Bài giảng môn Lịch sử Lớp 7 - Bài 3: Chiến thắng Rạch Gầm - Xoài Mút (1785) - Trường THCS Tân Hội Đông

24/03/2022 
Nguyễn Quốc Minh 
1 
TRƯỜNG THCS TÂN HỘI ĐÔNG 
GIÁO ÁN SỬ 7 
PHÒNG GD & ĐT CHÂU THÀNH 
KÍNH CHÀO QUÍ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH 
 Lịch sử 
Lịch sử Tiền Giang 
 Lịch sử 
KIỂM TRA BÀI CŨ 
Câu : Vua Quang Trung có những chính sách gì để phục hồi , phát triển kinh tế , ổn định xã hội và phát triển văn hoá dân tộc ? 
Giới thiệu bài mới 
Trong các tiết học trước , chúng ta đã có dịp tìm hiểu sơ nét về chiến thắng Rạch Gầm-Xoài Mút năm 1785. Trong tiết lịch sử địa phương ngày hôm nay, sẽ giúp các em tìm hiểu một cách tường tận và cụ thể hơn về trận thuỷ chiến , chiến lược rất quan trọng này . Trong đó có vai trò đóng góp không nhỏ của nhân dân Tiền Giang . 
BÀI 3: CHIẾN THẮNG RẠCH GẦM – XOÀI MÚT (1785) 
1. Quân Xiêm xâm lược Nam bộ . 
Em hãy cho biết nguyên nhân 
quân Xiêm xâm lược nước ta ? 
a/ Nguyên nhân : 
- Vốn có âm ưu xâm lược nước ta , lợi dụng sự cầu viện của Nguyễn Ánh 
- Giữa năm 1784, vua Xiêm , cho quân xâm lược nước ta . 
Thái độ và hành động 
của quân Xiêm như thế nào ? 
Em có nhận xét gì về hành 
động cầu viện của 
Nguyễn Ánh ? 
b/ Đối sách của quân Tây Sơn : 
-Ở Nam bộ : vừa tổ chức chiến đấu nhằm thăm dò và tiêu hao sinh lực địch ; vừa rút lui từng bước để bảo toàn lực lượng . 
- Tại Qui Nhơn : Nguyễn Huệ chuẩn bị lực lượng tổ chức cuộc phản công . 
Trước sự xâm lược của 
quân Xiêm , quân Tây Sơn 
 đã có đối sách gì để đối phó ? 
 VUA XIÊM CHAKRI I NGUYỄN ÁNH 
HÌNH ẢNH SỰ TÀN ÁC CỦA QUÂN XIÊM KHI XÂM LƯỢC 
ĐUỔI BẮT DÂN LÀNG 
 GIẾT NGƯỜI - ĐỐT NHÀ - HẢM HIẾP PHỤ NỮ 
BÀI 3: CHIẾN THẮNG RẠCH GẦM – XOÀI MÚT (1785) 
1. Quân Xiêm xâm lược Nam bộ . 
2. Quân Tây Sơn đại phá quân Xiêm . 
Sau khi xem xét tình hình 
quân địch và địa bàn sông nước , 
 Nguyễn Huệ đã quyết định 
điều gì ? 
- Nguyễn Huệ chọn đoạn sông Tiền từ Rạch Gầm đến rạch Xoài Mút làm trận quyết chiến với quân Xiêm . 
RẠCH GẦM 
RẠCH XOÀI MÚT 
Vì sao Nguyễn Huệ lại chọn đoạn sông Tiền từ Rạch Gầm 
 đến rạch Xoài Mút làm trận quyết chiến với quân Xiêm ? 
 Đoạn sông này dài khoảng 7 km, rộng hơn 1km, có chỗ gầm 2km, hai bên 
bờ sôngcây cối um tùm , cách Mĩ Tho khoảng 12km . Nguyễn Huệ đã cho bố trí 
một trận mai phục lớn tại đây . Thuỷ quân được giấu trong các con lạch . 
 Bộ binh và pháo binh được bố trí trên bờ và ở cù lao giũa sông . 
MỘT SỐ HÌNH ẢNH CỦA SÔNG ĐOẠN RẠCH GẦM - XOÀI MÚT 
- Diễn biến : 
BÀI 3: CHIẾN THẮNG RẠCH GẦM – XOÀI MÚT (1785) 
1. Quân Xiêm xâm lược Nam bộ . 
2. Quân Tây Sơn đại phá quân Xiêm . 
SOÂNG TIỂN 
TRAØ TAÂN  
CAÙI BEØ 
MYÕ THO  
S.XOAØI MUÙT 
S.RAÏCH GAÀM 
VỊ TRÍ ĐOẠN SÔNG RẠCH GẦM_XOÀI MÚT TRÊN SÔNG TIỀN 
Địa hình hiểm trở 
Cồn Năm Thôn 
Cồn Thới Sơn 
Cồn Thới Sơn 
SOÂNG TIẾN 
C ù lao Năm Thôn 
TRAØ TAÂN  
CAÙI BEØ 
MYÕ THO  
S.XOAØI MUÙT 
S.RAÏCH GAÀM 
QUÂN TÂY SƠN MAI PHỤC 
Cồn Thới Sơn 
SOÂNG TIỀN 
TRAØ TAÂN  
CAÙI BEØ 
MYÕ THO  
S.XOAØI MUÙT 
S.RAÏCH GAÀM 
Mờ sáng 
19-01-1785 
  M ờ sáng 19-01-1785 quân Tây sơn dùng 
thuyền khiêu khích địch 
  Thuyền chiến quân Xiêm đánh trả 
DIỄN BIẾN TRẬN ĐÁNH: 
Cồn Năm Thôn 
Cồn Thới Sơn 
SOÂNG TIỀN 
TRAØ TAÂN  
CAÙI BEØ 
MYÕ THO  
S.XOAØI MUÙT 
S.RAÏCH GAÀM 
  Quân Tây Sơn giả thua 
boû chaïy,quaân Xieâm ñuoåi theo 
  Quân thu ỷ bộ Tây Sơn đồng loạt 
phản công , quân Xiêm đành phải thua trận . 
DIỄN BIẾN TRẬN ĐÁNH: 
Cồn Năm Thôn 
Cồn Thới Sơn 
- Diễn biến : 
BÀI 3: CHIẾN THẮNG RẠCH GẦM – XOÀI MÚT (1785) 
1. Quân Xiêm xâm lược Nam bộ . 
2. Quân Tây Sơn đại phá quân Xiêm . 
Kết quả trận thuỷ chiến 
Rạch Gầm - Xoài Mút 
 như thế nào ? 
- Kết quả : 
Quân Xiêm bị tiêu diệt gần hết ; chỉ còn một số ít thoát được theo đường bộ trốn về nước ; Nguyễn Ánh cũng theo đám tàn quân chạy sang Xiêm . 
Thuyền quân Xiêm bị đánh chìm và bị đốt cháy 
 trên sông Rạch Gầm-Xoài Mút 
- Diễn biến : 
BÀI 3: CHIẾN THẮNG RẠCH GẦM – XOÀI MÚT (1785) 
1. Quân Xiêm xâm lược Nam bộ . 
2. Quân Tây Sơn đại phá quân Xiêm . 
- Kết quả : 
Quân Xiêm bị tiêu diệt gần hết ; chỉ còn một số ít thoát được theo đường bộ trốn về nước ; Nguyễn Ánh cũng theo đám tàn quân chạy sang Xiêm . 
Sự tài giỏi của Nguyễn Huệ 
được thể hiện ở điểm nào 
qua trận thuỷ chiến 
Rạch Gầm – Xoài Mút ? 
Kể từ sau trận Giáp Thìn , 
thái độ của người Xiêm đối 
với quân Tây Sơn như 
thế nào ? 
Vũ khí quân Xiêm 
Vũ khí quân Tây Sơn 
Tượng đài chiến thắng Rạch Gầm – Xoài Mút 
(tại khu di tích Gạch Gầm – Xoài Mút 
 xã Kim Sơn – Châu Thành – Tiền Giang) 
Tượng đài Quang Trung 
( tại Gò Đống Đa – Hà Nội ) 
BÀI 3: CHIẾN THẮNG RẠCH GẦM – XOÀI MÚT (1785) 
1. Quân Xiêm xâm lược Nam bộ . 
2. Quân Tây Sơn đại phá quân Xiêm . 
3. Sự đóng góp của nhân dân Tiền Giang trong trận thuỷ chiến Rạch Gầm – Xoài Mút . 
Thái độ của nhân dân Tiền Giang 
đối với quân Tây Sơn như 
thế nào ? 
* Những đóng góp của nhân dân Tiền Giang : 
- Hướng dẫn Nguyễn Huệ đi trinh sát địa bàn . 
- Cung cấp những chi tiết cần thiết về tình hình sông nước , thuỷ triều . 
- Giữ bí mật trận địa mai phục đến phút chót . 
- Đóng góp lương thực , thực phẩm và các vật dụng cần thiết  
Vì sao nhân dân 
Tiền Giang có thái độ đó ? 
* Nhân dân Tiền Giang một lòng theo Tây Sơn . 
Nêu những đóng góp của 
 nhân dân Tiền Giang trong 
trận thuỷ chiến 
Rạch Gầm – Xoài Mút ? 
CHÙM ẢNH VỀ SỰ ĐÓNG GÓP CỦA NHÂN DÂN TIỀN GIANG 
 TRONG CUỘC THUỶ CHIẾN 
Nơi mai phục lý tưởng của quân Tây Sơn 
Chuẩn bị lương thực 
CHÙM ẢNH CỦA VỀ SỰ ĐÓNG GÓP CỦA NHÂN DÂN TIỀN GIANG 
 TRONG CUỘC THUỶ CHIẾN 
Tiếp tế 
Đóng góp 
Gái Mĩ Tho, mày tằm mắt phụng 
Giặc đến nhà chẳng vụng huơ đao 
 (Ca dao) 
Hai câu ca dao trên phản ánh điều gì? 
BÀI 3: CHIẾN THẮNG RẠCH GẦM – XOÀI MÚT (1785) 
1. Quân Xiêm xâm lược Nam bộ . 
2. Quân Tây Sơn đại phá quân Xiêm . 
3. Sự đóng góp của nhân dân Tiền Giang trong trận thuỷ chiến Rạch Gầm – Xoài Mút . 
4. Ý nghĩa lịch sử của chiến thắng Rạch Gầm – Xoài Mút . 
Trình bày ý nghĩa lịch sử 
của chiến thắng 
Rạch Gầm – Xoài Mút . 
Đánh bại sự xâm lược hung hãn của quân Xiêm 
Trừng trị đích đáng hành động “ cõng rắn cắn gà nhà ” của Nguyễn Ánh 
 Giữ vững nền độc lập dân tộc và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc ; 
Bảo vệ thành quả khai hoang của nhân dân Nam bộ . 
- Trận thuỷ chiến Rạch Gầm – Xoài Mút là một chiến công lẫy lừng của nhân dân ta , sánh cùng với những Bạch Đằng , Hàm Tử , Chi Lăng , Ngọc Hồi-Đống Đa , oanh liệt . 
BÀI 3: CHIẾN THẮNG RẠCH GẦM – XOÀI MÚT (1785) 
1. Quân Xiêm xâm lược Nam bộ. 
2. Quân Tây Sơn đại phá quân Xiêm. 
3. Sự đóng góp của nhân dân Tiền Giang trong trận thuỷ chiến Rạch Gầm – Xoài Mút. 
4. Ý nghĩa lịch sử của chiến thắng Rạch Gầm – Xoài Mút. 
Nêu một số câu ca dao nói về 
Chiến thắng Rạch Gầm- Xoài 
Mút? 
Bần gie đóm đậu sáng ngời 
Rạch Gầm - Xoài Mút muôn đời 
 oai linh 
 (Ca dao) 
2. Tường thuật trận thuỷ chiến Rạch Gầm – Xoài Mút trên lược đồ . 
1. Hãy cho biết nguyên nhân quân Xiêm xâm lược nước ta? 
CỦNG CỐ 
S«ng tiÒn 
Cån Bµ KiÒu 
Cån 
Bèn Th«n 
Cï lao 
Thíi S¬n 
Thíi Th¹ch 
R¹ch 
 Chµ Lµ 
R¹ch GÇm 
R¹ch 
Xoµi Mót 
(Xoµi Hét) 
CHỢ GiỮA 
binh ®øc 
MÜ tho 
Kim s¬n 
Lược đồ chiến thắng Rạch Gầm – Xoài Mút 
Thắng lợi của trận thuỷ chiến Rạch Gầm – Xoài Mút không chỉ là thắng lợi của quân Tây Sơn mà còn là thắng lợi của: 
B. Nhân dân Nam bộ 
C. Nhân dân Tiền Giang 
Đáp án : C 
A. Nhân dân cả nước 
D. Nhân dân Long An 
Câu 1 
10 
Kể từ sau trận Giáp Thìn, thái độ người Xiêm đối với quân Tây Sơn như thế nào? 
B. Sợ quân Tây Sơn như sợ cọp 
C. Sợ quân Tây Sơn như sợ báo 
Đáp án : B 
A. Sợ quân Tây Sơn như sợ rắn 
D. Sợ quân Tây Sơn như sợ ma 
Câu 2 
10 
 Đây là lần đầu tiên trong lịch sử, một cuộc kháng chiến chống ngoại xâm do: 
B. Giai cấp công nhân đảm nhiệm 
C. Địa chủ phong kiến đảm nhiệm 
Đáp án : A 
A. Giai cấp nông dân đảm nhiệm 
D. Sĩ phu yêu nước đảm nhiệm 
Câu 3 
10 
Trận thuỷ chiến Rạch Gầm – Xoài Mút là một chiến công lẫy lừng của nhân dân ta, sánh cùng với những chiến thắng: 
B. Bạch Đằng,Vạn Kiếp, Vân Đồn, Ngọc Hồi-Đống Đa,oanh liệt. 
C. Như Nguyệt, Bạch Đằng, Chi Lăng-Xương Giang ,oanh liệt 
Đáp án : D 
A. Như Nguyệt, Hàm Tử, Chi Lăng, Ngọc Hồi-Đống Đa,oanh liệt. 
D. Bạch Đằng, Hàm Tử, Chi Lăng, Ngọc Hồi-Đống Đa,oanh liệt. 
Câu 4 
10 
- Học bài và làm bài tập sau: 
 Hãy so sánh trận thuỷ chiến Rạch Gầm – Xoài 
 Mút với 2 trận thuỷ chiến do Ngô Quyền chỉ huy 
 năm 938 và do Trần Hưng Đạo chỉ huy năm 1288? 
 - Sưu tầm một số tư liệu về về chiến thắng 
 Rạch Gầm – Xoài Mút. 
 - Lập bảng thống kê các sự kiện lịch sử quan 
 trọng từ bài 22 đến bài 26, chuẩn bị cho tiết 
 sau làm bài tập lịch sử. 
DẶN DÒ 
24/03/2022 
Nguyễn Quốc Minh 
35 
Chúc các em dồi dào sức khoẻ và học giỏi