Bài giảng Lịch sử 8 - Chính sách khai thác thuộc địa của thực dân Pháp và những chuyển biến về KT-XH ở VN - Nguyễn Quang Tới

Nhiệt liệt chào mừng quý thầy cô 
và các em đến với tiết học hôm nay! 
Nguyễn Quang TớiTrường THCS Tiên Phong 
Bài 29: CHÍNH SÁCH KHAI THÁC THUỘC ĐỊA CỦA THỰC DÂN PHÁP VÀ NHỮNG CHUYỂN BIẾN VỀ KINH TẾ, XÃ HÔI Ở VIỆT NAM. 
 I. Cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất của thực dân Pháp (1897-1914). 
 1. Tổ chức bộ máy nhà nước. 
 - Năm 1897, Pháp thành lập liên bang Đông Dương gồm Việt Nam, Lào, Campuchia. Đứng đầu là tên toàn quyền người Pháp. 
 Tổ chức bộ máy nhà nước của Pháp ở Đông Dương như thế nào? 
 LIÊN 
 BANG 
 ĐÔNG 
 DƯƠNG 
1. Tổ chức bộ máy nhà nước. - Năm 1897, Pháp thành lập liên bang Đông Dương gồm Việt Nam, Lào, Campuchia. Đứng đầu là tên toàn quyền người Pháp. 
 - Việt Nam bị chia làm 3 xứ: 
 + Bắc Kì: nửa bảo hộ. 
 + Trung Kì: bảo hộ. 
 + Nam Kì: thuộc địa. 
 Bộ máy nhà nước do Pháp dựng lên có gì khác trước? 
ĐẤT NỬA BẢO HỘ 
ĐẤT 
 BẢO 
 HỘ 
 ĐẤT 
 THUỘC PHÁP 
- Việt Nam bị chia làm 3 xứ: + Bắc Kì: nửa bảo hộ. + Trung Kì: bảo hộ. + Nam Kì: thuộc địa. 
 - Mỗi xứ gồm nhiều tỉnh, do người Pháp đứng đầu. 
 - Dưới tỉnh là phủ, huyện, châu, xã => người Việt cai quản dưới sự chỉ đạo của Pháp. 
 Bộ máy nhà nước do Pháp dựng lên có gì khác trước? 
 Hệ thống chính quyền các cấp được tổ chức như thế nào? 
ĐẤT NỬA BẢO HỘ 
ĐẤT 
 BẢO 
 HỘ 
 ĐẤT 
 THUỘC PHÁP 
Việt Nam bị chia làm 3 xứ: + Bắc Kì: nửa bảo hộ. + Trung Kì: bảo hộ. + Nam Kì: thuộc địa.- Mỗi xứ gồm nhiều tỉnh, do người Pháp đứng đầu.- Dưới tỉnh là phủ, huyện, châu, xã => người Việt cai quản dưới sự chỉ đạo của Pháp. 
 Em hãy vẽ sơ đồ tổ chức nhà nước ở Việt Nam do Pháp dựng lên. 
 + Bắc Kì, Trung Kì, Nam Kì.  - Mỗi xứ gồm nhiều tỉnh, do người Pháp đứng đầu. - Dưới tỉnh là phủ, huyện, châu, xã => người Việt cai quản dưới sự chỉ đạo của Pháp. 
Toàn quyền Đông Dương (Pháp) 
 Bắc kì 
 Thống sứ 
Trung kì 
 Khâm sứ 
Nam kì 
 Thống đốc 
 Lào 
 Khâm sứ 
 Campuchia 
 Khâm sứ 
Bộ máy chính quyền cấp kì (Pháp) 
Bộ máy chính quyền cấp tỉnh, phủ, huyện, (P+Bx) 
Bộ máy chính quyền cấp xã, thôn (bản xứ) 
Toàn quyền Đông Dương (Pháp) 
 Bắc kì 
 Thống sứ 
Trung kì 
 Khâm sứ 
Nam kì 
 Thống đốc 
 Lào 
 Khâm sứ 
 Campuchia 
 Khâm sứ 
Bộ máy chính quyền cấp kì (Pháp) 
Bộ máy chính quyền cấp tỉnh, phủ, huyện, (P+Bx) 
Bộ máy chính quyền cấp xã, thôn (bản xứ) 
 Em có nhận xét gì về bộ máy cai trị của pháp dựng lên? (đứng đầu chủ yếu là ai?) 
 Mục đích mà Pháp lập nên bộ máy nhà nước này là để làm gì? 
 => Bộ máy chính quyền từ trung ương đến cơ sở tổ chức chặt chẽ, đều do thực dân Pháp chi phối. 
 Kết hợp chặt chẽ giữa nhà nước thực dân với quan lại phong kiến để cai trị nhân dân Đông Dương chặt chẽ hơn. 
Việt Nam bị chia làm 3 xứ:- Mỗi xứ gồm nhiều tỉnh, do người Pháp đứng đầu.- Dưới tỉnh là phủ, huyện, châu, xã => người Việt cai quản dưới sự chỉ đạo của Pháp. 
 2. Chính sách kinh tế. 
 - Nông nghiệp: 
 + Đẩy mạnh cướp đoạt ruộng đất. 
 + Phương pháp bóc lột: phát canh, thu tô. 
 Trong nông nghiệp, Pháp thực hiện những chính sách gì? 
 Mục đích của Pháp là gì? 
 Những việc làm của Pháp gây nên hậu quả gì cho nền nông nghiệp nước ta? 
 2. Chính sách kinh tế. 
 - Nông nghiệp: 
 + Đẩy mạnh cướp đoạt ruộng đất. 
 + Phương pháp bóc lột: phát canh, thu tô. 
 2. Chính sách kinh tế. - Nông nghiệp:  + Đẩy mạnh cướp đoạt ruộng đất. + Phương pháp bóc lột: phát canh, thu tô. 
 - Công nghiệp: 
 + Khai thác mỏ: than, kim loại. 
 + Sản xuất xi măng, gạch ngói, điện nước... 
 Trong công nghiệp, Pháp thực hiện những chính sách gì? 
 Mục đích của Pháp là gì? 
 Những việc làm của Pháp gây nên hậu quả gì cho nền công nghiệp nước ta? 
Nhà máy xi-măng Hải Phòng 
 Những việc làm của Pháp gây nên tác hại gì về môi trường? Em làm gì để bảo vệ môi trường? 
285.915 
415.000 
500.000 
Tấn 
Năm 
Tổng sản lượng khai thác than 
 - Công nghiệp: 
 + Khai thác mỏ: than, kim loại. 
 + Sản xuất xi măng, gạch ngói, điện nước... 
Than đá 
Thiếc, chì, kẽm 
Đồn điền café 
Đ điền chè, café 
Đ điền cao su 
Đ điền lúa 
Rượu, bia, xay xát, sửa chữa tàu 
Sợi, xi măng, sửa chữa tàu 
Rượu, giấy, diêm 
Bông, vải, sợi, rựơu 
Gỗ, diêm 
Xuất cảng 
Xuất cảng 
 - Công nghiệp: 
 + Khai thác mỏ: than, kim loại. 
 + Sản xuất xi măng, gạch ngói, điện nước... 
 2. Chính sách kinh tế. - Nông nghiệp: - Công nghiệp: + Khai thác mỏ: than, kim loại. + Sản xuất xi măng, gạch ngói, điện nước... 
 - Thương nghiệp: 
 + Độc chiếm thị trường. 
 + Đánh thuế nặng các mặt hàng của các nước khác (muối, rượu, thuốc phiện...) 
 Trong thương nghiệp, Pháp thực hiện những chính sách gì? 
 Mục đích của Pháp là gì? 
 Những việc làm của Pháp gây nên hậu quả gì cho nền thương nghiệp nước ta? 
 - Thương nghiệp:  + Độc chiếm thị trường. + Đánh thuế nặng các mặt hàng của các nước khác (muối, rượu, thuốc phiện...) 
 - Giao thông vận tải: 
 Tăng cường xây dựng hệ thống giao thông. 
 Trong giao thông vận tải, Pháp thực hiện những chính sách gì? 
 Mục đích của Pháp là gì? 
Tuyến đường sắt xuyên Việt được xây dựng từ 1902 
Cầu Long Biên 
Bến cảng Nhà Rồng 
Ga Hueá 
 - Thương nghiệp: 
 + Độc chiếm thị trường. 
 + Đánh thuế nặng các mặt hàng của các nước khác (muối, rượu, thuốc phiện...) 
 - Giao thông vận tải: 
 Tăng cường xây dựng hệ thống giao thông. 
Ngân hàng Đông Dương (Ngân hàng nhà nước hiện nay) 
 - Thương nghiệp: 
 + Độc chiếm thị trường. 
 + Đánh thuế nặng các mặt hàng của các nước khác (muối, rượu, thuốc phiện...) 
 - Giao thông vận tải: 
 Tăng cường xây dựng hệ thống giao thông. 
 Những việc làm của Pháp gây nên hậu quả gì? 
 - Thương nghiệp:  + Độc chiếm thị trường. + Đánh thuế nặng các mặt hàng của các nước khác (muối, rượu, thuốc phiện...) - Giao thông vận tải: Tăng cường xây dựng hệ thống giao thông. 
 3. Chính sách văn hóa-giáo dục. 
 - Đến năm 1919, Pháp vẫn duy trì chế độ giáo dục phong kiến (một số kì thi sử dụng tiếng pháp). 
 Chính sách văn hóa, giáo dục của pháp ở nước ta như thế nào? 
 Tại sao Pháp lại duy trì chế độ giáo dục phong kiến và sử dung tiếng Pháp trong một số kì thi? 
3. Chính sách văn hóa-giáo dục. - Đến năm 1919, Pháp vẫn duy trì chế độ giáo dục phong kiến (một số kì thi sử dụng tiếng pháp). 
 - Hệ thống giáo dục chia làm 3 cấp: 
 + Bậc ấu học. 
 + Bậc tiểu học. 
 + Bậc trung học. 
 - Mục đích: 
 Đào tạo tay sai và một số viên chức phục vụ cho chính quyền đô hộ. 
 Hệ thống giáo dục được tổ chức như thế nào? 
 Pháp xây dựng nền văn hóa giáo dục ở nước ta nhằm mục đích gì? 
Trường Đại học Đông Dương (Đại học quốc gia Hà Nội ngày nay) 
Trường Bưởi 
(Trường Chu Văn An-Hà Nội) 
Giờ học môn Vật lý tại giảng đường Đại học Đông Dương 
Trong lớp học 
 - Hệ thống giáo dục chia làm 3 cấp: 
 + Bậc ấu học. 
 + Bậc tiểu học. 
 + Bậc trung học. 
 - Mục đích: 
 Đào tạo tay sai và một số viên chức phục vụ cho chính quyền đô hộ. 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
Chia rẽ các dân tộc Đông Dương trong sự thống nhất giả tạo. 
A 
Rất tiếc, bạn sai rồi! 
Tăng cường ách áp bức, kìm kẹp, làm giàu cho tư bản Pháp. 
B 
Rất tiếc, bạn sai rồi! 
Biến Đông Dương thành một tỉnh của Pháp, xoá tên Việt Nam, 
Lào, Cam-pu-chia trên bản đồ thế giới. 
C 
Hoan hô! Bạn chọn đúng 
Từng bước xây dựng và hoàn thiện bộ máy hành chính. 
D 
Rất tiếc, bạn sai rồi! 
 1. Âm mưu thâm độc của Pháp trong việc thành lập Liên bang Đông Dương là gì ? 
 2. Chính sách bóc lột của thực dân Pháp đã làm cho nền kinh tế Việt Nam như thế nào ? 
Tài nguyên thiên nhiên bị khai thác cùng kiệt. 
A 
Rất tiếc, bạn sai rồi! 
Nông nghiệp giẫm chân tại chỗ. 
B 
Rất tiếc, bạn sai rồi! 
 Công nghiệp phát triển nhỏ giọt, thiếu hẳn một nền công 
Nghiệp nặng. 
C 
Rất tiếc, bạn sai rồi ! 
Kinh tế Việt nam cơ bản vẫn là nền sản xuất nhỏ phụ thuộc. 
D 
Hoan hô ! Bạn chọn đúng 
 3. Mục đích của Pháp trong việc mở trường học để làm gì ? 
Phát triển nền giáo dục Việt Nam. 
A 
Rất tiếc, bạn sai rồi! 
Khai minh nền văn hoá giáo dục Việt Nam. 
B 
Rất tiếc, bạn sai rồi! 
Do nhu cầu học tập của con em quan chức thực dân và để đào 
Tạo người bản xứ phục vụ cho Pháp. 
C 
Hoan hô ! Bạn chọn đúng. 
Do nhu cầu học tập của nhân dân ngày một cao. 
D 
Rất tiếc, bạn sai rồi! 
 4. Ở bậc tiểu học, học sinh học chữ gì ? 
Chữ Hán, chữ Quốc Ngữ, chữ Pháp là môn tự nguyện. 
A 
Hoan hô ! Bạn chọn đúng 
Chữ hán, chữ Pháp. 
B 
Rất tiếc, bạn sai rồi! 
Chữ Hán, chữ Quốc Ngữ, chữ Pháp là môn bắt buộc. 
C 
Rất tiếc, bạn sai rồi ! 
Chữ Quốc Ngữ và chữ Pháp. 
D 
Rất tiếc, bạn sai rồi! 
5. Bài tập 
Caùc lónh vöïc 
Noäi dung caùc chính saùch cuûa thöïc daân Phaùp ôû Vieät Nam ñaàu theá kæ XX 
Chính saùch kinh teá : 
Noâng nghieäp 
Coâng nghieäp 
Thöông nghieäp 
Giao thoâng vaän taûi 
Chính saùch vaên hoùa, giaùo duïc : 
 - Giai ñoaïn ñaàu : 
 - Naêm 1905 : 
 - Naêm 1907 : 
Ñaåy maïnh cöôùp ñoaït ruoäng ñaát. 
Boùc loät noâng daân theo kieåu phaùt canh thu toâ. 
Taäp trung khai thaùc moû than vaø kim loaïi. 
Saûn xuaát xi maêng, gaïch, ngoùi, ñieän, nöôùc, cheá bieán goã  
Naém ñoäc quyeàn thò tröôøng. 
Ñaùnh thueá naëng caùc maët haøng, ñaëc bieät laø muoái, röôïu vaø 
thuoác phieän. 
Taêng cöôøng xaây döïng heä thoáng ñöôøng giao thoâng. 
Duy trì neàn giaùo duïc thôøi phong kieán (Haùn hoïc) 
Môû tröôøng hoïc, heä thoáng giaùo duïc phoå thoâng chia 3 baäc: 
Baäc AÁu, Baäc Tieåu hoïc, Baäc trung hoïc. 
Môû tröôøng Ñaïi hoïc Ñoâng Döông 
Dặn dò 
_ Hoïc kó baøi. 
_ Laøm baøi taäp c ủ a bài 29 ph ầ n I. 
_ Soaïn baøi môùi ( ph ầ n II), söu taàm tranh 
aûnh veà caùc giai caáp, taàng lôùp trong xaõ hoäi 
Vieät Nam cuoái theá kæ XIX – ñaàu theá kæ XX. 
Tiết học kết thúc! 
 Chúc các em vui và học giỏi!