Bài giảng Giáo dục sống khoẻ mạnh và kỹ năng sống

 đối với người khác, chấp nhận đặc tính riêng của mỗi cá thể. 
Phát triển lòng thông cảm, nhân ái giữa con người với con người. 
Phân tích được những ảnh hưởng của gia đình, xã hội, kinh tế và chính trị lên cách cư xử của con người với con người 
Rèn luyện cách tự kiềm chế bản thân và năng lực ứng phó đối với trạng thái căng thẳng(stress). 
35 
TRỌNG TÂM CỦA GIÁO DỤC KNS 
Sự tham gia năng động tích cực của người học (quá trình đối thoại cùng học hỏi). 
Giúp người học tự phản ánh, nhận diện và phân tích vấn đề, thực hành giải quyết vấn đề một cách sáng tạo 
Lưu ý đến sự hình thành và thay đổi hành vi: 
	-Kiến thức: có thể tiếp thu từ bên ngoài 
	-Thái độ-kỹ năng-hành vi:do quá trình cá nhân tự rèn luyện mà hình thành. 
36 
BỐI CẢNH GIÁO DỤC KNS 
Kỹ năng sống thường gắn với một bối cảnh,với một nội dung giáo dục nhất định để người ta có thể hiểu và thực hành một cách cụ thể. 
Lồng ghép giáo dục KNS vào các môn học,chủ đề, các nội dung gắn với những vấn đề bức xúc trên thực tế. 
KNS được hiểu theo nhiều cách ở từng quốc gia,có nhiều cách để lồng ghép. 
37 
PHƯƠNG PHÁP HƯỚNG DẪN GD SỐNG KHOẺ MẠNH VÀ KNS 
Phương pháp chủ động: Động não, làm việc theo nhóm nhỏ, theo cặp, sắm vai, nghiên cứu trường hợp, kể chuyện, trò chơi,kịch, tiểu phẩm, rối, các phương pháp tham gia( vẽ hình, sơ đồ, xếp hạng,..) 
Dựa trên và khai thác kinh nghiệm sống của người học. 
38 
KNS HƯỚNG ĐẾN CUỘC SỐNG LÀNH MẠNH 
Biết cách tự bảo vệ trước nguy cơ ảnh hưởng cuộc sống khoẻ mạnh và an toàn và thực hiện quyền của mình. 
Làm chủ bản thân có khả năng thích ứng, ứng phó trước những tình huống khó khăn trong giao tiếp hằng ngày. 
Rèn luyện cách sống có trách nhiệm với bản thân, bạn bè, gia đình và cộng đồng trong một xã hội hiện đại. 
Mở ra các cơ hội, hướng suy nghĩ, hướng đi tích cực và tự tin giúp bản thân tự có quyết định và chọn lựa đúng. 
39 
TÓM LẠI, GIÁO DỤC KNS NHẮM: 
Khuyến khích một sự đổi mới và chuyển hướng trong cách nhìn, cách nghĩ và cách làm của mọi người. 
Thúc đẩy sự tương tác mọi người với nhảu trong quá trình học tập, rèn luyện KNS.Quá trình đó giúp mọi người tự nhận thức, tăng KN giao tiếp,có suy nghĩ và hành động có trách nhiệm và biết thể hiện sự cảm thôngvới người khác cũng như có thái độ hợp tác. 
Mở ra hướng đi tích cực hơn cho bản thân(cách suy nghĩ mới,niềm hy vọng,..) 
Tạo không khí sinh động, thoải mái, vui tươi và thúc đẩy sự sáng tạo. 
40 
KỸ NĂNG GIAO TIẾP 
KN giao tiếp giúp quá trình giữa các cá nhân với tập thể.Giúp cá nhân bày tỏ suy nghĩ, cảm xúc và tâm trạng của mình để người khác hiểu. 
KN hợp tác và làm việc tập thể giúp đem lại hiệu quả cho nhóm và giúp cá nhân tăng cường sự tự tinvà hiệu quả trong việc thương thuyết, xử lý tình huống và giúp đỡ người khác. 
41 
KN GIAO TIẾP GỒM: 
Kỹ năng thiết lập tình bạn 
Kỹ năng thông cảm 
Kỹ năng đứng vững trước sự lôi kéo của bạn bè. 
Kỹ năng thương lượng và xử lý mâu thuẩn 
Kỹ năng giải quyết xung đột không dùng bạo lực 
Kỹ năng giao tiếp hiệu quả 
42 
KỸ NĂNG TỰ NHẬN THỨC 
Kỹ năng tự nhận thức giúp hiểu rõ bản thân mình. 
Tự nhận thức là cơ sở quan trọng giúp cho giao tiếp có hiệu quả và có tinh thần trách nhiệm đối với người khác. 
Khi nhận thức rõ về bản thân sẽ giúp cá nhân thể hiện sự tự tin và tính kiên định để có thể giải quyết vấn đề và ra quyết định hiệu quả đồng thời giúp cá nhân đặt mục tiêu phấn đấu phù hợp và thực tế. 
43 
KỸ NĂNG TỰ NHẬN THỨC GỒM: 
Kỹ năng tự đánh giá 
Xác định điểm yếu, mạnh của bản thân 
Kỹ năng suy nghĩ tích cực 
44 
MỘT SỐ KỸ NĂNG SỐNG CƠ BẢN 
Kỹ năng giao tiếp 
Kỹ năng tự nhận thức 
Kỹ năng xác định giá trị 
kỹ năng kiên định 
Kỹ năng ra quyết định và giải quyết vấn đề 
Kỹ năng xác định mục tiêu 
Kỹ năng ứng phó và xử lý căng thẳng 
45 
Cöa sæ JOHARI 
Më: Nh÷ng ®iÒu ta biÕt vÒ b¶n th©n vµ ng­êi kh¸c còng biÕt (tªn t«i, nÐt mÆt cña t«i..).	 
Mï : Nh÷ng ®iÒu ng­êi kh¸c biÕt vÒ b¶n th©n ta mµ ta kh«ng biÕt ( mét thãi quen, c¸ch suy nghÜ nµo ®ã mµ b¶n th©n kh«ng nhËn biÕt) 
GiÊu kÝn: Nh÷ng g× ta biÕt vÒ b¶n th©n m×nh nh­ng ng­êi kh¸c kh«ng biÕt( m¬ ­íc thÇm kÝn cña t«i..)	 
 Chư a bi ết : Nh÷ng ®iÒu b¶n th©n kh«ng biÕt vµ ng­êi kh¸c còng kh«ng biÕt(T«i s ẽ ë ®©u sau 10 n¨m?..) 
46 
KỸ NĂNG XÁC ĐỊNH GIÁ TRỊ 
Giá trị là thái độ, niềm tin, chính kiến và cách suy nghĩ của bản thân mình, trong đó có những suy nghĩ chủ quan, thành kiến mà bản thân không nhận ra 
Xác định giá trị là hiểu rõ những thái độ, niềm tin và cách suy nghĩ đó và khắc phục thái độ phân biệt đối xử, thành kiến.. 
Xác định giá trị sẽ có tác động đến quá trình ra quyết định, giải quyết vấn đề cũng như giao tiếp với người khác 
47 
KN XÁC ĐỊNH GIÁ TRỊ GỒM: 
Kỹ năng hiểu được quy tác xã hội,niềm tin, nền tảng đạo đức,văn hoá, giới tính,,lòng vị tha, nhận thức được thành kiến và sự phân biệt đối xử 
Kỹ năng xác định cái gì là quan trọng,có ảnh hưởng đến thái độ, giá trị và hành vi 
Kỹ năng đối phó với sự phân biệt đối xử và thành kiến 
Xác định và làm theo những quyền, trách nhiệm và công bằng xã hội 
48 
KỸ NĂNG RA QUYẾT ĐỊNH 
Trong cuộc sống mỗi người hằng ngày phải ra nhiều quyết định.Tuỳ theo tình huống xẩy ra người ta phải lựa chọn ra một quyết định Do đó phải cân nhắc lựa chọn thận trọng những quyết định, lường trước được những hậu quả trước khi ra quyết định của mình 
49 
KỸ NĂNG RA QUYẾT ĐỊNH GỒM: 
Kỹ năng suy nghĩ mang tính phê phán và sáng tạo 
Kỹ năng giải quyết vấn đề 
Kỹ năng phân tích để đánh giá những nguy cơ 
Kỹ năng đưa ra được giải pháp khác 
Kỹ năng thu thập thông tin,đánh giá thông tin 
Kỹ năng đánh giá những hậu quả 
50 
CÁC BƯỚC RA QUYẾT ĐỊNH 
1.Xác định vấn đề 
2.Thu thập thông tin 
3. Liệt kê các giải pháp lựa chọn 
4. Kết quả sự lua chọn: cảm xúc,giá trị 
5. Ra quyết định 
6. Hành động 
7. Kiểm định lại hiệu quả của quyết định 
51 
KỸ NĂNG KIÊN ĐỊNH 
KN kiên định là KN thực hiện được những gì mình muốn hoặc từ chối bằng được những gì mình không muốn với sự tôn trọng có xem xét tới quyền và nhu cầu của người khác với quyền và nhu cầu của mình một cách hài hoà đúng mực 
Kỹ năng kiên định là sự cân bằng giữa hiếu thắng, vị kỷ và phục tùng, phụ thuộc 
52 
Tính kiên định 
Cởi mở và thành thật với bản thân và người khác 
Lắng nghe ý kiến người khác 
Bày tỏ sự thông cảm đối với hoàn cảnh của người khác 
Tự trọng và tôn trọng người khác 
Xử lý cảm xúc của mình 
Thể hện rõ ý kiến và mong muốn của mình 
Thực hiện theo ý muốn của mình mà không tổn hại đến người khác 
Nói không và giải thích lý do 
53 
Thái độ hung hăng, hiếu thắng 
Thực hiện bằng được điều mình muốn bất kể điều gì, thậm chí làm phương hại đến quyền lợi người khác 
Buộc người khác làm điều họ không muốn 
Nói lớn tiếng và thô lỗ 
Ngắt lời người khác 
Luôn đặt nhu cầu và quyền lợi của mình lên trên 
54 
Thái độ phục tùng 
Yên lặng vì sợ người khác giận 
Tránh xung đột 
Đồng ý trong khi lòng không vui 
Luôn đặt nhu cầu người khác lên trên 
Chiều theo những việc mình không muốn 
Trong lòng giân dữ nhưng không nói ra 
Không có thái độ cương quyết 
Biện minh hành động của mình là vì người khác 
55 
CÁC YẾU TỐ CHÍNH CỦA KIÊN ĐỊNH 
Biết rõ bạn muốn gì và cần gì 
Có thể nói lên điều mình muốn và cần 
Tin rằng mình có giá trị 
Cố gắng và có quyết tâm để lo cho nhu cầu và sự an toàn của mình 
Lưu ý: KN kiên định có thể rèn luyện được.KN KĐ làm tăng thêm sự tự tin, giúp bạn cảm thấy thoải mái khi ứng phó với các tình huống. 
56 
Ba loại hành vi biểu hiện thái độ kiên định 
Từ chối: 
	- Khẳng định vị trí của bạn 
	- Trình bày lý do 
	- Bày tỏ quan điểm 
Bày tỏ thái độ: 
Bày tỏ cảm xúc tích cực 
Bày tỏ cảm xúc tiêu cực 
Đề nghị: 
 Nêu vấn đề 
 Đưa ra đề nghị 
Làm sáng tỏ 
57 
THỂ HIỆN THÁI ĐỘ KIÊN ĐỊNH 
Quyền được thể hiện thái độ kiên định 
Quyền được đối xử với thái độ tôn trọng 
Quyền được lựa chọn nói không mà không có lỗi 
Quyền được bày tỏ suy nghĩ của mình 
Quyền được có thời gian để suy nghĩ dần 
Quyền được thay đổi ý định 
Quyền được hỏi thêm thông tin cần thiết 
Quyền được yêu cầu điều mình muốn 
Quyền được cảm thấy tích cực về bản thân 
58 
KỸ NĂNG ỨNG PHÓ VỚI TÌNH HUỐNG CĂNG THẲNG 
Khi một cá nhân có khả năng đương đầu với sự căng thẳng thì căng thẳng lại là một nhân tố tích cực bởi vì chính những sức ép sẽ ép buộc cá nhân đó phải tập trung vào công việc của mình và ứng phó một cách thích hợp. Tuy nhiên sự căng thẳng còn có sức mạnh huỷ diệt cuộc sống cá nhân nếu nó quá lớn và không giải toả nổi nếu thiếu kỹ năng ứng phó. 
59 
Biểu hiện của sự căng thẳng 
Yếu tố cơ thể : 
Mệt mỏi 
Đổ mồ hôi 
Chóng mặt 
Đau bắp cơ 
Ngất xỉu 
Tim đập nhanh 
Mệt lả người 
Đau đầu 
60 
Biểu hiện của sự căng thẳng 
Yêú tố tình cảm: 
- Có nhiều cảm xúc lẫn lộn, thay đổi nhau 
 Có mặc cảm tội lỗi 
 Nổi giận 
 Cảm thấy vô vọng 
 Cảm thâý xa lạ 
Dễ nổi nóng, nổi cáu 
Tự đổ lỗi cho bản thân 
Cảm thấy bồi hồi lo lắng 
 Hân hoan cao độ 
 Buồn 
 Cảm thấy bị dồn nén 
 Mất phương hướng 
 Cảm thấy dễ bị tổn thương 
61 
Biểu hiện của sự căng thẳng 
Yếu tố tư duy suynghĩ 
 Khó tập trung 
 Không muốn suy nghĩ gì nữa 
 Ý nghĩ quẩn quanh 
 Suy nghĩ chậm 
Không nhớ, bị lẫn lộn 
Suy nghĩ tiêu cực 
 Nghi ngờ 
 Hoang tưởng 
 Không biết quyết định thế nào 
 Hồi tưởng lại những sự buồn phiền gần đây 
 Cảm thấy mất lòng tin 
62 
Biểu hiện của sự căng thẳng 
Yếu tố hành vi 
- Khó ngủ, ăn không ngon 
 Nói năng không rõ ràng, khó hiểu 
 Nói năng liên tục về một sự việc 
 Hay tranh luận 
 Rút lui 
 Phóng đại 
 Không muốn tiếp xúc với người khác 
 Uống rượu bia 
 Uống thuốc an thần 
 không năng động 
63 
KỸ NĂNG ĐẶT MỤC TIÊU 
Mục tiêu là điều chúng ta muốn thực hiện, muốn đạt tới. Muốn thực hiện được mục tiêu phải có quyết tâm và phải có cam kết với chính mình hoặc với người khác. 
Mục tiêu phải thể hiện ngôn từ rõ ràng; phải có tính khả thi; ai là người hppx trợ giúp đỡ mình thực hiện mục tiêu đó; trong thời gian bao lâu phải hoàn thành;thuận lợi khó khăn; So sánh mục tiêu với kết quả cuối cùng 
64 
XIN CÁM ƠN! 
65