Bài giảng môn Ngữ văn 8 - Phân tích văn bản Thuế máu (Nguyễn Ái Quốc)

Một số hình ảnh về cuộc chiến tranh thế giới lần 1Dữ dội và tàn khốcCảnh chết chóc la liệtCảnh tang thương khắp nơi...Đau thương và mất mát...Nhân dân lao động thuộc địaVăn bản: THUẾ MÁU(Trích “Bản án chế độ thực dân Pháp”)-Nguyễn Ái Quốc- * Văn chương của Người là công cụ sắc bén để nhằm mục đích vạch trần bộ mặt kẻ thù, nói lên nỗi khổ của nhân dân và kêu gọi đấu tranh.Chân dung Nguyễn Ái QuốcI. TÌM HIỂU CHUNG 1.Tác giả:* Nguyễn Ái Quốc (1890-1969) là một trong những tên gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong thời kỳ hoạt động cách mạng trước năm 1945.Văn bản : THUẾ MÁU(Trích “Bản án chế độ thực dân Pháp”) -Nguyễn Ái Quốc- Tác phẩm đã tố cáo và kết án những tội ác tày trời của chủ nghĩa thực dân; đồng thời nói lên tình cảnh khốn cùng của nhân dân thuộc địa và tình cảm tác giả Tác phẩm “Bản án chế độ thực dân Pháp”2. Tác phẩm :“Bản án chế độ thực dân Pháp” được viết bằng tiếng Pháp, xuất bản đầu tiên tại Pa- ri năm 1925, gồm 12 chương và phần phụ lục.Văn bản: THUẾ MÁU(Trích “Bản án chế độ thực dân Pháp”) -Nguyễn Ái Quốc-*Văn bản ;Thuế máu trích trong chương I của bản án chế độ thực dân pháp.II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN:1, Đọc –Tìm chú thích: Yêu cầu đọc :Rõ ràng, mạch lạc đúng với giọng mỉa mai, châm biếm (khi nói về bọn thực dân) và giọng cảm thương, xót xa (khi nói về số phận bi thương của người dân thuộc địa)Chú ý một số từ khó :	-Bản xứ : Bản thân đất nước (thuộc địa) được nói đến	-An-nam-mít :Cách gọi người Việt Nam với thái độ khinh miệt của thực dân Pháp. Ở đây Nguyễn Ái Quốc dùng trong ngoặc kép với dụng ý nhai lại cách gọi ấy.	-Ban-căng : Bán đảo Nam Âu thuộc Địa Trung Hải	-Chiếc gậy của các ngài thống chế : một phần của trang phục và cũng là biểu tượng cho quyền lực của các vị chỉ huy cao cấp trong quân đội	-Nhũng lạm : lạm dụng quyền hành, gây phiền hà và lấy tiền củaVăn bản : THUẾ MÁU(Trích “Bản án chế độ thực dân Pháp”) -Nguyễn Ái Quốc-2. Bố cục : Thuế máuI. Chiến tranh và“Người bản xứ”II. Chế độ lính tình nguyệnIII. Kết quả của sự hi sinhBa phầnVăn bản : THUẾ MÁU(Trích “Bản án chế độ thực dân Pháp”) -Nguyễn Ái Quốc-3. Kiểu văn bản : Đoạn trích thuộc kiểu văn bản chính luận4. Ý nghĩa nhan đề : Ý nghĩaTHUẾ MÁUGợi sự dã man,tàn bạo của chính quyền thực dân- Gợi sự bi thảm của những người dân bản xứ và thái độ của tác giảVăn bản : THUẾ MÁU(Trích “Bản án chế độ thực dân Pháp”) -Nguyễn Ái Quốc-Trước chiến tranh Họ bị xem là “những tên da đen bẩn thỉu”, “bị ăn đòn” Khi chiến tranh bùng nổ : Lập tức được các quan cai trị tâng bốc, vỗ về “con yêu”, “bạn hiền”, “chiến sĩ bảo vệ công lý, tự do” I.Tìm hiểu chung1. Tác giả2. Tác phẩmII.Đọc–Hiểu văn bản1. Đọc và tìm hiểu chú thích2. Bố cục3. Kiểu văn bản4. Ý nghĩa nhan đềĐiều đó nói lên thủ đoạn lừa bịp bỉ ổi của chính quyền thực dânVăn bản : THUẾ MÁU(Trích “Bản án chế độ thực dân Pháp”) -Nguyễn Ái Quốc-III. Tìm hiểu văn bản:P (I) CHIẾN TRANH VÀ “NGƯỜI BẢN XỨ” a. Thái độ của các quan cai trị thực dân (đối với nhân dân thuộc địa)Trước chiến tranh họ bị đánh đập như súc vậtTranh của Nguyễn Ái QuốcI. Tìm hiểu chung:1. Tác giả;2. Tác phẩm:II.Đọc–Hiểu văn bản:1. Đọc và tìm hiểu chú thích:2. Bố cục:3. Kiểu văn bản:4. Ý nghĩa nhan đề:5. Tìm hiểu văn bản:P (I) CHIẾN TRANH VÀ “NGƯỜI BẢN XỨ”: a. Thái độ của các quan cai trị thực dân: Văn bản : THUẾ MÁU(Trích “Bản án chế độ thực dân Pháp”) - Nguyễn Ái Quốc-1, Họ không được hưởng tí nào về quyền lợi .2, Đột ngột xa vợ con ,rời bỏ quê hương .3,Phơi thây trên các chiến trường Châu Âu, bỏ xác tại những miền hoang vu.4, Ở hậu phương họ làm kiệt sức và bị nhiễm độc khạc ra từng miếng phổiKết quả: Trong số 10 vạn người thì 8 vạn người không bao giờ nhìn thấy mặt trời quê hương nửa .=>Dẫn chứng bằng hình ảnh ,số liệu cụ thể ,sinh động ,có súc thuyết phục ..-> Số phận thảm thương ,bi đát ,cay đắng đau xót, căm phẩn tố cáo cảm thông xót thương cho số phận của người dân thuộc địa và lời kêu gọi đấu tranh.b. Số phận của người dân thuộc địa :Một số hình ảnh về người dân thuộc địaPhải xa vợ con, lìa bỏ quê hương...Họ phơi thân trên các chiến trường, bỏ xác tại những miền hoang vuNghệ thuật 1. Giọng điệu :Giọng mỉa mai, hài hước khi vạch trần bộ mặt bỉ ổi, xảo trá của bọn thực dânGiọng cảm thương, chua xót cho số phận những người dân thuộc địa2. Yếu tố biểu cảm :Từ ngữ biểu cảm : “tên da đen bẩn thỉu”, “tên An-nam-mít”, “con yêu”, “bạn hiền”Hình ảnh biểu cảm : “phơi thây”,“xuống tận đáy biển”,“bỏ xác tại miền hoang vu”,“máu tưới vòng nguyệt quế”Biện pháp biểu cảm :dùng từ ngữ trái ngược với bản chất sự vật, lối so sánh, ẩn dụ sắc sảo=> Tác dụng : Lật tẩy bộ mặt bịp bợm, xảo trá của thực dân Pháp. Tăng hiệu quả châm biếm sâu cay	Văn bản : THUẾ MÁU(Trích “Bản án chế độ thực dân Pháp”) - Nguyễn Ái Quốc- Với lời kể chua xót, giọng giễu cợt, tác giả đã vạch trần bộ mặt bỉ ổi của những tên cai trị thực dân, đồng thời cho thấy số phận thảm thương của người dân thuộc địa khi bị biến thành những vật hi sinh cho chính sách cai trị của chúngTiểu kết : Văn bản: THUẾ MÁU(Trích “Bản án chế độ thực dân Pháp”) - Nguyễn Ái Quốc-5. Dặn dò :_Về nhà học bài cũ -Soạn tiếp phần II,phần III ._Nắm nội dung và nghệ thuật của từng phần-4 Củng cố : Hệ thống bài -Nắm tác giả ,tác phẩm .-Nắm nội dung và nghệ thuật của phần I “Chiến tranh và người bản xứ “Văn bản : THUẾ MÁU(Trích “Bản án chế độ thực dân Pháp”) - Nguyễn Ái Quốc-