Bài giảng môn Sinh học Lớp 11 - Bài 42: Sinh sản hữu tính ở thực vật (Bản đẹp)

Kiểm tra bài cũ 
Câu 1: Sinh sản vô tính ở thực vật là gì ? Có mấy hìmh thức 
sinh sản vô tính ? 
Sinh sản vô tính ở thực vật là hình thức sinh sản không có sự kết hợp giữa giao tử đực và giao tử cái . Con cái sinh ra giống nhau và giống cơ thể mẹ . 
Có 2 hình thức sinh sản vô tính là : - Sinh sản bào tử 
	 - Sinh sản sinh dưỡng 
Câu 2: Nêu vai trò của sinh sản vô tính đối với đời sống thực vật và đối với con người ? 
Với đời sống thực vật : giúp cho sự tồn tại và phát triển của loài . 
 Với con người : Có vai trò quan trọng trong ngành nông nghiệp 
Ví dụ : 
+ Duy trì được các tính trạng tốt mà con người mong muốn + Hệ số nhân giống cao => giảm giá thành sản phẩm => Hiệu quả kinh tế cao 
+ Thời gian cho thu hoạch sản phẩm ngắn 
+ Nhân nhanh giống cây cần thiết trong thời gian ngắn 
+ Phục chế được các giống cây trồng quý đang bị thoái hoá nhờ nuôi cấy mô và tế bào thực vật . 
+ Sản xuất ra giống cây sạch bệnh ( giống cây khoai tây sạch bệnh 
BÀI 42 
SINH SẢN HỮU TÍNH Ở THỰC VẬT 
1. Khái niệm sinh sản hữu tính 
I. KHÁI NIỆM 
Sinh sản hữu tính là gì? 
♂ + ♀ -----> Hợp tử ------> Cơ thể mới 
Sinh sản hữu tính có những đặc trưng gì ? 
2. Đặc trưng của sinh sản hữu tính 
Ưu thế của sinh sản hữu tính so với sinh sản vô tính ? 
 Luôn có quá trình hình thành và kết hợp của các giao tử đực , cái . 
 Luôn có sự trao đổi , tái tổ hợp của 2 bộ gen. 
 Luôn gắn liền với giảm phân để tạo giao tử . 
Tăng khả năng thích nghi của thế hệ sau đối với môi trường sống luôn biến đổi . 
 Tạo sự đa dạng về mặt di truyền -> cung cấp nguồn nguyên liệu cho chọn giống và tiến hoá . 
Sinh sản ở rêu và dương xỉ 
Cấu tạo của hoa lưỡng tính 
II. SINH SẢN HỮU TÍNH Ở THỰC VẬT CÓ HOA 
1. Cấu tạo của hoa 
BỘ NHỤY 
Cánh hoa 
Chỉ nhị 
Bao phấn 
BỘ NHỊ 
Đài hoa 
Noãn 
Bầu nhuỵ 
Vòi nhụy 
Đầu nhụy 
2 
3 
4 
1 
2. Sự hình thành hạt phấn và túi phôi 
Hoa 
Bao phấn 
Tế bào mẹ trong bao phấn 
Bốn tiểu bào tử đơn bội 
Bao tử đơn bội 
Hạt phấn 
Giảm phân 
Nguyên phân 
Sự phát triển của hạt phấn 
Mô tả quá trình hình thành hạt phấn . 
1 tế bào mẹ (2n) → 4 tiểu bào tử đơn bội (n) → hạt phấn (1 nhân dinh dưỡng + 1 nhân sinh sản ) 
NP 
GP 
a. Sự hình thành hạt phấn 
b. Sự hình thành túi phôi 
Mô tả quá trình hình thành túi phôi . 
Giảm phân 
NP 3 lần 
TB mẹ của đại bào tử 
 (2n) 
Tiêu biến 
n 
n 
n 
1 tế bào mẹ → 3 tế bào con ( thoái hóa ) + 1 đại bào tử → túi phôi (3 tế bào đối cực + 1 tế bào trứng + 2 tế bào kèm + 2 nhân cực ) 
3. Thụ phấn và thụ tinh 
a. Thụ phấn 
* Khái niệm : Là quá trình vận chuyển hạt phấn từ nhị đến nhụy của hoa . 
Thế nào là sự thụ phấn ? 
Thực vật có bao nhiêu hình thức thụ phấn?Hình thức nào tiến hoá hơn ? Tại sao ? 
Thụ phấn chéo 
Tự thụ phấn 
Hoa cây B 
Hoa cây A 
Tự thụ phấn 
Thụ phấn chéo 
Tự thụ phấn 
Cây đực 
Cây cái 
Thực vật có những phương thức thụ phấn nào? 
a. Thụ phấn 
Thụ phấn nhờ gió 
Gió 
Thụ phấn nhờ động vật 
Thụ phấn nhân tạo 
b. Thụ tinh 
Thụ tinh là gì ? 
* KN: Thụ tinh là sự kết hợp giữa giao tử đực và giao tử cái tạo hợp tử . 
Tại sao thụ tinh ở thực vật có hoa được gọi là thụ tinh kép ? 
Hợp tử(2n) 
Nội nhũ(3n) 
* Quá trình thụ tinh kép : 
 Một giao tử đực × tế bào trứng → Hợp tử → Phôi 
 Một giao tử đực × nhân lưỡng bội → Phôi nhũ 
(n) 
(2n) 
(n) 
(2n) 
(n) 
(2n) 
(3n) 
} 
Thụ tinh kép 
Thụ tinh kép 
 Hình thành cấu tạo dự trữ chất dinh dưỡng để nuôi phôi phát triển cho đến khi hình thành cây non có khả năng tự dưỡng , đảm bảo cho thế hệ sau thích nghi tốt hơn với những biến đổi của môi trường sống 
Ý nghĩa của thụ tinh kép ? 
Noãn thụ tinh ( chứa hợp tử và tế bào tam bội ) -> hạt , hợp tử -> phôi , tế bào tam bội (3n) -> nội nhũ ( phôi nhũ ) 
4. Quá trình hình thành hạt , quả 
a. Hình thành hạt 
Có mấy loại hạt ? Trong tự nhiên tại sao cây có nhiều hạt hay ít hạt ? 
Hạt được hình thành như thế nào ? 
Các lọai hạt : 
- Hạt có nội nhũ ( hạt cây 1 lá mầm ) 
- Hạt không nội nhũ ( hạt cây 2 lá mầm ) 
Cấu tạo của hạt 
 Sự tạo quả 
b. Hình thành quả 
- Quả do bầu nhụy phát triển thành , chức năng bảo vệ hạt . 
Vai trò của trái cây trong đời sống con người ? 
Quả hình thành như thế nào ? 
Quá trình chín của quả ra sao ? 
- Quá trình chín của quả bao gồm những biến đổi về sinh lý , sinh hóa làm cho quả chín có độ mềm , màu sắc hương vị hấp dẫn thuận lợi cho sự phát tán của hạt . 
MỐI LIÊN HỆ GIỮA HOA. QUẢ VÀ HẠT 
Hạt 
Quả 
MỐI LIÊN HỆ GIỮA HOA, QUẢ VÀ HẠT 
Quả đơn tính 
Noãn không được thụ tinh 
Củng cố 
 Câu 1: Nhận xét nào sau đây là đúng ? 
a. Thụ tinh kép chỉ có ở thực vật bậc thấp 
b. Thụ tinh kép chỉ có ở thực vật hạt trần 
c. Thụ tinh kép chỉ có ở thực vật hạt kín 
d. Thụ tinh kép có ở tất cả các loài thực vật 
1 2 3 4 
Củng cố  
Câu 2: Sự thụ tinh là : 
a. Sự hòa làm một của hai giao tử 
b. Sự hòa làm một của hai giao tử đực và cái 
c. Sự lớn lên của hợp tử 
d. Sự hợp nhất của nhân giao tử đực với nhân của tế bào trứng trong túi phôi để tạo thành hợp tử 
1 2 3 4 
DẶN DÒ 
- Trả lời câu hỏi SGK, đọc mục tóm tắt trong khung . 
- Xem trước bài thực hành : Nhân giống vô tính ở thực vật bằng giâm , chiết , ghép .