Bài giảng môn Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 81: Phân tích tác phẩm Tức cảnh Pác Bó

Chào mừng các thầy cô giáo về dự giờ, thăm lớpTiết 81 :Tức cảnh Pác BóHồ Chí MinhI. Đoc – Hiểu chú thích văn bản1. Tác giả(1890 – 1969)Em hãy nêu hiểu biết của em về Hồ Chí Minh ?Hồ Chí Minh (1890 – 1969) quê ở Nam Đàn – Nghệ An.Là lãnh tụ cách mạng đáng kính của dân tộc Việt Nam, là nhà văn, nhà thơ lớn, là danh nhân văn hoá thế giới.Tiết 81 :Tức cảnh Pác BóHồ Chí MinhI. Đoc – Hiểu chú thích văn bản1. Tác giả(1890 – 1969)Hồ Chí Minh (1890 – 1969) quê ở Kim Liên - Nam Đàn - Nghệ An.Là lãnh tụ cách mạng đáng kính của dân tộc Việt Nam, là nhà văn, nhà thơ lớn, là danh nhân văn hoá thế giới.2. Tác phẩmBài thơ ra đời trong hoàn cảnh nào? Tiết 81 :Tức cảnh Pác BóHồ Chí Minh1. Tác giảHồ Chí Minh (1890 – 1969) quê ở Kim Liên - Nam Đàn - Nghệ An.Là lãnh tụ cách mạng đáng kính của dân tộc Việt Nam, là nhà văn, nhà thơ lớn, là danh nhân văn hoá thế giới.2. Tác phẩm- Bài thơ được sáng tác vào tháng 2 -1941 khi Bác sống và làm việc gian khổ ở Pác Bó (Cao Bằng).Pác Bó (Hà Quảng – Cao Bằng)I. Đoc – Hiểu chú thích văn bảnTiết 81 :Tức cảnh Pác BóHồ Chí Minh1. Tác giảHồ Chí Minh (1890 – 1969) quê ở Kim Liên - Nam Đàn - Nghệ An.Là lãnh tụ cách mạng đáng kính của dân tộc Việt Nam, là nhà văn, nhà thơ lớn, là danh nhân văn hoá thế giới.2. Tác phẩm- Bài thơ được sáng tác vào tháng 2 -1941 khi Bác sống và làm việc gian khổ ở Pác Bó (Cao Bằng).Cửa hang Pác BóI. Đoc – Hiểu chú thích văn bảnTiết 81 :Tức cảnh Pác BóHồ Chí Minh1. Tác giảHồ Chí Minh (1890 – 1969) quê ở Kim Liên - Nam Đàn - Nghệ An.Là lãnh tụ cách mạng đáng kính của dân tộc Việt Nam, là nhà văn, nhà thơ lớn, là danh nhân văn hoá thế giới.2. Tác phẩm Trong hang có khối đá vôi tựa hình người râu tóc được Bác đặt tên là tượng Các Mác.- Bài thơ được sáng tác vào tháng 2 -1941 khi Bác sống và làm việc gian khổ ở Pác Bó (Cao Bằng).I. Đoc – Hiểu chú thích văn bảnTiết 81 :Tức cảnh Pác BóHồ Chí Minh1. Tác giảHồ Chí Minh (1890 – 1969) quê ở Kim Liên - Nam Đàn - Nghệ An.Là lãnh tụ cách mạng đáng kính của dân tộc Việt Nam, là nhà văn, nhà thơ lớn, là danh nhân văn hoá thế giới.2. Tác phẩm Dòng suối khởi nguồn Pác Bó được Bác đặt tên là suối Lênin- Bài thơ được sáng tác vào tháng 2 -1941 khi Bác sống và làm việc gian khổ ở Pác Bó (Cao Bằng).I. Đoc – Hiểu chú thích văn bảnTiết 81 :Tức cảnh Pác BóHồ Chí MinhI. Đoc – Hiểu chú thích văn bản1. Tác giảHồ Chí Minh (1890 – 1969) quê ở Kim Liên - Nam Đàn - Nghệ An.Là lãnh tụ cách mạng đáng kính của dân tộc Việt Nam, là nhà văn, nhà thơ lớn, là danh nhân văn hoá thế giới.2. Tác phẩm- Bài thơ được sáng tác vào tháng 2 -1941 khi Bác sống và làm việc gian khổ ở Pác Bó (Cao Bằng).II. Đọc – Hiểu văn bản1. Cấu trúc văn bản- Thể thơ : Thất ngôn tứ tuyệt.Sáng ra bờ suối, tối vào hang,Cháo bẹ rau măng vẫn sẵn sàng.Bàn đá chông chênh dịch sử Đảng,Cuộc đời cách mạng thật là sang.+ Phần 1 : Ba câu thơ đầu (hoàn cảnh sống và làm việc của Bác ở Pác Bó).+ Phần hai : câu thơ cuối (cảm nghĩ của Bác về cuộc đời cách mạng).Tiết 81 :Tức cảnh Pác BóHồ Chí Minh1. Tác giả2. Tác phẩm- Bài thơ được sáng tác vào tháng 2 -1941 khi Bác sống và làm việc gian khổ ở Pác Bó (Cao Bằng).II. Đọc – Hiểu văn bản1. Cấu trúc văn bản- Thể thơ : Thất ngôn tứ tuyệt.Sáng ra bờ suối, tối vào hang,Cháo bẹ rau măng vẫn sẵn sàng.Bàn đá chông chênh dịch sử Đảng,2. Nội dung văn bảna. Cảnh sinh hoạt và làm việc của Bác ở Pác Bó.I. Đoc – Hiểu chú thích văn bảnTiết 81 :Tức cảnh Pác BóHồ Chí Minh1. Tác giả2. Tác phẩm- Bài thơ được sáng tác vào tháng 2 -1941 khi Bác sống và làm việc gian khổ ở Pác Bó (Cao Bằng).II. Đọc – Hiểu văn bản1. Cấu trúc văn bản- Thể thơ : Thất ngôn tứ tuyệt.Sáng ra bờ suối, tối vào hang,2. Nội dung văn bảna. Cảnh sinh hoạt và làm việc của Bác ở Pác Bó.+ Đối về thời gian: Sáng > Chiến sĩ.Người xưa : + Lánh đời, thưởng ngoạn thiên nhiên. => Ẩn sĩ.I. Đoc – Hiểu chú thích văn bảnTiết 81 :Tức cảnh Pác BóHồ Chí Minh1. Tác giả2. Tác phẩmII. Đọc – Hiểu văn bản1. Cấu trúc văn bản- Thể thơ : Thất ngôn tứ tuyệt.2. Nội dung văn bảna. Cảnh sinh hoạt và làm việc của Bác ở Pác Bó.- Cuộc sống khó khăn, gian khổ, thiếu thốn.- Trong hoàn cảnh đó, người chiến sĩ cách mạng vẫn hoà hợp với thiên nhiên, mang phong thái ung dung tự tại, vẫn lạc quan, say mê công việc, tin vào sự nghiệp.b. Cảm nghĩ của Bác.- Người vui vì được cống hiến cho cách mạng.III. Ý nghĩa văn bản1. Nghệ thuật2. Nội dung- Thể thơ tứ tuyệt, bình dị, ngắn gọn, hàm xúc.- Lời thơ giản dị, tự nhiên pha giọng vui đùa hóm hỉnh ; nghệ thuật đối ý, đối thanh phù hợp với tinh thần của bài thơ.- Kết hợp hiện đại và cổ điển. Tạo được tứ thơ độc đáo, bất ngờ và sâu sắc.- Bài thơ đã khắc hoạ cuộc sống cách mạng đầy gian khổ của Bác Hồ ở Pác Bó. Nhưng trong hoàn cảnh ấy, Bác vẫn luôn lạc quan, mang phong thái ung dung, tự tại của người chiến sĩ. Với Người, làm cách mạng và sống hoà hợp với thiên nhiên là một niềm vui lớn.* GHI NHỚ (SGK).I. Đoc – Hiểu chú thích văn bảnTiết 81 :Tức cảnh Pác BóHồ Chí MinhTiết 81 :Tức cảnh Pác BóHồ Chí MinhHướng dẫn về nhà- Học thuộc lòng bài thơ.Nắm được nội dung của bài.Vẽ sơ đồ tư duy thể hiện kiến thức cơ bản của bài thơ “Tức cảnh pác Bó ” vào vở soạn bài.- Chứng minh sự kết hợp giữa cổ điển và hiện đại trong bài thơ “Tức cảnh Pác Bó”.(gợi ý : thể thơ; chữ quốc ngữ; thi liệu cổ như suối, hang, núi; đề tài; thú lâm tuyền; công việc cách mạng; lối sống cách mạng; lời thơ...)- Sưu tầm và chép lại những câu thơ nói về niềm vui với cái nghèo (thú lâm tuyền) trong thơ của Nguyễn Trãi, Nguyễn Bỉnh Khiêm, Nguyễn Công Trứ, Nguyễn Khuyến.- Soạn bài “Câu cầu khiến”. Chú ý thực hiện các ví dụ và các bài tập ở phần luyện tập cho thật tốt .