Bài giảng môn Sinh học Lớp 11 - Bài 41: Sinh sản vô tính ở thực vật (Chuẩn kĩ năng)

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ GIÁO 
 ĐẾN THĂM VÀ DỰ GIỜ TẠI LỚP 11A4 
CHƯƠNG IV: SINH SẢN 
A. SINH SẢN Ở THỰC VẬT 
( 1 ) C ủ khoai tây 
cây khoai tây m ới 
( 2 ) Hạt ngô 
 cây ngô 
Hãy quan sát các quá trình sinh sản sau đây : 
1. Sinh sản là quá trình như thế nào ? 
2. Sinh sản có vai trò gì ? 
3. Ở thực vật có mấy hình thức sinh sản 
Sinh sản là quá trình hình thành cơ thể mới . 
Sinh sản nhằm duy trì nòi giống , đảm bảo sự phát triển của loài . 
- Có hai hình thức sinh sản 
Sinh sản vô tính 
Sinh sản hữu tính 
 Bài 41 
 Sinh sản vô tính 
 ở thực vật 
I. Khái niệm 
Sinh sản vô tính là hình thức sinh sản không có sự kết hợp giữa giao tử đực và giao tử cái . Cây con sinh ra giống nhau và giống cây mẹ 
Hãy giải thích tại sao từ một phần của cơ quan sinh dưỡng của cây mẹ có thể sản sinh được cây con giống hệt như cây mẹ ? 
Sinh sản vô tính là gì ? 
II. Các hình thức sinh sản vô tính 
Có mấy hình thức sinh sản vô tính ? 
1. Sinh sản bằng bào tử 
Sinh sản bằng bào tử được thể hiện trong chu trình phát triển của cây rêu như thế nào ? 
Bào tử 
(n) 
Cây rêu trưởng thành 
(n) 
Gặp điều kiện thuận lợi 
Nguyên phân nhiều lần 
Sinh s¶n bµo tö 
Sinh s¶n h­u tÝnh 
Tại sao giai đoạn phát triển này của rêu được xem là giai đoạn sinh sản vô tính ? 
2. Sinh sản sinh dưỡng 
Nghiên cứu các hình thức sinh sản sinh dưỡng dưới đây , từ đó rút ra định nghĩa sinh sản sinh dưỡng là gì ? 
Rễ củ 
Thân bò 
Thân rễ 
Thân hành 
Thân củ 
Sinh sản sinh dưỡng là hình thức sinh sản mà cây con được sinh ra từ một phần của cơ quan sinh dưỡng của cây mẹ 
Có mấy hình thức sinh sản sinh dưỡng ? 
Rễ củ 
Thân bò 
Thân rễ 
Thân hành 
Thân củ 
b. Các hình thức sinh sản sinh dưỡng 
Sinh sản từ một phần thân hành . VD: ở hành , 
Sinh sản từ một phần thân củ . VD: khoai tây , 
Sinh sản từ một phần rễ củ . VD: Khoai lang , 
Sinh sản từ một phần thân rễ . VD: cỏ gấu ,  
Sinh sản từ một phần thân bò . VD: rau má  
Sinh sản từ một phần của lá . VD: cây thuốc bỏng ... 
c. Ưu , nhược điểm của sinh sản vô tính 
Ưu điểm : 
Cá thể sống độc lập đơn lẻ , vẫn có thể tạo ra con cháu vì vậy có lợi trong trường hợp mật độ quần thể thấp . 
Từ các cá thể mẹ tốt , có thể tạo ra quần thể cây con tốt nếu chúng được sống trong môi trường ổn định giống như môi trường sống của cây mẹ 
Tạo ra các cá thể mới giống nhau và giống cá thể mẹ về đặc điểm di truyền 
Tạo ra một số lượng cây giống trong một thời gian ngắn 
Cây giống có thời gian sinh trưởng và phát triển ngắn , sớm ra hoa , kết quả 
Nhược điểm : 
Tạo ra các thế hệ con cháu giống hệt nhau về các đặc điểm di truyền , vì vậy khi điều kiện sống thay đổi có thể dẫn đến hàng loạt cá thể bị chết . 
Sau khi nghiên cứu các hình thức sinh sản vô tính , đặc điểm của sinh sản vô tính em hãy rút ra ưu và nhược điểm của sinh sản vô tính ? 
III. Ứng dụng sinh sản vô tính trong sản xuất cây giống : các phương pháp nhân giống vô tính 
1. Giâm 
Thế nào là giâm ? Nêu ví dụ và trình bày cách giâm ? 
Chiết cành 
Tại sao cây ăn quả lâu năm người ta thường nhân giống bằng chiết cành? 
2. Chiết 
Ghép chồi 
Ghép cành 
Ghép cành khác với chiết cành ở những điểm nào? 
3. Ghép 
4. Nuôi cấy mô . 
Quá trình nuôi cấy mô bao gồm những bước nào ? 
Khử trùng 
Tạo chồi 
Tạo rễ 
Cấy vào môi trường thích hợp 
Trồng cây trong vườn ươm 
Nu«i cÊy m« dựa tr ê n cơ sở khoa học nào ? 
 Tính toàn năng của tế bào : Mỗi tế bào đều mang lượng thông tin di truyền đủ để mã hóa cho sự hình thành một cơ thể mới  nếu được nuôi cấy trong môi trường thích hợp có khả năng phát triển thành 1 cơ thể hoàn chỉnh . 
b. Cơ sở khoa học 
a. Quy trình 
Tách mô sống 
c. Ý nghĩa và ứng dụng của nuôi cấy mô . 
TÇm quan träng cña nu«i cÊy m«? 
ý nghÜa : - S¶n xuÊt c©y gièng nhanh , s¹ch bÖnh . ĐÆc biÖt cã ­u thÕ trong viÖc s¶n xuÊt c¸c c©y gièng nhËp néi . 
Cã hiÖu qu ¶ kinh tÕ cao(sx ®­ îc mét lượng lín c©y gièng trong thêi gian ng¾n). 
 Cã thÓ chñ ® éng t¹o ra c©y gièng ë mäi thêi ® iÓm trong năm ( C©y ăn qu ¶ bèn mïa ) 
Nhân giống lan hồ điệp bằng nuôi cấy mô 
Nhân giống lan hồ điệp bằng nuôi cấy mô 
Ứng dụng : 
CỦNG CỐ 
C âu 1: Đối v ới cây ă n quả chiết cành có ý nghĩa ? 
A/ Cải biến kiểu gen của cây mẹ 
B/ Rút ng ắ n th ời gian sinh tr ưở ng , thu ho ạc h s ớ m 
C/ Thay cây mẹ già cõi b ằ ng cây non có s ứ c sống tốt h ơ n 
D/ Làm t ă ng n ă ng suất so v ới tr ướ c đó 
C âu 2: Hình thức sinh sản vô tính đượ c thể hiện ở cây 
A/ Mía 
B/ Ngô 
C/ Lạc 
D/ Đậu 
C âu 3. Ngoài tự nhiên , cây tre sinh sản bằng: 
 A – thân rễ. 
B – lóng . C – đỉnh sinh trưởng .D – rễ phụ . 
C âu 4. Trong phương pháp nhân giống sinh dưỡng bằng ghép cành , mục đích quan trọng nhất của việc buộc chặt cành ghép với gốc ghép là để : 
A. Dòng mạch gỗ dễ dàng di chuyển từ gốc ghép lên cành ghép . 
B. Cành ghép không bị rơi . 
C.Nước di chuyển từ gốc ghép lên cành ghép không bị chảy ra ngoài . 
D.Cả A, B, C. 
XIN TRÂN TRỌNG CẢM ƠN 
QUÝ THẦY CÔ GIÁO ĐÃ VỀ DỰ GIỜ