Bài giảng Địa lí Lớp 12 - Bài 14: Sử dụng và bảo vệ tài nguyên thiên nhiên - Trường THPT Ngô Trí Hòa

SÖÛ DUÏNG VAØ BAÛO VEÄ TAØI NGUYEÂN THIEÂN NHIEÂN 
BAØI 14 
I- Söû duïng vaø baûo veä taøi nguyeân sinh vaät 
1-Tài nguyên rừng . 
 Suy giảm tài nguyên rừng và hiện trạng rừng : 
 Diện tích rừng trồng có tăng dần , nhưng chất lượng rừng chưa phục hồi được chiếm 70% dt rừng nghèo và rừng mới phục hồi . 
- Độ che phủ rừng ở nước ta năm 1943 là 43%. Năm 1983, giảm xuống còn 22%. Đến năm 2005, tăng lên đạt 38%)...Tuy nhiên, tổng diện tích rừng và tỉ lệ che phủ rừng năm 2005 vẫn thấp hơn năm 1943 . 
Hãy nhận xét về sự biến động diện tích rừng.và giải thích nguyên nhân ? 
Hãy nêu ý nghĩa về kinh tế và môi trường của tài nguyên rừng ? 
 Ý nghĩa tài nguyên rừng : 
- Về kinh tế : cung cấp gỗ, dược phẩm, phát triển du lịch, sinh thái . 
- Về môi trường : chống xói mòn đất, tăng lượng nước ngầm, hạn chế lũ lụt, điều hòa khí quyển . 
Vườn Quốc gia U Minh Thượng 
Rừng phòng hộ 
 Biện pháp bảo vệ tài nguyên rừng : 
- Theo quy hoạch : Nâng độ che phủ rừng của cả nước trên 30-50%, vùng núi dốc từ 70-80%. 
- Nguyên tắc quản lí , sử dụng và phát triển . 
+ Rừng phòng hộ : có kế hoạch , biện pháp bảo vệ , nuôi dưỡng rừng hiện có , trồng rừng trên đất trống, đồi trọc,ven biển . 
+ Rừng đặc dụng : Bảo vệ cảnh quan , vườn quốc gia , khu bảo tồn các loài . 
+ Rừng sản xuất : duy trì phát triển diện tích và chất lượng rừng , đất , độ phì của đất rừng. 
- Giao quyền sử dụng đất và bảo vệ rừng cho người dân và trước mắt đến năm 2010 phải trồng 5 triệu ha rừng . 
Để phát triển rừng một cách bền vững nhà nước ta cần có những chủ trương nguyên tắc nào? 
2. Đa dạng sinh học 
Chứng minh sự đa dạng và suy giảm sinh vật của nước ta biểu hiện ở những mặt nào ? Nguyên nhân . 
 Sự suy giảm đa dạng sinh học : 
Giới sinh vật tự nhiên của nước ta có tính đa dạng sinh học cao thể hiện qua các loài, kiểu hệ sinh thái, nguồn gen . 
Trong số 14500 loài thực vật, có 500 loài bị mất dần ( chiếm 3%) 
 Nguyên nhân : Tác động của con người làm hẹp diện tích rừng tự nhiên, ô nhiễm môi trường nước , làm nghèo hệ sinh thái , thành phần loài , nguồn gen. 
 Biện pháp bảo vệ đa dạng sinh học : 
Nhà nước ta đã thực hiện những biện pháp nào để bảo vệ đa dạng tài nguyên sinh học Việt Nam ? 
- Xây dựng hệ thống vườn quốc gia và khu bảo tồn thiên nhiên. 
- Ban hành “ Sách đỏ Việt Nam “ . 
- Quy định khai thác : Cấm khai thác gỗ quý , rừng non, cấm gây cháy rừng , cấm săn bắn động vật trái phép , cấm dùng chất nổ đánh bắt cá, cấm gây độc hai cho môi trường nước . 
II- Söû duïng vaø baûo veä taøi nguyeân ñaát 
1.Hiện trạng sử dụng tài nguyên đất . 
 Năm 2005 nước ta có 12,7 triệu ha đất rừng , 9.4 triệu ha đất sử dụng trong nông nghiệp chiếm 28,4% tổng dt đất TN, TB là 0,1 ha/người . 
 Đất chưa sử dụng 5,35 triệu ha ( đồng bằng 350 nghìn ha, còn lại 5 triệu ha đất đồi núi bị thoái hóa nặng ) . 
Hiện trạng sử dụng tài nguyên đất ở nước ta như thế nào? 
- Diện tích đất trống , đồi trọc giảm mạnh, diện tích đất bị suy thoái còn nhiều (năm 1990 có 10 triệu ha đến 2005 còn 5,35 triệu ha ). 
Nguyên nhân nào dẫn dến sự suy thoái tài nguyên đất ở nước ta ? 
- Hiện nay cả nước có khoảng 9,3 triệu ha đất bị sa mạc hóa (chiếm 28% dt). 
2. Các biện pháp bảo vệ tài nguyên đất . 
- Đất đồi núi : Làm thủy lợi , canh tác nông - lâm làm ruộng bậc thang , đào hố vẩy cá , trồng cây theo băng . Cải tạo đất hoang , tổ chức định canh , định cư cho dân miền núi. 
Để bảo vệ tài nguyên đất nước ta cần có những biện pháp nào ? ( Đất đồi núi, đất đồng bằng ) 
- Đất đồng bằng : thâm canh , canh tác hợp lí , bón phân cải tạo dất, chống bạc màu , nhiễm mặn , nhiễm phèn, chất thải công nghiệp độc hại . 
III- Söû duïng vaø baûo veä taøi nguyeân khaùc 
 Tài nguyên nước : Tình trạng ngập úng vào mùa mưa , thiếu nước vào mùa khô ảnh hưởng đến việc sử dụng . Cần tiết kiệm nước , phòng chống ô nhiễm nước . 
Hãy cho biết tình hình sử dụng và bảo vệ tài nguyên nước , khoáng sản , du lịch như thế nào ? 
 Tài nguyên khoáng sản : quản lí chăt chẽ , tránh lãng phí tài nguyên , làm ô nhiễm môi trường khi khai thác , vận chuyển . 
 Tài nguyên du lịch : bảo tồn, tôn tạo giá trị tài nguyên du lịch, tránh sự ô nhiễm , phát triển du lịch sinh thái . 
 Tài nguyên khí hậu , biển : cần khai thác hợp lí , bền vững . 
Du lịch Đà Nẵng