Bài giảng Sinh học Lớp 12 - Bài 20: Tạo giống nhờ công nghệ gen - Trường THPT Gia Tĩnh II

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HOÁ 
LỚP 12 B 
TRƯỜNG THPT TĨNH GIA II 
TẠO GIỐNG NHỜ CÔNG NGHỆ GEN 
TIẾT 23: 
I - C ÔNG NGHỆ GEN : 
1 - KHÁI NIỆM CÔNG NGHỆ GEN : 
Nếu lấy gen của loài này, lắp vào gen của loài khác có được không, bằng cách nào? 
Vậy công nghệ gen là gì? 
* Công nghệ gen : 
Kĩ thuật chuyển gen là gì? Vai trò của nó? 
* Kĩ thuật chuyển gen : 
* Vai trò : 
12 
3 
6 
9 
3 phuùt baét ñaàu 
2 - CÁC BƯỚC CẦN TIẾN HÀNH TRONG CÔNG NGHỆ 	 CHUYỂN GEN : 
I - C ÔNG NGHỆ GEN : 
Stop 
2 - CÁC BƯỚC CẦN TIẾN HÀNH TRONG CÔNG NGHỆ 	 CHUYỂN GEN : 
a. Tạo ADN tái tổ hợp : 
Trong kĩ thuật chuyển gen cần những nguyên liệu gì? 
* Nguyên liệu : 
 - Gen cần chuyển. 
 - Thể truyền( Véctơ ): 
 - Enzim: 
Tạo ADN tái tổ hợp được tiến hành như thế nào? 
I - C ÔNG NGHỆ GEN : 
2 - CÁC BƯỚC CẦN TIẾN HÀNH TRONG CÔNG NGHỆ 	 CHUYỂN GEN : 
I - C ÔNG NGHỆ GEN : 
- Tách ADN NST của tế bào cho và tách plasmid ra khỏi tế bào vi khuẩn. 
a. Tạo ADN tái tổ hợp : 
Enzim cắt 
Gắn đoạn bị cắt vào plasmit nhờ enzim nối Ligaza 
ADN tái tô ̉ hợp 
Enzim cắt Restrictaza 
Dùng Restrictaza tạo đầu dính. 
2 - CÁC BƯỚC CẦN TIẾN HÀNH TRONG CÔNG NGHỆ 	 CHUYỂN GEN : 
a. Tạo ADN tái tổ hợp : 
I - C ÔNG NGHỆ GEN : 
ADN của tế  bào nhận 
ADN Plasmit tái tổ hợp dạng vòng 
Chuyển đến tế bào nhận 
ADN tái tô ̉ hợp 
b. Đưa ADN tái tổ hợp vào trong tế bào nhận : 
- Biến nạp: 
2 - CÁC BƯỚC CẦN TIẾN HÀNH TRONG CÔNG NGHỆ 	 CHUYỂN GEN : 
I - C ÔNG NGHỆ GEN : 
- Tải nạp: 
2 - CÁC BƯỚC CẦN TIẾN HÀNH TRONG CÔNG NGHỆ 	 CHUYỂN GEN : 
c. Phân lập dòng tế bào chứa ADN tái tổ hợp : 
I - C ÔNG NGHỆ GEN : 
1 - KHÁI NIỆM SINH VẬT BIẾN ĐỔI GEN : 
	 * Khái niệm : 
	 * Có 3 cách làm biến đổi hệ gen của sinh vật 
Sinh vật biến đổi gen là gì, có những cách nào tạo ra sinh vật biến đổi gen? 
Tạo giống biến đổi gen đã đạt được những thành tựu nào? 
II - ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ GEN TRONG TẠO GIỐNG BIẾN ĐỔI GEN: 
2 - MỘT SỐ THÀNH TỰU TẠO GIỐNG BIẾN ĐỔI GEN : 
a. Tạo động vật chuyển gen 
b. Tạo giống cây trồng biến đổi gen 
c. Tạo dòng VSV biến đổi gen 
Chuyển gen phát sáng vào thân cây làm cho thân cây phát ra ánh sáng 
Ở thực vật 
II - ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ GEN TRONG TẠO GIỐNG BIẾN ĐỔI GEN: 
2 - MỘT SỐ THÀNH TỰU TẠO GIỐNG BIẾN ĐỔI GEN : 
Chuyển gen phát sáng vào chuột và lợn làm cho thân chuột và lợn phát ra ánh sáng 
II - ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ GEN TRONG TẠO GIỐNG BIẾN ĐỔI GEN: 
Thăm bông kháng sâu ở Gia Lai 3. 2002 
2 - MỘT SỐ THÀNH TỰU TẠO GIỐNG BIẾN ĐỔI GEN : 
II - ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ GEN TRONG TẠO GIỐNG BIẾN ĐỔI GEN: 
2 - MỘT SỐ THÀNH TỰU TẠO GIỐNG BIẾN ĐỔI GEN : 
Giống lúa được chuyển gen tổng hợp  - carotene ( Gạo vàng ). Sau tiêu hoá  - carotene chuyển hoá thành vitamin A . 
Giống lúa biến đổi gen 
II - ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ GEN TRONG TẠO GIỐNG BIẾN ĐỔI GEN: 
2 - MỘT SỐ THÀNH TỰU TẠO GIỐNG BIẾN ĐỔI GEN : 
Đu đủ kháng Virut 
Đu đủ bị nhiễm Virut 
Đu đủ chuyển gen kháng virut 
II - ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ GEN TRONG TẠO GIỐNG BIẾN ĐỔI GEN: 
2 - MỘT SỐ THÀNH TỰU TẠO GIỐNG BIẾN ĐỔI GEN : 
II - ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ GEN TRONG TẠO GIỐNG BIẾN ĐỔI GEN: 
Chuột chuyển gen người 
H.20.1.Chuột nhắt chứa gen hoocmôn ST chuột cống 
Chuột chứa gen hoóc môn léptin 
2 - MỘT SỐ THÀNH TỰU TẠO GIỐNG BIẾN ĐỔI GEN : 
Tạo dòng vi sinh vật biến đổi gen ( Insulin ) 
II - ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ GEN TRONG TẠO GIỐNG BIẾN ĐỔI GEN: 
 Dê có lông cừu . 
Chuột mang tai người . 
2 - MỘT SỐ THÀNH TỰU TẠO GIỐNG BIẾN ĐỔI GEN : 
II - ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ GEN TRONG TẠO GIỐNG BIẾN ĐỔI GEN: 
Kháng virus 
Đu đủ 
Chống chịu chất diệt cỏ, sản xuất vitamin A 
Lúa 
Chín chậm, kháng kí sinh 
Cà chua 
Kháng virus 
Bí 
Chống chịu chất diệt cỏ, hàm lượng oleic acid cao 
Đậu tương 
Kháng côn trùng , kháng virus 
Khoai tây 
Chống chịu chất diệt cỏ, kháng côn trùng 
Bông 
Chống chịu chất diệt cỏ, kháng côn trùng 
Ngô 
Chống chịu chất diệt cỏ, hàm lượng laurate cao, hàm lượng oleic acid cao 
Cải dầu 
Đặc điểm 
Sản phẩm 
Một số cây trồng chuyển gen quan trọng hiện nay: 
2 - MỘT SỐ THÀNH TỰU TẠO GIỐNG BIẾN ĐỔI GEN : 
II - ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ GEN TRONG TẠO GIỐNG BIẾN ĐỔI GEN: 
Ý TƯỞNG: 
Vi tiêm 
C ỦNG CỐ: 
C ỦNG CỐ: 
A. quy trình công nghệ dùng để tạo ra các sinh vật có gen bị biến đổi. 
B. quy trình công nghệ dùng để tạo ra các sinh vật có gen bị biến đổi hoặc có thêm gen mới. 
C. kĩ thuật gắn gen cần chuyển vào thể truyền . 
D. kĩ thuật đưa ADN tái tổ hợp vào tê ́ bào nhận. 
C ỦNG CỐ: 
Câu 1 : Công nghệ gen là: 
A. ADN của thể truyền và gen cần chuyển. 
B. ADN của thể truyền và ADN của tê ́ bào nhận. 
C. ADN của plasmid và gen cần chuyển. 
D. ADN của virut và gen cần chuyển. 
Câu 2 : ADN tái tổ hợp gồm: 
A. Vì có 1 gen trong hệ gen của chúng bị biến đổi. 
B. Vì đưa 1 gen lạ vào hệ gen của chúng. 
C. Vì chúng có khả năng kháng virut. 
D. Vì gen làm chín quả bị bất hoạt. 
C ỦNG CỐ: 
Câu 3 : vì sao cà chua biến đổi gen có thể được bảo 	quản lâu dài mà không bị hỏng? 
Câu 4 : Ưu thế nổi bật của kĩ thuật chuyển gen so 	với các phương pháp lai truyền thống là gì? 
A. Dễ thực hiện, thao tác nhanh, ít tốn thời gian. 
B. Tổng hợp được các phân tử ADN lai giữa loài 	này và loài khác. 
C. Sản suất các sản phẩm sinh học trên qui mô 	công nghiệp. 
D. Lai giữa các loài xa nhau trong hệ thống phân 	loại không giao phối được. 
Enzim cắt 
restrictaza 
Enzim cắt restrictaza 
Gắn đoạn bị cắt vào plasmit 
Chuyển đến tế bào nhận 
ADN của tế  bào nhận E.coli 
ADN Plasmit 
tái tổ hợp 
ADN tái tổ hợp 
enzim nối ligaza 
C ỦNG CỐ: 
1. Xem lại phần cơ chê ́ phát sinh thê ̉ lệch bội ( Bài 6: Đột biến sô ́ lượng NST ) va ̀ trình bày cơ chê ́ phát sinh hội chứng Đao 
2. Kê ̉ tên các loại bệnh ung thư mà em biết , nguyên nhân gây ra bệnh ung thư ? 
H ƯỚNG DẪN VỀ NHÀ: 
Chân thành cảm ơn!