Bài giảng môn Sinh học Lớp 12 - Bài 1: Gen, mã di truyền và quá trình nhân đôi ADN (Bản mới)

GEN – MÃ DI TRUYỀN vàQUÁ TRÌNH NHÂN ĐÔI ADN 
CHƯƠNG I 
CƠ CHẾ DI TRUYỀN VÀ BIẾN DỊ 
BÀI 1 
I. GEN. 
II. MÃ DI TRUYỀN. 
III. QUÁ TRÌNH NHÂN ĐÔI ADN. 
Gen là một đoạn của ADN mang thông tin mã hóa cho 1 chuỗi polipeptit hay 1 phân tử ARN. 
-Theo em gen có chức năng gì? 
GEN 
ADN 
I. GEN. 
- Gen là gì? 
1. Khái niệm 
 Nằm ở đầu 3’ của mạch mã gốc. 
 Giúp ARN polymeraza nhận biết và liên kết để khởI động quá trình phiên mã. 
 Điều hòa quá trình phiên mã. 
 Nằm ở đầu 5’ của gen cấu trúc. 
 Mang tín hiệu kết thúc phiên mã. 
Vùng điều hoà 
Vùng mã hoá 
Vùng kết thúc 
 Mã hoá các axit amin. 
5’ 
Mạch mã gốc 3’ 
Mạch bổ sung 5’ 
3’ 
I. GEN. 
2. Cấu trúc chung của gen cấu trúc: 
Vị trí và chức năng của vùng điều hòa? 
Chức năng của vùng mã hóa? 
Vị trí và chức năng của vùng kết thúc? 
Vùng điều hòa 
Vùng kết thúc 
Vùng mã hóa 
Không phân mảnh 
Intron 
Exon 
Exon 
Exon 
Intron 
Vùng điều hòa 
Vùng kết thúc 
Vùng mã hóa 
TẾ BÀO NHÂN SƠ 
TẾ BÀO NHÂN THỰC 
I. GEN. 
 Nằm ở đầu 3’ của mạch mã gốc. 
 Giúp ARN polymeraza nhận biết và liên kết để khởI động quá trình phiên mã. 
 Điều hòa quá trình phiên mã. 
 Nằm ở đầu 5’ của gen cấu trúc. 
 Mang tín hiệu kết thúc phiên mã. 
Vùng điều hoà 
Vùng mã hoá 
Vùng kết thúc 
 Mã hoá các axit amin. 
5’ 
Mạch mã gốc 3’ 
Mạch bổ sung 5’ 
3’ 
I. GEN. 
2. Cấu trúc chung của gen cấu trúc: 
-Ở SV nhân sơ: vùng mã hóa liên tục (gen không phân mảnh). 
-Ở SV nhân thực: vùng mã hóa không liên tục (gen phân mảnh). 
II. MÃ DI TRUYỀN 
 Quan sát hình và 
nhận xét về đặc điểm của các codon? 
 Codon gồm 3 Nu kế tiếp nhau. 
 Các codon không gối lên nhau. 
II. MÃ DI TRUYỀN 
 Đặc điểm của mã di truyền: 
Mã di truyền được đọc từ 1 điểm xác định theo từng bộ ba nucleotit mà không gối lên nhau . 
Tính phổ biến: tất cả các loài đều có chung 1 bộ mã di truyền , trừ 1 vài ngoại lệ. 
Tính đặc hiệu: 1 bộ ba chỉ mã hóa cho 1 loại aa . 
Tính thoái hóa: nhiều bộ ba khác nhau cùng xác định 1 loại aa , trừ AUG và UGG. 
II. MÃ DI TRUYỀN 
III. QUÁ TRÌNH NHÂN ĐÔI DNA 
	(TÁI BẢN DNA) 
CHU KÌ TẾ BÀO 
 Quá trình nhân đôi DNA sẽ diễn ra vào giai đoạn nào trong chu kì tế bào? 
 Bước 1: 
 - Nhờ các enzim tháo xoắn, 2 mạch đơn của phân tử DNA tách nhau dần tạo nên chạc hình chữ Y và để lộ ra 2 mạch khuôn. 
 Bước 2: Tổng hợp các mạch ADN mới 
 - Enzim DNA – polimeraza sử dụng 1 mạch làm khuôn tổng hợp nên mạch mới, trong đó A luôn liên kết với T và G luôn liên kết với X (nguyên tắc bổ sung). 
III. QUÁ TRÌNH NHÂN ĐÔI DNA 
	(TÁI BẢN DNA) 
 Vì DNA – polimeraza chỉ tổng hợp mạch mới theo chiều 5’ 3’, nên trên mạch khuôn 3’5’, mạch bổ sung được tổng hợp liên tục, còn trên mạch khuôn 5’3’, mạch bổ sung được tổng hợp ngắt quãng tạo nên các đoạn ngắn (đoạn Okazaki). Sau đó các đoạn Okazaki được nối lại với nhau nhờ enzim nối. 
Bước 3: Hai phân tử DNA được tạo thành: 
 Trong mỗi phân tử DNA được tạo thành thì 1 mạch mới được tổng hợp, còn mạch kia là của DNA ban đầu (nguyên tắc bán bảo tồn). 
III. QUÁ TRÌNH NHÂN ĐÔI DNA 
	(TÁI BẢN DNA) 
III. QUÁ TRÌNH NHÂN ĐÔI DNA 
	(TÁI BẢN DNA) 
 CỦNG CỐ