Bài giảng môn Ngữ văn 8 - Tiết 29,30: Phân tích tác phẩm Chiếc lá cuối cùng (O Hen-ri) - Duy Thanh

Nhiệt liệt đón chào các thầy cô giáo và các em Ngữ văn 8Tiết 116(Thanh Hải)Giáo viên: Kim Oanh- LêThanhTiết 29+30Chiếc lá cuối cùngTiết 29+30 Văn bản: Chiếc lỏ cuối cựng (O Hen-ri)I.Tỡm hiểu chung1/Tỏc giả-Tờn khai sinh là Uy liờm-Xột-nõy Po-tơ(1862-1910) Là nhà văn Mĩ chuyờn viết truyện ngắn.-Truyện của ụng thường nhẹ nhàng nhưng toỏt lờn tinh thần nhõn đạo cao cả2/Văn bản: - Văn bản là đoạn cuối truyện ngắn “Chiếc lỏ cuối cựng”- Nhõn vật: Giụn-xi, Xiu, Bơ-menCác tác phẩm chính :“Bắp cải và vua chúa” (1904) “Bốn triệu” (1906) “Những sự lựa chọn” (1909) “Truyện ngắn đặc sắc” (1905)I.Tỡm hiểu chung1/Tỏc giả-Tờn khai sinh là Uy liờm-Xột-nõy Po-tơ(1862-1910) Là nhà văn Mĩ chuyờn viết truyện ngắn.-Truyện của ụng thường nhẹ nhàng nhưng toỏt lờn tinh thần nhõn đạo cao cả2/Văn bản: -Văn bản là đoạn cuối truyện ngắn “Chiếc lỏ cuối cựng”- Nhõn vật: Giụn-xi, Xiu, Bơ-menII/ Đọc-hiểu văn bản1/Diễn biến tõm trạng của Giụn-xi.* Túm tắt VB:Đoạn trớch kể về nhõn vật Giụn-xi-một họa sĩ nghốo bị mắc bệnh viờm phổi khụng cú tiền chữa trị, cụ mất hết hi vọng và trụng đợi chiếc lỏ cuối cựng trờn cõy thường xuõn rụng thỡ cụ sẽ chết. Nghe Xiu kể lại ý nghĩ đú cụ Bơ-men đó õm thầm vẽ chiếc lỏ trong đờm mưa tuyết để cứu Giụn-xi cũn mỡnh thỡ chết vỡ bệnh viờm phổi.* Tỡnh huống ban đầu:Giụn-xi một họa sĩ trẻ, nghốo bị mắc bệnh viờm phổi, đang tiến dần tới cỏi chết.* Tỡnh huống gần kết thỳc truyện:Giụn-xi trở lại với lũng yờu đời, bệnh tỡnh thoỏt khỏi cơn nguy hiểm.Tiết 29+30 Văn bản: Chiếc lỏ cuối cựng (O Hen-ri)I.Tỡm hiểu chung1/Tỏc giả2/Văn bản: II/ Đọc-hiểu văn bản1/Diễn biến tõm trạng của Giụn-xi. Suy nghĩ: Hành độngKHụng ăn uống, mặc cho Xiu chăm súc động viờn.Nằm chờ chết. - Tuyệt vọng, buụng xuụi. Lạnh lựng, thản nhiờn chờ đún cỏi chết.* Khi phỏt hiện thấy chiếc lỏ vẫn cũn đú Suy nghĩ:- Hành động:Vui vẻ, hi vọng, cú nhu cầu sống. Tỡnh yờu bạn, yờu nghệ thuật hội họa đó trở lại với Giụn-xi.Tiết 29+30 Văn bản: Chiếc lỏ cuối cựng ( O Hen-ri )nhận ra muốn chết là cú tội.xin chỏo, sữa; đũi soi gương; muốn ngồi dậy.Nhu cầu sống đó trở lại với giụn-xi. Khi nào chiếc lỏ cuối cựng trờn dõy thường xuõn rụng thỡ cụ cũng buụng xuụi lỡa đời.I.Tỡm hiểu chung1/Tỏc giả2/Văn bản: II. Đọc-hiểu văn bản1/ Diễn biến tõm trạng của Giụn-xi Cõu hỏi thảo luận nhúm:1. Theo em vỡ sao một con người cú thể vượt lờn cỏi chết chỉ vỡ chiếc lỏ mỏng manh vẫn cũn sống ở trờn cõy?2.Tại sao nhà văn kết thỳc truyện bằng lời kể của xiu mà khụng để Giụn-xi phản ứng gỡ? Sự gan gúc của chiếc lỏ, chống chọi kiờn cường với thiờn nhiờn khắc nghiệt, bỏm lấy cuộc sống. Chiếc lỏ dự mỏng manh, nhỏ nhoi vẫn là một sự sống. Sự sống dẻo dai, bền bỉ của lỏ cú thể kớch thớch tỡnh yờu sự sống của con người. Vỡ cỏch kết thỳc truyện như vậy sẽ tạo được dư õm, để lại trong lũng người đọc nhiều suy mghĩ, dự đoỏn.- Tuyệt vọng, buụng xuụi. Lạnh lựng, thản nhiờn chờ đún cỏi chết. Vui vẻ, hi vọng, cú nhu cầu sống. Tỡnh yờu bạn, yờu nghệ thuật hội họa đó trở lại với Giụn-xi.Theo em sự thỳ vị trong cỏch kể truyện của tỏc giả là gỡ?* Nghệ thuật: Kể chuyện kết hợp đan xen với miờu tả, biểu cảm.Tiết 29+30 Văn bản: Chiếc lỏ cuối cựng ( O Hen-ri )* Tỡnh huống ban đầu:Giụn-xi một họa sĩ trẻ, nghốo bị mắc bệnh viờm phổi, đang tiến dần tới cỏi chết.* Tỡnh huống gần kết thỳc truyện:Giụn-xi trở lại với lũng yờu đời, bệnh tỡnh thoỏt khỏi cơn nguy hiểm.I.Tỡm hiểu chung1/Tỏc giả2/Văn bản: II/ Đọc-hiểu văn bản1/Diễn biến tõm trạng của Giụn-xi.- Tuyệt vọng, buụng xuụi. Lạnh lựng, thản nhiờn chờ đún cỏi chết - Vui vẻ, hi vọng, cú nhu cầu sống. Tỡnh yờu bạn, yờu nghệ thuật hội họa đó trở lại với Giụn-xi.Tiết 29+30 Văn bản: Chiếc lỏ cuối cựng ( O Hen-ri )- xõy dựng tỡnh huống đảo ngược, tạo được sự bất ngờ, thỳ vị cho bạn đọc.Nghệ thuật: - Kể chuyện kết hợp đan xen với miờu tả, biểu cảm.Tiết 29+30 Văn bản: Chiếc lỏ cuối cựng ( O Hen-ri )I.Tỡm hiểu chung1/Tỏc giả2/Văn bản: II/ Đọc-hiểu văn bản1/Diễn biến tõm trạng của Giụn-xi.2/Nhõn vật XiuCảnh ngộ: nghốo tỳngMối quan hệ với Giụn-xi: Bạn bố, đồng nghiệp.Khi Giụn-xi lõm vào tỡnh trạng bi đỏt thỡ t/c của Xiu dành cho Giụn-xi được bộc lộ qua những chi tiết nào?Hành động: Kộo tấm mành xuống che kớn cửa sổ , nhẹ nhàng để cho Giụn-xi ngủ, sợ sệt ngú ra ngoài nhỡn cõy thường xuõn...lỳc thỡ nấu chỏo, pha sữa, lỳc thỡ đặt thờm gối, Lo lắng cho bệnh tật, tớnh mạng của Giụn-xi khụng muốn Giụn-xi nản lũng, kiờn nhẫn an ủi em, tận tỡnh săn súc và hết lũng chạy chữa cho em.Xiu là hiện thõn của tấm lũng trắc ẩn vị tha, là một con người giàu đức hi sinh thầm lặng, cú một trỏi tim nhõn hậu mờnh mụng.Lời núi: Em thõn yờuem hóy nghĩ đến chịI.Tỡm hiểu chung1/Tỏc giả2/Văn bản: II/ Đọc-hiểu văn bản1/Diễn biến tõm trạng của Giụn-xi.Tiết 29+30 Văn bản: Chiếc lỏ cuối cựng ( O Hen-ri )2/Nhõn vật Xiu3/Họa sĩ Bơ-men với kiệt tỏc Chiếc lỏ cuối cựng..Cụ Bơ-men đã nghĩ gì khi nảy ra ý định vẽ chiếc lá thường xuân?- Cụ muốn đem lại niềm tin yêu cuộc sống cho cô hoạ sĩ trẻ Giôn-xi.*Yêu cầu thảo luận: Tại sao tác giả O.Hen-ri lại không để cụ Bơ-men cho Xiu biết về ý định vẽ lá của mình?- Để khắc họa rõ nét tính cách nhân vật Bơ-men.- Để gây bất ngờ cho Giôn-xi và cả người đọc.Hành động: vẽ chiếc lỏTiết 29+30 Văn bản: Chiếc lỏ cuối cựng ( O Hen-ri )I.Tỡm hiểu chung1/Tỏc giả2/Văn bản: II/ Đọc-hiểu văn bản1/Diễn biến tõm trạng của Giụn-xi.2/Nhõn vật Xiu3/Họa sĩ Bơ-men với kiệt tỏc Chiếc lỏ cuối cựng.Họa sĩ Bơ-men đã vẽ bức tranh chiếc lá cuối cùng như thế nào?Vẽ âm thầm, bí mật trong đêm mưa gió lạnh buốt ngoài trời.Bị viêm phổi nặng và đã chết vì sưng phổi.Người họa sĩ già ấy đã phải trả giá như thế nào cho bức vẽ chiếc lá cuối cùng của mình.Qua những suy nghĩ và hành động đó em cảm nhận được những đức tính cao đẹp nào ở cụ Bơ-men?- Bợ-men là người cao thượng, quờn mỡnh vỡ người khỏc.* kiệt tỏc chiếc lỏ cuối cựngBức tranh chiếc lỏcú ý nghĩa gỡ?Cứu sống Giụn-xi- Nú sinh động, giống thật.Tạo ra sức mạnh, khơi dậy sự sống trong tõm hồn con người.- Được vẽ bởi một họa sĩ lao động quờn mỡnh*Yêu cầu thảo luận: Tại sao tác giả O.Hen-ri lại không để cụ Bơ-men cho Xiu biết về ý định vẽ lá của mình?Để khắc họa rõ nét tính cách nhân vật Bơ-men._ Để gây bất ngờ cho Giôn-xi và cả người đọc.*Cụ Bơ-men vẽ chiếc lá:Thời điểm: Đêm đông,gió rét căm căm,tuyết rơi đầy mặt đất._Dụng cụ: Thang,đèn bão,bảng pha màu,bút lông._Cụ Bơ-men vẽ bằng cả tấm lòng yêu thương dành cho Giôn-xi._Chiếc lá hoàn thành:+ Cướp đi sinh mạng cụ Bơ-men.+Đem lại sự sống cho cô gái trẻ Giôn-xi.-Đây chính là một kiệt tác (vì nghệ thuật và vì con người)? So sánh hình ảnh hai chiếc lá thường xuân ở đầu và ở cuối đoạn trích?Tiết 29+30 Văn bản: Chiếc lỏ cuối cựng ( O Hen-ri )I.Tỡm hiểu chung1/Tỏc giả2/Văn bản: II/ Đọc-hiểu văn bản1/Diễn biến tõm trạng của Giụn-xi.2/Nhõn vật Xiu3/Họa sĩ Bơ-men với kiệt tỏc Chiếc lỏ cuối cựng.III. Tổng kết*/ Nghệ thuật*/ Nội dungKết cấu truyện đảo ngược tình huống hai lần.- Ca ngợi tình yêu thương cao cả của những con người nghèo khổ với nhau.-Xây dựng tình tiết truyện hấp dẫn, sắp xếp chặt chẽ và khéo léo, gây hứng thú cho người đọc- Sức mạnh của tình yêu cuộc sống đã chiến thắng bệnh tật.- Sức mạnh của giá trị nhân sinh, nhân bản của nghệ thuật chân chính* Giống nhau: Trong mắt Giôn-xi đó vẫn chỉ là một chiếc lá thường xuân trên cây- chiếc lá mà theo cô: khi nó rụng xuống, cô sẽ chết. * Khác nhau: + ở đầu đoạn là chiếc lá thật (sẽ rụng theo qui luật của tự nhiên). Cuối đoạn là chiếc lá giả(sẽ không bao giờ rụng)+ Chiếc lá ở đầu đoạn khiến Giôn-xi mất đi niềm tin vào cuộc sống; còn chiếc lá ở cuối đoạn lấy lại niềm tin sống trong cô.Thảo luận : Truyện chếc lá cuối cùng được kết thúc bất ngờ và đảo ngược tình huống hai lần như thế nào? Thú vị ở hai lần đảo ngược tình huống là gì?- Giôn- xi tưởng sẽ chết vì bệnh viêm phổi. Cô nằm đếm lá chờ chết. Nhưng chiếc lá cuối cùng không rụng – Tâm trạng hồi sinh lại, cô lấy lại nghị lực sống, khỏi bệnh thoát khỏi tay tử thầnCụ Bơ- men đang khỏe mạnh. Cụ bỗng cảm Lạnh viêm phổi- sưng phổi. Cụ qua đời sau khi đã hoàn thành kiệt tác “Chiếc lá cuối cùng”cứu Giôn- xi thoát khỏi tay tử thần.Câu 4 : Nhận định nào nói đúng nhất chủCâu 4 : Nhận định nào nói đúng nhất chủ đề đoạn trích 	 “Chiếc lá cuối cùng”?Thông qua việc miêu tả tâm trạng của Giôn –Xi, kể lại những việc làm của Xiu và cụ Bơ - men dành cho cô:A – Tác giả muốn làm nổi bật sự lo lắng khôn nguôi của Xiu dành cho Giôn- xi.B – Tác giả muốn làm nổi bật tình yêu thương cao cả giữa những con người nghèo khổ với nhau.C – Tác giả muốn làm nổi bật đức tính cao cả và sự hi sinh 	quên mình của cụ Bơ - men.D - Tác giả muốn làm nổi bật nguyên nhân sâu xa quyết 	định sự hồi sinh của Giôn- xi.BCủng cốChỳc cỏc thầy cụ giỏo khỏe, thành đạt. Chỳc cỏc em học tốt