Bài giảng Lịch sử Lớp 8 - Bài 9: Những cuộc kháng chiến chống ngoại xâm ở các thế kỉ X - XV

Bài 19: NHỮNG CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG NGOẠI XÂM Ở CÁC THẾ KỈ X – XV 
I. CÁC CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC TỐNG 
Cuộc kháng chiến chống Tống thời Tiền Lê . 
Năm 980 nhân lúc triều đình nhà Đinh gặp khó khăn , vua Tống cử quân sang xâm lược nước ta . 
Trước tình hình đó Thái hậu họ Dương và triều đình nhà Đinh đã tôn Lê Hoàn làm vua để lãnh đạo kháng chiến . 
- Năm 981, quân và dân Đại Cồ Việt đánh tan quân xâm lược Tống trên vùng Đông Bắc  Quan hệ Việt – Tống trở lại bình thường . 
2. Cuộc kháng chiến chống Tống thời Lý . 
Vào những năm 70 của TK XI, để giải quyết khủng hoảng trong nước , nhà Tống quyết tâm XL Đại Việt . 
Nhận được tin, Lý Thường Kiệt chủ trương “ đánh trước để chặn thế mạnh của giặc ”, mở cuộc tập kích trên đất Tống (1075), đánh tan các đạo quân Tống ở đây , rồi rút về nước . 
Năm 1077, quân Tống tấn công Đại Việt . 
Dưới sự lãnh đạo của Lý Thường Kiệt , quân dân ta đánh tan quân Tống trên sông Như Nguyệt . Cuộc kháng chiến thắng lợi hoàn toàn . 
Sông núi nước Nam vua Nam ở 
Rành rành đã định sách trời 
Cớ sao lũ giặc sang xâm phạm 
Chúng bay sẽ bị đánh tơi bời 
Ý nghĩa : 
+ Bảo vệ nền độc lập lâu dài của dân tộc . 
+ Đập tan âm mưu xâm lược và nô dịch nước ta của nhà Tông . 
+ Đề cao lòng tự hào dân tộc 
II. Các cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông-Nguyên ở thế kỉ XIII. 
Thời Trần , nhân dân Đại Việt tiến hành 3 lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông-Nguyên (1258, 1285, 1287-1288) 
Dưới sự lãnh đạo của các vị Vua Trần , Thái Sư Trần Thủ Độ , Trần Quốc Tuấn và hàng loạt vị tướng tài giỏi ; quân dân Đại Việt đoàn kết , cầm vũ khí chống giặc giữ nước . 
Kinh thành Thăng Long 3 lần bị tàn phá . Nhà Trần thực hiện chính sách “ vườn không nhà trống ”  cuối cùng , giặc Mông-Nguyên phải chịu thất bại trong các trận 
29/1/1258 
Chiến thắng Đông Bộ Đầu (1258) 
Chiến thắng (1285): Tây Kết , Hàm Tử , Chương Dương . 
Chiến thắng Vạn Kiếp 
Thuyền lương 
30 vạn quân 
4/1288 
 Chiến thắng Bạch Đằng (1288) kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến chống xâm lược Mông - Nguyên của nhân dân ta .  
- Ý nghĩa 
+ Bảo vệ được nền độc lập tự chủ , sự tôn nghiêm của dân tộc . 
+ Khẳng định được tinh thần đoàn kết ý chí kiên cường bất khuất của nhân dân . 
+ Khẳng định được ý thức dân tộc . 
III- PHONG TRÀO ĐẤU TRANH CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC MINH VÀ KHỞI NGHĨA LAM SƠN  
Cuối TK XIV, nhà Trần suy vong Nhà Hồ thành lập ( năm 1400)  Quân Minh tấn công nước ta . Năm 1407, cuộc kháng chiến của nhà Hồ thất bại  Nước ta bị nhà Minh đô hộ . 
Năm 1418, Lê Lợi dựng cờ khởi nghĩa ở Lam Sơn . 
Giai đoạn đầu : Nghĩa quân chỉ hoạt động khó khăn trong phạm vi vùng miền núi ở Thanh Hóa . 
 Giai đoạn hai : Nghĩa quân đánh chiếm vùng đất từ Thanh Hóa vào phía nam và tiến quân ra Bắc . Chiến thắng Tốt Động , đẩy quân Minh vào thế bị động .. Năm 1427, quân ta đánh tan quân Minh ở trận Chi Lăng – Xương Giang . Cuộc kháng chiến thắng lợi hoàn toàn .