Bài giảng môn Ngữ văn Khối 8 - Tiếng Việt Tiết 37: Nói quá (Bản đẹp)

TiÕt: 37NÓI QUÁ1. Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng Ngày tháng mười chưa cười đã tối. (Tục ngữ)2. Cày đồng đang buổi ban trưa, Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày. Ai ơi bưng bát cơm đầy, Dẻo thơm một hạt, đắng cay muôn phần. ( Ca dao)3. Con đường mòn chạy thẳng đến chân trời. (Trích Báo Nhân dân)Đêm tháng năm chưa nằm đã sángĐêm tháng năm rất ngắnNgày tháng mười chưa cười đã tối .Ngày tháng mười rất ngắn.Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày. Mồ hôi ướt đẫmCon đường mòn chạy thẳng đến chân trời.Con đường mòn rất dài.So s¸nh hai c¸ch nãi sau xem c¸ch nãi nµo cã thÓ nhÊn m¹nh, g©y Ên t­îng vµ cã søc gîi c¶m h¬n?C¸ch 1C¸ch 2Đêm tháng năm chưa nằm đã sángĐêm tháng năm rất ngắnNgày tháng mười chưa cười đã tối .Ngày tháng mười rất ngắn.Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày. Mồ hôi ướt đẫmCon đường mòn chạy thẳng đến chân trời.Con đường mòn rất dài.Ghi nhớ: Sgk/T 102	 	Nói quá là biện pháp tu từ phóng đại mức độ, quy mô, tính chất của sự vật, hiện tượng được miêu tả để nhấn mạnh, gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm.Bài tập Tìm biện pháp nói quá trong các ví dụ sau:a. Đau lòng kẻ ở người đi Lệ rơi thấm đá, tơ chia rũ tằm.b. Người say rượu mà đi xe máy thì tính mạng như ngàn cân treo sợi tóc c. Bàn tay ta làm nên tất cả Có sức người sỏi đá cũng thành cơm.Bài tập Tìm biện pháp nói quá trong các ví dụ sau:a. Đau lòng kẻ ở người đi Lệ rơi thấm đá, tơ chia rũ tằm.b. Người say rượu mà đi xe máy thì tính mạng như ngàn cân treo sợi tóc. c. Bàn tay ta làm nên tất cả Có sức người sỏi đá cũng thành cơm.ĐIỀN TỪ THÍCH HỢP ĐỂ CÓ THÀNH NGỮ HOÀN CHỈNH N¾ng nh­ ............................................. Lë ®Êt.................Nh­ trøng gµ bãc. ...........................S«i N­íc M¾t.ĐEN.......................................................QUỶ HỜN. §æ LöaLong trêiTR¾ngNHƯ CỘT NHÀ CHÁY.§æ Må H«i123456MA CHÊ Truyện cười: Con rắn vuông Anh chàng nọ tính khoác lác đã quen. Bữa kia đi chơi về bảo vợ: - Này mình ạ! Hôm nay tôi đi vào rừng trông thấy một con rắn, chao ôi, to đến là to, dài đến là dài. Bề ngang thì chắc chắn là bốn mươi thước rồi, còn bề dài thì dễ đến hơn trăm thước.Vợ không tin, nhưng cũng định trêu chồng một mẻ:- Tôi nghe người ta nói có rắn dài đã nhiều. Nhưng làm gì có giống rắn dài như anh nói thế. Tôi nhất định không tin.Chồng làm như thật:- Thật quả có rắn như thế. Dài hơn một trăm thước thì chẳng đến, nhưng tám mươi thì nhất định.Vợ bĩu môi:- Cũng chẳng đến!Chồng cương quyết:- Tôi chắc chắn là nó dài sáu mươi thước chứ không ngoa.Vợ vẫn khăng khăng:- Vẫn không dài đến nước ấy đâu!Chồng rút lui một lần nữa:- Lần này tôi nói thật nhé. Con rắn dài đến bốn mươi thước, không kém một phân.Vợ bò lăn ra cười:- Con rắn anh thấy, bề ngang đã chắc chắn là bốn mươi thước, bề dài cũng lại đến bốn mươi thước không kém một phân thì chẳng hoá ra là con rắn vuông à? Truyện cười: Con rắn vuông Anh chàng nọ có tính hay nói khoác, một hôm đi rừng về, bảo vợ: - Hôm nay, tôi vào rừng hái củi, trông thấy một con rắn to ơi là to!... Bề ngang hai mươi thước, bề dài một trăm hai mươi thước!Chị vợ bĩu môi nói:- Làm gì có con rắn dài như thế bao giờ.- Không tin à? Chẳng một trăm hai mươi thước, cũng một trăm thước!- Cũng không thể dài đến một trăm thước.- Thật mà. Không đúng một trăm thước cũng đến tám mươi thước.Chị vợ vẫn lắc đầu. Anh chồng thì gân cổ cãi, và muốn cho vợ tin, cứ rút xuống dần. Cuối cùng nói:- Tôi nói thật đấy nhé! Quả tôi có trông thấy con rắn dài đúng hai mươi thước, không kém một tấc, một phân nào!Lúc ấy chị vợ bò lăn ra cười:- Bề ngang hai mươi thước, bề dài hai mươi thước, thế thì là con rắng vuông rồi!Baøi 6 : Phaân bieät bieän phaùp tu töø noùi quaù vôùi noùi khoaùc.Noùi quaùNoùi khoaùcGioángÑeàu phoùng ñaïi möùc ñoä, quy moâ, tính chaát cuûa söï vaät, hieän töôïng ñöôïc mieâu taû.KhaùcNhaèm muïc ñích nhaán maïnh, gaây aán töôïng, taêng söùc bieåu caûm. Nhaèm muïc ñích laøm cho ngöôøi nghe tin vaøo nhöõng ñieàu khoâng coù thöïc. Noùi khoaùc laø haønh ñoäng coù taùc ñoäng tieâu cöïc.Bài 1: Tìm biện pháp nói quá và ý nghĩa của chúng trong các ví dụ sau:a) Bàn tay ta làm nên tất cả .Có sức người sỏi đá cũng thành cơm. Con người có thể vượt qua trở ngại để thành công ( niÒm tin vµo bµn tay lao ®éng).b) Anh cứ yên tâm, vết thương chỉ sướt da thôi. Từ giê đến s¸ng em có thể đi lên đến tận trời được. Cã søc kháe ®i ®­îc nhiÒu n¬i->VÕt th­¬ng ch¼ng cã nghÜa lÝ g×, kh«ng ph¶i bËn t©m, sức khỏe rất tốt. c) Cái cụ bá thét ra lửa ấy lại xử nhũn mời h¾n vào nhà xơi nước. KÎ cã uy quyền, hống hách quát nạt mọi ng­êi. Bài 2 :Điền các thành ngữ sau đây vào chỗ trống/....../ để tạo thành biện pháp tu từ nói quá: Bầm gan tím ruột; Chó ăn đá gà ăn sỏi; Nở từng khúc ruột; Ruột để ngoài da; Vắt chân lên cổ mà chạy.a. Ở nơi ............................... thế này, cỏ không mọc nổi nữa là trồng rau trồng cà.b. Nhìn thấy tội ác của giặc ai ai cũng .........................c. Cô Nam tính tình sởi lởi,.........................d. Lời khen của cô giáo làm cho nó ...........................e. Bọn giặc hoảng hồn .......................... mà chạy.chó ăn đá gà ăn sỏibầm gan tím ruộtruột để ngoài danở từng khúc ruộtvắt chân lên cổ Baøi 3:Ñaët caâu vôùi caùc thaønh ngöõ coù duøng pheùp noùi quaù sau:nghieâng nöôùc nghieâng thaønh, dôøi non laáp bieån, laáp bieån vaù trôøi, mình ñoàng da saét, nghó naùt oùc a. Naøng coâng chuùa coù veû ñeïp nghieâng nöôùc nghieâng thaønh. b. Ñoaøn keát laø söùc maïnh dôøi non laáp bieån. c. Coâng vieäc laáp bieån vaù trôøi laø coâng vieäc cuûa nhieàu ñôøi, nhieàu theá heä môùi coù theå laøm xong. d. Nhöõng chieán só mình ñoàng da saét ñaõ chieán thaéng. e. Mình nghó naùt oùc maø vaãn chöa giaûi ñöôïc baøi toaùn naøy.Bµi tËp 4: T×m 5 thµnh ng÷ so s¸nh cã dông phÐp nãi qu¸:- Ng¸y nh­ sÊm.- §en nh­ than/cét nhµ ch¸y- N¸t nh­ t­¬ng.- §Ñp nh­ tiªn- XÊu nh­ ma.DAËN DOØ: -Laøm baøi taäp ( sgk/103)-Hoïc thuoäc phaàn ghi nhôù sgk/102)-Sưu tầm một số câu ca dao và thơ văn có sử dụng phép nói quá .-Soaïn baøi tieáp theo: Nói giảm nói tránh Trả lời câu hỏi mục I.1,2,3 ( sgk/107-108)