Bài giảng môn Sinh học Lớp 12 - Tiết 41, Bài 38: Các đặc trưng cơ bản của quần thể sinh vật

Tiết 41CÁC ĐẶC TRƯNG CƠ BẢN CỦA QUẦN THỂ SINH VẬT(tt ) 
V. Kích thước của quần thể sinh vật: 
QT voi 25 con 
QT ONG haøng ngaøn con 
QT VK haøng trieäu con 
QT Hoàng haïc traêm con 
 Khaùi nieäm : 
 Kích thước của quần thể là số lượng cá thể ( hoặc khối lượng hoặc năng lượng tích luỹ trong các cá thể ) phân bố trong khoảng không gian của quần thể . 
1. Kích thước tối thiểu và kích thước tối đa 
Kích thước tối đa 
Kích thước tối thiểu 
KÝch th­íc tèi thiÓu 
1. Kích thước tối thiểu và kích thước tối đa 
 a. Kích thước tối thiểu : 
 Là số lượng cá thể ít nhất mà QT cần có để duy trì và phát triển 
=>dưới mức tối thiểu ->QT suy giảm, diệt vong, do: 
 Sự hỗ trợ nhau giảm 
	 	 Khả năng sinh sản giảm 
	 Sự giao phối gần thường xảy ra. 
QT voi 25 con 
KÝch th­íc tèi ®a 
b.Kích thước tối đa : 
 Là giới hạn lớn nhất về số lượng mà quần thể có thể đạt được , phù hợp với khả năng cung cấp nguồn sống của môi trường. 
=>vượt mức tối đa ->di cư, mức tử vong cao do: 
	+ Sự cạnh tranh 
	+ ô nhiễm môi trường, bệnh tật,.... tăng cao 
2.Những nhân tố ảnh hưởng đến kích thước của quần thể 
Thảo luận nhóm 
 2. Caùc 
nhaân 
toá aûnh 
höôûng 
a.Mức độ sinh 
sản của quần 
thể sinh vật 
b. Mức độ tử 
vong của quần 
thể sinh vật 
c. Phát tán cá 
thể của quần 
thể thể sinh 
vật 
Khaùi 
 nieäm 
Caùc yeáu 
 toá phuï 
thuoäc 
Thảo luận nhóm 
 2. Caùc 
nhaân 
toá aûnh 
höôûng 
a.Mức độ sinh 
sản của quần 
thể sinh vật 
b. Mức độ tử 
vong của quần 
thể sinh vật 
c. Phát tán cá 
thể của quần 
thể thể sinh 
vật 
Khaùi 
 nieäm 
- Là số lượng cá thể 
của quần thể được 
 sinh ra trong một 
 đơn vị thời gian . 
- Là số lượng cá 
thể của quần thể 
 bị chết trong 
một đơn vị thời 
 gian . 
- Nhập cư : Soá 
caùtheå chuyeån 
tôùi QT 
- Xuất cư : Soá 
 caù theå rôøi boû 
 QT 
- Số lượng 
trứng (hay con non) 
- Số lứa đẻ 
- Tuổi trưởng thành 
 sinh dục 
- Tỷ lệ đực cái . 
- Trạng thái của 
quần thể 
 sống của MT. 
M öùc khai thaùc 
cuûa con ngöôøi 
Các điều kiện 
sống của môi 
trường . 
Caùc yeáu 
 toá phuï 
thuoäc 
b 
i 
e 
d 
r = b – d + i – e 
	r : hệ số tăng trưởng 
( chỉ số gia tăng cá thể ) 
 của quần thể . 
VI. Tăng trưởng của quần thể sinh vật 
 1. Tăng trưởng theo tiềm năng sinh học 
Những loài có kích thước nhỏ, tuổi thọ thấp 
Đ å thÞ t¨ng tr­ëng cña vi sinh vËt 
VI. Tăng trưởng của quần thể sinh vật 
2. Tăng trưởng thực tế 
- Ñ i ều ki ện môi trư ờng bị gi ới h ạn . 
- Ñ ư ờng cong tăng trư ởng có hình chữ S 
Hình 38.3 : Ñöôøng cong taêng tröôûng 
 cuûa quaàn theå 
VII. Tăng trưởng của quần thể người 
Hình 38.4:Đồ thị tăng trưởng dân số TG 
Theo nguoàn : Toång cuïc daân soá – keá hoaïch hoùa gia ñình (1/4/2009) 
- Daân soá Theá giôùi naêm 2000: 6 tyû ngöôøi ñeán naêm 2009: 6,777 tyû ngöôøi . 
- Daân soá Vieät Nam : 85.789.573 ngöôøi(taêng 9, 47 trieäu ngöôøi so vôùi naêm 1999) => tæ leä taêng bình quaân 1999 - 2009 laø 1,2% / naêm . 
- Daân soá tænh Quảng Bình : 846.924 ngöôøi . 
 12 
* Hậu quả của việc bùng nổ dân số: 
 Dân số tăng nhanh ảnh hưởng đến chất lượng của cuộc sống : tình trạng đói nghèo gia tăng, chế độ nuôi dưỡng và giáo dục thấp kém, gây nên ô nhiễm môi trường... 
* Biện pháp hạn chế sự gia tăng dân số: 
 	 - Thực hiện kế hoạch hoá gia đình. 
	 - Phân bố dân cư hợp lý. 
	 - Tuyên truyền giáo dục về dân số... 
Củng cố 
 1. kích thöôùc cuûa moät quaàn theå khoâng phaûi laø ? 
 	 A .Toång soá caù theå cuûa noù . 
 	 B .Toång sinh khoái cuûa noù . 
 	 C. Naêng löôïng tích trong noù . 
 	 D. Kích thöôùc nôi noù soáng . 
2. Khi soá löôïng caù theå cuûa quaàn theå ôû möùc cao nhaát ñeå quaàn theå 
coù khaû naêng duy trì phuø hôïp nguoàn soáng thì goïi laø ? 
 	A. Kích thöôùc toái thieåu . 
 	 B. Kích thöôùc toái ña . 
 C . Kích thöôùc baát oån . 
 	D. Kích thöôùc dao ñoäng . . 
 12 
Củng cố 
 3. Câu nào sau đây là đúng khi nói về sự sinh trưởng của quần thể sinh 
 vật trong điều kiện môi trường không bị giới hạn ? 
 A. Trong điều kiện không bị giới hạn thì quần thể sinh vật đạt kích 
thước tối đa . 
 B. Trong điều kiện môi trường không bị giới hạn thì quần thể sinh 
vật tăng trưởng theo đồ thị logistic. 
 C. Trong điều kiện môi trường không bị giới hạn thì quần thể sinh vật 
tăng trưởng luỹ thừa . 
 D. Trong điều kiện môi trường không bị giới hạn thì quần thể sinh 
vật tăng trưởng không giới hạn . 
 12 
Củng cố 
4. Những nhân tố nào dưới đây ảnh hưởng đễn sự sinh trưởng của quần thể sinh vật ? 
 A. Mức độ sinh sản , tử lệ tử vong . 
 B. Sự xuất cư và nhập cư của các cá thể . 
 C. Mức độ sinh sản và sự xuất cư của các cá thể . 
 D. Cả A và B. 
 12