Bài giảng môn Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 7,78: Quê hương (Tế Hanh) - Nguyễn Thị Huyền

Giáo viên: Nguyễn Thị Huyền Tiết 77,78: QUÊ HƯƠNGTế HanhKIỂM TRA MIỆNGCâu 1: Đọc diễn cảm bài thơ: “ Nhớ rừng” của Thế Lữ và nêu cảm nhận về nội dung, nghệ thuật của bài thơ? ( 8điểm)Câu 2: Nêu tên văn bản, tên tác giả và nội dung chính của văn bản sẽ học ngày hôm nay? ( 2điểm) QUÊ HƯƠNG Tế Hanh I. Đọc - Tìm hiểu chú thích.Đọc:+ Khổ thơ 1: Giọng kể, trìu mến.+ Khổ thơ 2: Giọng nhanh, mạnh.+ Khổ thơ 3: Giọng vui vẻ, phấn chấn.+ Khổ 4: Giọng tha thiết.2. Chú thích: a. Tác giả – tác phẩm:Em hiểu những gì về nhà thơ Tế Hanh và xuất xứ của bài thơ“ Quê hương”? - Tế Hanh sinh ngày 20/6/1921. Quê ở Quảng Ngãi.Nguồn cảm hứng đi dọc suốt đời thơ Tế Hanh là cảm hứngvề quê hương. - Bài thơ sáng tác năm 1939, lúc nhà thơ mới 18 tuổi đang học ở Huế, xa quê.1. Bố cục bài thơ. khổ thơ 1khổ thơ 2khổ thơ 3khổ thơ 4Cảnh dân chài bơi thuyền ra khơi đánh cáGiới thiệu chung về làng chàiCảnh đón thuyền cá trở về bếnNỗi nhớ về làng chài quê hương QUÊ HƯƠNG Tế HanhII. Đọc - hiểu văn bản.I. Đọc - Tìm hiểu chú thích.Xác định bố cục và nêu rõ nội dung chính trong từng phần ? QUÊ HƯƠNG Tế HanhLàng tôi ở vốn làm nghề chài lưới :Nước bao vây, cách biển nửa ngày sông. Lời giới thiệu chân thực, mộc mạc, bình dị: Vừa giới thiệu được vị trí địa lý, nghề , lại vừa giới thiệu được lối tư duy của người dân làng chài.2. Tìm hiểu bài thơ:a. Giới thiệu chung về làng chài.II. Đọc - hiểu văn bản.1. Bố cục bài thơ. Em có suy nghĩ gì về lời giới thiệu làng chài của tác giả?Hình ảnh nổi bật trong tranh là gì? Liên quan đến nội dung nào của bài thơ? => Thuyền ra khơi QUÊ HƯƠNG Tế Hanhb. Cảnh dân chài bơi thuyền ra khơi đánh cá.Khi trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồng Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá.Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mãPhăng mái chèo mạnh mẽ vượt trường giang.Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng Rướn thân trắng bao la thâu góp gió- Thời gian: sớm mai hồng.- Không gian: trời trong, gió nhẹ.- Con người: dân trai tráng2. Tìm hiểu bài thơ:Hình ảnh dân làng chài ra khơi đánh cá được miêu tả nổi bật qua những từ ngữ, hình ảnh nào? - Con thuyền: hăng như con tuấn mã; phăng .. mạnh mẽ vượt...Khổ thơ khắc hoạ vẻ đẹp người dân chài khoẻ mạnh, vạm vỡ, có sức vóc phi thường; Có niềm tin vững chắc vào công việc lao động; Hình ảnh so sánh không chỉ làm cho việc miêu tả cụ thể hơn mà gợi ra vẻ đẹp bay bổng, mang ý nghĩa lớn lao: Họ ra khơi mang theo cả linh hồn của quê hương. - Cánh buồm: giương to như mảnh hồn làng Rướn thân trắng thâu góp gió. Em chỉ ra những đặc sắc trong cách miêu tả của tác giả? Cách miêu tả ấy đã khắc họa được cảnh dân chài ra khơi đánh cá như thế nào?Tác giả dùng nhiều động từ, tính từ; hình ảnh ẩn dụ, nhân hóa; Giọng thơ nhẹ nhàng mà hào hứng...để miêu tả. QUÊ HƯƠNG Tế Hanh2. Tìm hiểu bài thơ:II. Đọc - hiểu văn bản.1. Bố cục bài thơ. Cảnh đón thuyền cá trở về được khắc họa rõ nhất qua hình ảnh nào?c. Cảnh đón thuyền cá trở về bến.Cảnh trên bến, dân làng đón thuyền cá trở về:  ồn ào, tấp nập con cá tươi ngon thân bạc trắngTừ ngữ gợi tả; Biện pháp ẩn dụCách miêu tả của tác giả có gì nổi bật?Hình ảnh người dân đánh cá: làn da ngăm rám nắng; cả thân hình nồng thở vị xa xăm. - Cuộc sống đầy ắp niềm vui, đầy sức sống.Khắc hoạ sự khỏe mạnh, rắn rỏi cũng là vẻ đẹp riêng biệt của người dân làng chài. Hình ảnh con thuyền nghỉ ngơi thanh thản, yên bình sau chuyến ra khơi. Cảnh làng chài đầy ắp niềm vui, sự bình yên và tràn đầy sức sống.- Chiếc thuyền: im bến mỏi trở về nằm Nghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ.Cách miêu tả như thế có tác dụng gì?QUÊ HƯƠNGTế HanhTưởng nhớnước xanh, cá bạcchiếc buồm, con thuyền mùi nồng mặnNỗi nhớ chân thành, da diết khôn nguôi về cảnh vật, con người, mùi vị và cuộc sống sinh hoạt của làng chài.Tâm hồn tinh tế, tài hoa, tấm lòng gắn bó sâu nặng với con người cùng cuộc sống lao động ở làng chài quê hương.2. Tìm hiểu bài thơ:II. Đọc - hiểu văn bản.d. Nỗi nhớ về làng chài quê hương.DDA. Ph­¬ng thøc biÓu ®¹t bao trïm bµi th¬ lµ biÓu c¶m kÕt hîp miªu t¶.B. Sù s¸ng t¹o h×nh ¶nh th¬ ®éc ®¸o b»ng nh÷ng so s¸nh, Èn dô, nh©n hãa ®Ñp, bay bæng, l·ng m¹n.C. Cã nh÷ng h×nh ¶nh th¬ ch©n thùc, méc m¹c, b×nh dÞD. Dùng nghệ thuật chơi chữ tài tình.Câu 1: Trắc nghiệm nghệ thuậtA. Bµi th¬ vÏ ra bøc tranh t­¬i s¸ng vÒ mét lµng quª miÒn biÓn.B. Næi bËt lµ h×nh ¶nh kháe kho¾n, r¾n rái ®Çy søc sèng cña ng­êi d©n chµi vµ sinh ho¹t lao ®éng lµng chµi ®Çy ¾p niÒm vui vµ sù sèng.C. ThÓ hiÖn t×nh c¶m quª h­¬ng trong s¸ng, tha thiÕt cña nhµ th¬.D. C¶ 3 ph­¬ng ¸n trªn.Câu 2: Trắc nghiệm nội dungĐáp án câu 2ĐSĐSĐSĐSĐĐĐĐSSSSIII.Tổng kết:Thâu tóm nội dung, nghệ thuật bài thơ qua bài tập sau: Giíi thiÖu chung lµng chµi.C¶nh d©n chµi b¬i thuyÒn ra kh¬i.C¶nh ®ãn thuyÒn c¸ vÒ bÕn.NghÖ thuËtque h­uongHiÖnthùcL·ngm¹n- Ph­¬ng thøc biÓu ®¹t bao trïm bµi th¬ lµ biÓu c¶m kÕt hîp miªu t¶.- Sù s¸ng t¹o h×nh ¶nh th¬ ®éc ®¸o b»ng nh÷ng so s¸nh, Èn dô, nh©n hãa ®Ñp, bay bæng, l·ng m¹n.- Cã nh÷ng h×nh ¶nh th¬ ch©n thùc, méc m¹c, b×nh dÞ.Nçi nhí vÒ lµng chµi.Håit­ëngNghÖ thuËtNéi dungNéi dung- Bµi th¬ vÏ ra bøc tranh t­¬i s¸ng vÒ mét lµng chµi miÒn biÓn.- Næi bËt lµ h×nh ¶nh kháe kho¾n, r¾n rái ®Çy søc sèng cña ng­êi d©n chµi vµ sinh ho¹t lao ®éng lµng chµi ®Çy ¾p niÒm vui vµ sù sèng.- ThÓ hiÖn t×nh c¶m quª h­¬ng trong s¸ng, tha thiÕt cña nhµ th¬.BÀI TẬP TỔNG KẾTHƯỚNG DẪN HỌC TẬP* Đối với bài học ở tiết này:- Học thuộc – hiểu nội dung ghi nhớ và phần phân tích trong vở ghi để nắm vững nội dung, nghệ thuật của bài thơ.- Học thuộc lòng và tập đọc diễn cảm bài thơ.- Tìm thêm những bài thơ, bài hát nói về tình yêu quê hương đất nước.- Xem lại cách sống của bản thân: đã trân trọng, tự hào về quê hương của mình chưa? Làm gì để góp phần xây dựng quê hương giàu đẹp. * Đối với bài học ở tiết tiếp theo:- Học thuộc bài thơ: “ Khi con tu hú” của Tố Hữu. - Soạn bài vào vở bài tập, Lưu ý: + Khung cảnh mùa hè .+ Tâm trạng tác giả khi bị nhốt trong tù.