Bài giảng Lịch sử Lớp 8 - Bài 26, Phần 2: Phong trào kháng chiến chống Pháp trong những năm cuối thế kỉ XIX - Trần Thị Kim Chi

ứ kháng chiến và triệt để áp dụng chiến thuật du kích để đánh địch. 
10 
Bài26: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIX ( tiếp theo )  II / Những cuộc khởi nghĩa lớn trong phong trào Cần vương 
1/ Khởi nghĩa Ba Đình ( 1886 - 1887): 
2/ Khởi nghĩa Bãi Sậy ( 1883 -1892) 
Địa bàn: 
 Văn Lâm, Văn Giang, Khoái Châu (Hưng Yên) và Kinh Môn ( Hải Dương) 
Lãnh đạo: 
 Nguyễn Thiện Thuật 
? Em hãy cho biết người đứng đầu cuộc khởi nghĩa Bãi Sậy ? 
Ông sinh năm (1844- 1926) quê ở Mĩ Hào , Hưng Yên . Ông từng làm Tán tương quân vụ tỉnh Hưng Hoá. Sau đó từ quan về quê, năm 1885 khi chiếu Cần Vương ra đời ông mộ quân khởi nghĩa ở Bãi Sậy, làm cho địch gặp nhiều khó khăn. N ăm 1889 ông sang Trung Quốc tìm Tôn Thất Thuyết để bàn kế sách, việc không thành. Ô ng mất ngày 6/5/1926 tại Nam Kinh ( Trung Quốc). 
? Quan sát hình 93: Em hãy cho biết đôi nét về Nguyễn Thiện Thuật ? 
11 
Bài26: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIX ( tiếp theo )  II / Những cuộc khởi nghĩa lớn trong phong trào Cần vương 
1/ Khởi nghĩa Ba Đình ( 1886 - 1887): 
2/ Khởi nghĩa Bãi Sậy ( 1883 -1892) 
Địa bàn: 
 Văn Lâm, Văn Giang, Khoái Châu (Hưng Yên) và Kinh Môn ( Hải Dương) 
Lãnh đạo: 
 Nguyễn Thiện Thuật 
Diễn biến : 
Trong những năm 1885 – 1889, nhiều trận đánh ác liệt xảy ra giữa nghĩa quân và quân Pháp. 
Đến cuối năm 1889, phong trào tiếp tục một thời gian rồi tan rã 
Em hãy mô tả căn cứ Bãi Sậy ? 
Mĩ Hào 
Lược đồ khởi nghĩa Bãi Sậy 
Văn Giang 
Khoái Châu 
Hà Nội 
Hưng Yên 
Em hãy nêu diễn biến cuộc khởi nghĩa Bãi Sậy ? 
Văn Lâm 
Căn cứ Hai Sông 
Hải Dương 
12 
Bài26: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIX ( tiếp theo )  II / Những cuộc khởi nghĩa lớn trong phong trào Cần vương 
1/ Khởi nghĩa Ba Đình (1886 -1887): 
2/ Khởi nghĩa Bãi Sậy (1883 -1892) 
Địa bàn: 
 Văn Lâm, Văn Giang, Khoái Châu (Hưng Yên) và Kinh Môn ( Hải Dương) 
Lãnh đạo: 
 Nguyễn Thiện Thuật 
Diễn biến: 
Trong những năm 1885 – 1889, nhiều trận đánh ác liệt xảy ra giữa nghĩa quân và quân Pháp. 
Đến cuối năm 1889, phong trào tiếp tục một thời gian rồi tan rã 
Em hãy nêu những điểm khác nhau giữa Khởi nghĩa Bãi Sậy và Ba Đình . 
Ba Đình: công sự kiên cố , lấy phòng thủ làm căn bản , thời gian tồn tại ngắn 
Bãi Sậy : địa thế thuận lợi tự nhiên , thực hiện lối đánh du kích đa dạng,phân tán trong nhân dân thành nhóm nhỏ, khi ẩn khi hiện, chủ động phục kích đánh giặc lâu hơn Ba Đình. Địa bàn mở rộng ra các tỉnh Bắc Ninh, Hải Dương, Hải Phòng, Thái Bình 
13 
Bài26: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIX ( tt ) Tiết41: II/ Những cuộc khởi nghĩa lớn trong phong trào Cần vương 
1/ Khởi nghĩa Ba Đình ( 1886 - 1887): 
2/ Khởi nghĩa Bãi Sậy ( 1883 -1892) 
Địa bàn: 
 Văn Lâm, Văn Giang, Khoái Châu (Hưng Yên) và Kinh Môn ( Hải Dương) 
Lãnh đạo: 
 Nguyễn Thiện Thuật 
Diễn biến: 
Trong những năm 1885 – 1889, nhiều trận đánh ác liệt xảy ra giữa nghĩa quân và quân Pháp. 
Đến cuối năm 1889, phong trào tiếp tục một thời gian rồi tan rã 
Em hãy mô tả căn cứ Bãi Sậy ? 
Mĩ Hào 
Lược đồ khởi nghĩa Bãi Sậy 
Văn Giang 
Khoái Châu 
Hà Nội 
Hưng Yên 
Em cho biết cuộc khởi nghĩa Bãi Sậy có ý nghĩa như thế nào ? 
Hải Dương 
Văn Lâm 
Căn cứ Hai Sông 
Ý nghĩa: 
 Tiêu biểu cho tinh thần đấu tranh của nhân dân Bắc kì. 
14 
Bài26: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIX ( tiếp theo )  II / Những cuộc khởi nghĩa lớn trong phong trào Cần vương 
1/ Khởi nghĩa Ba Đình ( 1886 - 1887): 
2/ Khởi nghĩa Bãi Sậy (1883 -1892) 
3/ Khởi nghĩa Hương Khê (1885 – 1895) 
Địa bàn: 
 Thuộc huyện Hương Khê và Hương Sơn ( tỉnh Hà Tĩnh), sau lan sang nhiều tỉnh khác. Căn cứ chính ở Ngàn Trươi – Hương Khê) 
H95. Lược đồ căn cứ Hương Khê 
? Dựa vào lược đồ em hãy cho biết địa bàn hoạt của cuộc khởi nghĩa Hương Khê ? 
? Em có nhận xét gì về căn cứ cuộc khởi nghĩa Hương Khê? 
15 
Bài26: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIX ( tiếp theo )  II/ Những cuộc khởi nghĩa lớn trong phong trào Cần vương 
1/ Khởi nghĩa Ba Đình ( 1886 - 1887): 
2/ Khởi nghĩa Bãi Sậy ( 1883 -1892) 
3/ Khởi nghĩa Hương Khê ( 1885 – 1895) 
Địa bàn: 
 Thuộc huyện Hương Khê và Hương Sơn ( tỉnh Hà Tĩnh), sau lan sang nhiều tỉnh khác. Căn cứ chính ở Ngàn Trươi – Hương Khê) 
Lãnh đạo : 
 Phan Đình Phùng , Cao Thắng 
Ai là người lãnh đạo cao nhất của cuộc khởi nghĩa này ? 
Phan Đình Phùng sinh năm (1847 – 1895), ông là người làng Đông Thái – Đức Thọ - Hà Tĩnh. Tính cương trực, thẳng thắn, là người nhân hậu, một chiến sĩ yêu nước. Năm 1877, ông đỗ tiến sĩ sau đó từ quan . Khi vua Hàm Nghi kêu gọi toàn dân kháng chiến ông mộ quân khởi nghĩa ở Hương Khê. 
?Quan sát hình 94- SGK: Nêu những hiểu biết của em về Phan Đình Phùng ? 
?Em hãy nêu những hiểu biết của mình về Cao Thắng ? 
Cao Thắng : sinh 1864 -1893, quê ở Hàm Lại (Sơn Lễ -Hương Sơn – Hà Tĩnh) . Trợ thủ đắc lực của Phan Đình Phùng - là một vị tướng trẻ, tài ba . Ông là người đã chế tạo thành công súng trường theo mẫu súng của Pháp. 
16 
Bài26: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIX ( tiếp theo )  II / Những cuộc khởi nghĩa lớn trong phong trào Cần vương 
1/ Khởi nghĩa Ba Đình ( 1886 - 1887): 
2/ Khởi nghĩa Bãi Sậy ( 1883 -1892) 
3/ Khởi nghĩa Hương Khê ( 1885 – 1895) 
Địa bàn: 
 Thuộc huyện Hương Khê và Hương Sơn ( tỉnh Hà Tĩnh), sau lan sang nhiều tỉnh khác. Căn cứ chính ở Ngàn Trươi – Hương Khê) 
Lãnh đạo: 
 Phan Đình Phùng, Cao Thắng 
Diễn biến : 
 + Từ năm 1885-1889, nghĩa quân xây dựng lực lượng, luyện tập quân đội, rèn đúc vũ khí. 
 + Từ năm 1889-1895, nghĩa quân đẩy lùi được nhiều cuộc càn quét của địch. 
	+ Sau khi Phan Đình Phùng hi sinh, cuộc khởi nghĩa dần dần tan rã. 
? Em hãy trình bày diễn biến của cuộc khởi nghĩa Hương Khê ? 
17 
Bài26: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIX ( tiếp theo )  II / Những cuộc khởi nghĩa lớn trong phong trào Cần vương 
1/ Khởi nghĩa Ba Đình ( 1886 - 1887): 
2/ Khởi nghĩa Bãi Sậy ( 1883 -1892) 
3/ Khởi nghĩa Hương Khê ( 1885 – 1895) 
Địa bàn: 
 Thuộc huyện Hương Khê và Hương Sơn ( tỉnh Hà Tĩnh), sau lan sang nhiều tỉnh khác. Căn cứ chính ở Ngàn Trươi – Hương Khê) 
Lãnh đạo: 
 Phan Đình Phùng, Cao Thắng 
Diễn biến: 
 + Từ năm 1885-1889, nghĩa quân xây dựng lực lượng, luyện tập quân đội, rèn đúc vũ khí. 
 + Từ năm 1889-1895, nghĩa quân đẩy lùi được nhiều cuộc càn quét của địch. 
	+ Sau khi Phan Đình Phùng hi sinh cuộc khởi nghĩa dần dần tan rã. 
 Đây là cuộc khởi nghĩa tiêu biểu nhất, có quy mô lớn nhất, trình độ tổ chức cao và chiến đấu bền bỉ . 
H95. Lược đồ căn cứ Hương Khê 
? Cuộc khởi nghĩa Hương Khê có ý nghĩa như thế nào ? 
18 
Bài26: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIX ( tiếp theo )  II / Những cuộc khởi nghĩa lớn trong phong trào Cần vương 
1/ Khởi nghĩa Ba Đình ( 1886 - 1887): 
2/ Khởi nghĩa Bãi Sậy ( 1883 -1892) 
3/ Khởi nghĩa Hương Khê ( 1885 – 1895) 
Địa bàn: 
 Thuộc huyện Hương Khê và Hương Sơn ( tỉnh Hà Tĩnh), sau lan sang nhiều tỉnh khác. Căn cứ chính ở Ngàn Trươi – Hương Khê) 
Lãnh đạo: 
 Phan Đình Phùng, Cao Thắng 
Diễn biến: 
 + Từ năm 1885-1889, nghĩa quân xây dựng lực lượng, luyện tập quân đội, rèn đúc vũ khí. 
 + Từ năm 1889-1895, nghĩa quân đẩy lùi được nhiều cuộc càn quét của địch. 
	+ Sau khi Phan Đình Phùng hi sinh cuộc khởi nghĩa dần dần tan rã. 
 Đây là cuộc khởi nghĩa tiêu biểu nhất, có quy mô lớn nhất, trình độ tổ chức cao và chiến đấu bền bỉ. 
Thảo luận nhóm: Tại sao nói cuộc khởi nghĩa Hương Khê là cuộc khởi nghĩa tiêu biểu nhất trong phong trào Cần vương? 
- Đây là cuộc khởi nghĩa có quy mô lớn nhất, địa bàn rộng (phân bố trên bốn tỉnh) 
 Lãnh đạo cuộc khởi nghĩa là văn thân các tỉnh Thanh - Nghệ - Tĩnh. Thời gian tồn tại h ơn 10 năm. 
 Tính chất chiến đấu ác liệt. Tổ chức chặt chẽ, chỉ huy thống nhất, t ài giỏi. 
 Tự chế tạo được vũ khí tương đối hiện đại (súng trường theo mẫu súng của Pháp) 
19 
Bài26: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIX ( tiếp theo )  II. Những cuộc khởi nghĩa lớn trong phong trào Cần vương 
1. Khởi nghĩa Ba Đình 
 ( 1886 - 1887): 
- Địa bàn : 
 + Gồm 3 làng: Mậu Thịnh, Thượng Thọ, Mĩ Khê (Nga Sơn – Thanh Hóa ). 
- Lãnh đạo: Phạm Bành, Đinh Công Tráng. 
- Diễn biến: 
+Từ tháng 12/1886 đến tháng 1/1887: cuộc chiến đấu diễn ra quyết liệt. Nghĩa quân đẩy lùi được nhiều đợt tấn công của Pháp. 
+ Cuối cùng, nghĩa quân rút lên Mã Cao, chiến đấu thêm một thời gian rồi tan rã. 
2. Khởi nghĩa Bãi Sậy (1883 -1892) 
- Địa bàn: 
+ Văn Lâm, Văn Giang, Khoái Châu (Hưng Yên) và Kinh Môn (Hải Dương). 
- Lãnh đạo: 
 Nguyễn Thiện Thuật 
Diễn biến: 
+ Trong những năm 1885 – 1889, nhiều trận đánh ác liệt xảy ra giữa nghĩa quân và quân Pháp. 
+ Đến cuối năm 1889, phong trào tiếp tục một thời gian rồi tan rã. 
3 . Khởi nghĩa Hương Khê ( 1885 –1895 ) 
- Địa bàn: Thuộc huyện Hương Khê và Hương Sơn (Hà Tĩnh), sau lan sang nhiều tỉnh khác. Căn cứ chính ở Ngàn Trươi – (Hương Khê) 
- Lãnh đạo: Phan Đình Phùng, Cao Thắng 
 Diễn biến: 
+ Từ năm 1885-1889, nghĩa quân xây dựng lực lượng, luyện tập quân đội, rèn đúc vũ khí. 
+ Từ năm 1889-1895, nghĩa quân đẩy lùi được nhiều cuộc càn quét của địch. 
+ Sau khi Phan Đình Phùng hi sinh cuộc khởi nghĩa dần dần tan rã. 
 + Đây là cuộc khởi nghĩa tiêu biểu nhất, có quy mô lớn nhất, trình độ tổ chức cao và chiến đấu bền bỉ. 
20 
C ủng cố 
1. Ho àn thành bảng niên biểu về các cuộc khởi nghĩa tiêu biểu trong phong trào Cần vương theo mẫu cho sẵn dưới đây. 
	KHỞI NGHĨA YÊN THẾ VÀ PHONG TRÀO CHỐNG PHÁP CỦA ĐỒNG BÀO MIỀN NÚI CUỐI THẾ K Ỉ XIX 
Gợi ý tìm hiểu : 
Đặc điểm vùng Yên Thế và dân cư . 
Lãnh tụ Hoàng Hoa Thám . 
Các giai đoạn chiến đấu của nghĩa quân Yên Thế . 
Những nét chung về phong trào kháng chiến chống Pháp của đồng bào miền núi . 
21 
CHÀO TẠM BIỆT! CHÚC CÁC THẦY CÔ, CÁC EM HỌC SINH DỒI DÀO SỨC KHỎE, CÔNG TÁC VÀ HỌC TẬP TỐT 
22