Bài giảng Giáo dục công dân lớp 10 - Bài 5: Cách thức vận động, phát triển của sự vật và hiện tượng

Trường THPT-DTNT Con Cuông Tổ xã hội Nhóm GDCDBài cũ	Em hiểu thế nào là sự đấu tranh của các mặt đối lập?kết quả của đấu tranh là gì? Cho ví dụ chứng minh?Bài 5. Cách thức vận động, phát triển của sự vật và hiện tượng 1. Chất là gì? 2. Lượng là gì? 3. Mối quan hệ giữa sự biến đổi về lượng dẫn đến sự biến đổi về chất.1. Chất là gì?Thảo luận nhómNhóm muối. Tìm những thuộc tính của muốiNhóm chanh. Tìm những thuộc tính của chanhNhóm ớt. Tìm những thuộc tính của ớtNhóm đường. Tìm những thuộc tính của đường	Chất là khái niệm dùng để chỉ những thuộc tính cỏ bản vốn có của sự vật, hiện tượng tiêu biểu cho sự vật và hiện tượng đó phân biệt nó với các sự vật khácHãy phân biệt đâu là chất trong triết học1.Bông dệt vải2.Học sinh giỏi3. Gừng cay4.Xã hội không có giai cấp bóc lột5.Cột gỗ lim không mọt6.Vữa xây nhàSaiĐúngĐúngĐúngĐúngSai2. Lượng là gì?	 Hãy cho biết trọng lượng của đường Ớt với số lượng kích thước là như thế nào? 	Chanh kích cỡ bao nhiêu? Muối khối lượng bao nhiêu- lượng là khái niệm chỉ những thuộc tính cơ bản vốn có của sự vật và hiện tượng về trình độ phát triển (cao thấp), Quy mô (to, nhỏ), tốc độ vận động(nhanh, chậm)số lượng của sự vật và hiện tượng 3. Quan hệ giữa sự biến đổi về lượng và sự biến đổi về chất.1.Hãy chỉ ra chất và lượng trong ví dụ trên2. Sự biến đổi của lượng tác động như thế nào dẫn đến sự biến đổi về chất?3. Em có nhận xét gì về mối quan hệ giữa sự biến đổi lượng dẫn đến sự biến đổi chất a. Sự biến đổi về lượng dẫn đến sự biến đổi về chất.Ví dụ 1 : NứơcRắnLỏngHơiHọc sinh lớp 9 sau 9 tháng mới học lên lớp 10 Vụ nổ nguyên tử có thể lên hàng triệu độ trong thời gian ngắn nhưng vẫn tuân theo quy luật này là tăng từ Ví dụ 2:Ví dụ 3 :100oc lên 101,102,999,1000,..1 triệu độ cĐỘnÚT-Sự biến đổi dần dần về lượng vượt qua giới hạn “độ” dẫn đến sự biến đổi về chất tại điểm “nút”Lưu ý: Độ là giới hạn mà ở đó sự biến đổi về lượng chưa làm thay đổi chất của sự vật, hiện tượng - Nút là giới hạn mà tại đó sự biến đổi của lượng làm thay đổi chất của sự vật và hiện tượngHãy cho biết sự thay đổi về lượng dẫn đến sự thay đổi về chấtMột cơn áp thấp nhiệt đới sức gió mạnh dần lên đến cấp 7sẽ trở thành bãoVí dụ1.Em có nhận xét gì sau khi đọc thông tin trên2. Sự biến đổi về lượng trong các sự vật và hiện tượng trên có tác động như thế nào đến sự biến đổi về chất?3. Lấy một số ví dụ về sự thay đổi về lượng dẫn đến sự thay đổi về chất qua ca dao tục ngữ?“Có công mài sắc, có ngày nên kim”“Nước chảy đá mòn”“Cả dận mất khôn”“Tích tiểu thành đại”b. Chất mới ra đời bao hàm một lương mới tương ứng- Chất mới ra đời hình thành một lượng mới phù hợp với lượng đóVí dụ Khi lên lớp10 lượng kiến thức, thời gian, chiều cao cân nặng sẽ khác hơn khi còn học ở lớp 9Hai hình ảnh này Khác nhau về lượngChúng có khác nhau về chất không?Học sinh tiểu họcHọc sinh cấp 2Học sinh cấp3Sinh viênBài tập vui:Trên đường đi học về Avà B thảo luận bài trên lớp vừa học xongA hỏi: Để tạo ra sự biến đổi về chất, nhất thiết phải tạo ra sự biến đổi về lượng đến một giới hạn nhất định. Vậy thì càng thêm nhiều lượng thì quá trình biến đổi chất càng diễn ra nhanh chóng phải không? B: Theo tớ là đúngA hỏi tiếp: Thế tại sao bạn C của lớp mình biết là học kém bạn đã tự học rất chăm chỉ nhưng không khá lên được.B lúng túng không biết trả lời A thế nàoEm hãy trả lời giúp bạn B câu hỏi này!Hãy so sánh sự giống và khác nhau giữa chất và lượng và mối quan hệ giữa chúngChấtLượngGiốngKhác- Là những thuộc tính cơ bản vốn có của sự vật, hiện tượng-Bao giờ cũng có mối quan hệ với lượng- Là những thuộc tính cơ bản vốn có của sự vật ht- Bao giờ cũng có mối quan hệ với chất- Có những thuộc tính dùng để phân biệt nó với các sự vật khác- Biến đổi sau- Biến đổi nhanh chóng khi lượng đạt tới điểm nút- Có các thuộc tính chỉ phản ánh trình độ phát triển,quy mô.- Biến đổi trước- Biến đổi từ từ theo hướng tăng dần, hoặc giảm dầnCách thức vận động, phát triển của sự vật và hiện tượngSự vận động, phát triển của các sự vật và hiện tượng trong thế giới khách quan rất đa dạng đó là sự chuyển hóa biện chứng giữa sự biến đổi về lượng thành sự biến đổi về chất và ngược lại.A hỏi B khi một hạt rơi xuống đất cậu có nghe thấy tiếng kêu không? B. trả lời: khôngB hỏi tiếp Thế hai, ba bốn hạt rơi xuống cậu có nghe thấy không?B trả lời: khôngA hỏi tiếp. Thế rõ ràng từ một hạt đếnn hạt rơi xuống đều không nghe thấy.Thế tại sao hạt to là tập hợp của n những hạt đó khi rơi xuống lại phát ra tiếng kêu?