Bài giảng môn Sinh học Lớp 11 - Bài 37: Sinh trưởng và phát triển ở động vật (Bản chuẩn kĩ năng)

Bài 37. Sinh trưởng và phát triển ở động vật 
I/ Khái niệm sinh trưởng và phát triển ở động vật 
Nhận xét sự biến đổi từ trứng thành gà trưởng thành về kích thước và khối lượng ? 
Tăng kích thước 
Tăng khối lượng 
Nguyên nhân dẫn tới sự biến đổi đó ? 
Do sư tăng về kích thước và số lượng tế bào 
Sinh trưởng của cơ thể động vật là gì ? 
Nhận xét sự biến đổi từ trứng thành gà con đến gà trưởng thành ? 
- Tăng về kích thước và khối lượng 
- Hình thành các cơ quan , bộ phận mới 
Sự phát triển của cơ thể động vật là gì ? 
Biến thái là gì ? 
II/ Phát triển không qua biến thái 
Hãy quan sát sự sinh trưởng và phát triển của ng ười ở giai đoạn sau sinh , có nhận xét gì ?  
Con sinh ra có đặc điểm hình thái và cấu tạo tương tự con trưởng thành . 
Phát triển không qua biến thái là gì ? 
III/ Phát triển qua biến thái 
1. Phát triển qua biển thái hoàn toàn 
- Có ở đa số các loài côn trùng ( bướm , ruồi , ong ) và lưỡng cư  
Nhận xét sự phát triển của ếch và sâu bướm ? 
- Là kiểu phát triển mà ấu trùng có hình dạng , cấu tạo và sinh lí rất khác với con trưởng thành , trải qua giai đoạn trung gian (ở côn trùng là nhộng ) ấu trùng biến đổi thành con trưởng thành 
Phát triển qua biến thái hoàn toàn là gì ? 
Trứng nở thành ấu trùng ( nòng nọc sống trong nước , có mang ngoài để hô hấp và có đuôi để bơi ) biến đổi thành ếch sống trên cạn có phổi để hô hấp và có 4 chân để nhảy . 
Sự phát triển qua biến thái của bọ cánh cứng , bướm , ruồi , muỗi  trải qua giai đoạn con non hoàn toàn khác con trưởng thành ( giai đoạn sâu và nhộng ở cánh cứng , ở bướm ; giai đoạn dòi và nhộng ở ruồi ; giai đoạn cung quăng ở muỗi ). 
Nêu đặc điểm của các pha biến đổi của sâu bướm ? 
+ Sâu non: dạng hình sâu , có đốt , không cánh , có chi để bò , có hàm để ăn lá cây 
+ Nhộng : được bao trong kén ở trạng thái tiềm sinh , không cử động không ăn , không có chi, hàm , cánh . 
+ Ngài : là bướm trưởng thành có cánh vẩy , có 6 chi có khớp có vòi hút , không ăn lá cây sống bằng mật hoa , nhiệm vụ của chúng là giao cấu , đẻ trứng và chết 
Qua đó ta có giải thích tại sao sâu bướm phá hại cây cối , mùa màng rất ghê gớm , trong khi đó bướm trưởng thành thường không gây hại cho cây trồng 
Ve sầu trưởng thành 
Trứng 
ấu trùng 
ấu trùng 
ấu trùng 
ấu trùng 
2. Phát triển qua biến thái không hoàn toàn 
Nhận xét sự phát triển của châu chấu và ve sầu ? 
Đối với một số chân khớp như châu chấu , cào cào , gián , tôm cua , ve sầu  thì giai đoạn ấu trùng đã gần giống con trưởng thành nhưng để thành cơ thể trưởng thành chúng phải trải qua nhiều lần lột xác .  
* Phân biệt phát triển qua biến thái và không qua biến thái ? 
ST – PT qua biến thái 
ST – PT không qua biến thái 
* Ấu trùng có hình dạng và cấu tạo , sinh lý khác với con trưởng thành . 
* Trải qua nhiều lần lột xác ấu trùng biến đổi thành con trưởng thành . 
* Con non có hình thái , cấu tạo , sinh lý tương tự con trưởng thành . 
* Con non phát triển thành con trưởng thành không qua giai đoạn lột xác . 
* Phân biệt sinh trưởng-phát triển qua biến thái hoàn toàn và không hoàn toàn ? 
ST – PT qua biến thái hoàn toàn 
ST – PT qua biến thái không hoàn toàn . 
* Ấu trùng có hình dạng và cấu tạo và sinh lí rất khác với con trưởng thành . 
* Ấu trùng trải qua giai đoạn trung gian biến đổi thành con trưởng thành . 
* Ấu trùng có hình dạng và cấu tạo gần giống với con trưởng thành . 
* Trải qua nhiều lần lột xác ấu trùng biến đổi thành con trưởng thành . 
Cột A 
Cột B 
Cột C 
1.Phát triển không qua biến thái 
2.Phát triển qua biến thái hoàn toàn 
3.Phát triển qua biến thái không hoàn toàn 
Cá quả 
Bọ ngựa 
Châu chấu 
Người 
Khỉ 
Ruồi 
Ếch 
Bướm 
Bò 
Câu1: Hãy chọn nội dung ở cột B sao cho phù hợp nội dung cột A và điền và cột C 
1- a,d,e,i 
2- f, g,h 
3- b,c 
1.. 
2. 
3. 
Củng cố 
Câu 2: Điền cụm từ thích hợp vào chỗ trống 
Phát triển của động vật qua(1) là kiểu phát triển mà (2) chưa hoàn thiện , trải qua nhiều lần (3) ấu trùng biến đổi thành (4) 
Biến thái không hoàn toàn 
Con non 
Con trưởng thành 
Câu3: Điền cụm từ thích hợp vào chỗ trống . 
 Phát triển của động vật qua(1) là kiểu phát triển mà ấu trùng có hình dạng ,(2) và sinh lí rất khác với (3), trải qua giai đoạn (4)(ở côn trùng là nhộng ) ấu trùng biến đổi thành con trưởng thành 
Biến thái hoàn toàn 
Cấu tạo 
Con trưởng thành 
Trung gian