Bài giảng môn Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 30: Tìm hiểu văn bản Chiếc lá cuối cùng (O Hen-ri) - Phạm Thị Tuyến
Cụ Bơ-men, Xiu và Giôn-xi là những họa sĩ nghèo
sống ở trong một khu phố tồi tàn phía Tây Oa-sinh-Tơn. Mùa Đông lạnh giá Giôn-xi mắc bệnh viêm phổi,
cô tin chắc rằng khi chiếc lá thường xuân cuối cùng rụng
xuống cô sẽ lìa đời. Xiu nói điều này với cụ Bơ-men
và hai người rất lo lắng. Mặc cho Xiu hết lòng chăm
sóc, Giôn-xi vẫn bướng bỉnh giữ ý nghĩ kì quặc ấy.
Nhưng lạ thay, sau một đêm mưa gió dữ dội, ngày sau nữa chiếc lá vẫn còn đó. Điều này khiến Giôn-xi thoát khỏi ý nghĩ về cái chết. Xiu cho Giôn-xi biết chiếc lá cuối
cùng là bức tranh do cụ Bơ-men đã bí mật vẽ trong một
đêm mưa gió để cứu Giôn-xi, trong khi đó chính cụ
chết vì bị bệnh viêm phổi.
KIỂM TRA BÀI CŨ:?Phân tích sự tương phản giữa hai nhân vật Đôn Ki-Hô-Tê và Xan-Chô Pan-xa.Nêu tác dụng của biện pháp nghệ thuật tương phản ấy ? §«n-ki-h«-tªLý tưởng tốt đẹp nhưng hành động điên rồ, không hợp thời dẫn đến nực cười vừa đáng trách vừa đáng thương. Xan-ChôPan-xaTỉnh táo, chân thực nhưng quá chú trọng đến quyền lợi hưởng thụ cá nhân mà trở nên tầm thường.Nghệ thuật tương phản làm nổi bật hai bức chân dung bất hủ :Người thực hiện: Phạm Thị Tuyếntröôøng thcs sao vaøngChiếc lá cuối cùngNgữ văn 8I. T×m hiÓu chung:1. Giíi thiÖu t¸c gi¶, t¸c phÈm:a. T¸c gi¶:O Hen-ry (1862 - 1910)Lµ nhµ v¨n Mü næi tiÕngChuyªn viÕt truyÖn ng¾n§Ò tµi: ph¶n ¸nh cuéc sèng nghÌo khæ cña nh©n d©n Mü.TruyÖn thêng nhÑ nhµng nhng to¸t lªn lßng nh©n ®¹o s©u s¾c, t×nh yªu th¬ng nh÷ng ngêi nghÌo khæ.? Em hiÓu g× vÒ cuéc ®êi vµsù nghiÖp cña O Hen-ry Nơi ở của ô Hen - riI. T×m hiÓu chung:1. Giíi thiÖu t¸c gi¶, t¸c phÈm:T¸c gi¶:T¸c phÈm: ? Em h·y giíi thiÖu vÞ trÝ cña ®o¹n trÝch trong t¸c phÈmVÞ trÝ ®o¹n trÝch: N»m ë phÇn cuèi cña truyÖn.2. §äc vµ t×m hiÓu chó thÝch:§äc v¨n b¶n:T×m hiÓu chó thÝch: ? Em biÕt g× vÒ c©y thêng xu©nCßn gäi lµ trêng xu©n. Lo¹i c©y leo b¸m vµo têng g¹ch, l¸ rông dÇn vÒ mïa ®«ng.3. Tãm t¾t ®o¹n trÝch:Tãm t¾tCụ Bơ-men, Xiu và Giôn-xi là những họa sĩ nghèosống ở trong một khu phố tồi tàn phía Tây Oa-sinh-Tơn. Mùa Đông lạnh giá Giôn-xi mắc bệnh viêm phổi, cô tin chắc rằng khi chiếc lá thường xuân cuối cùng rụng xuống cô sẽ lìa đời. Xiu nói điều này với cụ Bơ-men và hai người rất lo lắng. Mặc cho Xiu hết lòng chăm sóc, Giôn-xi vẫn bướng bỉnh giữ ý nghĩ kì quặc ấy. Nhưng lạ thay, sau một đêm mưa gió dữ dội, ngày sau nữa chiếc lá vẫn còn đó. Điều này khiến Giôn-xi thoát khỏi ý nghĩ về cái chết. Xiu cho Giôn-xi biết chiếc lá cuối cùng là bức tranh do cụ Bơ-men đã bí mật vẽ trong một đêm mưa gió để cứu Giôn-xi, trong khi đó chính cụ chết vì bị bệnh viêm phổi.4. Nh©n vËt: ? TruyÖn cã mÊy nh©n vËt. X¸c ®Þnh nh©n vËt chÝnh. - Gi«n-xi ===> Nh©n vËt chÝnh - Xiu - B¬-men5. Ph¬ng thøc biÓu ®¹t: ? TruyÖn ®· sö dông nh÷ng ph¬ng thøc biÓu ®¹t nµo. - Tù sù, miªu t¶, biÓu c¶mII. Ph©n tÝch:1. DiÔn biÕn t©m tr¹ng cña Gi«n-xi: ? §o¹n truyÖn cho em biÕt g× vÒ hoµn c¶nh sèng vµ t×nh tr¹ng cña Gi«n-xi. - Ho¹ sü nghÌo, m¾c bÖnh sng phæi ? Trong ®iÒu kiÖn hoµn c¶nh ®ã, t©m tr¹ng cña Gi«n-xi lóc nµy nh thÕ nµo. - Ch¸n n¶n, tuyÖt väng.? T×nh tr¹ng ®ã khiÕn Gi«n-xi ®· cã suy nghÜ g×. V× sao c« l¹i cã suy nghÜ nh vËy - ChiÕc l¸ cuèi cïng rông nèt, c« còng bu«ng xu«i l×a ®êi =>C« g¸i yÕu ®uèi Ýt nghÞ lùc, bÞ bÖnh tËt + nghÌo => Suy nghÜ ngí ngÈn => §¸ng th¬ng? Sau mét ®ªm ma giã phñ phµng vïi dËp, khi kÐo mµnh lªn Gi«n-xi ph¸t hiÖn ra ®iÒu g×.ChiÕc l¸ thêng xu©n vÉn cßn ®ã? Theo em Gi«n-xi ®· nhËn ®îc nh÷ng g× tõ chiÕc l¸ ®ã. - ChiÕc l¸ nhá nhoi ®· kiªn cêng chèng chäi l¹i víi thiªn nhiªnkh¾c nghiÖt => Chøa ®ùng mét søc sèng m·nh liÖt bÒn bØ => NiÒm tin vÒ sù sèng cña Gi«n-xi ®· bõng dËy. ? Sau ®ã Gi«n-xi ®· cã suy nghÜ vµ cö chØ g×. Xin ch¸o, s÷a G¬ng tay Ngåi xem nÊu níng Hi väng vÒ vÞnh Na-pl¬ ? T¹i sao Gi«n-xi l¹i ®ßi cho c« chiÕc g¬ng tríc. - Tù soi =>Nh×n l¹i chÝnh m×nh, thÊy m×nh nh cã lçi.? Qua t×m hiÓu,em thÊy Gi«n-xi ®· cã g× thay ®æi? V× sao l¹i cã sù thay ®æi ®ã.- Sù sèng ®· håi sinh trong c« nhê sù gan gãc kiªn cêng cña chiÕc l¸ .? ViÖc Gi«n-xi khái bÖnh muèn nãi lªn ®iÒu g×.- BÞ bÖnh kh«ng chØ ®îc ch÷a b»ng thuèc uèng mµ cßn ch÷a b»ng liÒu thuèc nghÞ lùc, tinh thÇn vµ t×nh yªu cuéc sèng.2. T×nh c¶m cña Xiu ®èi víi Gi«n-xi: ? Khi hai ngêi lªn g¸c, thÊy Gi«n-xi ®ang ngñ Xiu ®· lµm g×? V× sao c« lµm nh vËy. - KÐo tÊm mµnh mµnh che kÝn cöa sæ, ra hiÖu cho cô B¬-men sang buång bªn-->Kh«ng muèn lµm mÊt giÊc ngñ cña Gi«n-xi. Sî Gi«n-xi tØnh giÊc, thÊy c©y thêng xu©n rông hÕt l¸ th× c« sÏ chÕt.? Khi sang buång bªn, Xiu ®· cã cö chØ th¸i ®é g×? Qua ®ã gióp em hiÓu g× vÒ t©m tr¹ng cña Xiu.- Sî sÖt ngã ra ngoµi cöa sæ, ch¼ng nãi n¨ng g×-->Lo l¾ng cho tÝnh m¹ng cña Gi«n-xi. ? Khi kÐo mµnh lªn chuyÖn g× ®· x¶y ra.- Nhng, « k×a! vÉn cßn mét chiÕc l¸ thêng xu©n b¸m vµo têng g¹ch.? ¤ k×a thuéc tõ lo¹i g×, t¸c dông cña nã. - ¤ k×a -->Th¸n tõ--> Ng¹c nhiªn, vui mõng niÒm tin vÒ sù sèng cña Gi«n-xi vÉn cßn.? Lo cho b¹n, Xiu cßn lµm g× n÷a. - Lu«n ë c¹nh Gi«n-xi, mêi b¸c sü ®Õn kh¸m bÖnh, nÊu ch¸o, pha s÷a, ®éng viªn, an ñi ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ t×nh c¶m cña Xiu ®èi víi Gi«n-xi. - Lµ ngêi b¹n tèt, thuû chung, nh©n hËu, hÕt lßng yªu th¬ng b¹n.3. ChiÕc l¸ cuèi cïng, kiÖt t¸c cña cô B¬-men:? Chi tiÕt nµo thÓ hiÖn t×nh yªu th¬ng cña cô B¬-men ®èi víi Gi«n-xi. Cô sî nh×n ra cöa sæ, nh×n Xiu ch¼ng nãi n¨ng g×.? Em h×nh dung xem cô ®ang nghÜ g×. - NghÜ ®Õn viÖc vÏ chiÕc l¸ cuèi cïng ®Ó cøu Gi«n-xi? Qua ®o¹n v¨n em thÊy Xiu ®· th«ng b¸o cho Gi«n-xi biÕt ®iÒu g× vÒ b¸c B¬-men. Cô ®· chÕt v× bÖnh viªm phæi.? Nguyªn nh©n c¸i chÕt cña cô. Tõ ng÷ nµo thÓ hiÖn ®iÒu ®ã? - Cô ®· lao ®éng nghÖ thuËt thÇm lÆng, vÏ chiÕc l¸ cuèi cïng ®Ó cøu Gi«n-xi. + Giµy vµ quÇn ¸o ít sòng. + ChiÕc ®Ìn b·o vÉn cßn th¾p s¸ng. + ChiÕc thang ®· bÞ l«i ra khái chç ®Ó cña nã. + Vµi chiÕc bót l«ng r¬i vung v·i.? C¶m nhËn cña em vÒ cô B¬-men. Lµ ngêi cao thîng, quªn m×nh v× ngêi kh¸c.? V× sao t¸c gi¶ kh«ng trùc tiÕp t¶ c¶nh cô B¬-men vÏ l¸ trong ®ªm gi¸ rÐt, t¶ c¶nh cô vµo bÖnh viÖn vµ qua ®êi. - T¹o sù bÊt ngê cho Gi«n-xi vµ g©y høng thó cho ngêi ®äc. Th¶o luËn nhãm:? V× sao cã thÓ nãi chiÕc l¸ cuèi cïng lµ kiÖt t¸c cña cô B¬-men - Lµ kiÖt t¸c v×: + Nã rÊt ®Ñp, gièng l¸ thËt + §em l¹i sù sèng cho Gi«n-xi + Kh«ng chØ ®îc vÏ b»ng bót l«ng mùc mµu mµ cßn ®îc vÏ b»ng c¶ t×nh yªu th¬ng bao la vµ sù hi sinh cao c¶ cña cô B¬-men.Tæng kÕt:? NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt ®Æc s¾c cña truyÖn? C¸ch x©y dùng t×nh huèng.- NghÖ thuËt: + Tù sù kÕt hîp víi miªu t¶, biÓu c¶m, thÓ hiÖn t©m lÝ nh©n vËt s©u s¾c.+ §¶o ngîc t×nh huèng hai lÇn.? Víi c¸ch kÓ chuyÖn ®éc ®¸o hÊp dÉn Êy, truyÖn ®· thÓ hiÖn néi dung g× Néi dung: + T×nh yªu th¬ng ch©n thµnh cña nh÷ng ngêi nghÌo khæ+ Søc m¹nh cña t×nh yªu cuéc sèng ®· chiÕn th¾ng bÖnh tËt+ Gi¸ trÞ cao c¶ cña søc m¹nh nghÖ thuËtV. LuyÖn tËp Bµi 1: H·y hoµn thiÖn s¬ ®å sau ®Ó tãm t¾t truyÖn ng¾n ChiÕc l¸ cuèi cïngChiÕc l¸ cuèi cïngNÕu rôngGi«n-Xi ChÕtCô B¬-men sèngKh«ng rôngCøu Gi«n-xiCô B¬-men tö v× nghÒKiÖt t¸c Mét kiÖt t¸c! ¤i cuéc ®êi bÊt hñ!ChiÕc l¸ yªu th¬ng - chiÕc l¸ diÖu k×ChiÕc l¸ t¸i sinh tõ tr¸i tim ngêi nghÖ sü.ChiÕc l¸ chøa ®ùng niÒm tin bÒn bØ.ChiÕc l¸ ©m thÇm th¾m ®îm nghÜa nh©nVíi Gi«n - xi thÇn chÕt ®· tíi gÇnKhi chiÕc l¸ l×a cµnh trong gang tÊcLóc b×nh minh Gi«n-xi võa thøc giÊcThÊy l¸ vµng sao vÉn m·i cßn kia !L¸ yªu c©y nªn kh«ng nì chia l×a ?Hay bëi l¸ sèng nhê tr¸i tim vÜ ®¹i ?B¸c B¬-men víi søc tµn cßn l¹iV¾t m¸u m×nh nu«i dìng l¸ yªu th¬ngB¸c B¬-men nh©n ¸i søc phi thêngLu«n tay vÏ ®ªm trêng kh«ng ng¬i nghØ§Ó chiÕc l¸ cuèi cïng cña ngêi nghÖ süSèng m·i víi ®êi, ®ua cïng thÕ kØ T« th¾m t×nh ngêi, nu«i lín tr¸i tim t«i Kính chuùc quyù Thaày Coâ vaø caùc em hoïc sinhSÖÙC KHOEÛ VAØ HAÏNH PHUÙC.CHAØO TAÏM BIEÄT!XIN CHAÂN THAØNH CAÛM ÔN !
File đính kèm:
- Chiec_la_cuoi_cungppt.ppt