Bài giảng Địa lí Lớp 10 - Bài 13: Sự ngưng động nước trong khí quyển. Mưa (Chuẩn kĩ năng)

SINH VIÊN THỰC HIỆN:TÀO NGỌC BẮC 
K48 ĐHSP SỬ -ĐỊA 
KHOA SỬ - ĐỊA . TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÂY BẮC 
Câu 1 : Dựa vào sơ đồ , em hãy cho biết các vành đai khí áp phân bố như thế nào trên Trái Đất ? 
Câu 2 : Trên Trái Đất có những loại gió chính nào ? 
Kiểm tra bài cũ 
a 
Bài : 13 
NGƯNG ĐỌNG HƠI NƯỚC TRONG KHÍ QUYỂN. MƯA 
I. Ngưng đọng hơi nước 
Trong khí quyển 
II. Những nhân tố ảnh 
hưởng đến lượng mưa 
III. Sự phân bố lượng 
Mưa trên Trái Đất 
Ngưng 
Đọng 
Hơi 
Nước 
Sương 
mù 
Mây 
Khí 
áp 
Gío 
Dòng 
biển 
Địa 
hình 
Khí 
áp 
Frông 
Lượng 
Mưa 
Không 
Đều 
Theo 
Vĩ độ 
Lượng 
Mưa 
ảnh 
Hưởng 
Do 
Đại 
Dương 
NỘI DUNG BÀI HỌC 
Ngưng đọng hơi nước 
Hơi nước trong khí quyển ngưng đọng khi : 
 - Không khí bảo hòa được cung cấp thêm hơi nước . 
 - Không khí gặp lạnh . 
 - Có hạt nhân ngưng đọng . 
I. NGƯNG ĐỌNG HƠI NƯỚC TRONG KHÍ QUYỂN 
Hơi nước trong khí quyển ngưng đọng khi nào ? 
Bài 13: NGƯNG ĐỌNG HƠI NƯỚC TRONG KHÍ QUYỂN. MƯA 
Hình ảnh minh hoạ sự ngưng đọng hơi nước . 
2. Sương mù 
 Sương mù được sinh ra trong điều kiện : 
- Độ ẩm tương đối cao . 
- Không khí ổn định theo chiều thẳng đứng . 
- Gió nhẹ . 
I. NGƯNG ĐỌNG HƠI NƯỚC TRONG KHÍ QUYỂN 
1.Ngưng đọng hơi nước 
Sương mù được sinh ra trong điều kiện nào ? 
2. Sương mù 
Söông muø ôû Ñaø Laït . 
Sương mù ở Anh 
Bài 13: NGƯNG ĐỌNG HƠI NƯỚC TRONG KHÍ QUYỂN. MƯA 
Sương mù tại Mộc Châu – Sơn La 
3. Mây 
- Mây : không khí càng lên cao càng lạnh , hơi nước ngưng đọng thành hạt nhỏ li ti tụ thành đám gọi là mây . 
- Có nhiều loại mây khác nhau . 
Bài 13: NGƯNG ĐỌNG HƠI NƯỚC TRONG KHÍ QUYỂN. MƯA 
I. NGƯNG ĐỌNG HƠI NƯỚC TRONG KHÍ QUYỂN 
1. Ngưng đọng hơi nước 
2. Sương mù 
Hơi nước bốc lên cao hình thành mây 
Mây là gì ? Có những loại mây nào ? 
Bài 13: NGƯNG ĐỌNG HƠI NƯỚC TRONG KHÍ QUYỂN. MƯA 
I. NGƯNG ĐỌNG HƠI NƯỚC TRONG KHÍ QUYỂN 
1.Ngưng đọng hơi nước 
2. Sương mù 
3. Mây 
Dựa vào hình sau hãy đọc tên các loại mây từ thấp đến cao 
Sapa thị trấn trong mây 
Maây vaø söông muø ôû Sa Pa 
4. Mưa 
- Là hiện tượng tự nhiên xảy ra khi các hạt nước từ trên mây rơi xuống mặt đất . 
- Có mưa nước , mưa tuyết , mưa đá . 
Bài 13: NGƯNG ĐỌNG HƠI NƯỚC TRONG KHÍ QUYỂN. MƯA 
I. NGƯNG ĐỌNG HƠI NƯỚC TRONG KHÍ QUYỂN 
1.Ngưng đọng hơi nước 
2. Sương mù 
Mưa là gì ? Có những loại mưa nào ? 
3. Mây 
4. Mưa 
- Mưa tuyết x ảy ra khi nước rơi gặp nhiệt độ khoảng 0 0 C, trong điều kiện không khí yên tĩnh . 
Bài 13: NGƯNG ĐỌNG HƠI NƯỚC TRONG KHÍ QUYỂN. MƯA 
I. NGƯNG ĐỌNG HƠI NƯỚC TRONG KHÍ QUYỂN 
1.Ngưng đọng hơi nước 
2. Sương mù 
3. Mây 
Mưa tuyết và mưa đá xãy trong điều kiện như thế nào ? 
- Mưa đá xảy ra trong điều kiện thời tiết nóng về mùa hạ , không khí đối lưu mạnh . 
Bài 13: NGƯNG ĐỌNG HƠI NƯỚC TRONG KHÍ QUYỂN. MƯA 
S¬ ® å thÓ hiÖn qu ¸ tr×nh t¹o thµnh m©y vµ m­a 
Bèc h¬i 
GÆp l¹nh 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ng­ng tô 
M­a 
Bài 13: NGƯNG ĐỌNG HƠI NƯỚC TRONG KHÍ QUYỂN. MƯA 
QUANG CẢNH MƯA Ở THÀNH PHỐ HƯNG YÊN 
Bài 13: NGƯNG ĐỌNG HƠI NƯỚC TRONG KHÍ QUYỂN. MƯA 
M ưa đá lớn ở Quảng Ninh 21 – 11 – 2006. 
Bài 13: NGƯNG ĐỌNG HƠI NƯỚC TRONG KHÍ QUYỂN. MƯA 
II. NHỮNG NHÂN TỐ ẢNH HƯỎNG ĐẾN LƯỢNG MƯA 
1. Khí áp 
2. Frông 
3. Gió 
4. Dòng biển 
5. Địa hình 
- Nhóm 1 : Khí áp 
- Nhóm 2 : Frông 
- Nhóm 3 : Gió 
- Nhóm 4 : Dòng biển 
- Nhóm 5 : Địa hình 
Bài 13: NGƯNG ĐỌNG HƠI NƯỚC TRONG KHÍ QUYỂN. MƯA 
1. Khí áp : 
Các đai khí áp và gió trên Trái Đất 
II. NHỮNG NHÂN TỐ ẢNH HƯỎNG ĐẾN LƯỢNG MƯA 
Hình giải thích ảnh hưởng của khí áp đến lượng mưa . 
CHÂU MỸ 
CHÂU Á 
CHÂU 
PHI 
CHÂU ÂU 
CHÂU MỸ 
CHÂU ÂU 
CHÂU Á 
CHÂU 
PHI 
Các khu áp cao , áp thấp trong tháng 1 
Các khu áp cao , áp thấp trong tháng 7 
Khu vực áp thấp thường mưa nhiều 
Khu vực áp cao : ít mưa hoặc không mưa . 
áp thấp 
áp cao 
KHÔ NÓNG 
Bài 13: NGƯNG ĐỌNG HƠI NƯỚC TRONG KHÍ QUYỂN. MƯA 
1. Khí áp 
II. NHỮNG NHÂN TỐ ẢNH HƯỎNG ĐẾN LƯỢNG MƯA 
2. Frông 
Cấu trúc của frông nóng , frông lạnh 
-Do tranh chấp giữa không khí nóng và lạnh đã dẫn đến nhiễu loạn khí sinh mưa . Dọc các frông nóng và lạnh , không khí nóng bốc lên trên không khí lạnh nên bị lạnh và co lại , gây mưa trên cả frông nóng và lạnh . 
2. Frông 
Bài 13: NGƯNG ĐỌNG HƠI NƯỚC TRONG KHÍ QUYỂN. MƯA 
 - Mi ền có frông , nhất là dải hội tụ nhiệt đới đi qua, thường mưa nhiều , đó là mưa frông hoặc mưa dải hội tụ . 
1. Khí áp 
II. NHỮNG NHÂN TỐ ẢNH HƯỎNG ĐẾN LƯỢNG MƯA 
Sơ đồ Frông khí quyển 
2. Frông 
Bài 13: NGƯNG ĐỌNG HƠI NƯỚC TRONG KHÍ QUYỂN. MƯA 
II. NHỮNG NHÂN TỐ ẢNH HƯỎNG ĐẾN LƯỢNG MƯA 
1. Khí áp 
2. Frông 
3. Gió 
- Những vùng sâu trong các lục địa , nếu không có gió từ đại dươngthổi vào thì mưa rất ít . Mưa ở đây chủ yếu từ nước ao hồ , sông và rừng cây . 
Miền có gió mậu dịch mưa ít , do gió mậu dịch là gió khô , miền có gió mùa có lượng mưa nhiều do trong năm có nửa năm gió từ đại dương thổi vào . 
Bài 13: NGƯNG ĐỌNG HƠI NƯỚC TRONG KHÍ QUYỂN. MƯA 
Gió tây ôn đới 
Gió mùa 
ẤN 
ĐỘ 
DƯƠNG 
THÁI 
 BÌNH 
 DƯƠNG 
ĐẠI 
 TÂY 
 DƯƠNG 
ĐẠI 
 TÂY 
 DƯƠNG 
Những loại gió nào gây mưa nhiều , loại gió nào gây mưa ít ? Vì sao ? 
Bài 13: NGƯNG ĐỌNG HƠI NƯỚC TRONG KHÍ QUYỂN. MƯA 
II. NHỮNG NHÂN TỐ ẢNH HƯỎNG ĐẾN LƯỢNG MƯA 
1. Khí áp 
2. Frông 
3. Gió 
Ảnh hưởng của gió 
 đến lượng mưa 
Mưa nhiều 
Mưa ít 
Gío Mậu Dịch 
Gío Tây Ôn Đới 
Gío Mùa 
Bài 13: NGƯNG ĐỌNG HƠI NƯỚC TRONG KHÍ QUYỂN. MƯA 
II. NHỮNG NHÂN TỐ ẢNH HƯỎNG ĐẾN LƯỢNG MƯA 
1. Khí áp 
2. Frông 
3. Gió 
Ven các bờ Đại Dương : 
 Nơi nào có dòng biển nóng chảy qua thì mưa nhiều vì không khí trên dòng biển nóng chứa nhiều hơi nước , gió mang hơi nước vào lục địa gây mưa . 
 Nơi có dòng biển lạnh đi qua thì mưa ít vì không khí trên dòng biển lạnh , hơi nước không bốc lên được , nên một số nơi mặc dù ở ven bờ Đại Dương nhưng vẫn là miền Hoang mạc . 
4. Dòng biển : 
Dòng biển Ghi nê 
Dòng biển Mô dăm bích 
Dòng biển Braxin 
Dòng biển Gơnxtơrim 
Dòng biển đông Ôxtrâylia 
Dòng biển Benghela 
Dòng biển Xômali 
Dòng biển Calari 
Dòng biển Caliphoclia 
Dòng biển Pêru 
Dòng biển Ôxtrâylia 
Hình ảnh minh hoạ - chứng minh 
Hoang mạc 
Xa ha ra 
Hoang mạc 
CALAHARI 
Hoang mạc 
Victoria Lớn 
Sa mạc 
Lớn 
Hoang mạc Nêphut 
Hoang mạc 
Rup en Khali 
hoang mạc 
CALIPHOOCNIA 
Cho hình ảnh minh hoạ hãy nhận xét Địa hình ảnh hưởng như thế nào đến sự phân bố lượng mưa ? 
Bài 13: NGƯNG ĐỌNG HƠI NƯỚC TRONG KHÍ QUYỂN. MƯA 
II. NHỮNG NHÂN TỐ ẢNH HƯỎNG ĐẾN LƯỢNG MƯA 
1. Khí áp 
2. Frông 
3. Gió 
4. Dòng biển 
mm 
5. Địa hình : 
KHÔ NÓNG 
mm 
- Địa hình ảnh hưởng nhiều đến sự phân bố mưa . Cùng sườn đón gió , càng lên cao nhiệt độ càng giảm , mưa nhiều , tới độ cao nào đó , độ ẩm không khí giảm , sẽ không còn mưa , vì thế sườn và đỉnh núi cao thường khô ráo . Cùng dãy núi thì sườn đón gió mưa nhiều , sườn khuất gió mưa ít . 
Gío phơn 
Bài 13: NGƯNG ĐỌNG HƠI NƯỚC TRONG KHÍ QUYỂN. MƯA 
Phân bố lượng mưa theo vĩ độ 
III. SỰ PHÂN BỐ LƯỢNG MƯA TRÊN TRÁI ĐẤT 
Lượng mưa phân bố như thế nào theo vĩ độ ? 
 1. Lượng mưa trên Trái Đất phân bố không đều theo vĩ độ : 
 - Ở vùng xích đạo mưa nhiều . 
 - Ở hai vùng chí tuyến mưa ít . 
 - Ở hai vùng ôn đới mưa nhiều . 
 - Ở gần hai vùng cực mưa càng ít . 
Khu vùc cã l­îng m­a > 2000 mm ë kho¶ng vÜ ®é nµo ? 
- H¬i n­íc bao giê còng chøa 1 l­îng h¬i n­íc nhÊt ® Þnh 
- H¬i n­íc trong kh«ng khÝ t¹o nªn ®é Èm kh«ng khÝ 
- NhiÖt ®é cµng cao , kh«ng khÝ cµng chøa ®­ îc nhiÒu h¬i n­íc 
Kh«ng khÝ b·o hoµ h¬i n­íc khi nã ®· nhËn ®­ îc mét l­îng h¬i n­íc tèi ®a 
Kh«ng khÝ b·o nÕu ®­ îc cung cÊp thªm h¬i n­íc hoÆc bÞ l¹nh  ng­ng tô ( m©y , m­a, s­¬ng ) 
2. M­a vµ sù ph©n bè m­a trªn tr¸i ® Êt : 
a. M­a: N­íc bèc h¬i lªn cao ng­ng tô thµnh m©y , gÆp l¹nh r¬i xuèng thµnh m­a 
b. C¸ch tÝnh l­îng m­a: 
Dông cô ®o m­a: Vò kÕ 
- TÝnh l­îng m­a trong ngµy , trong th¸ng , trong n¨m 
- L­îng m­a trung b×nh n¨m 
LƯỢNG MƯA PHÂN BỐ KHÔNG ĐỀU TỪ XÍCH ĐẠO ĐẾN HAI CỰC 
- H¬i n­íc bao giê còng chøa 1 l­îng h¬i n­íc nhÊt ® Þnh 
- H¬i n­íc trong kh«ng khÝ t¹o nªn ®é Èm kh«ng khÝ 
- NhiÖt ®é cµng cao , kh«ng khÝ cµng chøa ®­ îc nhiÒu h¬i n­íc 
Kh«ng khÝ b·o hoµ h¬i n­íc khi nã ®· nhËn ®­ îc mét l­îng h¬i n­íc tèi ®a 
Kh«ng khÝ b·o nÕu ®­ îc cung cÊp thªm h¬i n­íc hoÆc bÞ l¹nh  ng­ng tô ( m©y , m­a, s­¬ng ) 
2. M­a vµ sù ph©n bè m­a trªn tr¸i ® Êt : 
a. M­a: N­íc bèc h¬i lªn cao ng­ng tô thµnh m©y , gÆp l¹nh r¬i xuèng thµnh m­a 
b. C¸ch tÝnh l­îng m­a: 
Dông cô ®o m­a: Vò kÕ 
- TÝnh l­îng m­a trong ngµy , trong th¸ng , trong n¨m 
- L­îng m­a trung b×nh n¨m 
Khu vùc cã l­îng m­a < 200 mm ë kho¶ng vÜ ®é nµo ? 
LƯỢNG MƯA PHÂN BỐ KHÔNG ĐỀU TỪ XÍCH ĐẠO ĐẾN HAI CỰC 
Bài 13: NGƯNG ĐỌNG HƠI NƯỚC TRONG KHÍ QUYỂN. MƯA 
III. SỰ PHÂN BỐ LƯỢNG MƯA TRÊN TRÁI ĐẤT 
1. Lượng mưa trên Trái Đất phân bố không đều theo vĩ độ 
2. Lượng mưa phân bố không đều do ảnh hưởng của đại dương : 
 Lượng mưa còn phụ thuộc vào vị trí gần hay xa đại dương và các dòng biển chảy ven bờ . 
CỦNG CỐ BÀI 
Câu1 : Hơi nước trong khí quyển ngưng đọng khi : 
 A. Không khí bảo hòa được cung cấp thêm hơi nước . 
 B. Không khí gặp lạnh . 
 C. Có hạt nhân ngưng đọng . 
 D. Cả A, B và C 
Câu 2 : Trên Trái Đất lượng mưa phân bố nhiều nhất ở vĩ độ nào ? 
 A. Hai vùng cực 
 B. Hai vùng chí tuyến 
 C. Vùng xích đạo 
 D. Hai vùng ôn đới 
D. 
D. 
Giải thích vì sao miền ven Đại Tây Dương của Tây Bắc châu Phi cùng nằm ở vĩ độ như nước ta , nhưng Tây Bắc châu Phi có khí hậu nhiệt đới khô , còn nước ta lại có khí hậu nhiệt đới ẩm , mưa nhiều ? 
TÂY BẮC 
CHÂU PHI 
23 0 
0 0 
VỆT NAM 
DÒNG BIỂN GHINÊ 
DÒNG BIỂN THEO GIÓ MÙA 
DÒNG BIỂN CƯRÔXIVÔ 
Dòng biển Benghela 
DÒNG BIỂN CALAHARI 
DÒNG BIỂN NÓNG 
DÒNG BIỂN LẠNH 
Bài làm của em đến đây là kết thúc! 
Kính chúc quý thầy cô sức khoẻ, công tác tốt.