Bài giảng môn Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 105,106: Phân tích văn bản Thuế máu (Nguyễn Ái Quốc) - Nguyễn Thị Bảng

NG÷ V¡N 8THUÕ M¸UTrường THCS Hoàng LongGiáo viên: Nguyễn Thị Bảng* Kiểm tra bài cũ.1- Em hãy kể tên những tác phẩm mà em đã được học của tác giả Nguyễn Ái Quốc? Một số hình ảnh về cuộc chiến tranh thế giới lần 1TiÕt 105+ 106: V¨n b¶nThuÕ m¸u(TrÝch B¶n ¸n chÕ ®é thùc d©n Ph¸p)NguyÔn ¸i Quèc TiÕt 105+ 106: ThuÕ M¸u Trích : “Bản án chế độ thực dân Pháp”I. ĐỌC-TÌM HIỂU CHUNG 1.Tác giả:Nguyễn Ái Quốc (1890-1969) là một trong những tên gọi của Chủ Tịch Hồ Chí Minh trong thời kỳ hoạt động cách mạng trước năm 1945.Chân dung Nguyễn Ái Quốc2. Tác phẩm :“Bản án chế độ thực dân Pháp” được viết tại Pháp bằng tiếng Pháp, xuất bản tại Pa- ri năm 1925, tại Hà Nội năm 1946 gồm 12 chương và phần phụ lục.Đoạn trích nằm trong chương I của tác phẩm.TiÕt 105+106: ThuÕ M¸u Trích : “Bản án chế độ thực dân Pháp” Tác phẩm “Bản án chế độ thực dân Pháp”Chương I: Thuế máuChương II: Việc đầu độc người bản xứChương III: Các quan toàn quyền thống đốcChương IV: Các quan cai trịChương V: Những nhà khai hoáChương VI: Gian lận trong bộ máy nhà nướcChương VII: Việc bóc lột người bản xứChương VIII: Công líChương IX: Chính sách ngu dânChương X: Giáo hộiChương XI: Nỗi nhục của người đàn bà bản xứChương XII: Nô lệ thức tỉnhBản án chế độ thực dân Pháp(Gồm 12 chương)3. Đọc văn bản - Khi đọc cần kết hợp nhiều giọng đọc: vừa mỉa mai, giễu cợt, vừa cay đắng, xót xa, khi căm hờn, phẫn nộ, khi giễu nhại, trào phúng, chú ý các từ trong ngoặc kép.TiÕt 105+ 106: ThuÕ M¸u Trích : “Bản án chế độ thực dân Pháp”5. Bố côc :3 phầnThuế máuI. Chiến tranh và“Người bản xứ”II. Chế độ lính tình nguyệnIII. Kết quả của sự hi sinh4.ThÓ lo¹i: V¨n nghÞ luËnGợi 1 thứ thuế tàn bạo, bất công, vô lí, tàn nhẫn, bóc lột xương máu  => Căm phẫn, tố cáo.Gợi lên quá trình lừa bịp, bóc lột và dẫn đến hậu quả tàn khốc của chế độ thực Dân với người dân thuộc địa. => Lập luận chặt chẽ sắc bén, lô gic theo thời gian =>Tính chiến đấu.TiÕt 105 +106: ThuÕ M¸u Trích : “Bản án chế độ thực dân Pháp” 1/ PhÇn I: ChiÕn tranh vµ “ng­êi b¶n xø”Thái độ của quan cai trị đối với người dân thuộc địa.Số phận của người dân bản xứII. §äc hiÓu v¨n b¶n Thái độ của quan cai trịHọ chỉ biết kéo xe tay, bị tra tấn, đánh đập như súc vậtHọ được tâng bốc vỗ về, được phong danh hiệu cao quý a. Th¸i đé cña quan cai trÞ Trước chiến tranhKhi chiến tranh xảy ra- Người dân thuộc địa bị coi là những tên da đen bẩn thỉu, những tên “An-nam- mit” bẩn thỉu, chỉ biết kéo xe tay và ăn đòn.- Họ biến thành những đứa “con yêu”,những người “bạn hiền”,- Được phong danh hiệu cao quí là “chiến sĩ bảo vệ công lý và tự do”.=> Phỉnh nịnh, tâng bốc, vỗ vễ, phong cho danh hiệu cao quý để biến họ thành vật hi sinh.=> Khinh thường miệt thị bị xem là giống những người hạ đẳng, bị đánh đập đối xử như súc vật. Thủ đoạn lừa bịp bỉ ổi của chính quyền thực dân> Giäng giÔu nh¹i, mØa mai, hài hước châm biếm trµo phóng .TiÕt 105+ 106: ThuÕ M¸u Trích : “Bản án chế độ thực dân Pháp”b. Sè phËn cña ng­êi d©n thuéc ®ÞaPhải xa vợ con, rời bỏ quê hương, đem mạng sống đổi lấy vinh dự hão huyềnHọ không được hưởng tý nào về quyền lợi, biến thành vật hi sinh cho danh dự, lợi ích của kẻ cầm quyềnPhơi thây trên các chiến trường Châu Âu, bỏ xác tại những miền hoang vu,.. Họ phải làm công việc chế tạo vũ khí phục vụ chiến tranh, bị nhiễm độc “khạc ra từng miếng phổi”b. Số phËn ng­êi d©n thuéc ®ÞaHọ không được hưởng tý nào về quyền lợi, biến thành vật hi sinh cho danh dự, lợi ích của kẻ cầm quyềnPhải xa lìa vợ con, rời bỏ quê hương, đem mạng sống đổi lấy vinh dự hão huyềnPhơi thây trên các chiến trường Châu Âu, bỏ xác tại những miền hoang vu,.. Họ phải làm công việc chế tạo vũ khí phục vụ chiến tranh, bị nhiễm độc “khạc ra từng miếng phổi”Kết quả: Trong số 70 vạn người thì 8 vạn người không bao giờ nhìn thấy mặt trờiquê hương nữaNgười ra trậnNgười ở hậu phương- Nghệ thuật: Liệt kê các dẫn chứng, sử dụng số liệu cụ thể, lời kể chua xót mỉa mai trào phúng sắc sảo, cùng hÖ thèng h×nh ¶nh sinh ®éng giµu søc biÓu c¶m => søc m¹nh tè c¸o.-Những từ: Đột ngột xa lìa, lập tức, đi phơi thây,xuống đáy biển để bảo vệ tổ quốc, lấy máu tưới những vòng nguyệt quế, lấy xương chạm lên những chiếc gậya. Phơi bày bộ mặt tàn ác của chủ nghĩa thực dânb..Vạch trần thủ đoạn lừa bịp trơ trẽn của bọn thực dân. c. Số phận thảm thương của người dân thuộc địa trong các cuộc chiến tranh phi nghĩa.CỦNG CỐC©u 1: c©u nµo nãi ®óng nhÊt vÒ néi dung ®o¹n trÝch “ChiÕn tranh vµ ng­êi b¶n xø”?d. Các ý a, b, c đều đúng. C©u 2: Giäng ®iÖu chñ ®¹o mµ t¸c gi¶ sö dông trong ®o¹n trÝch “ChiÕn tranh vµ ng­êi b¶n xø”?a. Giọng lạnh lùng cay độc.. b. Giọng điệu mỉa mai châm biếm xót xa. c. Giọng đay nghiến cay nghiệtd. Giọng thân tình, suồng sã. CỦNG CỐS¬ ®å qu¸ tr×nh lËp luËn cña phÇn IChiÕn tranh vµ “ng­êi b¶n xø”Tr­íc chiÕn tranhTrong chiÕn tranhHä Hä bị khinh miÖt bÞ ®èi xö nh­ sóc vËt ®­îc vç vÒ ,t©ng bèc thµnh vËt hy sinh -Thñ ®o¹n x¶o tr¸, b¶n chÊt tµn b¹o , cña bän thùc d©n ®èi víi ng­êi b¶n xø -Số phận th¶m th­¬ng cña ng­êi d©n thuéc đÞa.Kết quả: 8vạn / 70 vạn người chếtChiÕn tranh vµ “ng­êi b¶n xø” Tr­íc khi ®¹i chiÕn næ raNg­êi d©n thuéc ®Þa chØ lµ ngùa, tr©u Suèt ngµy ph¶i chÞu ®ßn ®auSøc cïng lùc kiÖt v× hÇu xe tay.“§ïng mét c¸i” chiÕn tranh bïng næNh÷ng “ngùa tr©u” bçng ho¸ “b¹n hiÒn” T­ëng r»ng sÏ ®­îc thµnh tiªn Ai ngê th©n bá tËn miÒn hoang vu.NhiÔm khãi sóng, hÝt bao khÝ ®écSèng mµ nh­ hÇu cËn tö thÇnC¨m sao chÕ ®é thùc d©n!Xãt sao bao c¶nh bá th©n xø ng­êi!C« TrÇn Hoa (c¶m t¸c)Gia ®×nh ®ã, quª h­¬ng cßn ®ãTh©n anh ®©u? danh väng h¶o huyÒn! Xãt xa kÎ ë trËn tiÒnTh­¬ng cïng ng­êi ë tËn miÒn hËu ph­¬ng.Giê häc kÕt thócKÝnhchóc quÝ thÇy c« m¹nh khoÎChóc c¸c em häc sinh häc giái