Bài giảng Ngữ văn 10: Đọc thêm Thái sư Trần Thủ Độ (trích “Đại Việt sử kí toàn thư”) Ngô Sĩ Liên

(Trích Đại Việt sử kí toàn thư)- Ngô Sĩ Liên -Đọc thêm: c. Bố cục: I. Tìm hiểu chung:1. Tác giả: Ngô Sĩ Liên.2. Tác phẩm:a. Xuất xứ: Trích Đại Việt sử kí toàn thư, quyển V phần bản kỉ nhà Trần.b. Thể loại: sử biên niên- Đoạn1: Từ đầu đến “.Đại Vương”- giới thiệu thời gian, sự kiện.- Đoạn2: Tiếp theo đến “vua bèn thôi”- kể lại sự kiện, khắc họa chân dung nhân vật.- Đoạn3: còn lại - lời đánh giá của tác giảQuê Trần Thủ Độ: Làng Lưu Xá – huyện Hưng Hà – tỉnh Thái Bình Đền thờ Trần Thủ Độ ở quê hương ông d. Đôi nét về Trần Thủ Độ:- Trần Thủ Độ (1194-1264).- Quê : Làng Lưu Xá – huyện Hưng Hà – tỉnh Thái Bình.- Là một nhân vật lịch sử, một nhà chính trị tài ba, mưu lược, có công lập nên nhà Trần.II. Hướng dẫn đọc thêmĐoạn 1: Giới thiệu thời gian, sự kiện:Thời gian: + Giáp tí, năm thứ bảy+ Mùa xuân, tháng giêngSự kiện: Trần Thủ Độ qua đời - danh hiệu được truy tặng=> Cách giới thiệu ngắn gọn, thông báo được sự kiện1. Đoạn 1:Giới thiệu thời gian, sự kiện2. Đoạn2:Với người “hặc”:Khẳng định : “Đúng như lời người ấy nói”→ Là người ngay thẳng, bản lĩnh, phục thiện.Lấy tiền lụa thưởng cho anh ta→ Biết khích lệ người trung thực, dũng cảm.II. Hướng dẫn đọc thêmNhân cách Trần Thủ Độ1. Đoạn 1: Giới thiệu thời gian, sự kiện2. Đoạn2: Nhân cách Trần Thủ Độ:Với người “hặc”:Với người quân hiệu giữ thềm cấm:Ban đầu tức giận, sai lính đi bắt hắn.Hỏi rõ sự việc.→ Biết suy xét sự việc, không nóng vội.Khen ngợi ; “lấy vàng lụa ban thưởng rồi cho về”.→ Là người công-tư phân minh, giữ kỉ cương phép nước, trọng đãi người làm tròn bổn phận.II. Hướng dẫn đọc thêmII. Hướng dẫn đọc thêm:1. Đoạn 1: Giới thiệu thời gian, sự kiện2. Đoạn2: Nhân cách Trần Thủ Độa. Với người “hặc”:b.Với người quân hiệu giữ , thềm cấm:c. Với kẻ cậy nhờ xin chức tước:- “Gật đầu và biên lấy họ tên quê quán”→ Cách ứng xử tế nhị không làm mất lòng vợ.- Ra điều kiện “phải chặt một ngón chân để phân biệt”→Răn đe kẻ mua quan bán tước, dựa dẫm thân thích.d. Với việc phong tước cho anh trai:Kiên quyết từ chốiXin vua chọn người giỏi nhất vì “Nếu anh em cũng là tướng thì việc trong triều sẽ ra sao?”→ Không tư lợi, chống thói gia đình trị, kéo bè kéo cánh.II. Hướng dẫn đọc thêm:1. Đoạn 1: Giới thiệu thời gian, sự kiện2. Đoạn2: Nhân cách Trần Thủ Độa. Với người “hặc”:b. Với người quân hiệu giữ , thềm cấm:c. Với kẻ cậy nhờ xin chức tước:Tiểu kết: Qua bốn sự kiện trên, ta thấy Trần Thủ Độ là người có nhân cách sáng ngời, là tấm gương sáng cho đời sau noi theo.II. Hướng dẫn đọc thêm:1. Đoạn 1: Giới thiệu thời gian, sự kiện2. Đoạn2: Nhân cách Trần Thủ Độa. Với người “hặc”:b. Với người quân hiệu giữ , thềm cấm:c. Với kẻ cậy nhờ xin chức tước:d. Với việc phong tước cho anh trai:II. Hướng dẫn đọc thêm:1. Đoạn 1: Giới thiệu thời gian, sự kiện 2. Đoạn2: Nhân cách Trần Thủ Độ3. Đoạn3: Lời đánh giá của tác giả“Tuy làm tể tướng mà phàm công việc gì mà không để ý”.“giúp nên nghiệp vương, giữ được tiếng tốt cho đến chết”.=> Lời đánh giá khách quan, chính xác.II. Hướng dẫn đọc thêm:III. Tổng kếtNội dung: Thông qua hành động giải quyết các tình huống xung đột, tác giả ca ngợi nhân cách Thái sư Trần Thủ Độ. - Nghệ thuật:+ Kết cấu rõ ràng, ngắn ngọn, ngôn ngữ hàm súc.+ Cách kể chuyện tự nhiên, hấp dẫn.+ Tình huống giàu kịch tính, bất ngờ khắc họa rõ nét chân dung nhân vật