Bài giảng môn Ngữ Văn Lớp 8 - Bài 5: Tiết 17: Từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội

Môn ngữ vănCHÀO MỪNG THẦY Cễ VÀ CÁC EM ĐẾN VỚI kiểm tra bài cũThế nào là từ tượng hình, tượng thanh? Cho ví dụTừ ngữ địa phương vàbiệt ngữ xã hộiBài 5Tiết 17I. BAỉI HOẽC1. Từ ngữ địa phương?Đọc hai ví dụ sau:	Sáng ra bờ suối tối vào hang.	Cháo bẹ rau măng vẫn sẵn sàng.	 	(Hồ Chí Minh - Tức cảnh Pác Bó)	Khi con tu hú gọi bầy	Lúa chiêm đương chín trái cây ngọt dần	Vườn râm dậy tiếng ve ngân	Bắp rây vàng hạt đầy sân nắng đào.	(Tố Hữu - Khi con tu hú)Em hãy tìm hai từ đồng nghĩa ?Ví dụ:Bắp:Bẹ:Từ dùng ở miền NamTừ dùng ở miền Baộc, mieàn Trung.NgôTừ địa phươngTừ toàn dânCuỷ laùcQuaỷ dửựaMửụựp ủaộngBài tập nhanh: Tìm từ ngữ địa phương trong các ví dụ sau và cho biết từ toàn dân tương ứng? 	 du kích nhỏ giương cao súng 	Thằng Mĩ lênh khênh bước cúi đầu.	( Tố Hữu) ơi có rét không Bầm Heo heo gió núi lâm thâm mưa phùn	(Bầm ơi - Tố Hữu)3) Đứng bên đồng ngó bên đồng mênh mông bát ngát Đứng bên tê đồng ngó bên ni đồng bát ngát mênh mông	 (Ca dao)OnitêBầmCôMẹ NàyKia1. Từ ngữ địa phươngVí dụ: Sgk/56Từ ngữ chỉ sử dụng ở một (hoặc một số) địa phương nhất định.Moọt soỏ tửứ sửỷ dụng song song tửứ ngửừ ủũa phửụng vaứ tửứ toaứn daõn.Vớ du: Choõm choõm, saàu rieõng, maờng cuùt.2. Biệt ngữ xã hộiVí dụ:	Nhưng đời nào tình yêu thương và lòng kính mến mẹ tôi lại bị những rắp tâm tanh bẩn xâm phạm đến...Mặc dầu non một năm ròng mẹ tôi không gửi cho tôi lấy một lá thư, nhắn người thăm tôi lấy một lời và gửi cho tôi lấy một đồng quà.Tôi cũng cười đáp lại cô tôi: Không! Cháu không muốn vào. Cuối năm thế nào mợ cháu cũng về. (Nguyên Hồng - Những ngày thơ ấu)Tại sao lúc thì tác giả gọi là mẹ, lúc lại gọiLà mợ?Chán quá, hôm nay mình phải Nhận con ngỗng cho bài tập làm văn . Trúng tủ, hắn nghiễm nhiên đạt điểm cao nhất lớp.“ngỗng”, và “Trúng tủ” là gì? Ai thường sử dụng?Ví dụ: sgk/572. Biệt ngữ xã hộiẹược dùng trong một tầng lớp xã hội nhất định. VÍ DỤ: Cỏc từ trẫm, khanh, long sàng cú nghĩa là gỡ? Tầng lớp nào thường sử dụng từ ngữ này? Trẫm: VuaKhanh: Cỏc quanLong sàn: Giường vuaNgự thiện: Vua dựng bữaTầng lớp vua chỳa thường sử dụng Hãy chọn trường hợp nên sử dụng từ ngữ địa phương trong các trường hợp sau:Người nói chuyện là người cùng địa phương.Người nói chuyện với mình là người địa phương khác.Khi phát biểu ý kiến trước lớp.Khi làm bài tập làm văn.Khi viết đơn từ, báo cáo gửi thầy, cô giáo.Khi nói chuyện với người nước ngoài biết tiếng Việt.3. Sử dụng từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội Ví dụ:? Đọc hai ví dụ sau:a)	- Đồng chí mô nhớ nữa 	Kể chuyện Bình Trị Thiên Cho bầy tui nghe ví Bếp lửa rung rung đôi vai đồng chí - Thưa trong nớ hiện chừ vô cùng gian khổ Đồng bào ta còn kháng chiến ra ri.	(Theo Hồng Nguyên – Nhớ)	b) Cá để ở dằm thượng áo ba đờ suy, khó mõi lắm.	(Nguyên Hồng – Bỉ Vỏ)Ii. Luyện tậpCâu hỏi thảo luận Tỡm khoảng năm từ ngữ địa phương nơi em ở hoặc ở vựng khỏc mà em biết. Nờu từ ngữ toàn dõn mà em biết?Yêu cầu:Thảo Luận theo nhúm: 2 bàn một nhúmViết ra bảng phụThời gian trong vòng 3 phútBài tập 1Từ ngữ địa phươngTừ ngữ toàn dõn- Trỏi khổ quaTrỏi thơm, khúmTrỏi mận ( Nam bộ ),đào ( Thừa Thiờn-Huế )Bộng, pheng phui (Nam Trung Bộ )Mố Biu điện, lịu đạn ( Bắc Bộ )Quả mướp đắngQuả dứaQuả roiBỏnh, phanh phuiVừngBưu điện, lựu đạnBÀI TẬP 2 ? Tìm một số biệt ngữ của tầng lớp học sinh hoặc tầng lớp xã hội khác mà em biết và giải thích nghĩa của các từ đó?BÀI TẬP 2 Tầng lớp học sinh hay sử dụng:Gậy: điểm 1; Trứng: điểm 0; Tủ đố: đề ra khụng đỳng phần đó họcTầng lớp vua quan ở chế độ phong kiến hay sử dụng:Ngự thiện: vua ănCung điện: nơi vua, chỳa ở Thư phũng: phũng đọc sỏch	-BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM?Từ ngữ địa phương là gỡ ? a. Là từ ngữ được sử dung phổ biến trong tũan dõnb. Là từ ngữ chỉ được sử dụng ở một số địa phương nhất đinh.c. Là từ ngữ được sử dụng ở một số dõn tộc thiểu số phớa Bắc.d. Là từ ngữ được sử dụng ở một số dõn tộc thiểu số phớa Nam.BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM? Biệt ngữ xó hội là gỡ?Là từ ngữ chỉ được sử dụng ở một địa phương nhất địnhLà từ được sử dụng trong tất cả cỏc tầng lớp nhõn dõn.Là từ chỉ được sử dụng trong một tầng lớp nhất định.Là từ ngữ được sử dụng trong nhiều tầng lớp xó hộibài tậpvề nhàHọc thuộc phần ghi nhớ Làm bài 4 sgk( Tìm ít nhất 2 bài ca dao, hoặc hò, vè có từ địa phương) Viết ra giấy kiểm tra