Bài giảng Giới thiệu tin học

©y dùng mét v¨n phßng ¶o kh«ng d©y.2. Nh÷ng kh¸i niÖm liªn quan:Tªn ng­êi sö dông (User Name):Lµ tªn ®­îc ng­êi sö dông ®¨ng ký trong viÖc göi vµ nhËn th­ ®iÖn tö trªn m¹ng (tªn ®¨ng ký truy nhËp hßm th­).Tªn vïng (Domain Name):Tªn vïng lµ tªn cña m¸y chñ nhµ cung cÊp dÞch vô Mail mµ ng­êi sö dông ®¨ng kó hßm th­ nh­: Hotmail.com, Yahoo.com, Fpt.vn, Vnn.vn...Tªn vïng tu©n theo quy ­íc ®Æt tªn vïng cña Internet3. Tµi kho¶n th­ ®iÖn tö (Account Mail):Mét tµi kho¶n ng­êi sö dông gåm:Tªn ng­êi dïng ®· ®¨ng ký (User Name).MËt khÈu ®Ó më hßm th­ (Password).Ng­êi sö dông hßm th­ ph¶i nhËp chÝnh x¸c khi më nã.Tªn ng­êi sö dông ph¶i lµ duy nhÊt trªn mét vïng (mét nhµ cung cÊp Mail).Mét ng­êi dïng cã quyÒn ®¨ng ký nhiÒu tµi kho¶n sö dông kh¸c nhau.4. C¸ch ®Æt tªn ®Þa chØ MailC¸ch ®Æt tªn ®Þa chØ Mail theo có ph¸p:@: ng­êi cµi ®Æt hßm th­ tù ®Æt, kh«ng ®­îc trïng víi tªn hßm th­ ®· cã trªn vïng ®ã, kh«ng ®­îc chøa dÊu c¸ch.: lµ ®Þa chØ DNS (Domain Name System) cña m¸y chñ nhµ cung cÊp dÞch vô Mail.VÝ dô:DVManh@VNUH.EDU.VN.DVManh: lµ mét tªn ng­êi sö dông tuú ®Æt.VNUH.EDU.VN: lµ tªn vïng (®Þa chØ DNS) thùc chÊt lµ ®Þa chØ m¸y chñ nhµ cung cÊp dÞch vô Mail cña §¹i Häc Quèc Gia Hµ Néi.5. T¹o lËp hßm th­ ®iÖn tö (Sign Up Mail)B1: Truy cËp vµo trang Web cña nhµ cung cÊp dÞch vô Mail nh­: Motmail, Yahoo.com, Love.com, Fpt.vn, Vnn.vn....B2: Chän trang Mail (kÝch chuét vµo nót Mail).B3: KÝch chuét vµo Sign Up vµ theo c¸c b­íc h­íng dÉn ®Ó t¹o hßm th­.Trong c¸c b­íc h­íng dÉn ta cÇn nhËp c¸c th«ng tin sau:First NameHä ®ÖmLast NameTªnCountry/ Region Chän tªn quèc gia (VietNam)City/Region Chän tªn thµnh phè (Ha Noi)Postal Code M· vïng quèc gia (VietNam 84)Occupation NghÒ nghiÖpE-Mail Address NhËp ®Þa chØ hßm th­ (DVManh)Password NhËp mËt khÈu >= 6 ký tùRetype PasswordNhËp l¹i mËt khÈu ®Ó kh¼ng ®ÞnhSecret Question §Æt c©u hái (khi quªn mËt khÈu)Secret Answer §Æt c©u tr¶ lêi khi m¸y ®­a ra c©u háiC¸c th«ng tin kh¸cNg­êi thiÕt lËp tù cµi ®Æt6. Më hßm th­ ®iÖn tö (Check Mail)Th«ng th­êng ®Ó më mét hßm th­ ®iÖn tö ta th­êng truy cËp vµo c¸c trang Web cña nhµ cung cÊp dÞch vô hßm th­ ®iÖn tö vµ chän môc Check mail.§Ó hç trî viÖc qu¶n lý göi vµ nhËn th­ ®iÖn tö, hiÖn nay cã rÊt nhiÒu phÇn mÒm rÊt dÔ sö dông nh­ Outlook Express, Microsoft Outlook, Netscape Mail...7. Sö dông phÇn mÒm Outlook ExpressOutlook Express lµ mét phÇn mÒm qu¶n lý viÖc göi vµ nhËn th­ ®iÖn tö qua m¹ng m¸y tÝnh. Nã ®­îc tÝch hîp miÔn phÝ trong m«i tr­êng Windows.§Ó khëi ®éng Outlook Express ta chän:Start/ Programs/ Outlook Expres Chó ý:NÕu lÇn ®Çu tiªn khëi ®éng Outlook Express th× b¹n ph¶i t¹o mét kÕt nèi ®Õn m¸y chñ cña nhµ cung cÊp dÞch vô Mail (Mail Server).a. T¹o kÕt nèi ®Õn Mail ServerNÕu lµ lÇn ®Çu tiªn khëi ®éng Outlook Express th× ta thùc hiÖn c¸c b­íc sau ®Ó t¹o kÕt nèi ®Õn Mail Server:B1: NhËp tªn giao dÞch cña b¹n víi ng­êi kh¸c (tªn nµy tuú chän, kh«ng ph¶i tªn cña hßm th­ ®iÖn tö).B2: NhËp ®Þa chØ hßm th­ mµ b¹n cÇn më (®Þa chØ nµy do b¹n t¹o ra tr­íc vµ ®­îc nhµ cung cÊp dÞch vô quy ®Þnh).B3: Khai b¸o ®Þa chØ m¸y chñ cña nhµ cung cÊp dÞch vô hßm th­ cña b¹n (do nhµ cung cÊp quy ®Þnh).Giao thøc nhËn th­ (Incoming mail: POP3, IMAP, HTTP) Server.VD: Pop3.Mail.Yahoo.com, Pop3.Hotmail.com...Giao thøc göi th­ ®iÖn tö (Outgoing mail SMTP Server)VD: Smtp.Mail.Yahoo.com, Smtp.Hotmail.com...T¹i Chó ý: §Þa chØ m¸y chñ cña nhµ cung cÊp dÞch vô Mail chÝnh lµ ®Þa chØ IP (gåm 4 bé sè)VD: Khi khai b¸o POP3 vµ SMTP ë trªn ta chØ cÇn nhËp ®Þa chØ IP cña m¸y chñ: 172.16.200.200B4: NhËp tµi kho¶n ngt­êi sö dông hßm th­ (Account):Account Name: Tªn ng­êi sö dông hßm th­.Password: mËt khÈu ®Ó më hßm th­.b. T¹o míi, xo¸ bá c¸c kÕt nèi víi Mail ServerChän Menu Tools/ Account.T¹o míi: chän môc Mail/ Add/ Mail. vµ thùc hiÖn c¸c b­íc nh­ phÇn a.Xo¸ bá mét kÕt nèi: chän Remove.Söa l¹i mét kÕt nèi: chän Properties.c. Cöa sæ Outlook ExpressMét hßm th­ gåm gåm mét thanh Folders gåm 5 ®èi t­îng sau:Inbox: chøa c¸c th­ ng­êi kh¸c göi ®Õn hßm th­ cña b¹n.Outbox: chøa c¸c th­ mµ b¹n ®· so¹n th¶o vµ göi cho ng­êi kh¸c.Sent Items: chØ chøa c¸c th­ mµ b¹n ®· göi ®i cho ng­êi kh¸c.Deleted Items: chøa c¸c th­ mµ b¹n ®· xo¸.Drafts: chøa c¸c th­ mµ b¹n ®· so¹n th¶o nh­ng ch­a göi.Thanh c«ng côCöa sæ so¹n th¶oPhÇn II: InternetNéi dung:Internet lµ g×?C¸c tiÖn Ých c¬ b¶n cña Internet.C¸ch thøc kÕt nèi Internet.øng dông Internet vµ tr×nh duyÖt Web.DÞch vô th­ ®iÖn tö.I- Internet - c¸ch kÕt nèi1. Internet lµ g×?Internet lµ tËp hîp c¸c m¹ng, cæng giao tiÕp, m¸y phôc vô vµ m¸y tÝnh trªn toµn cÇu, sö dông bé giao thøc viÔn th«ng chung ®Ó kÕt nèi chóng víi nhau.Internet cho phÐp truy xuÊt th«ng tin vµ tµi nguyªn trªn toµn cÇu.2. C¸c tiÖn Ých InternetDÞch vô World Wide Web (WWW):WWW lµ dÞch vô truyÒn th«ng cña Internet, chøa mét kho tµi liÖu ®a n¨ng khæng lå ®­îc viÕt b»ng ng«n ng÷ ®¸nh dÊu siªu v¨n b¶n HTML ( Hypertext Markup Language). §©y lµ dÞch vô phæ biÕn nhÊt hiÖn nay.WWW cã thÓ tr×nh bµy ®­îc v¨n b¶n, h×nh ¶nh, ©m thanh vµ video liªn kÕt víi nhau trong mét trang Web. b) Giao thøc truyÒn tËp tin FTPFTP = File Transfer Protocol lµ ph­¬ng ph¸p hç trî cho c¸c m¹ng ë xa. §©y lµ giao thøc cho phÐp chuyÒn c¸c tËp tin tµi liÖu ®¬n. c) Th­ ®iÖn tö E-MailLµ dÞch vô göi vµ nhËn th­ ®iÖn tö vµ c¸c th«ng ®iÖp.d) TelnetLµ mét trong nh÷ng giao thøc Internet ®Çu tiªn. Telnet lµ mét dÞch vô nh»m ®iÒu kiÓn c¸c m¸y tÝnh kh¸c trªn m¹ng tõ mét m¸y tr¹m bÊt kú.3. C¸ch thøc kÕt nèi InternetC¸c m¸y tÝnh trªn m¹ng Internet cã thÓ trao ®æi th«ng tin ®­îc víi nhau nhê mét chång giao thøc chung cã tªn TCP/ IP (Transmission Control Protocol/ Internet Protocol). Mçi m¸y tÝnh trªn m¹ng Internet cã mét ®Þa chØ giao thøc duy nhÊt ®­îc gäi lµ ®Þa chØ IP.§Þa chØ IP cã 4 bé sè ®­îc ng¨n c¸ch bëi dÊu chÊm giöa mçi bé: XXX.XXX.XXX.XXX. Mét bé ®Þa chØ cã gi¸ trÞ tõ 0 ®Õn 255. VD: 196.6.101.3a.Yªu cÇu vÒ thiÕt bÞM¸y tÝnh cµi hÖ ®iÒu hµnh Windows 95/98/2000/ XP/ NT, Unix, Linux.Modem: Lµ thiÕt bÞ ®Çu cuèi ®Ó chuyÓn tÝn hiÖu tõ ®­êng chuyÒn ®iÖn tho¹i sang d¹ng sè cho CPU xö lý.§­êng chuyÒn ®iÖn tho¹i hoÆc ®­êng truyÒn thuª bao.Mét tµi kho¶n ng­êi sö dông (Account): §­îc nhµ cung cÊp dÞch vô Internet cung cÊp nh­ VNN, FPT ....Mét tµi kho¶n (Account) gåm:User Name: tªn ng­êi sö dôngPassword: mËt khÈu.b. Ch­¬ng tr×nh kÕt nèi.§èi víi hÖ ®iÒu hµnh Windows 95/ 98/ NT ta sö dông ch­¬ng tr×nh kÕt nèi cã s½n lµ:Dial-Up Networking.§èi víi Windows 2000/ XP ta sö dông ch­¬ng tr×nh Network and Dial-Up ConnectionKhi c¸c thiÕt bÞ ®­îc l¾p ®Æt xong ta thùc hiÖn viÖc kÕt nèi nh­ sau:Start/ Settings/ Network and Dail - Up Connections/ Make New Connection (Windows 2000/ XP).My Computer/ Dail - Up Networking (Windows 95/ 98).Theo c¸c b­íc mµ Wizard h­íng dÉn ®Ó thùc hiÖn viÖc kÕt nèi. Trong c¸c b­íc mµ Wizard h­íng dÉn ta cÇn ph¶i nhËp c¸c th«ng sè sau:Area Code: M· vïng.Telephone Number: Sè ®iÖn tho¹i kÕt nèi.Country or region code: Tªn quèc gia (Vietnam(84)).Th«ng tin kÕt nèi, t¾t kÕt nèi.Th«ng tin kÕt nèi.Muèn xem th«ng tin kÕt nèi ta kÝch ®óp chuét vµo biÓu t­îng Connection trªn thanh tr¹ng th¸i.T¾t kÕt nèiMuèn t¾t kÕt nèi ta kÝch ®óp chuét vµo biÓu t­îng Connection trªn thanh tr¹ng th¸i vµ chän Disconnect.Chó ý: HiÖn nay ta cã thÓ sö dông m¹ng sè dÞch vô tÝch hîp ISDN (dÞch vô viÔn th«ng kÕt nèi c¸c m¹ng qua ®­êng truyÒn d¹ng sè).§Ó truy cËp ®­îc tµi nguyªn trªn Internet ta ph¶i x¸c ®Þnh ®­îc vÞ trÝ cña nã trªn Internet. Mçi mét tµi nguyªn trªn Internet ®Òu cã mét ®Þa chØ ®Þnh vÞ riªng URL (Uniform Resouce Location). URL ®Þnh râ m¸y phôc vô cÇn truy cËp còng nh­ giao thøc truy cËp.Mét ®Þa chØ URL gåm nhiÒu thµnh phÇn. CÊu tróc ®¬n gi¶n nhÊt lµ: ://4. §Þa chØ InternetTªn giao thøc: Thuéc chång giao thøc TCP/ IP gåm:HTTP: Giao thøc truyÒn siªu v¨n b¶n.FTP: Giao thøc truyÒn tËp tin.Gopher: Giao thøc truyÒn tËp tin trªn nhiÒu m¸y tÝnh nh­ giao thøc FTP.§Þa chØ tµi nguyªn: lµ ®Þa chØ IP cña m¸y phôc vô. §Ó thay thÕ viÖc nhí 4 bé sè cña ®Þa chØ IP khã nhí. Ng­êi ta cã thÓ ®Æt cho m¸y phôc vô mét tªn rÊt dÔ nhí b»ng hÖ thèng tªn vïng DNS ( Domain Name System). VD: www.microsoft.com, www.fpt.vn, www.vnn.vn ...C¸c vÝ dô vÒ ®Þa chØ Internet§Þa chØ Internet cña tËp ®oµn phÇn mÒm MicrosoftHTTP:// WWW.MICROSOFT.COMFTP://FTP. MICROSOFT.COM§Þa chØ Internet ViÖt Nam§Þa chØ cña trang t×m kiÕm, gi¶i trÝ YAHOO Tr×nh duyÖt Internet ExplorerTh«ng tin trªn Internet ®­îc tæ chøc theo trang ®­îc gäi lµ trang Web. Mçi mét trang Web lµ mét tËp tin ®­îc viÕt b»ng ng«n ng÷ ®¸nh dÊu siªu v¨n b¶n HTML (DHTML, XML). §Ó hiÓn thÞ th«ng tin cña trang Web ng­êi truy cËp Internet ph¶i sö dông mét tr×nh duyÖt Web ( Web Browser). HiÖn nay cã nhiÒu tr×nh duyÖt Web, nh­ng cã hai tr×nh duyÖt næi tiÕng nhÊt thÕ giíi lµ:Internet Explorer (IE) cña Microsoft ®­îc tÝch hîp miÔn phÝ ®i kÌm hÖ ®iÒu hµnh Windows.Netscape Navigator cña c«ng ty Netscape.1. Khëi ®éng Internet ExplorerStart/ Programs/ Internet Explorer.Chän biÓu t­îng Internet Explorer trªn nÒn DesktopCöa sæ cña tr×nh duyÖt Internet Explorer ( IE ) gåm c¸c thµnh phÇn chÝnh sau:Thanh tiªu ®Ò: HiÖn tªn chñ ®Ò cña trang Web ®ang duyÖtThanh Menu: Chøa c¸c lÖnh lùa chän.Thanh c«ng cô chuÈn Toolbar: chøa c¸c lÖnh hay sö dông.Thanh ®Þa chØ (Address): Dïng ®Ó nhËp c¸c ®Þa chØ WebVïng hiÖn néi dung trang Web.2. NhËp ®Þa chØ Internet§Ó tra cøu th«ng tin trªn Internet ta ph¶i nhËp ®óng ®Þa chØ vµo thanh Address cña tr×nh duyÖt IE vµ gâ Enter.VD c¸c ®Þa chØ WebHTTP:// WWW.MICROSOFT.COMßn v« sè ®Þa chØ kh¸c b¹n tù tra cøu.3. C¸ch Download, copy vµ t×m kiÕm th«ng tinDownload lµ mét thuËt ng÷ dïng ®Ó copy mét trang web (mét tËp tin) tõ Internet vÒ m¸y m×nh.§Ó Download ta thùc hiÖn nh­ sau:Sö dông tr×nh duyÖt ®Ó më trang Web ta cÇn Download.File/ Save AsNhËp tªn tËp tin cÇn l­u trªn m¸y m×nh (*.HTML).a. Download mét trang Web (mét tËp tin trªn Internet)b. Sao chÐp th«ng tin (Copy)NhiÒu khi ta kh«ng cÇn Download c¶ mét trang Web mµ ta chØ cÇn sao chÐp mét sè th«ng tin nµo ®ã. §Ó sao chÐp mét sè th«ng tin trªn trang Web:§¸nh dÊu vïng th«ng tin cÇn sao chÐp (b«i ®en).Edit/ Copy ( hoÆc kÝch ph¶i chuét/ Copy).Gi¸n vµo m«i tr­êng kh¸c nh­ Word, Paint, ...