Bài giảng môn Sinh học Khối 11 - Bài 42: Sinh sản hữu tính ở thực vật

 BÀI 42: 
SINH SẢN HỮU TÍNH Ở THỰC VẬT 
CHƯƠNG IV 
SINH SẢN HỮU TÍNH Ở THỰC VẬT 
I. Khái niệm về sinh sản hữu tính : 
2. Khái niệm : 
Sinh sản hữu tính là hình thức sinh sản có sự kết hợp của giao tử đực và giao tử cái thông qua sự thụ tinh tạo nên hợp tử 
1. Ví dụ : 
1.Lá thuốc bỏng  cây thuốc bỏng 
2.Ngọn mía giâm  cây mía mới 
3.Bí đỏ ra hoa  quả  hạt  nảy mầm  cây bí 
Trong các ví dụ trên ví dụ nào là hình thức sinh sản vô tính ? 
Hình thức 3 có gì khác so với hình thức 1 và 2? 
Thế nào là sinh sản hữu tính ? 
B ài 42 
CHƯƠNG IV 
SINH SẢN HỮU TÍNH Ở THỰC VẬT 
II. Sinh sản hữu tính ở thực vật có hoa : 
1. Cấu tạo hoa : 
Hoa có cấu tạo như thế nào ? 
Hoa d­a chuét 
Hoa c¶i 
Hoa b­ëi 
Hoa liÔu 
Hoa c©y khoai t©y 
Hoa t¸o t©y 
B ài 42 
 1-Bao phÊn 
 2-Cuèng nhÞ 
 3- Trµng hoa 
 4- §µi hoa 
 5- Cuèng hoa 
 6-§Çu nhôy 
 7-Vßi nhôy 
 8-Tói ph«i 
 9-BÇu nhôy 
Một hoa gồm các bộ phận sau : 
CHƯƠNG IV 
SINH SẢN HỮU TÍNH Ở THỰC VẬT 
II. Sinh sản hữu tính ở thực vật có hoa : 
2. Quá trình hình thành hạt phấn và túi phôi : 
a. Hình thành hạt phấn : 
b. Hình thành túi phôi : 
Quan sát sơ đồ hãy trình bày diễn biến và kết quả của quá trình hình thành hạt phấn và hình thành túi phôi ? 
B ài 42 
CHƯƠNG IV 
SINH SẢN HỮU TÍNH Ở THỰC VẬT 
2n 
n 
n 
n 
n 
Giảm phân 
Nguyên phân 
Nhân sinh dưỡng 
Nhân sinh sản 
Tế bào mẹ hạt phấn 
Hạt 
Phấn 
B ài 42 
CHƯƠNG IV 
SINH SẢN HỮU TÍNH Ở THỰC VẬT 
2n 
n 
n 
n 
n 
Giảm phân 
Nguyên phân 
Nhân sinh dưỡng 
Nhân sinh sản 
Tế bào mẹ hạt phấn 
Hạt 
Phấn 
Hạt phấn có phải là giao tử đực không ? 
B ài 42 
CHƯƠNG IV 
SINH SẢN HỮU TÍNH Ở THỰC VẬT 
2n 
n 
n 
n 
n 
2 trợ bào 
trứng 
3 tế bào đối cực 
tế bào mẹ của đại bào tử 
3 lần nguyên phân 
Giảm phân . 
Tiêu biến 
2 nhân thứ cấp 
n 
n 
n 
B ài 42 
3. Thụ phấn và thụ tinh 
a. Thụ phấn 
* Khái niệm : Là quá trình vận chuyển hạt phấn từ nhị đến nhụy của hoa . 
Thế nào là sự thụ phấn ? 
Thực vật có bao nhiêu hình thức thụ phấn?Hình thức nào tiến hoá hơn ? Tại sao ? 
Thụ phấn chéo 
Tự thụ phấn 
Hoa cây B 
Hoa cây A 
	 Có 2 hình thức thụ phấn : 
 Tự thụ phấn : quá trình thụ phấn diễn ra trên cùng một cây . 
 Thụ phấn chéo : quá trình thụ phấn diễn ra trên các cây khác nhau , do các tác nhân tự nhiên ( gió , nước , sâu bọ ,) hay nhân tạo (con người ). 
a) Quá trình thụ phấn : 
	 Thụ phấn là hiện tượng hạt phấn từ nhị tiếp xúc với đầu nhụy của hoa . 
Thực vật có những phương thức thụ phấn nào? 
Thụ phấn nhờ gió 
Gió 
Thụ phấn nhờ động vật 
Thụ phấn nhân tạo 
b. Thụ tinh 
Thụ tinh là gì ? 
* KN: Thụ tinh là sự kết hợp giữa giao tử đực và giao tử cái tạo hợp tử . 
Tại sao thụ tinh ở thực vật có hoa được gọi là thụ tinh kép ? 
Hợp tử(2n) 
Nội nhũ(3n) 
* Quá trình thụ tinh kép : 
 Một giao tử đực × tế bào trứng → Hợp tử → Phôi 
 Một giao tử đực × nhân lưỡng bội → Phôi nhũ 
(n) 
(2n) 
(n) 
(2n) 
(n) 
(2n) 
(3n) 
} 
Thụ tinh kép 
 Hình thành cấu tạo dự trữ chất dinh dưỡng để nuôi phôi phát triển cho đến khi hình thành cây non có khả năng tự dưỡng , đảm bảo cho thế hệ sau thích nghi tốt hơn với những biến đổi của môi trường sống 
Ý nghĩa của thụ tinh kép ? 
Hạt 
Quả 
Noãn 
Bầu nhụy 
4. Quá trình hình thành hạt va ̀ quả 
a. Hình thành hạt 
Noãn được thu ̣ tinh phát triển thành hạt 
+ Hợp tu ̉ phát triển thành phôi 
+ Tê ́ bào tam bội phân chia tạo thành khối tê ́ bào giầu chất dinh dưỡng(nội nhu ̃) đê ̉ nuôi dưỡng phôi 
Có 2 loại hạt : Hạt có nội nhu ̃ ( hạt của cây 1 lá mầm ) 
Hạt không có nội nhũ(Cây 2 lá mầm ) 
Quả đơn tính 
Noãn không được thụ tinh 
Bầu nhụy 
b. Hình thành quả 
Quả do bầu nhụy phát triển thành,qua ̉ bảo vê ̣ hạt giúp hạt phát triển 
- Quả đơn tính là do loại quả không có hạt do noãn khong được thu ̣ tinh 
Khi quả chín có những biến đổi gì về hình thái và sinh lí ? 
* Quá trình chín của quả 
- Do quá trình chuyển hóa sinh li ́ , sinh hóa 
- biến đổi mầu sác , đô ̣ cứng va ̀ xuất hiện mùi vị, hương thơm đặc trưng , thuận lợi cho việc phát tán 
III. Ứng dụng trong nông nghiệp 
- Dùng đất đèn sản sinh khí êtilen làm cho quả chín nhanh . 
- Axin kết hợp nhiệt độ thấp : Bảo quản quả được lâu . 
- Tạo quả không hạt : Dùng auxin và gibêrelin như cà chua , bầu bí , cam, chanh , dâu tây  
Êtilen 
Êtilen 
a.Tiết kiệm vật liệu di truyền 
b.Hình thành nội nhũ cung cấp dinh dưỡng cho phôi phát triển 
c. Hình thành nội nhũ chứa các tế bào tam bội 
d.Cung cấp dinh dưỡng cho sự phát triển của phôi và thời kì đầu của cá thể mới 
Câu 1: Ý nghĩa sinh học của hiện tượng thụ tinh kép ở thực vật hạt kín là : 
Củng cố 
Câu 2: Cơ quan sinh sản hữu tính ở thực vật bậc cao là : 
a. Củ b. hạt c. Hoa d. bào tử . 
a. Thụ tinh kép chỉ có ở thực vật bậc thấp . b. Thụ tinh kép chỉ có ở thực vật hạt trần . 
c. Thụ tinh kép chỉ có ở thực vật hạt kín . d. Thụ tinh kép xảy ra ở tất cả thực vật . 
Câu 3:Nhận xét nào sau đây là đúng : 
a.Sự hòa làm một của hai giao tử 
b.Sự hòa làm một của hai giao tử đực và cái 
c.Sự lớn lên của hợp tử 
d. Là sự hợp nhất của nhân giao tử đực với nhân tế bào trứng trong túi phôi để hình thành hợp tử 
Câu 4: Sự thụ tinh là : 
TRÒ CHƠI Ô CHỮ 
1 
2 
3 
4 
5 
G 
I 
Ả 
M 
P 
H 
 
N 
G 
I 
A 
O 
T 
Ử 
T 
Ế 
B 
À 
O 
C 
Ự 
C 
T 
H 
Ụ 
P 
H 
Ấ 
N 
T 
H 
Ụ 
T 
I 
N 
H 
TỪ KHOÁ 
i 
o 
H 
O 
A 
	 Là quá trình trong đó có sự hợp nhất của các loại giao tử ? 
	 Bốn tiểu bào tử đơn bội được tạo ra nhờ quá trình nào ? 
	 Sinh sản vô tính không có sự hợp nhất giữa các loại ? 
	 Hạt phấn được vận chuyển từ nhị đến núm nhuỵ gọi là quá trình ? 
	 Nhân lưỡng bội (2n) ở trung tâm của túi phôi còn gọi là gì ? 
	 Đây là cơ quan sinh sản hữu tính ở thực vật ?