Bài giảng Ngữ văn 11: Hiền tài là nguyên khí quốc gia (Trích: “ Bài kí đề danh tiến sĩ khoa Nhâm Tuất, niên hiệu đại Bảo thứ ba) - Thân Nhân Trung

Tiết 63 Hieàn taøi laø nguyeân khí quoác gia. (Trích: “ Baøi kí ñeà danh tieán só khoa Nhaâm Tuaát, nieân hieäu ñaïi Baûo thöù ba) - Thaân Nhaân Trung - I/ TÌM HIEÅU CHUNG1/ TAÙC GIAÛ: THAÂN NHAÂN TRUNG (1418 – 1499)Töï laø HAÄU PHUÛ, ngöôøi laøng Yeân Ninh, huyeän Yeân Duõng, tænh Baéc Giang.1469: OÂng ñoã tieán só.2/ Vài nét về tác phẩm:a/ Hoàn cảnh sáng tác: Từ năm 1439, triều Lê đặt ra lệ xướng danh, yết bảng, ban áo mũ, cấp ngựa, ăn yến, vinh quy bái tổ cho những người đỗ đạt cao nhằm khuyến khích nhân tài, phát triển giáo dục.Năm 1484, thời Hồng Đức, Thân Nhân Trung đã soạn bài kí đề danh tiến sĩ khoa Nhâm Tuất, niên hiệu đại Bảo thứ ba, khắc trên bia tiến sĩ ở Văn Miếu. Qua đó nhấn mạnh tầm quan trọng của người trí thức trong xã hội và có ý nghĩa lớn lao của việc tôn vinh người đỗ đạt cao qua bia đá Văn Miếu.b/ Bố cục:2 phầnPhần 1: Từ đầuvẫn cho là chưa đủ: Vai trò của hiền tài đối với quốc gia.Phần 2: Phần còn lại: Ý nghĩa của việc khắc bia.c/ Chủ đề: Bài kí nhấn mạnh tầm quan trọng của tri thức và người trí thức trong xã hội và có ý nghĩa lớn lao của việc tôn vinh người đỗ đạt qua việc khắc bia.II/ ĐỌC - HIỂU TÁC PHẨM1/ Ñoïc vaø giaûi thích töø khoù:Ñoïc: Đọc rành rọt các luận điểm, luận cứ, các ý mà bài văn bia đã nêu ra.Giaûi thích töø khoù:+ Hieàn taøi: Là người có tài đức.+ Nguyeân khí: Khí chất làm nên sự sống ban đầu.Bia đáVăn miếu Quốc tử giám2/ Tìm hiểu nội dung và nghệ thuật văn bản.a/ Vai trò của hiền tài đối với quốc gia.Hieàn taøi laø nguyeân khí cuûa quoác gia.Nguyeân khí thònhTheá nöôùc maïnhNguyeân khí suyTheá nöôùc yeáuÑeà cao, khaúng ñònh vai troø cuûa ngöôøi coù taøi coù ñöùc. Hoï chính laø röôøng coät cuûa nöôùc nhaø, coù quan heä lôùn ñeán söï thònh suy cuûa ñaát nöôùc ø. b/ Ý nghĩa của việc khắc bia.Đối với người đương thờiĐề cao người tài khiến cho họ đem tài năng ra cống hiến và giúp sức cho nước nhà Khuyến khích mọi người noi gương hiền tài. Ngăn ngừa điều ác. Đối với người đời sauTôn vinh quá khứ làm gương cho thế hệ tương lai.Tạo dựng truyền thống hiếu học.III/ TỔNG KẾTQua bài kí, tác giả đã khẳng định vai trò quan trọng của tri thức và người trí thức trong xã hội. Đồng thời cho thấy được sự quan tâm đến giáo dục và trọng dụng nhân tài của nhà nước phong kiến đương thời.ẳ