Bài giảng Lịch sử Lớp 7 - Bài 22: Sự suy yếu của nhà nước phong kiến tập quyền - Hà Thị Loan

 DÜ An 
 B×nh D­¬ng 
Kiểm tra bài c ũ : 
TriÒu ®×nh nhµ Lª ®Çu thÕ kû XVI nh­ thÕ nµo? 
 KÓ tªn mét sè cuéc khëi nghÜa n«ng d©n diÔn ra vµo ®Çu thÕ kû XVI? 
TIÕT 53 - Bµi 22 
Sù suy yÕu cña nh µ n­íc phong kiÕn tËp quyÒn ( ThÕ kØ xvi – xviii ) 
 Ii – C¸c cuéc chiÕn tranh 
nam - b¾c triÒu vµ trÞnh – nguyÔn 
Ii – C¸c cuéc chiÕn tranh nam - b¾c triÒu 
vµ trÞnh – nguyÔn 
 1, ChiÕn tranh Nam- B¾c triÒu : 
Nhµ M¹c ®­îc thµnh lËp nh­ thÕ nµo ? 
- M¹c §¨ng Dung vèn lµ vâ quan, ®· tiªu diÖt c¸c thÕ lùc ®èi lËp, th©u tãm quyÒn hµnh, c­¬ng vÞ nh­ tÓ t­íng. 
1527 M¹c §¨ ng Dung c­íp ng«i nh µ Lª lËp nh µ M¹c => B¾c triÒu 
a, Sù h×nh thµnh Nam - B¾c triÒu : 
- Em biÕt g× vÒ M¹c §¨ ng Dung ? 
Ii – C¸c cuéc chiÕn tranh nam - b¾c triÒu vµ trÞnh – nguyÔn 
- N¨m 1533, NguyÔn Kim ( vâ quan triÒu Lª) ch¹y vµo Thanh Hãa lËp mét ng­êi thuéc dßng dâi nhµ Lª lªn lµm vua víi danh nghÜa “ Phï Lª diÖt M¹c” => Nam triÒu 
1, ChiÕn tranh Nam - B¾c triÒu : 
a, Sù h×nh thµnh Nam - B¾c triÒu : 
 - M¹c §¨ng Dung vèn lµ vâ quan, ®· tiªu diÖt c¸c thÕ lùc ®èi lËp, th©u tãm quyÒn hµnh, c­¬ng vÞ nh­ tÓ t­íng. 
1527 M¹c §¨ng Dung c­íp ng«i nhµ Lª lËp nhµ M¹c => B¾c triÒu 
Nam triÒu ®­îc thµnh lËp nh­ thÕ nµo? 
§Ìo c¶ 
Th¶o luËn nhanh:( 1 phót) 
 Nguyªn nh©n dÉn ®Õn cuéc chiÕn tranh gi÷a Nam triÒu vµ B ¾c triÒu lµ g×? 
I, C¸c cuéc chiÕn tranh nam - b¾c triÒu vµ trÞnh - nguyÔn  
1, ChiÕn tranh Nam - B¾c triÒu : 
a, Nguyªn nh©n h×nh thµnh Nam – B¾c triÒu : 
b, DiÔn biÕn cuéc chiÕn tranh Nam- B¾c triÒu: 
Cuéc chiÕn tranh Nam- B¾c triÒu ®· diÔn ra nh­ thÕ nµo? 
Chó gi¶i: 
Nam triÒu tÊn c«ng 
B¾c triÒu rót ch¹y 
NAM TRIỀU 
BẮC TRIỀU 
Chó gi¶i: 
Nam triÒu tÊn c«ng 
B¾c triÒu rót ch¹y 
I, C¸c cuéc chiÕn tranh nam - b¾c triÒu vµ trÞnh - nguyÔn 
1, ChiÕn tranh Nam - B¾c triÒu : 
a, Nguyªn nh©n h×nh thµnh Nam – B¾c triÒu : 
b, DiÔn biÕn cuéc chiÕn tranh Nam- B¾c triÒu 
 Hai tËp ®oµn phong kiÕn ®¸nh nhau liªn miªn,dai d¼ng trªn 50 n¨m, chiÕn tr­êng kÐo dµi suèt tõ vïng Thanh, NghÖ ra B¾c. §Õn n¨m 1592, Nam triÒu chiÕm ®­îc Th¨ng Long, nhµ M¹c ch¹y lªn Cao B»ng cuéc chiÕn míi kÕt thóc. 
ChiÕn tranh Nam – B¾c triÒu : 
 Thêi gian nh µ M¹c rót lªn Cao B»ng , nh©n d©n vÉn tiÕp tôc ph¶i ®i lÝnh , ®i phu , gia ®× nh li t¸n . TiÕng kªu ai o¸n vang lªn kh¾p n¬i 
 C¸i cß lÆn léi bê s«ng 
G¸nh g¹o ®­a chång tiÕng khãc nØ non 
 Cß vÒ nu«i c¸i cïng con 
§Ó anh ®i trÈy n­íc non Cao B»ng 
Ii – C¸c cuéc chiÕn tranh nam - b¾c triÒu vµ trÞnh – nguyÔn  
1 , ChiÕn tranh Nam - B¾c triÒu : 
a, Sù h×nh thµnh Nam - B¾c triÒu. 
 b, DiÔn biÕn cuéc chiÕn : 
c, H Ëu qña : 
§Êt n­íc bÞ chia c¾t, nh©n d©n ®ãi khæ. 
N¨m 1570 nhiÒu ng­êi bÞ b¾t lÝnh , b¾t phu, gia ®×nh li t¸n. 
 N¨m 1572 ë nghÖ An mïa mµng bÞ tµn ph¸, hoang hãa , bÖnh dÞch, nh©n d©n ®ãi khæ. 
§Êt n­íc bÞ chia c¾t. 
- ChiÕn tranh Nam - B¾c triÒu ®· g©y ra hËu qña g× ? 
Bµi 22 TiÕt 53- Sù SUY YÕU CñA NHµ N­íc phong kiÕn tËp quyÒn 
II. C¸c cuéc chiÕn tranh Nam - B¾c triÒu vµ TrÞnh - NguyÔn 
ChiÕn tranh Nam B¾c triÒu 
a, Sù h×nh thµnh Nam - B¾c triÒu : 
- M¹c §¨ng Dung vèn lµ vâ quan, ®· tiªu diÖt c¸c thÕ lùc ®èi lËp, th©u tãm quyÒn hµnh, c­¬ng vÞ nh­ tÓ t­íng. 
1527 M¹c §¨ng Dung c­íp ng«i nhµ Lª lËp nhµ M¹c => B¾c triÒu. 
- N¨m 1533, NguyÔn Kim( vâ quan triÒu Lª) ch¹y vµo Thanh Hãa lËp mét ng­êi thuéc dßng dâi nhµ Lª lªn lµm vua víi danh nghÜa “ Phï Lª diÖt M¹c” => Nam triÒu 
b, DiÔn biÕn cuéc chiÕn : 
Hai tËp ®oµn phong kiÕn ®¸nh nhau liªn miªn, dai d¼ng trªn 50 n¨m, chiÕn tr­êng kÐo dµi suèt tõ vïng Thanh, NghÖ ra B¾c. §Õn n¨m 1592, Nam triÒu chiÕm ®­îc Th¨ng Long, nhµ M¹c ch¹y lªn Cao B»ng cuéc chiÕn míi kÕt thóc. 
c, HËu qu¶ : ®Êt n­íc bÞ chia c¾t, nh©n d©n ®ãi khæ. 
DÊu cò tÝch x­a 
 Di tÝch Thµnh nh µ M¹c ë L¹ng S¬n 
Thaønh nhaø Maïc 
 Bµi 22- TiÕt 53- Sù SUY YÕU CñA NHµ N­íc phong kiÕn tËp quyÒn 
II. C¸c cuéc chiÕn tranh Nam - B¾c triÒu vµ TrÞnh - NguyÔn 
1. ChiÕn tranh Nam B¾c triÒu 
2. ChiÕn tranh TrÞnh - NguyÔn vµ sù chia c¾t §µng Trong - §µng Ngoµi 
a, Nguyªn nh©n 
-N¨m 1545, NguyÔn Kim chÕt, con rÓ lµ TrÞnh KiÓm lªn thay, n¾m hÕt binh quyÒn -> h×nh thµnh thÕ lùc hä TrÞnh . 
ThÕ lùc hä TrÞnh ®­îc h×nh thµnh nh­ thÕ nµo ? 
Bµi 22 TiÕt 53- Sù SUY YÕU CñA NHµ N­íc phong kiÕn tËp quyÒn 
II. C¸c cuéc chiÕn tranh Nam - B¾c triÒu vµ TrÞnh - NguyÔn 
1.ChiÕn tranh Nam B¾c triÒu 
2. ChiÕn tranh TrÞnh - NguyÔn vµ sù chia c¾t §µng Trong - §µng Ngoµi 
a, Nguyªn nh©n 
-N¨m 1545, NguyÔn Kim chÕt, con rÓ lµ TrÞnh KiÓm lªn thay, n¾m hÕt binh quyÒn -> h×nh thµnh thÕ lùc hä TrÞnh. 
- Con c¶ NguyÔn Kim lµ NguyÔn U«ng bÞ ®Çu ®éc chÕt, con thø lµ NguyÔn Hoµng vµo trÊn thñ ThuËn Hãa, Qu¶ng Nam -> h×nh thµnh thÕ lùc hä NguyÔn . 
ThÕ lùc hä NguyÔn ®­îc h×nh thµnh ra sao? 
Bµi 22 TiÕt 53- Sù SUY YÕU CñA NHµ N­íc phong kiÕn tËp quyÒn 
II. C¸c cuéc chiÕn tranh Nam - B¾c triÒu vµ TrÞnh - NguyÔn 
1.ChiÕn tranh Nam B¾c triÒu 
2. ChiÕn tranh TrÞnh - NguyÔn vµ sù chia c¾t §µng Trong - §µng Ngoµi 
a, Nguyªn nh©n 
-N¨m 1545, NguyÔn Kim chÕt, con rÓ lµ TrÞnh KiÓm lªn thay, n¾m hÕt binh quyÒn -> h×nh thµnh thÕ lùc hä TrÞnh. 
- Con c¶ NguyÔn Kim lµ NguyÔn U«ng bÞ ®Çu ®éc chÕt, con thø lµ NguyÔn Hoµng vµo trÊn thñ ThuËn Hãa, Qu¶ng Nam -> h×nh thµnh thÕ lùc hä NguyÔn . 
Theo em nguyªn nh©n dÉn ®Õn cuéc chiÕn tranh TrÞnh- NguyÔn lµ g×? 
Ii – C¸c cuéc chiÕn tranh nam b¾c triÒu vµ trÞnh – nguyÔn  
1, ChiÕn tranh Nam - B¾c triÒu : 
 2 , ChiÕn tranh TrÞnh - NguyÔn vµ sù chia c¾t §µ ng Trong - §µ ng ngoµi : a,Nguyªn nh©n 
b, DiÔn biÕn 
 - Cuéc chiÕn tranh TrÞnh – NguyÔn diÔn ra nh ­ thÕ nµo ? 
-KÕt qu¶ ra sao? 
Ii – C¸c cuéc chiÕn tranh nam - b¾c triÒu vµ trÞnh – nguyÔn  
1, ChiÕn tranh Nam - B¾c triÒu : 
 2 , ChiÕn tranh TrÞnh - NguyÔn vµ sù chia c¾t §µ ng Trong - §µ ng ngoµi : 
a, Nguyªn nh©n: 
b, DiÔn biÕn 
 § Çu TK XVII, cuéc chiÕn tranh TrÞnh – NguyÔn bïng næ 
- Trong gÇn nöa TK ( Tõ 1627 ® Õn 1672) hä TrÞnh vµ hä NguyÔn ®¸ nh nhau 7 lÇn , vïng ®Êt Qu¶ng B×nh , Hµ TÜnh trë thµnh chiÕn tr­êng. Kh«ng tiªu diÖt ®­îc nhau hai bªn lÊy s«ng Gianh lµm ranh giíi chia c¾t ®Êt n­íc. 
Đàng Ngoài 
Đàng 
Trong 
 Sông Gianh 
Khôn ngoan qua được Thanh Hà, 
Dẫu rằng có cánh khó qua Lũy Thầy 
2/ Chiến tranh Trịnh - Nguyễn và sự chia cắt Đàng Trong - Đàng Ngoài : 
Lũy Thầy tại Đồng Hới – Quảng Bình 
Sông Gianh Quảng Bình 
 c, HËu qu¶ 
- § Êt n­íc bÞ chia c¾t : 
+ §µng ngoµi: §Õn ®êi TrÞnh Tïng th× x­ng v­¬ng, x©y phñ chóa bªn c¹nh triÒu Lª ( Vua Lª- Chóa TrÞnh) 
+ §µng trong : Con ch¸u hä NguyÔn truyÒn nèi nhau cÇm quyÒn ( Chóa NguyÔn) 
- Nh©n d©n ®ãi khæ li t¸n 
ChiÕn tranh TrÞnh NguyÔn ®· dÉn ®Õn hËu qu¶ g×? 
 TriÒu ®× nh vua lª 
 phñ chóa trÞnh 
 Tranh vÏ thÕ kØ xviii 
 C¶nh trong phñ chóa TrÞnh 
Bµi 22, TiÕt 53 Sù SUY YÕU CñA NHµ N­íC 	 PHONG KIÕN TËP QUYÒN 
II. C¸c cuéc chiÕn tranh Nam - B¾c triÒu vµ TrÞnh - NguyÔn 
1. ChiÕn tranh Nam B¾c triÒu 
2. ChiÕn tranh TrÞnh - NguyÔn vµ sù chia c¾t §µng Trong - §µng Ngoµi 
a, Nguyªn nh©n 
b, DiÔn biÕn cuéc chiÕn 
c, HËu qu¶ 
- §Êt n­íc bÞ chia c¾t : 
+ §µng ngoµi: §Õn ®êi TrÞnh Tïng th× x­ng v­¬ng, x©y phñ chóa bªn c¹nh triÒu Lª ( Vua Lª- Chóa TrÞnh) 
+ §µng trong : Con ch¸u hä NguyÔn truyÒn nèi nhau cÇm quyÒn ( Chóa NguyÔn) 
- Nh©n d©n ®ãi khæ li t¸n. 
Bài 22, Tiết 53 SỰ SUY YẾU CỦA NHÀ NƯỚC 	 PHONG KIẾN TẬP QUYỀN 
II. Các cuộc chiến tranh Nam - Bắc triều và Trịnh - Nguyễn 
1.Chiến tranh Nam Bắc triều 
2. Chiến tranh Trịnh - Nguyễn và sự chia cắt Đàng Trong - Đàng Ngoài 
a, Sự hình thành Đàng Trong, Đàng Ngoài 
-Năm 1545, Nguyễn Kim chết, con rể là Trịnh Kiểm lên thay, nắm hết binh quyền -> hình thành thế lực họ Trịnh 
- Con cả Nguyễn Kim là Nguyễn Uông bị đầu độc chết, con thứ là Nguyễn Hoàng vào trấn thủ Thuận Hóa, Quảng Nam -> hình thành thế lực họ Nguyễn 
b, Diễn biến cuộc chiến : 
- Đầu TK XVII chiến tranh Trịnh -Nguyễn bùng nổ. 
-Từ năm 1627 đến 1672, Trịnh Nguyễn đánh nhau 7 lần , vùng đấtQuảng Bình, Hà Tĩnh trở thành chiến trường 
- Không tiêu diệt được nhau hai bên , lấy sông Gianh làm ranh giới chia cắt đất nước. 
- §Êt n­íc bÞ chia c¾t : 
+ §µng ngoµi: §Õn ®êi TrÞnh Tïng th× x­ng v­¬ng, x©y phñ chóa bªn c¹nh triÒu Lª ( Vua Lª- Chóa TrÞnh) 
+ §µng trong : Con ch¸u hä NguyÔn truyÒn nèi nhau cÇm quyÒn ( Chóa NguyÔn) 
- Nh©n d©n ®ãi khæ li t¸n 
Thảo Luận: ( 2-3 phót)( Kü thuËt kh¨n tr¶i bµn) 
T Ýnh chÊt cña cuéc chiÕn tranh Nam- B¾c triÒu vµ TrÞnh -NguyÔn ? ( gi¶i thÝch) 
- §©y lµ cuéc chiÕn tranh phi nghÜa, giµnh giËt quyÒn lîi, ®Þa vÞ cña c¸c phe ph¸i phong kiÕn trong n­íc=> Néi chiÕn phong kiÕn phi nghÜa  
Cùng suy ngẫm 
 HẬU QUẢ 
Chiến tranh Nam - Bắc triều , Trịnh - Nguyễn và sự chia cắt Đàng trong - Đàng ngoài kéo dài hơn 200 năm gây trở ngại cho giao lưu kinh tế, văn hóa làm suy giảm tiềm lực phát triển đất nước. 
Là những cuộc chiến phi nghĩa. Chỉ vì tham vọng cá nhân, các thế lực phong kiến đẩy trăm họ vào cảnh nội chiến, nồi da nấu thịt, huynh đệ tương tàn thảm khốc nhất lịch sử phong kiến Việt Nam. 
TÍNH CHẤT 
Chiến tranh Lê - Mạc 
Chiến tranh Trịnh - Nguyễn 
Cñng cè kiÕn thøc : 
Chän ®¸p ¸n ® óng nhÊt cho nh÷ng c©u hái sau : 
1. TÝnh chÊt cña c ¸c cuéc chiÕn tranh Nam - B¾c triÒu vµ TrÞnh - NguyÔn lµ: 
A. ChiÕn tranh x©m l­îc phi nghÜa . 
B. Néi chiÕn phong kiÕn . 
C. Néi chiÕn phong kiÕn phi nghÜa . 
D. ChiÕn tranh phong kiÕn phi nghÜa . 
Cñng cè kiÕn thøc : 
Chän ®¸p ¸n ® óng nhÊt cho nh÷ng c©u hái sau : 
2. C¸c cuéc chiÕn tranh Nam - B¾c triÒu vµ TrÞnh - NguyÔn ®Ó l¹i hËu qu ¶ nh ­ thÕ nµo ?- 
Nh©n d©n ® ãi khæ , phiªu b¹t li t¸n . 
B. Chia c¾t ® Êt n­íc , tæn h¹i cho nh©n d©n vµ sù ph¸t triÓn ® Êt n­íc . 
C. § ång ruéng bá hoang , nh©n d©n ® ãi khæ , ® Êt n­íc chËm ph¸t triÓn . 
T×nh h×nh chÝnh trÞ - x· héi n­íc ta thÕ kØ XVI - XVIII? 
 H­íng dÉn VÒ NH µ 
- ChuÈn bÞ bµi : Kinh tÕ , v¨n hãa thÕ kØ XVI- XVIII 
TiÕt häc kÕt thóc 
Chóc c¸c thÇy c« vµ c¸c em : 
m¹nh khoÎ 
Chµo t¹m biÖt quý thÇy c« vµ c¸c em häc sinh !