Bài giảng Đại số Lớp 8 - Chương 3 - Bài 6: Giải bài toán bằng cách lập phương trình - Trường THCS An Minh Bắc

` 
CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ 
ĐẾN VỚI TIẾT HỌC TOÁN 
CỦA LỚP 8A 
Giáo viên : Mai Tấn Hợp 
Đơn vị : THCS An Minh Bắc 
TIẾT HỌC NÀY GỒM CÓ 3 PHẦN: 
 1/. BÀI HỌC MỚI 
 + Biểu diễn một đại lượng bởi biểu thức chứa ẩn 
 + Ví dụ về giải bài toán bằng cách lập phương trình 
 2/. LUYỆN TẬP 
 3/. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC Ở NHÀ 
I. Mục tiêu bài học : 
1. Kiến thức : Học sinh nắm được các bước giải bài toán bằng cách lập phương trình . 
2. Kỹ năng : Học sinh có kỹ năng phân tích đề bài và giải được các bài toán bằng cách lập phương trình đơn giản . 
3. Thái độ : Học sinh tích cực trong học tập và hứng thú với môn học . 
II. Chuẩn bị : 
1. Giáo viên : Giáo án , sgk , sgv , GAĐT, máy chiếu 
2. Học sinh : Giấy nháp , xem trước bài học . 
III. Phương pháp : 
Thuyết trình , vấn đáp , thảo luận 
IV. Tiến trình dạy học : 
Tiết 51 
GIẢI BÀI TOÁN BẰNG CÁCH LẬP PHƯƠNG TRÌNH 
Tuần 25 
Ngày soạn : 17/02/2011 
Ngày dạy : 21/02/2011 
Gọi x là số gà thì số chân gà sẽ là . 
Lập phương trình để giải một bài toán như thế nào ? 
1/. Biểu diễn một đại lượng bởi biểu thức chứa ẩn : 
Ví dụ 1: (SGK) 
Gọi x (km/h) là vận tốc của một ôtô . 
Quãng đường ôtô đi được trong 5 giờ là : 
5x (km) 
Thời gian để ôtô đi được quãng đường 100 km là  
?1 
b) Vận tốc trung bình của Tiến ( tính theo km/h), nếu trong x phút Tiến chạy được quãng đường là 4500m 
Giả sử hàng ngày bạn Tiến dành x phút để tập chạy . 
?2 
a) Quãng đường Tiến chạy được trong x phút , nếu chạy với vận tốc trung bình là 180 m/ph 
a) Quãng đường Tiến chạy được là : 
b) Vận tốc TB của Tiến là : 
Khi đó : 
Hãy viết biểu thức với biến x biểu thị : 
180 Km 
15 phút 
1/. Biểu diễn một đại lượng bởi biểu thức chứa ẩn : 
Ví dụ 1: (SGK) 
?1 
?2 
a) Quãng đường Tiến chạy được là : 180x (m) 
b) Vận tốc TB của Tiến là : 
b) Viết thêm chữ số 5 vào bên phải số x ( ví dụ 12 → 125 tức là 12. 10 + 5 ) 
a) Viết thêm chữ số 5 vào bên trái số x ( ví dụ 12 → 512 tức là 500 + 12 ) 
Số x là số có 2 chữ số nên có dạng 
Biểu thức thu được khi viết 
thêm chữ số 5 vào bên trái là : 
b) Biểu thức thu được khi viết 
thêm chữ số 5 vào bên phải là : 
Gọi x là số tự nhiên có 2 chữ số ( ví dụ x =12). Hãy lập biểu thức biểu thị số tự nhiên có được bằng cách : 
Số có 2 chữ số có dạng như thế nào ? 
15 phút 
1/. Biểu diễn một đại lượng bởi biểu thức chứa ẩn : 
Ví dụ 1: (SGK) 
?1 
?2 
Vừa gà vừa chó 
Bó lại cho tròn 
Ba mươi sáu con 
Một trăm chân chẵn 
Hỏi có bao nhiêu gà , bao nhiêu chó ? 
Giải 
Gọi x là số gà 
Gọi x là số gà , điều kiện của x là gì ? 
Khi đó : số chân gà là : 
2x 
Mỗi con gà có 2 chân nên số chân gà là bao nhiêu ? 
Số chó là : 
36 – x 
Cả gà lẫn chó là 36 con nên số chó là bao nhiêu ? 
Số chân chó là : 
4( 36 – x ) 
Mỗi con chó có 4 chân nên số chân chó là bao nhiêu ? 
Tổng số chân là 100 nên ta thiết lập được phương trình nào ? 
Ta có phương trình là : 
2. Ví dụ về giải bài toán bằng cách lập phương trình 
Ví dụ 2: ( Bài toán cổ ) 
Giải pt trên : 
20 phút 
1/. Biểu diễn một đại lượng bởi biểu thức chứa ẩn : 
Ví dụ 1: (SGK) 
?1 
?2 
Vừa gà vừa chó 
Bó lại cho tròn 
Ba mươi sáu con 
Một trăm chân chãn 
Hỏi có bao nhiêu gà , bao nhiêu chó ? 
Giải 
Gọi x là số gà 
Gọi x là số gà , điều kiện của x là gì ? 
Khi đó : số chân gà là : 
2x 
Mỗi con gà có 2 chân nên số chân gà là bao nhiêu ? 
Số chó là : 
36 – x 
Cả gà lẫn chó là 36 con nên số chó là bao nhiêu ? 
Số chân chó là : 
4( 36 – x ) 
Mỗi con chó có 4 chân nên số chân chó là bao nhiêu ? 
Tổng số chân là 100 nên ta thiết lập được phương trình nào ? 
Ta có phương trình là : 
ta được x = 22 
Kiểm tra x = 22 có thỏa mãn điều kiện của ẩn không ? 
( thỏa mãn điều kiện của ẩn ) 
Kết luận số gà , số chó là bao nhiêu con ? 
2. Ví dụ về giải bài toán bằng cách lập phương trình 
Ví dụ 2: ( Bài toán cổ ) 
Vậy số gà là 22 con,  số chó 36 – 22 = 14 con 
Giải pt trên : 
20 phút 
1/. Biểu diễn một đại lượng bởi biểu thức chứa ẩn : 
Ví dụ 1: (SGK) 
?1 
?2 
2. Ví dụ về giải bài toán bằng cách lập phương trình : 
Ví dụ 2: ( Bài toán cổ ) 
Tóm tắt các bước giải bài toán bằng cách lập phương trình 
Bước 1: Lập phương trình 
- Chọn ẩn số và đặt điều kiện thích hợp cho ẩn số 
- Biểu diễn các đại lượng chưa biết theo ẩn và các đại lượng đã biết 
- Lập phương trình biểu thị mối quan hệ giữa các đại lượng 
Bước 2: Giải phương trình 
Bước 3: Kiểm tra xem trong các nghiệm của phương trình nghiệm nào 
thỏa mãn diều kiện của ẩn , nghiệm nào không , rồi kết luận . 
20 phút 
1/. Biểu diễn một đại lượng bởi biểu thức chứa ẩn : 
Ví dụ 1: (SGK) 
?1 
?2 
2. Ví dụ về giải bài toán bằng cách lập phương trình : 
Ví dụ 2: ( Bài toán cổ ) 
Bước 1: Lập phương trình 
- Chọn ẩn số và đặt điều kiện thích hợp cho ẩn số 
- Biểu diễn các đại lượng chưa biết theo ẩn và các đại lượng đã biết 
- Lập phương trình biểu thị mối quan hệ giữa các đại lượng 
Bước 2: Giải phương trình 
Bước 3: Kiểm tra xem trong các nghiệm của phương trình nghiệm nào thỏa mãn điều kiện của ẩn , nghiệm nào không , rồi kết luận . 
Tóm tắt các bước giải bài toán bằng cách lập pt: 
?3 
Giải bài toán trong ví dụ 2 bằng cách chọn x là số chó 
Giải 
Gọi x là số chó , điều kiện của x là gì ? 
Gọi x là số chó 
Mỗi con chó có 4 chân nên số chân chó là bao nhiêu ? 
Số chân chó là : 
4x 
Cả gà lẫn chó là 36 con nên số gà là bao nhiêu ? 
Số gà là : 
36 – x 
Mỗi gà có 2 chân nên số chân gà là bao nhiêu ? 
Số chân gà là : 
Tổng số chân là 100 nên ta lập phương trình như thế nào ? 
Ta có pt: 
2(36-x) 
Giải pt trên : 
20 phút 
1/. Biểu diễn một đại lượng bởi biểu thức chứa ẩn : 
Ví dụ 1: (SGK) 
?1 
?2 
2. Ví dụ về giải bài toán bằng cách lập phương trình : 
Ví dụ 2: ( Bài toán cổ ) 
Bước 1: Lập phương trình 
- Chọn ẩn số và đặt điều kiện thích hợp cho ẩn số 
- Biểu diễn các đại lượng chưa biết theo ẩn và các đại lượng đã biết 
- Lập phương trình biểu thị mối quan hệ giữa các đại lượng 
Bước 2: Giải phương trình 
Bước 3: Kiểm tra xem trong các nghiệm của phương trình nghiệm nào thỏa mãn điều kiện của ẩn , nghiệm nào không , rồi kết luận . 
Tóm tắt các bước giải bài toán bằng cách lập pt: 
?3 
Giải bài toán trong ví dụ 2 bằng cách chọn x là số chó 
Giải 
Gọi x là số chó , điều kiện của x là gì ? 
Gọi x là số chó 
Mỗi con chó có 4 chân nên số chân chó là bao nhiêu ? 
Số chân chó là : 
4x 
Cả gà lẫn chó là 36 con nên số gà là bao nhiêu ? 
Số gà là : 
36 – x 
Mỗi gà có 2 chân nên số chân gà là bao nhiêu ? 
Số chân gà là : 
Tổng số chân là 100 nên ta lập phương trình như thế nào ? 
Ta có pt: 
2(36-x) 
ta được x = 14 
Kiểm tra lại x = 14 có thỏa mãn điều kiện của ẩn hay không ? 
( thỏa mãn điều kiện của ẩn ) 
Vậy kết luận số gà , số chó là bao nhiêu ? 
Vậy số chó là 14 con, số gà là 36 – 14 = 22 con 
Giải pt trên : 
20 phút 
Mẫu số của một phân số lớn hơn tử số của nó là 3 đơn vị . Nếu tăng cả tử và mẫu của nó thêm 2 đơn vị thì được phân số mới bằng . Tìm phân số ban đầu . 
1/. Biểu diễn một đại lượng bởi biểu thức chứa ẩn : 
Ví dụ 1: (SGK) 
?1 
?2 
2. Ví dụ về giải bài toán bằng cách lập phương trình : 
Ví dụ 2: ( Bài toán cổ ) 
Bước 1: Lập phương trình 
- Chọn ẩn số và đặt điều kiện thích hợp cho ẩn số 
- Biểu diễn các đại lượng chưa biết theo ẩn và các đại lượng đã biết 
- Lập phương trình biểu thị mối quan hệ giữa các đại lượng 
Bước 2: Giải phương trình 
Bước 3: Kiểm tra xem trong các nghiệm của phương trình nghiệm nào thỏa mãn điều kiện của ẩn , nghiệm nào không , rồi kết luận . 
Tóm tắt các bước giải bài toán bằng cách lập pt: 
?3 
LUYỆN TẬP 
Bài tập 34 (SGK tr 25 ) 
Giải 
Gọi a là mẫu số , đk của a là gì ? 
Gọi a là mẫu số 
Hãy biểu diễn tử số qua a ? 
Tử số là : 
a – 3 
Tử số mới là gì ? 
Nếu tăng cả tử và mẫu thêm 2 đơn vị thì : 
Nếu tăng cả tử và mẫu thêm 2 đơn vị thì : 
Tử số mới là : 
(a – 3) + 2 = a – 1 
Mẫu số mới là gì ? 
Mẫu số mới là : 
a + 2 
Phân số mới thu được bằng nên ta có pt nào ? 
Ta có pt: 
Giải pt trên : 
Mẫu số của một phân số lớn hơn tử số của nó là 3 phân tử . Nếu tăng cả tử và mẫu của nó thêm 2 đơn vị thì được phân số mới bằng . Tìm phân số ban đầu . 
9 phút 
Mẫu số của một phân số lớn hơn tử số của nó là 3 đơn vị . Nếu tăng cả tử và mẫu của nó thêm 2 đơn vị thì được phân số mới bằng . Tìm phân số ban đầu . 
1/. Biểu diễn một đại lượng bởi biểu thức chứa ẩn : 
Ví dụ 1: (SGK) 
?1 
?2 
2. Ví dụ về giải bài toán bằng cách lập phương trình : 
Ví dụ 2: ( Bài toán cổ ) 
Bước 1: Lập phương trình 
- Chọn ẩn số và đặt điều kiện thích hợp cho ẩn số 
- Biểu diễn các đại lượng chưa biết theo ẩn và các đại lượng đã biết 
- Lập phương trình biểu thị mối quan hệ giữa các đại lượng 
Bước 2: Giải phương trình 
Bước 3: Kiểm tra xem trong các nghiệm của phương trình nghiệm nào thỏa mãn điều kiện của ẩn , nghiệm nào không , rồi kết luận . 
Tóm tắt các bước giải bài toán bằng cách lập pt: 
?3 
LUYỆN TẬP 
Bài tập 34 (SGK tr 25 ) 
Giải 
Gọi a là mẫu số , đk của a là gì ? 
Gọi a là mẫu số 
Hãy biểu diễn tử số qua a ? 
Tử số là : 
a – 3 
Tử số mới là gì ? 
Nếu tăng cả tử và mẫu thêm 2 đơn vị thì : 
Nếu tăng cả tử và mẫu thêm 2 đơn vị thì : 
Tử số mới là : 
(a – 3) + 2 = a – 1 
Mẫu số mới là gì ? 
Mẫu số mới là : 
a + 2 
Phân số mới thu được bằng nên ta có pt nào ? 
Ta có pt: 
ta được a = 4 
Hãy so sánh a = 4 với đk của ẩn rồi kết luận 
 ( thỏa mãn đk của ẩn ) 
Vậy mẫu số là 4, tử số là 4 – 3 = 1 
Giải pt trên : 
Mẫu số của một phân số lớn hơn tử số của nó là 3 phân tử . Nếu tăng cả tử và mẫu của nó thêm 2 đơn vị thì được phân số mới bằng . Tìm phân số ban đầu . 
9 phút 
Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà : 
- Học thuộc phần tóm tắt các bước giải bài toán bằng cách lập phương trình 
- Làm các bài tập : 35,36 
- Xem trước bài 7: Giải bài toán bằng cách lập phương trình ( tiếp theo ) 
1 phút 
CHÀO TẠM BIỆT 
HẸN GẶP LẠI 
( thỏa mãn đkxđ )