Bài giảng Mĩ thuật 6: Tranh dân gian Việt Nam

chào mừng các thầy cô về dự giờtrường: tHCS hoàng diệugv: hoàng phương lanQuan sát vào các bức tranh trên cho biết chúng thuộc thể loại tranh nào?Tranh chân dungTranh dân gianTranh phong cảnhtranh dân gian việt nam I. Vài nét về tranh dân gian việt namii. hai dòng tranh đông hồ và hàng trốngiii. giá trị nghệ thuật của tranh dân giantranh dân gian việt namI. Vài nét về tranh dân gian việt nam :Bài 19
thường thức mĩ thuậttranh dân gian việt nam Tranh dân gian là loại tranh được lưu hành rộng rãi trong dân gian, được nhân dân ưa thích. Tranh thường dùng vào việc trang trí đón xuân nên thường được gọi là tranh tết; tranh để thờ cúng nên gọi là tranh thờ. Tranh dân gian được sản xuất ở một số địa phương như Đông Hồ (Bắc Ninh), Hàng Trống (Hà Nội), Kim Hoàng (Hà Tây), làng Sình (Huế)v.v Đây là những nơi có truyền thống lâu đời về nghề vẽ, khắc và in tranh. Tranh tết nói chung đều mang ý nghĩa chúc tụng, đề tài gần gũi với đời sống nhân dân lao động như: Gà trống, Gà mái; Lợn nái; Ngũ quả; Vinh hoa; Phú quí; Tiến tài; Tiến lộc; Bà Triệu; Bịt mắt mắt dê; Đánh ghenv.vtranh thờ phục vụ tín ngưỡng như: Ngũ Hổ; Bà chú thượng ngàn; Ông Hoàng cầm quânI. Vài nét về tranh dân gian việt nam :Bài 19
thường thức mĩ thuậttranh dân gian việt namTác giả của tranh dân gian là ai? Tranh thường được dùng vào dịp nào trong năm? Để làm gì?Dựa vào kiến thức của em và nội dung trong SGK hãy trình bày hiểu biết về tranh dân gian?I. Vài nét về tranh dân gian việt nam :Bài 19
thường thức mĩ thuậttranh dân gian việt nam- Tranh dân gian được lưu hành rộng rãi trong dân gian, được nhân dân ưa thích. - Tác giả: Quần chúng nhân dân lao động. - Dịp lễ tết và dùng để thờ cúng.Tranh dân gian thường có những đề tài nào?tranh dân gian việt namĐề tài chính: - Tranh tết (chúc tụng): Tranh ngũ quả, Tiến tài, Tiến lộc, Vinh hoa, phú quý- Tranh thờ (tín ngưỡng): Ngũ hổ, Phật bà Quan âm, ông Hoàng Ba, ông Hoàng Bảy- Tranh sinh hoạt - lao động: Hái dừa, đánh ghen, chợ quê- Tranh lịch sử: Bà Triệu, Trưng Vương trừ giặc Hán Tranh châm biếm: Đám cưới chuộtTruyện tranh: Thạch Sanhtranh dân gian việt namGà đàn Chợ quêHái dừaNgũ hổTrưng vương trừ giặc hánTố nữ Hãy nêu tên một vài vùng sản xuất tranh mà em biết ?tranh dân gian việt namMột vài vùng tranh dân gian nổi tiếng như : - Tranh Đông Hồ (Thuận Thành – Bắc Ninh)- Hàng Trống ( Phố Hàng Trống – Hà Nội)- Kim Hoàng (Hà Tây)- Làng Sình (Huế) .tranh dân gian việt namii. hai dòng tranh đông hồ và hàng trốngXác định hai bức tranh trên thuộc dòng tranh nào?aBTìm hiểu kiến thức trong SGK và điền vào ô trống trong phiếu học tập sau:Đặc điểmĐông HồHàng TrốngNơi sản xuấtĐối tượng sử dụngCách làmĐề tài chínhMàu sắc trong tranhĐặc điểm khác (đường nét , hình mảng )Đáp ánĐặc điểmĐông HồHàng TrốngNơi sản xuấtĐối tượng sử dụngCách làmĐề tàiMàu sắcĐặc điểm khác (đường nét, hình mảng)Làng Đông Hồ - Thuận Thành - Bắc NinhPhố Hàng Trống - Hà NộiNhân dân lao độngGiới trung lưu và thành thịSử dụng khuôn ván gỗ in màu trên giấy ĐiệpSử dụng 1 khuôn gỗ in nét đen, rồi dùng tay vẽSinh hoạt, LĐSX chúc tụng, lịch sử, thờ cúng.Thờ cúng, lịch sử, sinh hoạt, và còn nhiều đề tài khácMàu lấy từ thiên nhiên, ít màuMàu phẩm nhuộm, nhiều màuĐường nét to khoẻ khoắn, hình mảng rõ ràng mạnh mẽĐường nét mảnh mai, trau chuốt, uyển chuyển, tinh tế Trình bày sự hiểu biết của mình về cách làm tranh Đông Hồ, Hàng Trống?Tranh Đông Hồ Vẽ mẫu trên giấy rồi khắc vào các khuôn ván bằng gỗ, mỗi khuôn gỗ là một màu, rồi lần lượt in chúng trên giấy. Tranh Hàng TrốngVẽ mẫu trên giấy, khắc trên gỗ nét đen, in trên giấy, sau đó dùng bút lông vẽ màu bằng tay. Màu sắc của tranh dân gian được làm từ nguyên liệu gì? Ví dụ?Màu sắc trong tranh Đông Hồ được làm từ những nguyên liệu có sẵn trong thiên nhiên. Ví dụ: - Màu đỏ được làm từ viên gạch non, hay sỏi đỏ tán mịn. Màu vàng từ hoa hoè. - Màu đen làm từ tàn tro rơm nếp hay tro lá tre tán mịn. - Màu xanh từ lá tràm ....tranh dân gian việt namCá chép chơi trăng ( Tranh Hàng Trống )Cá chép(Tranh Đông Hồ )abtranh dân gian việt namGà đànChợ quêHái dừaNgũ hổTrưng vương trừ giặc hánTố nữ( Đông Hồ)(hàng Trống)( Đông Hồ)( Đông Hồ)(hàng Trống)(hàng Trống)iii. giá trị nghệ thuật của tranh dân gian Tranh dân gian Đông Hồ và Hàng Trống rất chú trọng đến bố cục, đường nét và màu sắc. Đường nét được xem là dáng, màu sắc là men, bố cục theo lối ước lệ, thuận mắt. Ngoài ra chữ hay những câu thơ vừa là minh hoạ, vừa tạo cho tranh có bố cục ổn định, chặt chẽ. Tranh Đông Hồ và tranh Hàng Trống là hai dòng tranh dân gian tiêu biểu của Việt Nam. Tranh có vẻ đẹp hài hoà, hình tượng có tính khái quát cao: vừa hư vừa thực khiến cho người xem thấy gần gũi, yêu thích, ngắm mãi không chán.Qua phần bạn vừa đọc bằng sự hiểu biết của mình hãy nêu giá trị nghệ thuật của tranh dân gian việt nam? 1. Tranh mang đậm bản sắc dân tộc, hết sức hồn nhiên luôn tạo được cái đẹp hài hoà giữa ý tứ với bố cục, nét vẽ và màu sắc. 2. Hình tượng trong tranh có tính khái quát cao, hình ảnh vừa hư vừa thực. 3. Bố cục theo lối ước lệ, thuận mắt, chữ và thơ tạo cho bố cục sự ổn định chặt chẽ.iii. giá trị nghệ thuật của tranh dân gianCủng cố kiến thức Vì sao tranh dân gian còn được gọi là tranh tết và tranh thờ? Thường được dùng vào dịp lễ tết và để thờ cúngKể tên những dòng tranh chính mà em biết ? Tranh Đông Hồ, tranh Hàng Trống  Những kiến thức nào dưới đây nói về dòng tranh Đông Hồ ?Dòng tranh Đông HồĐúngSaiSử dụng nhiều màu, màu sắc làm từ phẩm nhuộmNhiều khuôn ván bằng gỗ mỗi màu một khuônSử dụng ít màu, màu sắc láy từ thiên nhiênMột khuôn ván duy nhất rồi dùng tay vẽ màuĐường nét to khoẻ khoắn, hình mảng rõ ràng mạnh mẽ, nhưng không thô cứngNét vẽ mềm mại, trau chuốt, tinh tếxxxxxxđám cưới chuột Thơ : Ngô Văn Phú Trạng chuột ơn vua cưới vợ làng Kiệu son lộng lẫy lọng hoa vàng!Nàng dâu xứ chuột chân đi đất,Ngón nhỏ bùn non vẫn dính chân! Có con mèo mướp ngồi trên chốc, Chổm hổm vênh râu, nhận lễ dâng Chú chuột thổi kèn chân dúm lại, Con chép đồng quê, vẩy ngấn vàng!Không biết quan mèo có chịu yên?Có đòi lễ lạt phải nhiều thêm?Mà bao năm tháng trong tranh tết,Tiếng trống vinh quy vẫn rộn ràng. Ngựa hồng quan trạng giong cương bước, Vợ chuột chưa hay mình đã quan. Một bước lên bà là thế đấy! Khối “em” chuột khác nghĩ mà thèm!Chao ơi, thi cử xưa là thế đời trước, đời sau vẫn ước mơHoa tay nghệ sĩ, Người không vẽ ,Vẽ Chuột nhung nhăng đến tận giờ .Tranh hái dừa Trong như ngọc , trắng như ngà, Đây trèo đáy hứng cho vừa lòng nhauTranh đánh ghen Thôi thôi một giận làm lànhChị đừng tức giận cho nhục lòng taxin chân thành cảm ơn