Bài giảng môn Sinh học Lớp 10 - Tiết 29, Bài 29: Cấu trúc các loại virut (Bản mới)

Bệnh cỳm gia cầm 
Bệnh AIDS 
Bệnh SARS 
Bệnh quai bị 
VIRUT 
	 Trong lịch sử loài người , số người chết trong cỏc trận dịch bệnh do virut cũn lớn hơn tất cả cỏc cuộc chiến tranh , cỏc cuộc xung đột sắc tộc , tụn giỏo , nạn đúi , cỏc trận động đất , lũ lụt và tai nạn giao thụng cộng lại . 
	 Năm 1918, xảy ra đại dịch cỳm do virut cú tờn là virut cỳm A H1N1 ở Tõy Ban Nha , chỉ trong vài thỏng đó cú hơn 1 tỉ người mắc bệnh , cướp đi sinh mạng trờn 20 triệu người . Dịch cỳm cũng gúp phần kết thỳc sớm Đại chiến thế giới I vỡ số binh lớnh chết do cỳm cũn lớn hơn do sỳng đạn . 
TIẾT 29 - BÀI 29: CẤU TRÚC CÁC LOẠI VIRUT 
CHƯƠNG III: VIRUT VÀ BỆNH TRUYỀN NHIỄM 
Dịch lọc 
Nhiễm vào lỏ cõy lành 
Soi dưới kớnh 
hiển vi quang học 
Nuụi trờn mụi trường thạch 
Khụng thấy mầm bệnh 
Khụng thấy khuẩn lạc 
Cõy bị bệnh 
Gọi mầm bệnh là Virut 
( mầm độc ) 
Lỏ cõy thuốc lỏ 
 bị bệnh ( đốm lỏ ) 
Dịch chiết 
Nghiền 
Lọc qua nến lọc vi khuẩn 
SƠ ĐỒ TểM TẮT QUÁ TRèNH PHÁT HIỆN RA VIRUT 
 CỦA IVANOPXKI 
H4: Virus viờm nóo Nhật Bản 
H2: Virus viờm gan B 
ADN 
Vỏ protein ( capsit ) 
Vỏ protein 
ARN 
Lipit kộp 
H3: HIV 
ARN 
Vỏ protein(capsit ) 
H1: Virus cỳm H1N1 
ARN 
Virus là gỡ ? 
Về cách 
phân loại virut 
Dựa vào axit nuceic 
Virut ARN 
Dựa vào vật chủ virut kí sinh 
Virut đ ộng vật 
Virut thực vật 
Virut ADN 
Virut kí sinh trên vi khuẩn gọi là thể thực khuẩn ( gọi tắt: Phag ơ ) 
Vỏ(capsit ) Prôtêin 
Lõi ( hệ gen ) Axit nuclêic 
Virut cấu tạo bởi 
những thành phần nào ? 
Cấu tạo virut 
Bộ gen (ADN) 
ADN 
ARN 
Hệ gen của virut cú gỡ khỏc so với hệ gen của sinh vật nhõn thực ? 
HIV 
Viờm gan B 
Tế bào nhõn thực 
 Hệ gen của virut cú thể là ADN hoặc ARN , chuỗi đơn hoặc chuỗi kộp 
 Hệ gen của sinh vật nhõn thực luụn là ADN chuỗi kộp 
 
* Lừi ( hệ gen ) 
Vỏ capsit được cấu tạo như thế nào ? 
* Vỏ capsit 
capsome 
Capsit 
Axit nuclờic 
Nuclêôcapsit 
 Axit nuclêic 
Capsit 
Vỏ ngoài 
Gai glycôprôtêin 
Virut trần ( virut đơn giản ) 
Virut có vỏ ngoài 
Quan sỏt hỡnh vẽ và cho bi ết ngoài axitnuclờic và vỏ capsit , m ột số virut cũn cú thành ph ần gỡ ? Nờu vai trũ của nú 
II. HèNH THÁI 
 Virut cú 3 loại cấu trỳc : 
Cấu trỳc xoắn 
Cấu trỳc khối 
Cấu trỳc hỗn hợp 
 
Capsụme sắp sếp theo 
chiều xoắn của axitnuclờic 
Capsụme sắp sếp theo hỡnh khối đa diện với 20 mặt tam giỏc đều . 
Đầu cú cấu trỳc khối chứa axit nuclờic gắn với đuụi cú cấu trỳc xoắn 
Virut cỳm , Virut sởi ,.. 
- Virut bại liệt , HIV,... 
Phagơ T2 
II.HèNH THÁI 
Xoắn 
Khối 
Hỗn hợp 
Dạng cấu trỳc 
Đại diện 
Đặc điểm 
Cỏc dạng 
Chủng A 
Chủng B 
ARN 
protein 
VR lai 
Sự nhõn lờn của virut 
Nhiễm vào cõy 
Chủng A 
Nghiờn cứu SGK và cho biết Franken và Conrat tiến 
 hành thớ nghiệm như thế nào ? 
Giải thớch tại sao virut phõn lập được khụng phải là chủng B? 
Em cú đồng ý với ý kiến cho rằng virut là thể vụ sinh ? 
Theo em cú thể nuụi virut trờn mụi trường nhõn tạo 
 như nuụi vi khuẩn được hay khụng ? 
Axit nucleic quy định mọi đặc điểm của virut 
 
Tớnh chất 
Virut 
Vi khuẩn 
Cú cấu tạo tế bào 
Chỉ chứa ADN hoặc ARN 
Chứa cả AND và ARN 
Chứa riboxom 
Sinh sản độc lập 
 So sỏnh sự giống và khỏc biệt giữa virut và vi khuẩn bằng cỏch điền chữ “ cú ” hoặc “ khụng ” vào bảng dưới đõy : 
khụng 
khụng 
khụng 
khụng 
cú 
cú 
khụng 
cú 
cú 
cú 
Chủng A 
Chủng B 
Virut lai 
Nhiễm vào cõy 
Chủng B 
Sư nhõn lờn của virut 
Bài 3 (SGK): 
 Dựa vào bài 29.3, nếu trộn axit nucleic của chủng B với một nửa protein của chủng A và một nửa protein của chủng B thỡ chủng lai sẽ cú dạng như thế nào ? Nếu nhiễm chủng lai vào cõy thuốc lỏ để gõy bệnh , sau đú phõn lập virut thỡ sẽ được chủng A hay chủng B. Từ đú , cú thể rỳt ra kết luận gỡ ? 
CỦNG CỐ 
 
- Trả lời cỏc cõu hỏi SGK. 
- Đọc mục “ em cú biết ”. 
 Chuẩn bị trước bài 30: Sự nhõn lờn của virut trong tế bào chủ . 
CAÂU HOÛI TRAẫC NGHIEÄM 
Caõu 1: ẹieàu naứo sau ủaõy chửa ủuựng khi noựi veà virut? 
 Laứ daùng soỏng ủụn giaỷn nhaỏt. 
 Chửa coự caỏu taùo teỏ baứo. 
Caỏu taùo tửứ hai thaứnh phaàn cụ baỷn laứ proõteõin vaứ axit nucleõic. 
Coự kớch thửụực lụựn 
C 
D 
B 
A 
D 
CỦNG CỐ 
Caõu 2: Virut traàn laứ virut : 
Chổ coự voỷ lipit 
Chổ coự voỷ capsit 
Khoõng coự caực lụựp voỷ boùc. 
Coự voỷ lipit vaứ voỷ capsit. 
CAÂU HOÛI TRAẫC NGHIEÄM 
A 
B 
C 
D 
B 
Caõu 3: Nucleõoõcapsit laứ: 
 Phửực hụùp goàm voỷ capsit vaứ axit nucleõic 
 Caực lụựp voỷ capsit cuỷa virut. 
 Boọ gen chửựa ADN cuỷa virut. 
 Boọ gen chửựa ARN cuỷa virut. 
CAÂU HOÛI TRAẫC NGHIEÄM 
A 
B 
C 
D 
A 
Caõu 4: Virut naứo kớ sinh ụỷ ngửụứi? 
 Phagụ, virut baùi lieọt. 
HIV, virut vieõm gan B. 
 Phagụ. 
 Virut khaỷm thuoỏc laự. 
CAÂU HOÛI TRAẫC NGHIEÄM 
A 
B 
C 
D 
A