Bài giảng môn Ngữ Văn Khối 8 - Phần Tiếng Việt: Tiết 114: Tìm hiểu yếu tố biểu cảm trong văn nghị luận

øn cuûa ngöôøi huùt nhieàu xaùi cuõ, goõ ñaàu roi xuoáng ñaát, cai leä theùt: (4 – 1 – 2 – 3)6. Goõ ñaàu roi xuoáng ñaát, bằng gioïng khaøn khaøn cuûa ngöôøi huùt nhieàu xaøi cuõ, cai leä theùt: (1 – 4 – 2 – 3 )1. Cai leä goõ ñaàu roi xuoáng ñaát, theùt baèng gioïng khaøn khaøn cuûa ngöôøi huùt nhieàu xaùi cuõ. (2 – 1 – 3 – 4 )2. Cai leä theùt baèng gioïng khaøn khaøn cuûa ngöôøi huùt nhieàu xaùi cuõ , goõ ñaàu roi xuoáng ñaát. (2 – 3 – 4 – 1) 3. Theùt baèng gioïng khaøn khaøn cuûa ngöôøi huùt nhieàu xaùi cuõ, cai leä goõ ñaàu roi xuoáng ñaát. (3 – 4 – 2 – 1 )4 . Baèng gioïng khaøn khaøn cuûa một ngöôøi huùt nhieàu xaùi cuõ, cai leä goõ ñaàu roi xuoáng ñaát, theùt: (4 – 2 – 1 – 3 ) Thứ năm, ngày 04 tháng 04 năm 2013.	 Phân môn Tiếng Việt:  Tuần 31 Bài 28Tiết 114	 LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU	 I. Nhận xét chung: 1- Tìm hiểu ví dụ:Có nhiều cách thay đổi trật tự từ trong câu (cách sắp xếp trật tự từ khác nhau) mà vẫn không làm thay đổi nghĩa cơ bản của câu. Nhưng tại sao tác giả lại chọn cách sắp xếp trật tự từ như trong đoạn trích?- Trình tự liên kết với câu trước và câu sau đó; đồng thời thể hiện trật tự trước sau của hoạt động. Qua đó, tác giả nhấn mạnh sự hung hăng, thị uy của cai lệ, một đặc điểm nổi bật của nhân vật. 3.- Hãy thử chọn một trật tự từ khác sau đây, thay vào đoạn trích và nhận xét về tác dụng của sự thay đổi ấy. 5. Baèng gioïng khaøn khaøn cuûa ngöôøi huùt nhieàu xaùi cuõ, goõ ñaàu roi xuoáng ñaát, cai leä theùt: (4 – 1 – 2 – 3)1. Cai leä goõ ñaàu roi xuoáng ñaát, theùt baèng gioïng khaøn khaøn cuûa ngöôøi huùt nhieàu xaùi cuõ: (2 – 1 – 3 – 4 )2. Cai leä theùt baèng gioïng khaøn khaøn cuûa ngöôøi huùt nhieàu xaùi cuõ , goõ ñaàu roi xuoáng ñaát. (2 – 3 – 4 – 1) 3. Theùt baèng gioïng khaøn khaøn cuûa ngöôøi huùt nhieàu xaùi cuõ, cai leä goõ ñaàu roi xuoáng ñaát. (3 – 4 – 2 – 1 )4 . Baèng gioïng khaøn khaøn cuûa một ngöôøi huùt nhieàu xaùi cuõ, cai leä goõ ñaàu roi xuoáng ñaát, theùt: (4 – 2 – 1 – 3 ). Liên kết với câu trước, nhấn mạnh nhân vật và làm mờ hành động thị uy hung hăng của Cai lệ. không thể hiện rõ liên kết với câu sau và giảm đi hành động thị uy thể hiện tính cách của nhân vật.. Thị uy bằng giọng khàn khàn sẽ kém hiệu quả, đồng thời liên kết với câu sau hơi mờ nhạt. . Liên kết với phần trên mờ nhạt, mạch lạc của câu lỏng lẻo, không làm bật tính cách nhân vật.. Liên kết với phần trên mờ nhạt, mạch lạc của câu lỏng lẻo, không làm bật tính cách nhân vật.3- Thay trật tự từ sau vào đoạn trích : Gõ đầu roi xuống đất, bằng giọng khàn khàn của người hút nhiều xái cũ, cai lệ thét: (1- 4 -2 -3) Anh Dậu uốn vai ngáp dài một tiếng. Uể oải, chống tay xuống phản, anh vừa rên vừa ngỏng đầu lên. Run rẩy cất bát cháo, anh mới kề vào đến miệng, cai lệ và người nhà lí trưởng đã sầm sập tiến vào với những roi song, tay thước và dây thừng. Gõ đầu roi xuống đất, bằng giọng khàn khàn của người hút nhiều xái cũ, cai lệ thét: -Thằng kia! Ông tưởng mày chết đêm qua, còn sống đấy à? Nộp tiền sưu! Mau! -> Để liên kết với câu trước,nhấn mạnh tính cách hung hăng của nhân vật và liên kết với câu sau. Thứ năm, ngày 04 tháng 04 năm 2013.	 Phân môn Tiếng Việt:  Tuần 31 Bài 28Tiết 114	 LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU	 I. Nhận xét chung: 1- Tìm hiểu ví dụ: 2- Ghi nhớ: (SGK- Tr 111) Hiệu quả diễn đạt của các cách sắp xếp trật tự từ trong câu có giống nhau không?- Mỗi cách sắp xếp trật tự từ trong câu đem lại hiệu quả diễn đạt riêng. Tùy theo yêu cầu giao tiếp, đối tượng giao tiếp mà người nói (viết) lựa chọn cách sắp xếp trật tự từ thích hợp.. Trong một câu có thể có nhiều cách sắp xếp trật tự từ, mỗi cách đem lại hiệu quả diễn đạt riêng. Người nói (người viết) cần biết lựa chọn trật tự từ thích hợp với yêu cầu giao tiếp. Thứ năm, ngày 04 tháng 04 năm 2013.	 Phân môn Tiếng Việt:  Tuần 31 Bài 28Tiết 114	 LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU	 Nhận xét chung:Một số tác dụng của sự sắp xếp trật tự từ: 1- Tìm hiểu ví dụ:Đọc các đoạn trích và cho biết trật tự từ ở những câu in khác màu dưới đây thể hiện điều gì? 1.Tác dụng của việc sắp xếp trật tự từ trong các đoạn trích:- Đoạn a: Thể hiện thứ tự trước sau của hoạt động 1.-Trật tự từ trong những bộ phận câu in màu đỏ dưới đây thể hiện điều gì?a. Người nhà lí trưởng hình như không dám hành hạ một người ốm nặng, sợ hoặc xảy ra sự gì, hắn cứ lóng ngóng ngơ ngác, muốn nói mà không dám nói. Đùng đùng, Cai lệ giật phắt cái thừng trong tay anh này và chạy sầm sập đến chỗ anh Dậu.Chị Dậu xám mặt, vội vàng đặt con xuống đất, chạy đến đỡ lấy tay hắn.	 (Ngô Tất Tố- Tắt đèn)1.Tác dụng của việc sắp xếp trật tự từ trong các đoạn trích .- Đoạn a: Thể hiện thứ tự trước sau của hoạt động, đặc điểm - Đoạn b: + cụm trước thể hiện thứ bậc cao thấp hoặc trình tự xuất hiện của các nhân vật. + Cụm sau: công cụ tương ứng với cụm trước ( cai lệ: roi song; người nhà lí trưởng: tay thước, dây thừng)b. Anh Dậu uốn vai ngáp dài một tiếng. Uể oải, chống tay xuống phản, anh vừa rên vừa ngỏng đầu lên. Run rẩy cất bát cháo, anh mới kề vào đến miệng, cai lệ và người nhà lí trưởng đã sầm sập tiến vào với những roi song, tay thước và dây thừng.	 (Tắt đèn)	 1.Tác dụng của việc sắp xếp trật tự từ trong các đoạn trích .- Đoạn a: Thể hiện thứ tự trước sau của hoạt động, đặc điểm - Đoạn b: Thể hiện thứ bậc cao thấp của nhân vật - Đoạn c: Nhấn mạnh hình ảnh, đặc điểm của sự vật, hiện tượng.- Đoạn d: Liên kết câu với những câu khác trong văn bản.1.-Trật tự từ trong những bộ phận câu in đậm dưới đây thể hiện điều gì?c. Lom khom dưới núi tiều vài chú. (Bà Huyện Thanh Quan Qua Đèo Ngang) - Dưới núi, vài chú tiều lom khom. - Vài chú tiều lom khom dưới núi. d. Gõ đầu roi xuống đất, bằng giọng khàn khàn của người hút nhiều xái cũ, cai lệ thét:- Thằng kia ! Ông tưởng mày chết đêm qua,còn sống đấy à? Nộp tiền sưu ! Mau! 	 2. So sánh những cách sắp xếp trật tự từ:Cách sắp xếp trật tự từ trong đoạn văn của Thép Mới cân xứng, nhịp nhàng tạo sự hài hòa về ngữ âm .	2.So sánh tác dụng của những cách sắp xếp trật tự từ trong các bộ phận câu in đậm dưới đây:a. Gậy tre, chông tre chống lại sắt thép của quân thù. Tre xung phong vào xe tăng, đại bác. Tre giữ làng, giữ nước, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín. Tre hy sinh để bảo vệ con người.	 (Thép Mới - Cây tre Việt Nam)b. Gậy tre, chông tre chống lại sắt thép của quân thù. Tre xung phong vào xe tăng, đại bác. Tre giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín, giữ làng, giữ nước. Tre hy sinh để bảo vệ con người.c. Gậy tre, chông tre chống lại sắt thép của quân thù. Tre xung phong vào xe tăng, đại bác.Tre giữ làng, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín, giữ nước. Tre hy sinh để bảo vệ con người.a. giữ làng,/ giữ nước,/ giữ mái nhà tranh,/ giữ đồng lúa chín.b. giữ mái nhà tranh,/ giữ đồng lúa chín,/ giữ làng,/ giữ nước. c. giữ làng, /giữ mái nhà tranh, /giữ đồng lúa chín,/ giữ nước Thứ năm, ngày 04 tháng 04 năm 2013.	 Phân môn Tiếng Việt:  Tuần 31 Bài 28Tiết 114	 LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU	 Nhận xét chung:Một số tác dụng của sự sắp xếp trật tự từ: 1- Tìm hiểu ví dụ: 2- Ghi nhớ: (SGK- Tr 112) 2- Ghi nhớ: Trật tự từ trong câu có thể:Thể hiện thứ tự nhất định của sự vật, hiện tượng, hoạt động, đặc điểm (như thứ bậc quan trọng của sự vật, thứ tự trước sau của hoạt động, trình tự quan sát của người nói,)Nhấn mạnh hình ảnh, đặc điểm của sự vật, hiện tượng.Liên kết câu với những câu khác trong văn bản.Đảm bảo sự hài hòa về ngữ âm của lời nói. Thứ năm, ngày 04 tháng 04 năm 2013.	 Phân môn Tiếng Việt:  Tuần 31 Bài 28Tiết 114	 LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU	 Nhận xét chung:Một số tác dụng của sự sắp xếp trật tự từ:Luyện tập: BÀI TẬP 1:Ý nào sau đây không nói lên được tác dụng của sự sắp xếp trật tự từ trong câu?a. Thể hiện thứ tự nhất định; nhấn mạnh hình ảnh, đặc điểm của sự vật, hiện tượng.b. Làm cho sự việc được nói đến trong câu trở nên dễ hiểu hơn.c. Liên kết câu với những câu khác trong văn bản.d. Đảm bảo sự hài hoà về mặt ngữ âm trong lời nói.Bài tập 2:Giải thích lí do sắp xếp trật tự từ trong những bộ phận câu và câu in đậm màu đỏ sau:a.- Lịch sử ta đã có nhiều cuộc kháng chiến vĩ đại chứng tỏ tinh thần yêu nước của dân ta. Chúng ta có quyền tự hào vì những trang lịch sử vẻ vang thời đại Bà Trưng, Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung Chúng ta phải ghi nhớ công lao của các vị anh hùng dân tộc, vì các vị ấy là tiêu biểu của một dân tộc anh hùng. (Tinh thần yêu nước của nhân dân ta- Hồ Chí Minh)=> Kể tên các vị anh hùng theo thứ tự xuất hiện của các vị ấy trong lịch sử dân tộc.b.- Đẹp vô cùng Tổ quốc ta ơi! (1) Rừng cọ, đồi chè, đồng xanh ngào ngạt Nắng chói sông Lô, hò ô tiếng hát (2) Chuyến phà dào dạt bến nước Bình Ca.	 (Ta đi tới- Tố Hữu)=> (1) Nhấn mạnh cái đẹp của Tổ quốc Việt Nam mới giải phóng đang trên đà xây dựng, phát triển và cảm xúc của nhà thơ.=>(2) Gieo vần (ô và át), tạo sự hài hòa về ngữ âm trong câu thơ và gợi sự mênh mang của sông nước. Bài tập 2: Giải thích lí do sắp xếp trật tự từ trong những bộ phận câu và câu in đậm màu đỏ sau:c.- Ấy cũng may cho cô, vơ vẩn mãi ở ngoài phố thế này mà gặp mật thám hay đội con gái thì khốn. - Mật thám tôi cũng chả sợ, đội con gái tôi cũng chả cần.	 (Ngựa người, người ngựa – Nguyễn Công Hoan)=> Lặp từ ở đầu các vế câu tạo sự liên kết chặt chẽ với câu trước đó và thể hiện rõ thái độ bất cần của cô gái. TÔI ĐI HỌC Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh, mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp. Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần, nhưng lần này tự nhiên thấy lạ. Cụm từ in đậm màu đỏ trong đoạn văn trên có tác dụng như thế nào?- Liên kết câu với câu trước đó. Học bài, nắm được tác dụng của sự sắp xếp trật tự từ trong câu; biết lựa chọn trật tự từ thích hợp trong giao tiếp hay tạo lập văn bản. Hoàn chỉnh các bài tập. Chuẩn bị bài “Lựa chọn trật tự từ” (tiếp theo) Hướng dẫn tự học ở nhàXin chân thành cảm ơn quý thầy cô cùng các em học sinhTIẾNG VIỆT 8TIẾT 114LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂUQuý thầy cô và các em học sinhXin chân thành cảm ơnCÀ MAU CHÀO MỪNG QUÝ THẦY,CÔ GIÁO VÀ CÁC EM HỌC SINHGIỜ NGỮ VĂN VĂN LỚP 8A3CHÀO MỪNG QUÝ THẦY,CÔ GIÁO VÀ CÁC EM HỌC SINHGIỜ NGỮ VĂN LỚP 8A4