Bài giảng Lịch sử Lớp 7 - Bài 14: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông Nguyên Thế kỉ XIII - Trường THCS An Bình

Trường THCS An Bình 
Lớp 7A6 
Chào mừng các thầy cô về dự giờ môn lịch sử 
1 
 Lµm cÇu nèi th«n tÝnh c¸c n­íc phÝa nam Trung Quèc . 
 C­íp bãc tµi nguyªn . 
A 
B 
C 
Sai rồi ! 
Bạn thử lần nữa xem ! 
Chúc mừng bạn ! 
Gi¶i quyÕt t×nh h×nh khã kh¨n trong n­íc . 
KiÓm tra bµi cò 
1. Chän ®¸p ¸n ® óng trong c¸c ph­¬ng ¸n sau : . 
1.Nhµ Nguyªn x©m l­îc Ch¨m Pa vµ §¹i ViÖt ®Ó: 
2 
Bµn kÕ ph¸ giÆc . 
Chiªu ®·i hiÒn tµi . 
C 
A 
B 
Ồ ! Tiếc quá . 
Bạn thử lần nữa xem ! 
Chúc mừng bạn ! 
Chän ng­êi chØ huy , 
KiÓm tra bµi cò 
1. Chän ®¸p ¸n ® óng trong c¸c ph­¬ng ¸n sau : . 
2. Vua TrÇn më héi nghÞ ë B×nh Than ®Ó: 
3 
 TrÇn Quèc TuÊn . 
 Trần Nhân Tông. 
A 
B 
C 
Sai rồi ! 
Bạn thử lần nữa xem ! 
Chúc mừng bạn ! 
TrÇn Th¸i T«ng . 
KiÓm tra bµi cò 
1. Chän ®¸p ¸n ® óng trong c¸c ph­¬ng ¸n sau :. 
3. L·nh ®¹o kh¸ng chiÕn chèng qu©n nguyªn lÇn 2 lµ: 
4 
BÀI 14 
BA LẦN KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC NGUYÊN – MÔNG (THẾ KỈ XII) 
Tiết 26. 
III . Cuéc kh¸ng chiÕn lÇn thø ba chèng qu©n x©m l­îc Nguyªn (1287- 1288). 
Nh µ Nguyªn x©m l­îc §¹i ViÖt. 
Hoµn c¶nh 
QuyÕt t©m ®¸nh chiÕm §¹i ViÖt lÇn n÷a. 
- §× nh chØ cuéc x©m l­îc NhËt B¶n . 
- TËp trung t­íng giái . 
- 30 v¹n qu©n , 600 chiÕn thuyÒn vµ 17 v¹n th¹ch l­¬ng . 
?.Hai lÇn x©m l­îc §¹i ViÖt ®Òu thÊt b¹i, vua Nguyªn ®· có hành động g×? 
?. Nªu nh÷ng dÉn chøng vÒ viÖc qu©n Nguyªn chuÈn bÞ chu ®¸o cho cuéc x©m l­îc Đại Việt lần thứ ba? 
5 
III. Cuéc kh¸ng chiÕn lÇn thø III chèng qu©n x©m l­îc M«ng - Nguyªn (1287- 1288). 
1. Nh µ Nguyªn x©m l­îc §¹i ViÖt . 
“ Kh«ng ®­ îc 
coi Giao ChØ lµ 
n­íc nhá mµ 
khinh th­êng ” 
Hèt TÊt LiÖt 
 MÆc dï chuÈn bÞ rÊt chu ®¸o, nh­ng chóng ®· b¾t ®Çu run sî. Vua Nguyªn lµ Hèt TÊt LiÖt ®· ph¶i dÆn con: 
6 
Thoát Hoan, Ô Mã Nhi, Phàn Tiếp 
7 
Trang Nhung - Nguyen Thu 
Bài 14 : BA LẦN KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC NGUYÊN MÔNG (THẾ KỶ XIII) 
Tiết 26. 
III . Cuéc kh¸ng chiÕn lÇn thø ba chèng qu©n x©m l­îc Nguyªn (1287- 1288). 
Nh µ Nguyªn x©m l­îc §¹i ViÖt. 
Hoµn c¶nh 
Quân Nguyên quyÕt t©m ®¸nh chiÕm §¹i ViÖt lÇn n÷a. 
Vua tôi nhà Trần khẩn trương chuẩn bị kháng chiến 
b. DiÔn biÕn. 
? Tr­íc nguy c¬ ®ã,vua t«i nhµ TrÇn ®· lµm g×? 
8 
Cuèi th¸ng 12- 1287 hơn 30 vạn qu©n Nguyªn å ¸t tiÕn vµo n­íc ta theo hai ®­êng : 
+ §­êng bé do Tho¸t Hoan chØ huy v­ît biªn giíi ®¸nh vµo L¹ng S¬n, B¾c Giang. 
§Çu n¨m 1288,Tho¸t Hoan cho qu©n chiÕm ®ãng V¹n KiÕp. 
+ §­êng biÓn do ¤ M· Nhi chØ huy ng­îc s«ng B¹ch §»ng về Vạn Kiếp héi qu©n víi Tho¸t Hoan. 
9 
Bài 14 : BA LẦN KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC NGUYÊN MÔNG (THẾ KỶ XIII) 
TIÕT 26. 
III . Cuéc kh¸ng chiÕn lÇn thø ba chèng qu©n x©m l­îc Nguyªn (1287- 1288). 
Nh µ Nguyªn x©m l­îc §¹i ViÖt. 
TrËn V©n §ån tiªu diÖt ®oµn thuyÒn l­¬ng cña Tr­¬ng V¨n Hæ 
a. Diễn biến : 
10 
Lược đồ kháng chiến chống quân xân lược Mông-Nguyên lần thứ ba 1287-1288 
? ¤ M· Nhi ®­îc giao b¶o vÖ ®oµn thuyÒn l­¬ng, nh­ng t¹i sao l¹i tiÕn vÒ V¹n KiÕp víi Tho¸t Hoan? 
11 
Bài 14 : BA LẦN KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC NGUYÊN MÔNG (THẾ KỶ XIII) 
Tiết 26. 
III . Cuéc kh¸ng chiÕn lÇn thø ba chèng qu©n x©m l­îc Nguyªn (1287- 1288). 
Nh µ Nguyªn x©m l­îc §¹i ViÖt. 
TrËn V©n §ån tiªu diÖt ®oµn thuyÒnl­¬ng cña Tr­¬ng V¨n Hæ 
a. Diễn biến : 
TrÇn Kh¸nh D­ cho qu©n mai phôc ë V©n §ån. 
 Khi ®oµn thuyÒn l­¬ng qua V©n §ån,bÞ qu©n cña TrÇn Kh¸nh D­ tõ nhiÒu phÝa ®¸nh ra d÷ déi. 
-> KÕt qu¶ : Phần lớn thuyền lương của địch bị đắm, số còn lại bị quân Trần chiếm. 
b. Ý nghĩa : 
Trận Vân Đồn có ý nghĩa như thế nào ? 
12 
Bài 14 : BA LẦN KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC NGUYÊN MÔNG (THẾ KỶ XIII) 
T iết 26. 
III . Cuéc kh¸ng chiÕn lÇn thø ba chèng qu©n x©m l­îc Nguyªn (1287- 1288). 
3. ChiÕn th¾ng B¹ch §»ng. 
Hoµn c¶nh. 
* Quân Nguyên : 
- Cuối tháng 1 – 1288 Thoát Hoan cho quân chiếm đóng Thăng Long trống vắng. 
? Sau trËn V©n §ån t×nh thÕ cña qu©n Nguyªn nh­ thÕ nµo? 
13 
14 
Bài 14 : BA LẦN KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC NGUYÊN MÔNG (THẾ KỶ XIII) 
T iết 26. 
III . Cuéc kh¸ng chiÕn lÇn thø ba chèng qu©n x©m l­îc Nguyªn (1287- 1288). 
3. ChiÕn th¾ng B¹ch §»ng. 
Hoµn c¶nh. 
* Giặc : 
Cuối tháng 1 – 1288 Thoát Hoan cho quân chiếm đóng Thăng Long trống vắng. 
Không lâu sau thì lâm vào khó khăn chồng chất. 
> Thoát Hoan rút quân lên Vạn Kiếp và rút về nước theo hai đường thuỷ, bộ. 
? Sau trËn V©n §ån t×nh thÕ cña qu©n Nguyªn nh­ thÕ nµo? 
? Tr­íc t×nh thÕ ®ã qu©n Nguyªn ®· lµm g×? 
15 
16 
Bài 14 : BA LẦN KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC NGUYÊN MÔNG (THẾ KỶ XIII) 
T iết 26. 
III . Cuéc kh¸ng chiÕn lÇn thø ba chèng qu©n x©m l­îc Nguyªn (1287- 1288). 
3. ChiÕn th¾ng B¹ch §»ng. 
Hoµn c¶nh. 
* Giặc : 
*Ta : 
QuyÕt ®Þnh më cuéc ph¶n c«ng vµ mai phôc trªn s«ng B¹ch §»ng. 
? Tr­íc t×nh thÕ ®ã qu©n Nguyªn ®· lµm g×? 
? Nắm thời cơ đó, vua t«i nhµ TrÇn ®· lµm g×? 
17 
18 
Bài 14 : BA LẦN KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC NGUYÊN MÔNG (THẾ KỶ XIII) 
T iết 26. 
III . Cuéc kh¸ng chiÕn lÇn thø ba chèng qu©n x©m l­îc Nguyªn (1287- 1288). 
3. ChiÕn th¾ng B¹ch §»ng. 
Hoµn c¶nh. 
* Giặc : 
*Ta : 
QuyÕt ®Þnh më cuéc ph¶n c«ng vµ mai phôc trªn s«ng B¹ch §»ng. 
b. Diễn biến 
19 
Lược đồ chiến thắng Bạch Đằng năm 1288 
XXX 
XXX 
? Dùa vµo ®©u mµ vua TrÇn vµ TrÇn Quèc TuÊn ®· chän s«ng B¹ch §»ng lµm n¬i mai phôc? 
20 
Trang Nhung - Nguyen Thu 
Bài 14 : BA LẦN KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC NGUYÊN MÔNG (THẾ KỶ XIII) 
T iết 26. 
III . Cuéc kh¸ng chiÕn lÇn thø ba chèng qu©n x©m l­îc Nguyªn (1287- 1288). 
3. ChiÕn th¾ng B¹ch §»ng. 
b. Diễn biến 
Đầu 4 – 1288 đoàn thuyền do Ô Mã Nhi chỉ huy theo đường sông Bạch Đằng rút về nước. 
Ta nhử quân giặc vào trận địa và tổ chức phản công quyết liệt. 
-> kết quả : 
+ Toàn bộ thuỷ binh giặc bị tiêu diệt, Ô Mã Nhi bị bắt sống. 
+ Cách quân bộ của Thoát Hoan cũng bị tập kích liên tiếp trên đường rút chay về nước, kháng chiến kết thúc thắng lợi vẻ vang. 
? Tr­íc t×nh thÕ ®ã qu©n Nguyªn ®· lµm g×? 
? Nắm thời cơ đó, vua t«i nhµ TrÇn ®· lµm g×? 
? Ý nghĩa của chiến thắng bạch Đằng 
21 
Trận chiến Bạch Bằng lịch sử năm 1288 
22 
Trang Nhung - Nguyen Thu 
Trận chiến Bạch Bằng lịch sử năm 1288 
23 
Trang Nhung - Nguyen Thu 
Thoát Hoan rút chạy về nước 
24 
Trang Nhung - Nguyen Thu 
Thoát Hoan rút chạy về nước 
25 
Trang Nhung - Nguyen Thu 
26 
Trang Nhung - Nguyen Thu 
Sông Chanh - nơi diễn ra trận Bạch Bằng lịch sử 
27 
DI TÍCH CHIẾN THẮNG BẠCH ĐẰNG 
Hai địa điểm cắm cọc được phát hiện ( dấu X) 
28 
DI TÍCH CHIẾN THẮNG BẠCH ĐẰNG 
Di tích bãi cọc chiến thắng Bạch Đằng năm 1288, tại xã Yên Giang , Yên Hưng đã được xếp hạng di tích lịch sử cấp quốc gia 
29 
DI TÍCH CHIẾN THẮNG BẠCH ĐẰNG 
Cọc gỗ Bạch Đằng 
30 
DI TÍCH CHIẾN THẮNG BẠCH ĐẰNG 
Làng quê Hà Nam bên dòng sông Bạch Đằng lịch sử 
31 
C©u hái th¶o luËn .  C¸ch ®¸ nh giÆc cña nh µ TrÇn trong cuéc kh¸ng chiÕn lÇn thø 3 cã g× gièng vµ kh¸c so víi lÇn thø 2? 
Gièng . 
Tr¸nh thÕ giÆc m¹nh, chñ ® éng võa c¶n giÆc võa rót lui ®Ó b¶o toµn lùc l­îng . 
Thù hiÖn V­ên kh«ng nh µ trèng ®Ó g©y khã kh¨n cho giÆc . 
Chê thêi c¬ ®Ó ph¶n c«ng tiªu diÖt giÆc . 
Kh¸c . 
TËp trung tiªu diÖt ® oµn thuyÒn l­¬ng cña Tr­¬ng V¨n Hæ ®Ó chóng r¬i vµo thÕ bÞ ® éng . 
Chñ tr­¬ng bè trÝ trËn ® Þa trªn b·i cäc ë s«ng B¹ch §» ng ®Ó tiªu diÖt ® oµn thuyÒn chiÕn cña giÆc . 
32 
Lîi thÕ cña qu©n ta lµ d¸nh d­íi n­íc 
C¶ 3 ý trªn .. 
N¬i ®©y cã ® Þa h×nh hiÓm trë . 
A 
B 
C 
D 
Sai rồi ! 
Ồ ! Tiếc quá . 
Bạn thử lần nữa xem ! 
Chúc mừng bạn ! 
Lµ n¬i cã thÓ ®¸ nh tan qu©n thuû vµ bé cña ® Þch . 
V× sao vua TrÇn vµ TrÇn Quèc TuÊn l¹i chän s«ng B¹ch §» ng lµm n¬i quyÕt chiÕn víi giÆc ? 
Bµi tËp . Chän mét ®¸p ¸n mµ em cho lµ ® óng nhÊt . 
33 
 Tinh thÇn hoang mang . 
 Gåm c¶ ba yÕu tè trªn . 
 T¹o ® iÒu kiÖn ®Ó qu©n ta ph¶n c«ng . . 
A 
B 
D 
C 
Sai rồi ! 
Ồ ! Tiếc quá . 
Bạn thử lần nữa xem ! 
Chúc mừng bạn ! 
Qu©n Nguyªn r¬i vµo t×nh tr¹ng thiÕu l­¬ng thùc nghiªm träng . 
Bµi tËp . 
Chän mét ®¸p ¸n mµ em cho lµ ® óng nhÊt . 
ChiÕn th¾ng ë V©n § ån cã ý nghÜa nh ­ thÕ nµo ? 
34 
a 
d 
h 
C 
a 
B 
a 
o 
t 
h 
n 
v 
i 
k 
e 
q 
o 
o 
a 
o 
a 
n 
i 
u 
a 
 Trß ch¬i 
 « ch ÷ 
9 ch ÷ c¸i . Tªn t­íng giÆc chØ huy qu©n theo ®­ êng bé 
TiÕn vµo n­íc ta . 
9 ch ÷ c¸i . “ V­ên kh«ng nh µ trèng ” ®· ®­ îc 
 th­c hiÖn ë n¬i ®©y 
Gåm 7 ch ÷ c¸i . n§©y lµ ® Þa ® iÓm qu©n Nguyªn x©y dùng c¨n cø ®Ó ®¸ nh l©u dµi víi n­íc ta . 
 12 ch ÷ c¸i - ng­êi tæng chØ huy cuéc kh¸ng chiÕn chèng qu©n Nguyªn lÇn 3. 
 8 ch ÷ c¸i . §©y lµ n¬i nh µ TrÇn triÖu tËp héi nghÞ c¸c v­¬ng hÇu , quý téc . 
Tªn t­íng chØ huy ® oµn thuyÒn chiÕn tÊn c«ng theo ®­ êng thuû vµo n­íc ta . Gåm 6 ch ÷ c¸i . 
o 
n 
n 
t 
o 
u 
n 
m 
g 
G 
t 
a 
t 
i 
h 
n 
n 
n 
a 
h 
a 
v 
v 
n 
h 
a 
n 
r 
l 
h 
B¹ch §» ng 
n 
g 
h 
Tªn t­íng giÆc chØ huy ® oµn thuyÒn l­¬ng tiªn vµo n­íc ta 
Gåm 11 ch ÷ c¸i 
6 ch ÷ c¸i – N¬i ®©y ®· tïng nhÊn ch×m ® oµn thuyÒn l­¬ng 
 cña giÆc . 
t 
2 
n 
o 
u 
p 
n 
8 
7 
3 
4 
5 
6 
1 
o 
r 
t 
1 
3 
5 
8 
6 
2 
7 
4 
t 
35 
Sự kiện 
Các chiến thắng lớn 
Kháng chiến lần thứ I, chống quân xâm lược Mông Cổ (1258) 
Đông Bộ Đầu 
Kháng chiến lần thứ II, chống quân xâm lược Nguyên (1285) 
Vân Đồn 
Bạch Đằng 
Kháng chiến lần thứ III, chống quân xâm lược Nguyên (1285) 
T ây Kết 
Hàm Tử 
Chương Dương 
CỦNG CỐ BÀI HỌC 
Em hãy nối nội dung ở cột I với cột II sao cho đúng 
I 
II 
36