
Củng cố: 
 Nêu ưu điểm của cành chiết và cành giâm so với cây trồng mọc từ hạt . 
Ưu điểm của phương pháp nhân giống vô tính so với cây trồng mọc từ hạt là : 
 Giữ nguyên được tính trạng di truyền mà con người mong muốn nhờ cơ chế nguyên phân . 
 Rút ngắn được rất nhiều thời gian phát triển của cây , sớm cho thu hoạch nông phẩm . 
Bµi 41: sinh s¶n v« tÝnh ë thùc vËt. 
I-Kh¸i niÖm chung vÒ sinh s¶n. 
II-Sinh s¶n v« tÝnh ë thùc vËt 
1.Sinh s¶n v« tÝnh lµ g×? 
2.C¸c h×nh thøc sinh s¶n v« tÝnh ë thùc v»ng vËt. 
 a)Sinh s¶n b»ng bµo tö. 
 b)Sinh s¶n sinh d­ìng. 
3.Ph­¬ng ph¸p nh©n gièng v« tÝnh. 
 a)GhÐp chåi vµ ghÐp cµnh. 
 b)ChiÕt cµnh vµ gi©m cµnh. 
 c) Nuôi cấy tế bào và mô thực vật. 
4.Vai trß cña sinh s¶n v« tÝnh ®èi víi ®êi sèng thùc vËt vµ con ng­êi. 
 a)Vai trß cña sinh s¶n v« tÝnh ®èi víi ®êi sèng thùc vËt. 
 b)Vai trß cña sinh s¶n v« tÝnh ®èi víi ®êi sèng con ng­êi. 
c)Nuôi cấy tế bào và mô thực vật . 
Quan sát các phương pháp nuôi cấy tế bào và mô thực vật sau rồi cho biết : 
+ Cơ sở sinh lí của công nghệ nuôi cấy tế bào và mô thực vật ? 
 Là : tính toàn năng của tế bào(khả năng của tế bào đơn lẻ phát triển thành cây nguyên vẹn , ra hoa và kết hạt bình thường ) 
+ Nuôi cấy tế bào là gì ? 
 Là sự nuôi cấy các tế bào lấy từ các phần khác nhau của cơ thể thực vật(củ , lá , đỉnh sinh trương , bao phấn , hạt phấn ,) trên môi trường dinh dưỡng thích hợp trong các dụng cụ thủy tinh để tạo ra cây con. 
Nhân giống vô tính bằng nuôi cấy mô 
Nhân giống vô tính bằng nuôi cấy mô 
Nhân giống vô tính bằng nuôi cấy mô 
Bµi 41: sinh s¶n v« tÝnh ë thùc vËt. 
I-Kh¸i niÖm chung vÒ sinh s¶n. 
II-Sinh s¶n v« tÝnh ë thùc vËt 
1.Sinh s¶n v« tÝnh lµ g×? 
2.C¸c h×nh thøc sinh s¶n v« tÝnh ë thùc v»ng vËt. 
 a)Sinh s¶n b»ng bµo tö. 
 b)Sinh s¶n sinh d­ìng. 
3.Ph­¬ng ph¸p nh©n gièng v« tÝnh. 
 a)GhÐp chåi vµ ghÐp cµnh. 
 b)ChiÕt cµnh vµ gi©m cµnh. 
 c) Nuôi cấy tế bào và mô thực vật. 
4.Vai trß cña sinh s¶n v« tÝnh ®èi víi ®êi sèng thùc vËt vµ con ng­êi. 
 a)Vai trß cña sinh s¶n v« tÝnh ®èi víi ®êi sèng thùc vËt. 
 b)Vai trß cña sinh s¶n v« tÝnh ®èi víi ®êi sèng con ng­êi. 
4. Vai trò của sinh sản vô tính đối với đời sống thực vật và con người . 
Vai trò của sinh sản vô tính đối với đời sống thực vật . 
 Sinh sản vô tính giúp cho sự tồn tại và phát triển của loài . 
b) Vai trò của sinh sản vô tính đối với đời sống con người . 
Trình bày vai trò của sinh sản sinh dưỡng đối với ngành Nông nghiệp,cho ví dụ minh họa ? 
* Gợi ý: các phương pháp ghép chồi , ghép cành được sử dụng trong nông nghiệp cho năng suất cao , thu hoạch nhanh  
Bµi 41: sinh s¶n v« tÝnh ë thùc vËt. 
I-Kh¸i niÖm chung vÒ sinh s¶n. 
II-Sinh s¶n v« tÝnh ë thùc vËt 
1.Sinh s¶n v« tÝnh lµ g×? 
2.C¸c h×nh thøc sinh s¶n v« tÝnh ë thùc v»ng vËt. 
 a)Sinh s¶n b»ng bµo tö. 
 b)Sinh s¶n sinh d­ìng. 
3.Ph­¬ng ph¸p nh©n gièng v« tÝnh. 
 a)GhÐp chåi vµ ghÐp cµnh. 
 b)ChiÕt cµnh vµ gi©m cµnh. 
 c) Nuôi cấy tế bào và mô thực vật. 
4.Vai trß cña sinh s¶n v« tÝnh ®èi víi ®êi sèng thùc vËt vµ con ng­êi. 
 a)Vai trß cña sinh s¶n v« tÝnh ®èi víi ®êi sèng thùc vËt. 
 b)Vai trß cña sinh s¶n v« tÝnh ®èi víi ®êi sèng con ng­êi. 
 Vai trò của sinh sản vô tính đối với đời sống con người : 
Hình thức sinh sản sinh dưỡng cho phép : 
+ duy trì các tính trạng tốt , có lợi . 
+ nhân nhanh giống cần thiết trong thời gian ngắn . 
+ tạo giống cây sạch bệnh . 
+ phục chế giống cây quí nhờ nuôi cây mô và tế bào thực vật . 
+ giá thành thấp . 
+ hiệu quả kinh tế cao . 
Bµi 41: sinh s¶n v« tÝnh ë thùc vËt. 
I-Kh¸i niÖm chung vÒ sinh s¶n. 
II-Sinh s¶n v« tÝnh ë thùc vËt 
1.Sinh s¶n v« tÝnh lµ g×? 
2.C¸c h×nh thøc sinh s¶n v« tÝnh ë thùc v»ng vËt. 
 a)Sinh s¶n b»ng bµo tö. 
 b)Sinh s¶n sinh d­ìng. 
3.Ph­¬ng ph¸p nh©n gièng v« tÝnh. 
 a)GhÐp chåi vµ ghÐp cµnh. 
 b)ChiÕt cµnh vµ gi©m cµnh. 
 c) Nuôi cấy tế bào và mô thực vật. 
4.Vai trß cña sinh s¶n v« tÝnh ®èi víi ®êi sèng thùc vËt vµ con ng­êi. 
 a)Vai trß cña sinh s¶n v« tÝnh ®èi víi ®êi sèng thùc vËt. 
 b )Vai trß cña sinh s¶n v« tÝnh ®èi víi ®êi sèng con ng­êi. 
* Củng cố bài học : 
Hãy trả lời các câu trắc nghiệm sau : 
Sinh sản có ý nghĩa gì ? 
 a) làm tăng số lượng của loài . 
 b) làm cho con cái hình thành những đặc điểm tiến bộ hơn bố mẹ . 
 c) đảm bảo sự phát triển liên tục của loài . 
 d) cả a và c. 
 e) cả a và b. 
 
Củng cố bài học 
Củng cố bài học 
2. Hình thức sinh sản vô tính được thể hiện ở: 
 a)Cây mía b) Cây ngô 
 c) Cây lạc d) Cây đậu 
3. Trường hợp nào sau đây là hình thức sinh sản sinh dưỡng ? 
 a)Cây mới được tạo ra từ một đoạn thân cắm xuống đất . 
 b)Cây mới được tạo ra từ chồi của cây này ghép lên thân của một cây khác . 
 c)Cây mới tự mọc lên thân từ thân bò , thân củ , rễ củ hoặc lá . 
 d)Cây mới được mọc lên từ những chôi mới trên gốc một cây đã bị chặt . 
 
Củng cố bài học 
4. Trong các cây trồng bằng cách giâm cành , loại cây dễ sống nhất là : 
Các loại cây ăn quả vì cành của chúng có nhiều chồi . 
Các loại cây sống ở bùn lầy vì ở môi trường ẩm cành dễ mọc rễ . 
Các loại cây thân chứa nhiều chất dinh dưỡng hoặc có nhựa mủ là chất dự trữ cho sự ra rễ và mọc chồi như sắn , rau muống , khoai lang , xương rồng  
Cả a,b và c. 
 
Củng cố bài học 
5. Nuôi cấy mô là hình thức : 
 a)Dùng một phần cơ quan sinh dưỡng và nuôi cấy trong môi trường thích hợp trong ống nghiệm . 
 b)Dùng một phần cơ quan sinh dưỡng và nuôi cấy trong môi trường thích hợp trong vườn . 
 c)Dùng một phần cơ quan sinh dưỡng và nuôi cấy trong môi trường thích hợp trong đất cát . 
 d)Cả b và c. 
 
xin ch©n thµnh c¶m ¬n!!!