Bài giảng môn Sinh học Khối 10 - Bài 29: Cấu trúc các loại virut (Bản mới)

CHƯƠNG III: VIRUT VÀ BỆNH TRUYỀN NHIỄM 
Hãy kể tên một số loại virut mà em biết ? 
. CẤU TẠO 
 . HÌNH THÁI 
Virut là thực thể chưa có tế bào , có kích thước siêu nhỏ ( được đo bằng nanômet ) và có cấu tạo rất đơn giản , chỉ gồm một loại axít nuclêotit được bao bọc bởi vỏ prôtêin . 
Hình thức sống của virut ? 
Virut sống kí sinh nội bào bắt buộc , và nhờ bộ máy tổng hợp của tế bào chúng sẽ nhân nhanh lên về số lượng trong cơ thể vật chủ . 
Người ta dựa vào cái gì để phân loại virut ? 
- Virut được phân loại chủ yếu dựa vào axit nuclêic , cấu trúc vỏ capsid , có hay không có vỏ ngoài . 
Người ta chia làm bao nhiêu nhóm virut ? 
Có 2 nhóm lớn : Virut ADN và virut ARN 
I.CẤU TẠO 
Cấu tạo virut gồm mấy thành phần cơ bản ? 
Gồm 2 thành phần : lõi là axit nuclêic ( hệ gen ) và vỏ prôtêin ( vỏ capsid ) 
. Hệ gen 
Hệ gen của virut có cấu tạo như thế nào ? 
Hệ gen của virut có thể là ADN cũng có thể là ARN. 
VD: Virut ADN: virut đậu mùa , viêm gan B.. 
 Virut ARN: virut cúm , virut sốt xuất huyết Dangi , virut viêm não nhật bản 	 
. Vỏ capsid 
Vỏ capsid được cấu tạo như thế nào ? 
Vỏ capsid được cấu tạo từ các đơn vị prôtêin gọi là capsôme 
Một số virut có thêm một vỏ bao bên ngoài vỏ capsid , gọi là vỏ ngoài . 
Vỏ ngoài có thể là lipid kép và prôtêin . Trên mặt vỏ ngoài có các gai glicôprôtêin làm nhiệm vụ kháng nguyên và giúp virút bám lên bề mặt vật chủ . 
Vi rút không có vỏ ngoài gọi là gì ? 
Virut không có vỏ ngoài gọi là virut trần . 
Hạt virut có mấy loại cấu trúc ? 
Hạt virut có 3 loại cấu trúc : xoắn , khối và hỗn hợp . 
II. HÌNH THÁI 
CẤU TRÚC XOẮN. 
Capsôme sắp xếp theo chiều xoắn của axít nucleic. 
Hình cầu 
Hình que hay sợi 
CẤU TRÚC KHỐI 
Capsôme sắp xếp như thế nào ? 
Capsôme sắp xếp theo hình khối đa diện với 20 mặt tam giác đều . 
CẤU TRÚC HỖN HỢP 
Phagơ : đầu có cấu trúc chứa axít nucleic gắn với đuôi có cấu trúc xoắn . 
Quan sát hình và sắp xếp lại theo cấu trúc cho phù hợp . 
Virut sởi , quai bị 
Virut cúm 
Virut dại 
TÊN VI RÚT 
DẠNG CẤU TRÚC 
- Virut bại liệt , mụn cơm 
- Virut hecpet 
 DẠNG KHỐI 
- Virut đốm thuốc lá . 
- Virut sởi , quai bị . 
- Virut dại 
DẠNG XOẮN 
- Virut đậu mùa . 
- Phagơ T 2 
DẠNG HỖN HỢP 
Năm 1957 Franken và conrat đã tiến hành thí nghiệm tách lõi ARN ra khỏi vỏ prôtêin của 2 chủng virut A và B 
Hãy giải thích tại sao virut phân lập được không phải là chủng B? 
Vì virut lai mang hệ gen của chủng A 
Khi ở ngoài tế bào chủ virut biểu hiện như thể vô sinh . 
Theo em có thể nuôi virut trong môi trường nhân tạo như nuôi vi khuẩn được không ? 
Không thể nuôi cấy được vì virut là kí sinh nội bào bắt buộc , chúng chỉ nhân lên được trong tế bào sống . 
Các thành phần cơ bản của virut : 
a. Axit nuclêic 
b. Prôtêin 
c. Lipit 
d. Cả a và b 
A 
B 
1. Cấu trúc xoắn 
2. Cấu trúc khối 
3. Cấu trúc hỗn hợp . 
a. Capsôme sắp xếp theo hình khối đa diện với 20 mặt tam giác đều . 
b. Capsôme sắp xếp theo chiều xoắn của axit nuclêic . 
c. Đầu có cấu trúc khối chứa axít nuclêic gắn với đuôi có cấu trúc xoắn . 
Tính chất 
Virut 
Vi khuẩn 
Có cấu tạo tế bào 
Chỉ chứa ADN hoặc ARN 
Chứa cả ADN và ARN 
Chứa ribôxôm 
Sinh sản độc lập 
DẶN DÒ 
- Về nhà học bài . 
- Đọc trước bài : Sự nhân lên của virut trong tế bào chủ . 
Virut sởi , quai bị 
Virut cúm 
Virut dại 
Virut trần 
Virut có vỏ ngoài 
Tính chất 
Virut 
Vi khuẩn 
Có cấu tạo tế bào 
KHÔNG 
CÓ 
Chỉ chứa ADN hoặc ARN 
CÓ 
KHÔNG 
Chứa cả ADN và ARN 
KHÔNG 
CÓ 
Chứa ribôxôm 
KHÔNG 
CÓ 
Sinh sản độc lập 
KHÔNG 
CÓ