Bài giảng Bệnh học thận – bàng quang

 theo 
Thận Chủ Kỹ Xảo , Tác Cường Chi Quan : 
Tất cả sự mạnh mẽ của con người là do Thận . Thận suy làm cho cơ thể suy nhược , tay chân run, cứng , mất khả năng thực hiện các động tác khéo léo , tinh vi. 
Thận Chủ Cốt Tủy : 
Xương cốt vững chãi , tủy dồi dào , răng chắc , không lung lay, không đau nhức chứng tỏ thận tốt . Đau nhức xương tuuỷ , còi xương , chậm phát triển là biểu hiện của Thận kém 
Thận Khai Khiếu Ra Tai: 
Chức năng của tai là để nghe . Những bệnh lý của Thận có ảnh hưởng lên chức năng nghe của tai. Tai ù, điếc , nghễnh ngãng , sức nghe kém là do Thận hư 
Quay lại 
Tiếp theo 
Thận Chủ Kỹ Xảo , Tác Cường Chi Quan : 
Tất cả sự mạnh mẽ của con người là do Thận . Thận suy làm cho cơ thể suy nhược , tay chân run, cứng , mất khả năng thực hiện các động tác khéo léo , tinh vi. 
Thận Chủ Cốt Tủy : 
Xương cốt vững chãi , tủy dồi dào , răng chắc , không lung lay, không đau nhức chứng tỏ thận tốt . Đau nhức xương tuuỷ , còi xương , chậm phát triển là biểu hiện của Thận kém 
Thận Khai Khiếu Ra Tai: 
Chức năng của tai là để nghe . Những bệnh lý của Thận có ảnh hưởng lên chức năng nghe của tai. Tai ù, điếc , nghễnh ngãng , sức nghe kém là do Thận hư 
Quay lại 
Thận Tàng Chí : 
Ý chí do thận làm chủ . Kiên cường , cương quyết làm cho bằng được điều dự định là Thận khí dồi dào . Ngược lại Thận khí bất túc thì tinh thần trở nên yếu đuối , thiếu ý chí 
Quay lại 
Thận Khai Khiếu Ra Tai: 
Chức năng của tai là để nghe . Những bệnh lý của Thận có ảnh hưởng lên chức năng nghe của tai. Tai ù, điếc , nghễnh ngãng , sức nghe kém là do Thận hư 
Quay lại 
Thận Chủ Cốt Tủy : 
Xương cốt vững chãi , tủy dồi dào , răng chắc , không lung lay, không đau nhức chứng tỏ thận tốt . Đau nhức xương tuỷ , còi xương , chậm phát triển là biểu hiện của Thận kém 
Quay lại 
Thận Chủ Kỹ Xảo , Tác Cường Chi Quan : 
- Tất cả sự mạnh mẽ của con người là do Thận . Thận suy làm cho cơ thể suy nhược , tay chân run, cứng , mất khả năng thực hiện các động tác khéo léo , tinh vi. 
- Vì thận tàng tinh, chủ cốt, sinh tủy cho nên thận khí có đầy đủ thì cơ thể khỏe mạnh, tinh thần sung mãn thì động tác mới linh lợi ( theo từ điển Hán-Việt-Anh của giáo sư Trần Văn Kỳ ) 
Quay lại 
Khủng Thương Thận : 
Sợ hãi làm hại thận và ngược lại thận khí suy , bất túc thì người bệnh dễ kinh sợ 
Quay lại 
Thận Chủ Tiền Âm , Hậu Âm : 
Tiền âm là nơi ra của nước tiểu , tuy là từ bàng quang nhưng việc vận hành niệu là nhờ khí hóa của Thận ( thận khí suy thì đái rắt , đái són , đái không hết ) Thận thủy suy thì đái nhiều lần , đái đêm ) 
Tiền âm cũng đồng thời có liên quan đến bộ phận sinh dục ngoài . Thận dương suy thì dương không cường , hành sự bất túc , lãnh cảm , liệt dương . Âm môn là nơi thể hiện tình trạng của Thận , từ âm mao đến âm dịch đều đều thể hiện tình trạng Thận khỏe hay yếu . Hậu âm là nơi ra của phân , tuy là từ đại trường nhưng có liên quan đến tình trạng thịnh hư của Thận . Thận hư làm rối loạn công năng hoạt động gây táo bón hoặc tiêu chảy ( ngũ canh tả ) 
Quay lại 
Thận Giữ Chức Năng Bế Tàng 
Thận chủ bế tàng , can chủ sơ tiết giúp cho cơ thể được cân bằng . Tất cả các hiện tượng hư thoát , thải tiết quá mức là do chức năng bế tàng của thận bị rối loạn . Như khó thở , khí nghịch là do Thận không nạp được khí ; tiểu nhiều , tiêu khát là do Thận không giữ được thủy ; mồ hôi chảy ra như tắm là do Thận không liễm được hãn ... 
Quay lại 
B, Bàng quang ứng với quẻ Kiền của Hậu thiên bát quái . 
Nếu quẻ Khảm chiếm vị trí số 1 thì quẻ Kiền chiếm vị trí số 6. nếu gọi số 1 là số thành thì “ thiên nhất sinh thủy , địa lục thành thủy . Do đó nếu Thận thuộc thủy thì Bàng quang cũng thuộc thủy . Điều này nêu rõ quan hệ biểu lý giữa Thận và Bàng quang . 
Quẻ Kiền được giải nghĩa là nơi tranh chấp nhưng rồi cũng xuôi theo . Bàng quang là nơi thủy thành . Thủy trong cơ thể là Tân và Dịch . 
Tân là trong , thuộc dương . Dịch là đục , thuộc âm . Ở tại phủ Bàng quang tân dịch , âm dương lẫn lộn nhau nhưng sau đó qua sự khí hóa của Bàng quang mà thành nước tiểu bài tiết ra ngoài . Bàng quang giả châu đô chi quan , tân dịch tàng yên , khí hóa tắc năng xuất chi. 
Quay lại 
Bàng quang là châu đô, nơi chứa và thải nước tiểu. 
Thủy dịch qua quá trình chuyển hóa phần cặn bã được đưa về chứa tại bàng quang, nhờ sự khí hóa của thận mà đưa ra ngoài theo đường niệu 
Quay lại 
 PHỦ BÀNG QUANG CÓ QUAN HỆ VỚI: 
Phế tạng : sự quan hệ này giúp cho nước được lưu thông . Bàng quang bí kết , nước không thải được , thủy dịch tràn ngập cơ phu gây phù thũng , cản trở chức năng của phế . Phế khí không tuyên , bì mao bí kết thì bàng quang phải thải nước tiểu nhiều hơn . Phế khí thái quá , bì mao tăng thải mồ hôi thì bàng quang nước ít mà đậm . 
Tâm tạng : Tâm hỏa quá thịnh , huyết ứ tiểu trường thì nước tiểu trong bàng quang có máu . Tâm âm hư , thủy dịch thiếu thì nước tiểu trong bàng quang ít mà đậm . 
Quay lại 
Tiếp theo 
3. Can tạng : Chức năng sơ tiết của can ảnh hưởng tới việc bài xuất nước tiểu của bàng quan . Sơ tiết thái quá thì tiểu nhiều , sơ tiết không tốt thì bí bách . 
4. Tỳ tạng : Tỳ vận hóa thủy cốc , thông qua Tiểu trường chất nước được đưa xuống bàng quang . Tỳ hóa thấp thông qua việc thải nước tiểu của bàng quang . Tỳ thấp , kiện vận không tốt thì đái đục , đái ra dưỡng chấp . Tỳ nhiếp huyết không tốt thí có máu trong nước tiểu . 
5. Thận tạng : Thận chủ thủy , thủy dịch chứa tại bàng quang . Thận khai khiếu ra tiền âm , việc hành niệu do thận sai khiến 
Quay lại 
NHỮNG BỆNH CHỨNG THẬN 
NHÓM BỆNH CHỨNG TẠNG THẬN: 
Thận bao gồm thận âm và thận dương . Thận âm thuộc thủy . Thận dương ngụ ở mệnh môn , là chân hỏa của tiên thiên , cũng có thể nói là cội nguồn nhiệt năng của cơ thể . Thận dương thuộc hỏa . 
Do vậy nhóm bệnh tổn thương tạng thận cũng gồm 2 nhóm 
Nhóm đơn bệnh : chỉ những bệnh chỉ xảy ra ở tạng thận gồm : 
Thận âm hư 
Thận dương hư thủy tràn 
Thận khí bất túc 
Quay lại 
Tiếp theo 
Nhóm hợp bệnh : nhóm này gồm các bệnh chứng xảy ra tuân theo quy luật ngũ hành . Do thận gồm 2 hành – Thủy ( thận âm ) và Hỏa ( thận dương ) nên có những bệnh chứng sau : 
Tương sinh : 
- Can thận âm hư 
- Phế thận khí hư 
- Tỳ thận dương hư 
- Phế thận âm hư 
- Tâm thận dương hư 
Tương khắc : 
- Tâm thận bất giao 
Quay lại 
NGUYÊN NHÂN HỘI CHỨNG THẬN KHÍ BẤT TÚC: 
Do bẩm tố tiên thiên không đủ 
Do mắc bệnh lâu ngày liên lụy đến thận . 
Do lao tổn quá độ , lão suy gây ra . 
Quay lại 
BỆNH SINH THẬN KHÍ BẤT TÚC: 
Thận khí bất túc sẽ ảnh hưởng lên chức năng tàng tinh , chủ bế tàng và nạp khí của thận . Chứng trạng xuất hiện có những đặc điểm : 
Thận không tàng được tinh : di tinh , hoạt tinh . 
Thận mất chức năng bế tàng : tiểu nhiều lần , tiểu không tự chủ , tự hãn . 
Thận không nạp khí làm ảnh hưởng chức năng tuyên giáng của phế gây chứng khó thở , hít vào ngắn , thở ra dài . 
Quay lại 
BỆNH SINH THẬN DƯƠNG HƯ THỦY TRÀN: 
Thận có chức năng khí hóa nước . Thận dương hư yếu sẽ không làm chủ được thủy , việc khí hóa ở bàng quang sẽ bất lợi . Thủy dịch do đó sẽ ứ trệ tràn lan gây ra chứng thủy thũng . 
Quay lại 
NGUYÊN NHÂN HỘI CHỨNG TÂM THẬN DƯƠNG HƯ: 
Nguồn gốc của bệnh là ở thận dương hư , thận khí bất túc . Do đó nguyên nhân gây bệnh bao gồm tất cả những nguyên nhân gây thận dương hư , thận khí bất túc . Phần lớn các nguyên nhân đó là : 
Nội thương liên lụy đến thận . 
Tiên thiên bất túc 
Hậu thiên thất điều 
Quay lại 
BỆNH SINH TÂM THẬN DƯƠNG HƯ: 
Thận dương ngụ ở mệnh môn , là chân hỏa của tiên thiên , là cội nguồn nhiệt năng của tất cả cơ thể , tất cả tạng phủ . Bệnh gây nên do dương khí của Thận hư yếu dẫn đến Tâm dương cũng suy theo . Hợp bệnh gồm các triệu chứng có đặc điểm : 
Dương hư : tay chân lạnh , sợ lạnh , mệt mỏi 
Tại thận : di tinh , liệt dương , hoạt tinh , lãnh cảm . 
Tại tâm : trầm cảm , nói khó , hồi hộp , ngủ kém 
Quay lại 
NGUYÊN NHÂN HỘI CHỨNG THẬN TỲ DƯƠNG HƯ: 
Nguồn gốc bệnh là ở thận dương hư , thận khí bất túc . Do đó nguyên nhân gây bệnh bao gồm tất cả các nguyên nhân gây nên thận khí bất túc , thận dương hư . Phần lớn các nguyên nhân đó là lao thương quá độ , tuổi cao Thận yếu và ốm lâu liên lụy đến thận gây nên . 
Quay lại 
CƠ CHẾ SINH BỆNH THẬN TỲ DƯƠNG HƯ: 
Thận dương ngụ ở mệnh môn , là chân hỏa của tiên thiên , là cội nguồn nhiệt năng của tất cả cơ thể , tất cả tạng phủ . Hỏa của hậu thiên Tỳ - Vị cần có hỏa của tiên thiên nung nấu mới có thể phát huy tác dụng vận hóa được tốt . 
Bệnh gây nên do dương khí của Thận hư yếu không làm ấm áp được Tỳ dương dẫn đến dương khí của Tỳ thổ cũng suy theo sinh ra chứng tiêu hóa bị rối loạn . 
Hợp bệnh gồm các triệu chứng mang đặc điểm : 
Dương hư : tay chân lạnh , sợ lạnh , mệt mỏi . 
Tại thận : ngũ canh tả , di tinh , liệt dương , hoạt tinh , 	 lãnh cảm 
- Tại tỳ : tiêu lỏng , cầu phân sống , rối loạn tiêu hóa . 
Quay lại 
BỆNH CHỨNG CAN THẬN ÂM HƯ: 
BỆNH NGUYÊN: 
Do tinh bị hao tổn 
Nội thương : những bệnh lâu ngày ảnh hưởng thận 
Những bệnh làm hao tổn âm dịch của cơ thể 
Quay lại 
CƠ CHẾ SINH BỆNH CAN THẬN ÂM HƯ: 
Thận và can có mối quan hệ tư dưỡng lẫn nhau . Thận thủy sinh can mộc . 
Sự sơ tiết điều đạt của can phải nhờ vào sự tư dưỡng của thận . Can tàng huyết , thận tàng tinh , tinh sinh huyết và tinh – huyết đều thuộc âm , nên thận âm hư thường dẫn đến can huyết hư . 
Các chứng trạng xuất hiện sẽ mang các thuộc tính : - Âm hư : những thuộc tính của hư và nhiệt . 
- Của thận và can. 
Quay lại 
CƠ CHẾ SINH BỆNH BÀNG QUANG HƯ HÀN: 
Bàng quang kiểm soát sự chứa đựng và bài xuất nước tiểu ( ước thúc ). 
Chứng bàng quang hư hàn là tên gọi chung cho những biểu hiện lâm sàng do thận dương hư suy mất chức năng sưởi ấm làm cho bàng quang hư lạnh không khả năng chế ước được thủy dịch . Bệnh phần lớn do tuổi cao thận suy hoặc tiên thiên bất túc , hoặc do lao nhọc quá độ , ốm lâu thận khuy gây nên . 
Triệu chứng quan trọng : đái són , đái dầm , đái lắt nhắt , dòng nước tiểu không mạnh mà rỉ rả , không giữ được nước tiểu , sợ lạnh . 
Quay lại 
C 
Á 
C 
B 
Ạ 
N 
HỌC TỐT 
C 
H 
Ú 
C