Bài giảng môn Lịch sử Lớp 7 - Tiết 30, Bài 16: Sự suy sụp của nhà Trần cuối thế kỉ XIV (Bản đẹp)

 Kiểm tra Bài cũ : 
 C õu 1: Trình bày tình hình kinh tế , xã hội nước ta nửa sau TK IV ? 
Đỏp ỏn: 
 - Nửa sau TK IV nhà nước không quan tâm đến s ản xuất nông nghiệp, không chăm lo công tác thủy lợi,nhiều năm bị mất mùa, đói kém. 
 - Đời sống ND cực khổ. 
C õu 2: H óy kể tờn c ỏc cuộc khởi nghĩa tiờu biểu ? 
Đỏp ỏn: 
* KN của Nguyễn Thanh, Nguyễn Kỵ ở Thanh Hóa năm 1379 và Nguyễn Bổ ở Bắc Giang. 
* Khởi nghĩa của Phạm Sư Ôn ở Quốc Oai năm 1390. 
* KN của Nguyễn Nhữ Cái ở Sơn Tây, Vĩnh Phúc, Tuyên Quang năm 1399->1400. 
Sự Suy sụp của nh à trần cuối thế kỷ xIV 
 Ti ết 31 - Bài 16: 
II. Nh à Hồ và cảI cách của Hồ quý Ly 
1. Nh à Hồ thành lập : 
? Nhà Hồ được thành lập trong hoàn cảnh nào. 
 - Năm 1400 nh à Trần suy sụp : 
 + Xó hội khủng hoảng . 
 + Ngoại xõm đang đe doạ . 
 - Hồ Quý Ly lên ngôi lập ra nh à Hồ , đổi quốc hiệu là Đại Ngu . 
Hồ Quý Ly tự là Lý Nguyên , dòng dõ trạng nguyên Hồ Hưng Dật . 
 Hồ Hưng Dật làm thái lộ Diễm Châu ( thời Ngũ đại, đ ời Hậu Hán 947 – 950). 
 Đ ến thời nh à Lý , dòng dõi này có người làm phò mã lấy công chúa Nguyệt Đ ích , sinh ra công chúa Nguyệt Đ oan . 
 Đ ến đ ời thứ 12 là Hồ Liêm , làm con nuôI tuyên úy Lê Huấn nên đ ổi thành họ Lê. 
 Quý Ly là cháu bốn đ ời của Lê Huấn , đ ến khi giành đư ợc ngôi vua của nh à Trần (1400) lại đ ổi thành họ Hồ . 
Hồ Quý Ly 
2. Những biện pháp cải cách của Hồ Quý Ly: 
? Về chính trị HQL đã thực hiện những biện pháp nào? 
 ( Cải tổ hàng ngũ võ quan , đ ổi tên một số đơn vị hành chính , cử quan lại về thăm các lộ .) 
? Tại sao HQL lại bỏ những quan lại họ Trần. (Sợ quan l ại nhà Trần lật đổ ng ụi vị) 
? Việc quan lại triều đình thăm hỏi đời sống ND có ý nghĩa gì? 
(Quan tâm đến đ ời sống của ND) 
? Về kinh tế HQL có cải cách gì ? 
 - Cho phát hành tiền giấy . 
 - Ban hành ch ớnh sỏch hạn đ iền , quy đ ịnh biểu thuế đ inh , thuế ruộng . 
? Em hi ểu chớnh sỏch “ hạn điền”là thế nào ? Tác dụng của chính sách đú ? 
( H ạn chế số lượng ruộng đất của chủ đất theo qui định của nhà nước phong kiến , khụng để ruộng đất tập trung trong tay một số người , hạn chế số ruộng đất tư ) 
? Về mặt xã hội H ồ Quớ Ly đã ban hành những ch ớnh sỏch gỡ . 
( Ban hành ch ớnh sỏch hạn nô) 
? Th ế nào là “ hạn nụ ”. 
( hạn chế số nụ tỡ được nuụi của cỏc vương hầu , quớ tộc ) 
? Nhà Hồ thực hiện ch ớnh sỏch hạn nô để làm gì ? 
( Giảm bớt số nô tì) 
? Nh à Hồ đã đưa ra những c/s gì về VH,GD ? 
(Bắt các nhà sư chưa đến 50 tuổi phải hoàn tục, dịch sách chữ Hán ra chữ Nôm, sửa đổi chế độ thi cử, học tập) 
? Cải cách VH,GD trên có tác dụng ntn ? 
(Thay đổi chế độ cũ ổn định đất nước....) 
? Em có nhận xét gì về c/s quân sự , quốc phòng của HQL ? 
(làm lại sổ đinh để tăng quân số, s ản xuất vũ khí, chế tạo nhiều súng mới, làm thuyền chiến phòng thủ nơi hiểm yếu, xây dựng thành kiên cố.) 
Thành nh à hồ 
Thành Nhà Hồ ( hay cũn gọi là thành Tõy Đụ , thành Tõy Giai ) thuộc địa phận hai xó Vĩnh Tiến và Vĩnh Long, huyện Vĩnh Lộc , ở phớa Tõy thành phố Thanh Húa . 
3 . ý nghĩa tác dụng của cải cách HQL: 
? Nêu ý nghĩa tác dụng của cải cách HQL ? 
 a/ ý nghĩa: 
- Đưa đất nước thoát khỏi tình trạng khủng hoảng. 
b/ Tác dụng: 
* Tích cực: 
- Hạn chế tập trung ru ộng đất của địa chủ, quý tộc. 
- Làm suy yếu thế lực của nhà Trần, tăng nguồn thu nhập cho đất nước, cải cách VHGD . 
* Hạn chế : 
Chính sách chưa triệt để, chưa phù hợp thực tế, chưa phù hợp lòng dân. 
các ch ớnh sỏch đ ó không đư ợc nh õn dõn ủng hộ . 
B 
V ỡ Đ ại Việt đ ang lâm vào khủng hoảng sâu sắc. 
E 
V ỡ tất cả nguyên nhân trên 
C 
V ỡ đ ời sống nhân dân khổ cực , triều đ ỡ nh rối ren , tài chính kiệt quệ 
Hoan hụ ! Đỳng rồi ! 
Tiếc quỏ ! Bạn chọn sai rồi ! 
Tại sao khi lên nắm quyền cao nhất trong triều , Hồ Quý Ly đã phải thực hiện cải cách toàn diện ? 
 Hãy chọn câu tr ả lời đ úng : 
D 
V ỡ nguy cơ ngoại xâm đe dọa 
A 
V ỡ muốn xóa bỏ mọi thành qu ả của nh à Trần 
Làm lại 
Đỏp ỏn 
88 
90 
86 
84 
82 
80 
78 
76 
74 
72 
70 
68 
66 
64 
62 
60 
58 
56 
54 
52 
50 
48 
46 
44 
42 
40 
38 
36 
34 
32 
30 
28 
26 
24 
22 
20 
18 
16 
14 
12 
10 
9 
8 
7 
6 
5 
4 
3 
2 
1 
0 
Hết giờ 
Trò chơi : 
Sau khi vương triều Trần sụp đổ, triều đại nào đư ợc thành lập ? Thời gian ? Quốc hiệu ? Hãy đ iền tiếp vào ô trống . 
Quốc hiệu : . 
Nhà  
Năm  
Hồ 
1400 
Đại Ngu 
Tiếp sức 
Thành nh à hồ 
Thành Nhà Hồ ( hay cũn gọi là thành Tõy Đụ , thành Tõy Giai ) thuộc địa phận hai xó Vĩnh Tiến và Vĩnh Long, huyện Vĩnh Lộc , ở phớa Tõy thành phố Thanh Húa . 
Thành Nhà Hồ là một di tớch văn húa - lịch sử được nhà nước xếp hạng cấp quốc gia . Đõy là thành cổ duy nhất được xõy dựng bằng đỏ , 
Thành Nhà Hồ do Hồ Quý Ly- lỳc bấy giờ là tể tướng xõy dựng vào năm 1397. 
Tương truyền thành này chỉ xõy cú ba thỏng thỡ xong . 
Đõy là một cụng trỡnh kiến trỳc độc đỏo . Toàn bộ tường thành và bốn cổng chớnh được xõy dựng bằng những phiến đỏ xanh , đục đẽo tinh xảo , vuụng vức , xếp chồng khớt lờn nhau . Cỏc phiến đỏ cú chiều dài trung bỡnh 1,5m, dày im , cú tấm nặng tới 15 - 20 tấn . 
Thành cú hỡnh gần vuụng . Chiều Bắc - Nam dài 870,5m, chiều Đụng - Tõy dài 883,5m. Bốn cổng thành theo chớnh hướng Nam - Bắc - Tõy - Đụng gọi là cỏc cổng tiền - hậu - tả - hữu . Cỏc cổng này được xõy dựng theo kiến trỳc hỡnh vũm . 
Những phiến đỏ trờn vũm cửa đục đẽo hỡnh mỳi bưởi , xếp khớt lờn nhau . Cổng tiền ( phớa Nam) là cổng chớnh , cú ba cửa . Cửa giữa rộng 5,82m, cao 5,75m, hai cửa bờn rộng 5m45, cao 5,35, ( ba cổng cũn lại chỉ cú một cửa ). Tường thành cao trung bỡnh từ 5 -6 in, chỗ cao nhất là cổng tiền cao 10m. 
Thành xõy xong , Hồ Quý Ly ộp vua Trần Thuận Tụng rời đụ về Thanh Húa . Thỏng 2 năm Canh thỡn ( 1400) sau khi lờn ngụi vua thay nhà Trần , Hồ Quý Ly đổi tờn nước thành nước Đại Ngu ( 1400 - 1407). 
Theo sử sỏch ghi lại thỡ trong thành cú điện Hoàng Nguyờn , cung Diờn thọ , Đụng cung , nỳi Thọ kỳ , Dục tượng ... rất nguy nga , trỏng lệ chẳng khỏc gỡ kinh đụ Thăng Long. Đến nay do thời gian và chiến tranh hủy hoại cỏc kiến trỳc khỏc khụng cũn nữa , chỉ cũn tường thành và bốn cổng thành là cũn nguyờn vẹn 
Ngày nay Thành Nhà Hồ đó và đang được từng bước trựng tu , tụn tạo nhằm trước hết là khụi phục và gỡn giữ một cụng trỡnh kiến trỳc độc đỏo đó cú trờn 600 năm và là điểm đến hấp dẫn cho du khỏch trong và ngoài nước mỗi lần đến Thanh Húa . 
 Hướng dẫn về nhà: 
- Về nhà học kỹ bài. 
- Làm BT7,8 tr 48 . . 
- Xem trước bài 17 : Ôn tập chương II và III .