Bài giảng Giáo dục công dân lớp 10 - Tiết 13- Bài 8: Tồn tại xã hội và ý thức xã hội

Tiết 13- bài 8Tồn tại xã hội và ý thức xã hộiĐể tồn tại và phát triển, con người cần phải làm gì?Muốn tiến hành lao động sản xuất, cần có các điều kiện gì?Các điều kiện để tiến hành lao động sản xuấtMôi trường tự nhiênDân sốPhương thức sản xuất1. Tồn tại xã hội.Tồn tại xã hội: là toàn bộ sinh hoạt vật chất và những điều kiện sinh hoạt vật chất của xã hội, bao gồm môi trường tự nhiên, dân số và phương thức sản xuất.a. Môi trường tự nhiênĐiều kiện địa lí tự nhiênCủa cải trong thiên nhiênNguồnnănglượngĐiều kiện địa lí tự nhiênCủa cải trong thiên nhiênNguồn năng lượng Vai trò: + là điều kiện sinh sống tất yếu và thường xuyên của sự tồn tại và phát triển của xã hội.+ có thể tạo ra những điều kiện thuận lợi hoặc gây khó khăn cho đời sống của con người.Tên nướcThu nhậpThụy Sỹ647.000 USD/NgườiNhật565.000 USD/NgườiThông tin: Có những nước tài nguyên, khoáng sản khan hiếm nhưng lại có nền kinh tế phát triểnViệt Nam: có điều kiện tài nguyên thiên nhiên rất phong phú và đa dạng nhưng là một trong 7 nước nghèo nhất thế giới, đứng thứ 186/192 nước được xếp hạng.Như vậy: MTTN cã ¶nh h­ëng quan träng ®Õn ®êi sèng cña con ng­êi vµ sù tiÕn bé cña x· héi , møc ¶nh h­ëng cña nã ®Õn ®©u l¹i tïy thuéc vµo tr×nh ®é v¨n ho¸ , khoa häc vµ kü thuËt cña con ng­êi , tuú thuéc vµo tÝnh chÊt cña c¸c chÕ ®é x· héi . - Sự tác động của con người vào môi trường tự nhiên:Ch¸y rõngRác thảiChặt phá rừngS¨n b¾t ®éng vËt quý hiÕmThông tin:ViÖt Nam: Rừng đã và đang bị thu hẹp nhanh chóng: 	N¨m 1945 tØ lÖ che phñ rõng lµ 48,3%	N¨m 1975 cßn 29,1%	N¨m 1989 cßn 23,6%	N¨m 1991 cßn 20%=> Møc che phñ nµy thÊp h¬n nhiÒu so víi møc b¸o ®éng (30%). MÆc dï gÇn ®©y c«ng t¸c trång rõng, ch¨m sãc, b¶o vÖ rõng ®· lµm t¨ng ®é che phñ rõng. 	N¨m 1995 t¨ng lªn 28,2%	N¨m 2000 t¨ng lªn 33%=> Nh­ng tØ lÖ che phñ t¨ng lªn còng chØ lµ rõng míi trång 	Con người đã tác động vào tự nhiên theo những chiều hướng nào? Sự tác động của con người phụ thuộc vào điều gì?- Sự tác động của con người vào môi trường tự nhiên diễn ra theo hai hướng: tích cực hoặc tiêu cực, phụ thuộc vào trình độ và khả năng nhận thức của con người.Sự tác động tiêu cực của con người đến môi trường tự nhiên có thể gây những hậu quả gì?Lũ lụtHạn h¸nSạt lở đấtCuộc sống nghÌo nàn Ô nhiễm không khí Ô nhiễm nguồn nước b. Dân số- Khái niệm: dân số là số dân sống trong một hoàn cảnh địa lí nhất định.- Vai trò: là điều kiện tất yếu và thường xuyên của sự tồn tại và phát triển của xã hội.Theo em, có phải nước nào dân số đông, xã hội sẽ phát triển và ngược lại không? Tại sao?VÝ dô:- C¸c n­íc Ch©u Phi hay ViÖt Nam cã sè d©n cao nh­ng X· héi kÐm ph¸t triÓn- N­íc Ýt d©n nh­ Úc víi sè d©n h¬n 20 triÖu hay Luxembur chØ cã h¬n 4 tr¨m ngh×n d©n nh­ng x· héi rÊt ph¸t triÓn, lµ mét trong n¨m n­íc giµu nhÊt thÕ giíi. Việc gia tăng dân số quá nhanh sẽ đem lại hậu quả gì cho xã hội?- NghÌo nµn l¹c hËu- ChÊt l­îng cuéc sèng gi¶m- Søc Ðp l­¬ng thùc, thùc phÈm- Søc Ðp gi¸o dôc, y tÕ- ThiÕu viÖc lµm- Khã kh¨n vÒ nhµ ë, ®i l¹i- ¤ nhiÔm m«i tr­êng- TÖ n¹n x· héi	Cuộc sống đói nghèoThiếu việc làmTệ nạn xã hộiÔ nhiễm môi trườngDân số và tốc độ phát triển dân số của mỗi nước có ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển mọi mặt của nước đó, nhưng không phải là nhân tố quyết định sự tồn tại và phát triển của xã hội. Bµi tËp	Em ®ång ý víi ý kiÕn nµo sau ®©y?Sù gia t¨ng d©n sè trªn thÕ giíi hiÖn diÔn ra ë c¸c n­íc ph¸t triÓn.C¸c n­íc ch©u Phi, ch©u ¸ lµ n¬i chiÕm phÇn lín sè t¨ng d©n sè.Nh÷ng n­íc nghÌo nhÊt cã tû lÖ sinh thÊp nhÊt.D©n sè, m«i tr­êng, søc kháe, nghÌo ®ãi lµ th¸ch thøc gay g¾t hiÖn nay.bd