Bài giảng Lịch sử Khối 7 - Tiết 26, Bài 14, Phần 2: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông Nguyên (Thế kỉ XIII)

 CHÀO MỪNG QUÝ THẦY 
 CÔ ĐẾN THĂM LỚP 
* KIỂM TRA BÀI CŨ 
- Tháng 1/1285, 50 vạn quân Nguyên do Thoát Hoan chỉ huy tiến vào nước ta . 
Quân ta sau nhiều trận chặn đánh đã rút lui về Vạn Kiếp  về Thăng Long  Thiên Trường và Trường Yên thực hiện vườn không nhà trống . Quân giặc rút lui về Thăng Long để chờ viện binh 
- Tháng 5/128, nhà Trần phản công đánh bại giặc ở Tây Kết , Hàm Tử , Chương Dương 
Kết quả : hàng vạn tên địch bị giết , Thoát Hoan trốn về nước , Toa Đô bị chém đầu . Quân ta giành thắng lợi 
1/ Trình bày tóm tắt diễn biến cuốc kháng chiến lần thứ hai chống quân Nguyên 
Bài 14 
BA LẦN KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC MÔNG – NGUYÊN 
( THẾ KỈ XIII ) “ tiếp theo ” 
Tiết 26 
III–CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ BA CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC NGUYÊN (1287 – 1288) 
Hai lần xâm lược Đại Việt đều bị thất bại , Vua Nguyên đã làm gì ? 
- Vua Nguyên quyết tâm cho quân xâm lược Đại Việt lần thứ ba 
Nêu những điểm chứng tỏ nhà Nguyên quyết tâm xâm lược nước ta lần thứ ba ? 
- Đình chỉ xâm lược NhậtBản 
- Huy động một lực lượng quân sự mạnh đánh Đại Việt 
Trước nguy cơ đó vua tôi nhà Trần đã làm gì ? 
- Nhà Trần chuẩn bị kháng chiến 
1/ Nhà Nguyên xâm lược Đại Việt 
Thoát Hoan 
12 -1287 
Ô Mã Nhi 
- Tháng 12-1287 quân Nguyên ồ ạt tấn công Đại Việt 
- Năm 1288, Thoát Hoan chọn Vạn kiếp xây dựng căn cứ 
- Vua Nguyên quyết tâm cho quân xâm lược Đại Việt lần thứ ba 
- Nhà Trần chuẩn bị kháng chiến 
1/ Nhà Nguyên xâm lược Đại Việt 
2/ Trận Vân Đồn tiêu diệt đoàn thuyền lương của Trương Văn Hổ 
Tại sao Ô Mã Nhi được giao bảo vệ đồn thuyền lương nhưng lại tiến về Vạn Kiếp với Thoát Hoan ? 
Đáp : Chúng cho rằng quân ta rất yếu không cản nổi đoàn thuyền lương của Trương Văn Hổ nên cho quân đi trước vào Vạn Kiếp để hội quân với Thoát Hoan 
Trình bày diễn biến trận Vân Đồn ? 
Thoát Hoan 
12 -1287 
Ô Mã Nhi 
Trương Văn 
Hổ 
Trần Khánh Dư 
Trương Văn 
Hổ 
Ô Mã Nhi 
2/ Trận Vân Đồn tiêu diệt đoàn thuyền lương của Trương Văn Hổ 
- Trần Khánh Dư cho quân mai phục tại Vân Đồn 
Khi thuyền Trương Văn Hổ đi qua tấn công dữ dội 
Phần lớn thuyền địch bị đắm và bị chiếm 
Chiến thắng Vân Đồn có ý nghĩa như thế nào ? 
Làm cho quân giặc rơi vào tình trạng khốn đốn , tinh thần hoang mang 
3/ Chiến thắng Bạch Đằng 
Sau trận Vân Đồn , tình thế của quân Nguyên như thế nào ? 
Tình cảnh khốn đốn thiếu lương thực trầm trọng , không còn tinh thần chiến đấu , Thoát Hoan cho quân chiếm đóng thành Thăng Long 
- Tháng 1/1288, Thoát Hoan cho quân chiếm đóng Thăng Long 
- Thực hiện “ vuờn không nhà trống ” 
Trước tình thế khó khăn của quân Nguyên , quân ta chủ trương như thế nào ? 
- Chọn Bạch Đằng làm trận địa quyết chiến 
Dựa vào đâu vua Trần và Trần Quốc Tuấn đãø chọn Bạch Đằng là nơi để bố trí mai phục ? 
Vì Bạch Đằng là một con sông lớn , địa hình hiểm trở , là nơi đã từng diễn ra chiến thắng của Ngô Quyền (938), Lê Hoàn (981) 
Dựa vào lược đồ , em hãy trình bày diễn biến trận Bạch Đằng tháng 4/1288 
Tháng 4/1288 đoàn thuyền ô Mã Nhi rút lui theo đường sông Bạch Đằng 
+ Ta nhử địch vào trận địa khi nước dâng cao 
+ Lúc nước rút thuyền địch xô vào coc và bị quân ta đánh từ hai bên bờ 
* Kết quả 
Ô Mã Nhi bị bắt , thuyền giặc bị đắm , Thoát Hoan chạy về nước quân ta thắng lợi hoàn toàn 
Chiến thắng Bạch Đằng năm 1288 có ý nghĩa như thế nào ? 
Đập tan bọn xâm lược của bọn Mông – Nguyên bảo vệ vững chắc nền độc lập 
Củng cố và luyện tập 
* Thảo luận nhóm : 
Cách đánh giặc của nhà Trần trong cuộc kháng chiến lần thứ ba có gì giống và khác so với lần hai ? 
Trả lời : 
+ Giống : vừa đánh vừa rút lui để bảo toàn lực lượng . Thực hiện “ vườn không nhà trống ”, chờ thời cơ phản công 
+ Khác : lần ba tập trung tiêu diệt đồn thuyền lương trước dồn chúng vào thế bị động , chủ động bố trí trận địa mai phục ở sông Bạch Đằng để tiêu diệt , đánh bại ý đồ của chúng 
Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà 
Học bài 
 + Chú ý trình bày tóm tát diễn biến cuộc kháng chiến lần thứ ba chống quân Nguyên 
Chuẩn bị : Bài 14 ( tiếp theo ) mục IV. Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của ba lần kháng chiến chống quân xâm lươc Mông – Nguyên 
Soạn : 
 + Phần : nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử 
 + Kể các danh tướng thời Trần 
 CÁM ƠN QUÝ THẦY CÔ 
 KÍNH CHÚC QUÝ THẦY CÔ SỨC KHOẺ