Bài giảng môn Sinh học Lớp 10 - Bài 18: Chu kì tế bào và quá trình nguyên phân (Chuẩn kiến thức)

Ch­¬ng 4 
Ph©n bµo 
 Tiết 20 ( Bµi 18): 
Chu k× tÕ bµo vµ qu ¸ tr×nh nguyªn ph©n 
4 
5 
6 
1 
2 
3 
PhiÕu häc tËp sè 1: 
Nh÷ng diÔn biÕn c¬ b¶n cña k× trung gian 
C¸c pha cña k× trung gian 
DiÔn biÕn c¬ b¶n 
Pha G1 
Pha S 
 Pha G2 
G 1 
S 
G 2 
ThÕ nµo lµ NST kÐp ? 
Gåm hai cr«matit ® Ýnh víi nhau ë t©m ® éng 
Giai ®o¹n ph©n chia nh©n gåm mÊy k× ? Nªu tªn c¸c k× 
a 
b 
c 
d 
PhiÕu häc tËp § Æt tªn k× cho 1, 2, 3, vµ 4. Nªu diÔn biÕn c¬ b¶n cña tõng k× 
K× 
 ® Çu 
K× 
gi÷a 
K× 
 sau 
K× 
cuèi 
C¸c k× 
DiÔn biÕn c¬ b¶n 
- Thoi v« s¾c biÕn mÊt , t¹i mçi cùc tÕ bµo mµng nh©n vµ nh©n con xuÊt hiÖn 
- NST th¸o xo¾n -> d¹ng m¶nh 
TÕ bµo chÊt ph©n chia vµ t¸ch tÕ bµo mÑ thµnh 2 
 tÕ bµo con 
1 
2 
3 
4 
- C¸c NST kÐp co xo¾n cùc ®¹i -> cã h×nh d¹ng ® Æc thï vµ xÕp thµnh 1 hµng trªn m¾t ph¼ng xÝch ®¹o 
- Thoi ph©n bµo dÇn xuÊt hiÖn , mµng nh©n tiªu biÕn 
- NST kÐp dÇn co xo¾n vµ ® Ýnh vµo sîi t¬ v« s¾c 
- 2 cr«matit trong mçi NST kÐp t¸ch nhau ë t©m ® éng -> 2 NST ®¬n vµ ph©n li ® Òu vÒ hai cùc cña tÕ bµo 
S¾p xÕp c¸c k× theo trËt tù ® óng 
K× 
 ® Çu 
K× 
gi÷a 
K× 
 sau 
K× 
cuèi 
C¸c k× 
DiÔn biÕn c¬ b¶n 
- Thoi v« s¾c biÕn mÊt , t¹i mçi cùc tÕ bµo mµng nh©n vµ nh©n con xuÊt hiÖn 
- NST th¸o xo¾n -> d¹ng m¶nh 
TÕ bµo chÊt ph©n chia vµ t¸ch tÕ bµo mÑ thµnh 2 
 tÕ bµo con 
- C¸c NST kÐp co xo¾n cùc ®¹i -> cã h×nh d¹ng ® Æc thï vµ xÕp thµnh 1 hµng trªn m¾t ph¼ng xÝch ®¹o 
- Thoi ph©n bµo dÇn xuÊt hiÖn , mµng nh©n tiªu biÕn 
- NST kÐp dÇn co xo¾n vµ ® Ýnh vµo sîi t¬ v« s¾c 
- 2 cr«matit trong mçi NST kÐp t¸ch nhau ë t©m ® éng -> 2 NST ®¬n vµ ph©n li ® Òu vÒ hai cùc cña tÕ bµo 
Quan s¸t h×nh cho biÕt : 
Sù ph©n chia tÕ bµo chÊt ®­ îc diÔn ra khi nµo ? 
T¹i sao sù ph©n chia tÕ bµo chÊt cña tÕ bµo thùc vËt kh¸c tÕ bµo ® éng vËt ? 
17 
19 
- Động vật : Màng tế bào co thắt lại tạo ra 2 tế bào con. 
- Thực vật : Hình thành vách ngăn xellulôzơ tạo ra 2 tế bào con 
Tóm tắc nguyên phân 
 2n 
 2n 
 2n 
 2n k 
- Lµ h×nh thøc sinh s¶n ë sinh vËt ®¬n bµo vµ sinh vËt sinh s¶n v« tÝnh 
- Lµ c¬ së cña sù sinh tr­ëng ph¸t triÓn , sinh s¶n vµ phôc håi c¸c bé phËn tæn th­¬ng ë sinh vËt ®a bµo nh©n thùc 
- Lµ c¬ chÕ ®¶m b¶o sù æn ® Þnh VCDT qua c¸c thÕ hÖ 
Quá trình nguyên phân có ý nghĩa gì ? 
- Duy trì bộ NST 2n của loài ổn định qua các thế hệ tế bào và thế hệ cơ thể ( Loài SS vô tính ) từ đó duy trì đặc tính di truyền của loài . 
- Làm gia tăng số lượng tế bào giúp cơ thể lớn lên , thay thế tế bào già , tế bào bị tổn thương , tế bào bị mất đi trong quá trình giao phối . 
	 - Là cơ sở cho PP giâm , chiết , ghép , trong nuôi cấy mô tế bào tạo ra giống cây trồng tốt . 
Qu ¸ tr×nh nguyªn ph©n x¶y ra ë 
 nh÷ng lo¹i tÕ bµo nµo ? 
 
 
 
 
 
 
tÕ bµo cña sinh vËt ®¬n bµo 
tÕ bµo hîp tö cña sinh vËt ®a bµo 
tÕ bµo sinh d­ìng cña sinh vËt ®a bµo 
Sinh s¶n 
Sinh tr­ëng ph¸t triÓn , t¸i sinh phôc håi vµ c¸c bé phËn bÞ tæn th­¬ng 
Lµ c¬ chÕ ®¶m b¶o sù æn ® Þnh VCDT qua c¸c thÕ hÖ 
Qu ¸ tr×nh nguyªn ph©n x¶y ra ë 
 c¸c lo¹i tÕ bµo ® ã cã ý nghÜa g× ? 
Sinh tr­ëng ph¸t triÓn 
18 
Bµi tËp cñng cè 
Bµi 1 : Mét tÕ bµo nguyªn ph©n 3 lÇn sè tÕ bµo con t¹o ra sau nguyªn ph©n lµ 
2 tÕ bµo C. 6 tÕ bµo 
B. 4 tÕ bµo D. 8 tÕ bµo 
Bµi tËp cñng cè 
2. T¹i sao nguyªn ph©n l¹i cã thÓ t¹o ra 2 tÕ bµo con cã bé NST gièng hÖt tÕ bµo mÑ 
Bài tập : 
Ở đậu Hà Lan(2n = 14). Một nhóm tế bào của đậu Hà Lan gồm có 140 NST ở dạng sợi mảnh . Nhóm tế bào trên đang ở kì nào của nguyên phân với số lượng tế bào bằng bao nhiêu ? Giải thích ? 
h­íng dÉn vÒ nhµ 
1. H·y häc bµi theo c©u hái s¸ch gi¸o khoa 
2. § äc tr­íc bµi gi¶m ph©n