Bài giảng môn Sinh học Lớp 12 - Bài 41: Diễn thế sinh thái (Bản đẹp)

Bài dạy :DIỄN THẾ SINH THÁI 
SỞ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO ĐỒNG NAI 
HỘI GIẢNG CẤP TỈNH 
KIỂM TRA BÀI CŨ : 
Quần xã sinh vật là gì ? Cho ví dụ ? 
Thế nào là hiện tượng khống chế sinh học và hiện tượng cân bằng sinh học ? 
 1 - Quần xã sinh vật : Là một tập hợp các quần thể sinh vật , được hình thành trong một quá trình lịch sử , cùng sinh sống trong một khoảng không gian xác định ( sinh cảnh ). Nhờ các mối quan hệ sinh thái tương hỗ mà gắn bó như một thể thống nhất . 
 2- Hiện tượng khống chế sinh học : Là hiện tượng , trong một quần xã số lượng cá thể của một quần thể bị số lượng cá thể của quần thể khác kìm hãm . 
 - Hiện tượng cân bằng sinh học : Hiện tượng khống chế sinh học làm cho số lượng cá thể của mỗi quần thể dao động ở thế cân bằng , từ đó toàn bộ quần xã cũng dao động ở thế cân bằng , tạo nên trạng thái cân bằng sinh học . 
Bài7 : DIỄN THẾ SINH THÁI 
I. Khái niệm : 
II. Các loại diễn thế : 
III. Tầm quan trọng của việc 	 nghiên cứu diễn thế : 
I/ Khái niệm : 
Rừng cây bụi 
 Diễn thế sinh thái là quá trình biến đổi tuần tự của quần xã qua các giai đoạn khác nhau , từ dạng khởi đầu lần lượt thay thế bằng các quần xã tiếp theo , cuối cùng là một quần xã tương đối ổn định . 
Rừng rậm 
Đồng cỏ 
Đồi trọc 
- Ví Dụ : Diễn thế ở mọât khu rừng bị chặt phá 
Ví dụ : Bò Bizông hoạt động dinh dưỡng mạnh  Rừng cây gỗ bị tàn lụi  Đồng cỏ xuất hiện  Bò Bizông bị tiêu diệt  Rừng cây gỗ được phục hồi . 
- Nguyên nhân gây ra diễn thế : 
+ Do tác động của con người lên quần xã 
+ Do tác động của ngoại cảnh lên quần xã . 
+ Do chính tác động của quần xã lên ngoại cảnh , làm ngoại cảnh bị biến đổi mạnh gây ra diễn thế 
- Trong diễn thế sinh thái , thực vật có vai trò quan trọng trong sự hình thành quần xã mới . 
I/ Khái niệm : 
. 
1) Diễn thế trên cạn : 
- Ví dụ : Diễn thế ở một hòn đảo bị núi lửa phun tàn phá 
Môi trường ban đầu .. 
Đảo vô sinh(Tro , đá bọt ) 
Quần xã tiên phong 
( Tảo,địa y, quyết ) 
Các quần xã trung gian . 
Thực vật thân cỏ 
Thực vật thân gỗ + hệ động vật 
Kết quả  
Rừng cây gỗ 
II. Các loại diễn thế : 
A/. Diễn thế nguyên sinh : 
. 
Quần xã tiên phong 
( Các sinh vật 
Quần xã tiếp theo . 
Sen , súng 
 ở nước ) 
 Nghể , nến , lau 
Rừng cây bụi 
Kết quả .. 
Rừng cây gỗ 
2) Diễn thế dưới nước : 
- Ví dụ : Diễn thế ở một ao hồ bị bồi cạn 
. 
 Diễn thế nguyên sinh là loại diễn thế xuất hiện ở một môi trường trống trơn , kết quả thường dẫn tới một quần xã tương đối ổn định . 
II. Các loại diễn thế : 
A/. Diễn thế nguyên sinh : 
 Diễn thế thứ sinh xuất hiện ở môi trường đã có một quần xã xác định làm thay đổi cấu trúc của quần xã . 
Rừng rậm 
Đồi trọc 
Rừng thông 
Đồng cỏ 
Ví dụ : Quá trình đốt phá rừng , trồng rừng mới : 
II. Các loại diễn thế : 
B/. Diễn thế thứ sinh : 
( Hổ , báo ) 
. 
 Diễn thế phân huỷ : Là loại diễn thế không dẫn tới một quần xã ổn định , mà theo hướng dần dần bị phân hủy dưới tác động của các nhân tố sinh học . 
- Ý nghĩa : Diễn thế phân hủy góp phần vào chu trình tuần hoàn vật chất trong tự nhiên . 
Động vật ăn thịt sống 
Động vật ăn 
thịt thối 
Sinh vật phân 
(Vi sinh vật ) 
Kết quả  
huỷ 
 ( Kền kền , côn trùng ) 
Quần xã biến mất 
. 
II. Các loại diễn thế : 
C/. Diễn thế phân hủy : 
Ví dụ : Diễn thế trên xác một con voi chết . 
III/. Tầm quan trọng của việc nghiên cứu diễn thế : 
- Ví dụ : quy luật diễn thế của rừng lim Hữu Lũng ( Lạng Sơn ) 
+ Nghiên cứu diễn thế sinh thái giúp ta hiểu được quy luật của diễn thế . 
Rừng sau sau 
Rừng lim 
Trảng cây gỗ 
Trảng cỏ 
Trảng cây bụi 
+ Điều khiển diễn thế theo chiều hướng có lợi . 
+ Xây dựng các quy họach dài hạn về nông , lâm , ngư nghiệp  
CỦNG CỐ: 
Diễn thế sinh thái : Là quá trình biến đổi tuần tự của quần xã qua các giai đoạn khác nhau . Từ dạng khởi đầu lần lượt thay thế bằng các dạng quần xã tiếp theo , cuối cùng là một quần xã tương đối ổn định . 
2. Tầm quan trọng của việc nghiên cứu diễn thế : 
- Nghiên cứu diễn thế giúp ta hiểu được quy luật của diễn thế . 
Điều khiển diễn thế theo chiều hướng có lợi 
Xây dựng các quy hoạch dài hạn về nông , lâm , ngư nghiệp  
Rừng Nam Cát Tiên 
Thuỷ Điện Trị An 
DẶN DÒ : 
+ Các em về nhà sưu tầm một số hình ảnh về những hoạt động của con người gây ra các loại diễn thế . 
+ Học bài và xem bài 8 
Kính chúc Quí Thầy cô sức khoẻ 
Bài tập 1 : 
 Các loại diễn thế sau thuộc loại diễn thế nào ? 
1. Rừng tràm 
2. Rừng ngập mặn 
3. Diễn thế trên thân cây đổ 
: Diễn thế thứ sinh 
: Diễn thế nguyên sinh 
: Diễn thế phân hủy 
Bài tập 2: 
Quy luật diễn thế của rừng ngập mặn là chuyển thành rừng phèn ( rừng tràm ), do con người quai đê lấn biển . 
- Muốn bảo vệ rừng ngập mặn cần phải làm gì ? 
Trả lời : Giữ nguyên trạng thái ngập mặn , bằng cách đào kênh dẫn nước mặn vào .